دبی چطور به قطب سفرهای هوایی دنیا تبدیل شد؟

۶۰ سال پیش، دبی چیزی بیشتر از یک دهکده نبود. مروارید و ماهیگیری عامل پیشرفت اقتصادی آن بودند و ۲۵ هزار نفر در این شهر زندگی می‌کردند که حتی تعدادشان از تماشاگران یک بازی فوتبال هم کمتر بود. فرودگاه دبی فقط یک باند کویری داشت و تنها هتل در کل شهر، Airlines Hotel بود. اما دبی با سرعتی باورنکردنی پیشرفت کرد و اکنون به کلان‌شهری جذاب با بیش از سه میلیون نفر جمعیت تبدیل شده است که حدود ۲۰۰ آسمان‌خراشِ بلندتر از ۱۵۰ متر، تقریباً ۱۲۵ هزار اتاق هتل که همچنان بر تعدادشان اضافه می‌شود و حتی پیست اسکی سرپوشیده دارد. با کجارو همراه باشید تا اطلاعات بیشتری از چگونگی پیشرفت دبی در عرصه‌ی حمل‌ونقل هوایی به دست آورید.

فرودگاه شهر دبی امروزه پذیرای حدود ۹۰ میلیون مسافر در طول سال است که ۸۹ میلیون نفر از آن‌ها، مسافران خارجی هستند و به همین دلیل از نظر ترافیک بین‌المللی، شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا به حساب می‌آید. هرچند با توجه به برنامه‌های اعلام‌شده قرار است با ایجاد توازن بیشتر بین سفرهای ورودی و خروجی، ظرفیت این فرودگاه به ۱۲۰ میلیون نفر برسد.

نقطه‌ی آغاز پیشرفت دبی که آن را به یکی از مقاصد گردشگری مطرح دنیا تبدیل کرد، در سال ۱۹۶۰ کلید خورد؛ زمانی که اولین فرودگاه اساسی این شهر به دستور شیخ راشد بن سعید آل مکتوم ساخته شد. سه سال بعد، یک باند آسفالته، آشیانه‌ها و کمک‌های ناوبری جدید به آن اضافه شدند و راه را برای ورود ایرلاین‌های بین‌المللی باز کردند. اولین هواپیمای جت که روی باند جدید این فرودگاه نشست، هواپیمای د هویلند کامت (De Havilland Comet)، هواپیمایی خاورمیانه بود که پرچم لبنان را حمل می‌کرد. تا سال ۱۹۷۰، ۹ شرکت هواپیمایی از جمله کویت ایرویز و بریتیش آورسیز ایرویز، پروازهایی را به ۲۰ مقصد دنیا انجام می‌دادند؛ در همین سال نیز ترمینال جدیدی با اولین مغازه‌های معاف از مالیات در این فرودگاه افتتاح شد.

با کشف نفت در سال ۱۹۶۶، کار ساخت‌وساز شهر شتاب بیشتری گرفت. در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۵، جمعیت دبی بیش از ۳۰۰ درصد رشد کرد و توسعه‌ی بیشتر فرودگاه در دهه‌ی ۱۹۷۰ با ساخت باند دوم آن به اوج خود رسید. با توجه به محدودیت‌های شدید استراحت هنگام پرواز بر فراز حریم هوایی روسیه، ایرلاین‌های دیگری نظیر ایر ایندیا، کاتای پاسیفیک، سنگاپور ایرلاینز و مالزی ایرلاینز در دهه‌ی ۱۹۸۰ به فرودگاه دبی ملحق شدند و این شهر را به‌ توقفگاهی ایده‌آل برای سفرهای هوایی به اروپا و آسیا تبدیل کردند. تعداد مسافر سالانه‌ی این فرودگاه برای اولین بار در سال ۱۹۸۱ از مرز سه میلیون نفر گذشت و تا پایان این دهه، تعداد گردشگران به ۴٫۵ میلیون نفر رسیده بود. در هر صورت در دهه‌ی ۱۹۹۰، پیشرفت‌ها سیر صعودی به خود گرفت.

در سال ۱۹۹۸ به‌منظور استفاده از رونق جهانی سفر هوایی، ترمینال جدیدی احداث و یک دهه بعد، ترمینال دیگری به آن اضافه شد. در این فاصله، تعداد مسافران به‌شدت افزایش یافت؛ به‌طوری که تعداد مسافران به ۹٫۷ میلیون در سال ۱۹۹۸، ۱۲٫۳ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰، ۲۲ میلیون نفر در سال ۲۰۰۴ و ۳۷٫۴ میلیون نفر در سال ۲۰۰۸ رسید. علاوه بر ترافیک توقف هواپیماها، تعداد مسافران زمانی افزیش قابل‌توجهی گرفت که دبی به‌عنوان مقصدی آفتابی در طول زمستان مطرح شد.

در سال ۱۹۸۸، فقط ۴۸ هتل با ۴,۷۶۴ اتاق در این شهر وجود داشت؛ اما منابع زیادی برای ساخت صدها هتل دیگر، پارک‌های موضوعی، مراکز متعدد خرید، جاذبه‌های گردشگری برای خانواده‌ها و همچنین اولین زمین گلف چمن در خاورمیانه اختصاص یافت. با اینکه امارات متحده عربی در سال ۱۹۹۰ به‌طور کلی پذیرای ۶۳۰ هزار گردشگر بود؛ اما این رقم در سال ۲۰۱۰ به ۷٫۴ میلیون نفر رسید و سال گذشته بیش از ۱۶ میلیون نفر از این کشور دیدن کردند.

امروزه در همه‌ جای دبی، هتل ساخته شده است؛ به‌طوری که در سال ۲۰۱۷ تعداد اتاق هتل‌ها به ۱۰۰ هزار مورد می‌رسید و قرار است تا پایان سال ۲۰۱۹، این رقم به ۱۳۲ هزار اتاق و در طول سال ۲۰۲۰ به ۱۵۰ هزار اتاق برسد که مصادف با میزبانی دبی برای نمایشگاه جهانی اکسپو ۲۰۲۰ است.

فرودگاه هیترو لندن از نظر ترافیک بین‌المللی، برای سال‌ها شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا به حساب می‌آمد و با افتخار از این موضوع برای تبلیغ خود استفاده می‌کرد.

اما سرانجام در سال ۲۰۱۴ این عنوان را از دست داد و اکنون فرودگاه دبی با ۱۳٫۵ میلیون مسافر خارجی بیشتر از رقیب انگلیسی خود، شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا محسوب می‌شود. با این حال در مقایسه‌ی جایگاه فرودگاه‌های بریتانیا با مدعیان جدید آن در خاورمیانه، به یک برتری می‌توان اشاره کرد. با وجود پیشی‌گرفتن فرودگاه دبی نسبت به هیترو لندن، تعداد مسافرانی که در فرودگاه‌های لندن تردد می‌کنند، همچنان بسیار بالاتر است و به حدود ۱۷۰ میلیون نفر در سال می‌رسد.

در هر صورت رشد فرودگاه دبی روند کاهشی گرفته است؛ به‌طوری که سال گذشته فقط یک درصد افزایش داشت؛ رقمی که در میان رقبایش، کمترین بوده است. یکی از مواردی که شاید دبی توجه چندانی به آن نکرده بود، نسل جدیدی از هواپیماهای فوق دوربرد است که به میزان قابل‌توجهی لزوم توقف در پروازهای بین اروپا و آسیا را کاهش می‌دهد. تا دهه‌ی ۱۹۹۰،‌ این توقف‌ها یک موضوع عادی بود؛ اما در حال حاضر، ایرلاین‌ها از پروازهای مستقیم استفاده می‌کنند. مسافران می‌توانند به‌عنوان مثال از بریتانیا به هر مقصد دوری نظیر بالی، هانوی، توکیو و حتی شهر پرت استرالیا، بدون توقف مسافرت کنند.

ایرباس A380 نیز جاذبه‌اش رو به افول است و به همین دلیل، پروازها به دبی و از دبی به مقاصد دیگر به‌طور میانگین مسافران کمتری را جابه‌جا می‌کنند. رقبای خاورمیانه‌ای دبی نیز قد علم کرده‌اند. شهر ابوظبی در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۹، ترمینال‌های جدیدی احداث کرد و موفق شد در سال ۲۰۱۶ پذیرای ۲۴٫۵ میلیون نفر مسافر باشد. فرودگاه بین‌المللی حمد در قطر نیز که سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را آغاز کرد، هم‌اکنون به بیش از ۳۵٫۸ میلیون مسافر در طول سال خدمات‌رسانی می‌کند.

با این حال دبی قصد دارد که فرودگاه جدیدی با هزینه‌ی ۳۲ میلیارد دلار در حدود ۶۴ کیلومتری جنوب دبی احداث کند. فرودگاه بین‌المللی آل مکتوم در سال ۲۰۱۰ فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر تعداد محدودی پرواز باری و چارتر با ویز ایر، شرکت هواپیمایی آئروفلوت و فلای‌دبی و... انجام می‌دهد. طبق پیش‌بینی‌ها، این فرودگاه در سال ۲۰۲۷ تکمیل خواهد شد و از آن پس می‌تواند به حداکثر ۲۶۰ میلیون مسافر خدمات‌رسانی کند. اگر فرودگاه مذکور بتواند این تعداد مسافر را جذب کند، به شلوغ‌ترین فرودگاه دنیا چه از نظر ترافیک داخلی و چه ترافیک بین‌المللی تبدیل خواهد شد. اما آیا این فرودگاه می‌تواند جایگزین اروپایی شود که در سفرهای بین آمریکای شمالی (بزرگ‌ترین بازار حمل‌ونقل هوایی جهان) و آسیا (که سریع‌ترین رشد را در حمل‌ونقل هوایی دارد) به‌عنوان توقفگاهی اصلی به کار می‌رود؟ آیا هواپیماهای آینده حتی در سفرهای بسیار طولانی، نیاز به توقف دارند؟

پیشرفت‌های حمل‌ونقل هوایی دبی به اختصار

سال ۱۹۳۷: در این سال حمل‌ونقل هوایی برای اولین بار وارد شهر بسیار کوچک دبی شد و با فعالیت قایق پرنده شرکت هواپیمایی امپریال ایرویز تحقق یافت که از خور دبی برای فرود استفاده کرد.

سال ۱۹۶۰: فرودگاه دبی افتتاح شد. این فرودگاه قادر بود به هواپیماهایی به بزرگی دی‌سی-۳ خدمات‌رسانی کند.

دهه ۱۹۷۰: علاوه بر ساخت یک ترمینال سه طبقه‌ی جدید، یک برج کنترل و تاکسی وِی‌های بیشتر (مسیری در فرودگاه که باند فرودگاه را با رمپ‌ها، آشیانه‌ها، ترمینال‌ها و دیگر امکانات فرودگاه متصل می‌کند)، تنها باند فرودگاه نیز طولانی‌تر شد.

سال ۱۹۸۴: دومین باند فرودگاه آغاز به کار کرد.

سال ۱۹۹۸: ترمینال دو فرودگاه افتتاح شد و ظرفیت سالانه‌ی فرودگاه را به دو میلیون مسافر رساند.

سال ۲۰۰۰: ترمینال شیخ راشد که به آن ترمینال ۱ نیز گفته می‌شد، فعالیت خود را آغاز کرد. به این ترتیب، ظرفیت فرودگاه از ۱۰ میلیون مسافر به ۲۳ میلیون نفر افزایش یافت.

سال ۲۰۰۸: ترمینال ۳ که بزرگ‌ترین ترمینال دنیا به حساب می‌آمد، افتتاح شد و ظرفیت مسافران این فرودگاه بین‌المللی را به ۶۰ میلیون نفر در سال رساند.

سال ۲۰۰۹: فرودگاه بین‌المللی دبی در میان ۵۰ فرودگاه مهم دنیا، به‌عنوان فرودگاهی با سریع‌ترین رشد معرفی شد. ترمینال ۲ این فرودگاه مورد بازسازی قرار گرفت تا فلای دبی، شرکت هواپیمایی ارزان‌قیمت اماراتی بتواند فعالیت خود را در اینجا آغاز کند. فرودگاه مذکور همچنین به بزرگ‌ترین خرده فروشی بدون مالیات دنیا تبدیل شد که طبق گزارش‌ها، درآمدی بیشتر از یک میلیارد دلار داشت.

سال ۲۰۱۰: فرودگاه بین‌المللی آل مکتوم معروف به مرکز جهانی دبی، افتتاح شد.

سال ۲۰۱۳: اولین هواپیمای تجاری بر زمین نشست.

سال ۲۰۱۴: برای اولین بار آمارها حاکی از آن بود که فرودگاه بین‌المللی دبی از فرودگاه هیترو لندن پیشی گرفته و عنوان شلوغ‌ترین فرودگاه بین‌المللی دنیا را از آن خود کرده است.

فراموش نکنید که همیشه می‌توانید برای خرید بلیط هواپیما با استفاده از موتور جستجوی پرواز کجارو پایین‌ترین قیمت بلیط‌ها را از بین فروشنده‌های معتبر مشاهده کرده و بلیط سفر خود را ارزان‌تر از همه جا تهیه کنید.