آیا پارک های موضوعی بزرگ می توانند پاسخی به اورتوریسم باشند؟

اورتوریسم یا افزایش بی‌رویه تعداد گردشگران و توسعه بیش از اندازه امکانات توریستی در مقصدهای مختلف جهان، مشکلی است که این روزها گریبانگیر بسیاری از شهرهای دنیا شده است. مثلا شهرهایی مثل دوبروونیک، ونیز، بارسلون و بوراکای، مدت‌های طولانی است که تحت تاثیر نتایج افزایش جمعیت گردشگران قرار گرفته‌اند. شهرهای جدیدی نیز روز به روز به این فهرست اضافه می‌شوند و در شرف قرار گرفتن در معرض مشکلاتی ناشی از اورتوریسم هستند.

از آنجایی که اورتوریسم در همه جای دنیا در حال تحت تاثیر قرار دادن مقصدهای مختلف است، چه مقصدهای طبیعی و چه مقصدهای شهری، همه مردم از سازمان‌های جهانی گرفته تا معترضان محلی در تلاش برای مبارزه با آن هستند؛ ولی یک راه حل این مشکل ممکن است در منبعی غیرمحتمل وجود داشته باشد.

غول دنیای رویا پردازی و تعطیلات یعنی دیزنی اخیرا اعلام کرد که یک جزیره خصوصی جدید در باهاما می‌سازد که قرار است ایستگاهی برای لاین‌های کروز باشد. البته این جزیره اولین جزیره از نوع خود در دنیا نیست. تعداد زیادی پارک موضوعی جزیره‌ای بزرگ در دنیا وجود دارد که صرفا با اهداف گردشگری ساخته شده‌اند که بسیاری از آن‌ها نام‌های بزرگی به‌عنوان برند و بودجه‌های فراوانی برای حمایت مالی دارند.

ممکن است به نظر برسد که این مقصدهای توریستی با مبارزه علیه اورتوریسم تناقض دارند؛ ولی این مقصدها با جذب مردم به سوی خود و دعوت کردن آن‌ها به یک مقصد خاص، باعث می‌شوند که مقصدهای دیگری که از قبل مشهور هستند و زیر بار اورتوریسم، کمر خم کرده‌اند، فرصت استراحت و نفس کشیدن پیدا کنند.

مردم محلی قرن‌ها است که از وجود توریست‌ها شکایت می‌کنند؛ ولی چه چیزی باعث شده که این روزها، توجه به اورتوریسم بیشتر شود؟ افزایش بیش از اندازه جمعیت گردشگران.

در دهه ۱۹۵۰ میلادی، دنیا در سال فقط ۲۵ میلیون توریست داشت. امروزه این تعداد به ۱٫۴ میلیارد نفر رسیده است. سازمان جهانی گردشگری پیش‌بینی می‌کند که این آمار تا سال ۲۰۳۰ به ۱٫۸ میلیارد نفر می‌رسد.

در عین حال، آمستردام قدم‌های بلندی برای کنترل افزایش جمعیت گردشگران برداشته است. کشور تایلند اعلام کرده است که خلیج مایا حداقل تا سال ۲۰۲۱ برای بازدید گردشگران، بسته است. این مواردی که عنوان کردیم، رویکردها و اقدامات اخیر مقصدهای مهم گردشگری دنیا در مبارزه با بحران افزایش تعداد گردشگران است.

این مشکل، بسیار ساده و قابل فهم است. افراد زیادی این روزها قصد دارند به مقصدهای گردشکری مهم دنیا، به شهرهای مشهور، جزیره‌های استوایی مشهور و شهرهای ساحلی سفر کنند و این مقصدها نمی‌توانند خود را با این جمعیت زیاد وفق دهند.

صنعت سفر و گردشگری این مشکل را کاملا جدی دنبال می‌کند. مشکل اورتوریسم الویت اصلی در اجلاس جهانی شورای جهانی جهانگردی و سفر در سال ۲۰۱۸ بود که در بوئنوس آیرس برگزار شد. در سال ۲۰۱۹ نیز اجلاس این شورا با جدیت بیشتری به این مسئله پرداخت.

برای بسیاری از مسئولان گردشگری در آمستردام و دوبروونیک، حل این مشکل با تغییر مسیر مثبت، امکان‌پذیر است. در واقع می‌توان مقصدهای جدیدتر و خلوت‌تر را به مسافران معرفی کرد تا این تغییر مسیر مثبت صورت بگیرد.

ولی بسیاری از افراد دوست ندارند برای پیدا کردن مقصدهای جدید تلاشی کنند. تعطیلات قرار است بدون استرس و نگرانی سپری شود به همین دلیل است که اکثر گردشگران دوست ندارند به مقصدهایی بروند که دور از دسترس است یا امکانات کافی ندارد.

پس راه حل این مشکل چیست؟

تغییر مسیر مثبت گردشگران به سمت مقصدهایی که اختصاصا برای گردشگری ساخته شده‌اند.

ماه گذشته، طرفداران دیزنی از شنیدن خبر جدید این شرکت خوشحال شدند. دیزنی اعلام کرد که قصد دارد جزیره‌ای کارائیبی به نام لایت‌هاوس پوینت بسازد که یکی از مقصدهای جدید این شرکت خواهد بود. البته این جزیره خصوصی جدیدترین جزیره خصوصی مخصوص سفر و گردشگری و تفریح است.

در سال ۲۰۱۸، کوکوکی (CocoCay) به‌عنوان بخشی از مجموعه جزیره‌های خصوصی پرده‌برداری شد. این مجموعه‌جزایر در سراسر دنیا از جمله آسیا، استرالیا و کارائیب قرار دارند.

این رویکرد جدید فقط به جزیره‌های خصوصی محدود نمی‌شود. پارک‌های موضوعی زیادی در دنیا ساخته می‌شوند که می‌توانند برای این منظور مورد استفاده قرار بگیرند. ماه آینده یک پارک موضوعی در خارج از نیویورک افتتاح می‌شود. در ماه آوریل، ITV با همکاری The London Resort ساخت دیزنی‌لند بریتانیا را اعلام کرد.

از همه مهم‌تر اینکه این پارک‌های موضوعی بزرگ، فرقی نمی‌کند که جزیره‌ای باشند یا نه؛ دارای هتل و اقامتگاه هستند. مثلا پروژه ریزورت لندن، ۳۵۰۰ اتاق دارد و در پارک موضوعی رویای آمریکایی، گردشگران می‌توانند در کلبه‌های لوکس اقامت کنند که چشم‌اندازهایی زیبایی از منهتن دارند.

این پارک‌های موضوعی به جای اینکه یک جاذبه باشند که در طول سفر گردشگران از آن بازدید می‌کنند، قرار است یک مقصد کامل گردشگری باشند که همه نیازهای گردشگران از یک تعطیلات عالی را برآورده می‌کنند و خودشان یک مقصد کامل هستند.

این روزها اعتراضات ضدتوریستی زیادتر شده است و گرافیتی‌های ضدتوریستی همه جا دیده می‌شود. گزارش‌هایی از رفتار ناشایست توریست‌های بی‌ملاحظه باعث دامن زدن به این آتش می‌شود و واکنش شدید و ناخوشایند معترضان را در برابر مسافرانی دارد که دوست دارند جمعیت گردشگران را دنبال کنند.

با برنامه‌ریزی برای سفر به یک پارک موضوعی بزرگ، شما به‌عنوان یک گردشگر می‌توانید به افراد ساکن در یک منطقه کمک کنید؛ به جای اینکه باعث خشم و ناراحتی آن‌ها شوید.

مثلا جزیره لایت‌هاوس دیزنی‌لند می‌تواند تزریق دوباره منابع به باهاما باشد و این کار از طریق صندوق حفاظت دیزنی (Disney Conservation Fund) انجام می‌شود. سرمایه‌های این صندوق صرف حفاظت از محیط زیست خواهد شد.

البته سایر شرکت‌ها برنامه‌های حفاظتی ندارند یا قرار نیست جزیره‌ای بکر صرفا ساخته شده برای گردشگران باشند؛ ولی این پارک‌های خصوصی در صنعت گردشگری، مزایای فراوانی دارند. در صنعتی که روز‌به‌روز در حال گسترش است و هیچ نشانه‌ای از کاسته شدن سرعت آن وجود ندارد.

با نگه داشتن گردشگران در محدوده‌ای که اختصاصی برای آن‌ها ساخته شده است، با یک تیر می‌توان دو نشان زد. هم مسافران و گردشگران از تفریحات بدون محدودیت لذت می‌برند و هم برای لذت بردن از سفر، مزاحمتی برای اهالی یک شهر یا منطقه ایجاد نمی‌کنند.

البته یک پارک ماجراجویی ساحلی ساخت دیزنی نمی‌تواند عطش دیدن جاذبه‌های فرهنگی آمستردام را خاموش کند یا رویای سفر به شهر دیدنی ونیز را از خاطر ببرد؛ ولی جزیره‌هایی که مخصوص گردشگران ساخته می‌شوند، می‌توانند تا حدودی فشاری را که به مقصدهای ساحلی تحمیل می‌شود، کمتر کنند.

در واقع مزیت‌های ساخت این جزایر و پارک‌ها، دو طرفه است. یک دهه قبل ۱۷٫۸ میلیون گردشگر، سفر با کشتی‌های تفریحی را تجربه می‌کردند ولی امروز به لطف جزیره‌های توریستی، پیش‌بینی می‌شود که این آمار در سال ۲۰۱۹ به ۳۰ میلیون برسد.

با توجه به افزایش تقاضا برای چنین سفرهایی و با توجه به اینکه مقصدهایی مثل سانتورینی، تعداد ورودی گردشگران را محدود کرده است، ساخت و ایجاد چنین جزیره‌هایی برای برندهای بزرگ کروز ارزش هزینه کردن دارد.

در عین حال، برای مقصدهایی مثل نیویورک، وجود پارک‌های داخل شهری می‌تواند راه حلی برای دوراهی سازش با اهالی و معرفی و ارتقاء صنعت گردشگری باشد.

وجود یک پارک موضوعی بزرگ در یک مقصد گردشگری، می‌تواند تضمینی برای ورود گردشگران باشد و در عین حال، جاذبه‌های مهم و ارزشمند آن مقصد را از زیر بار پرفشار جمعیت زیاد گردشگران نجات می‌دهد.