معرفی
سازمان ملل متحد، سازمانی بین‌المللی است که در سال ۱۹۴۵ میلادی تاسیس و جایگزین جامعه‌ی ملل شد. این سازمان توسط ۵۱ کشور تاسیس شده و در سال ۲۰۱۱ میلادی، ۱۹۳ کشور عضو داشته است. اعضای آن تقریبا شامل همه کشور‌های مستقلی است که از نظر بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند.
مقر سازمان ملل متحد در نیویورک است و کشور‌های عضو و موسسات وابسته در طول هر سال با تشکیل جلسات منظم در مورد امور بین‌المللی و امور اجرایی مربوط به آن‌ها تصمیم گیری می‌کنند.
سازمان ملل در پایان جنگ جهانی دوم و از سوی کشور‌های پیروز در آن جنگ شکل گرفت و سازمان و روال حاکم بر فعالیت آن نشان از شرایط جهانی بعد از جنگ دوم دارد. شورای امنیت قوی‌ترین نهاد سازمان ملل پنج عضو دائمی دارد که در تصمیمات این شورا حق وتو دارند.
تاریخچه
اصطلاح «ملل متحد» را نخستین بار فرانکلین روزولت، رئیس جمهور آمریکا در جریان جنگ جهانی دوم برای اشاره به متفقین به کار برد. اندیشه‌ی ایجاد سازمان ملل متحد در کنفرانس‌های مسکو، قاهره و تهران در سال ۱۹۴۳ دقیق‌تر شد. از اوت تا اکتبر ۱۹۴۴ نمایندگان آمریکا، شوروی، بریتانیا، فرانسه و جمهوری چین در کنفرانس «دامبارتن اوکس» در واشینگتن دی سی، روی برنامه‌های تشکیل سازمان ملل کار کردند. بیشتر بحث‌های این کنفرانس در مورد نقش اعضای سازمان و شرایط دعوت از آن‌ها بود. سپس در آوریل ۱۹۴۵ در کنفرانس سانفرانسیسکو، تکلیف حق وتو برای پنج عضو شورای امنیت تعیین شد. در نهایت در ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵ منشور ملل متحد به امضای ۵۰ کشور رسید و سازمان ملل متحد رسما تشکیل شد.
ستاد سازمان ملل
ساختمان ستاد فعلی سازمان در نیویورک و طی سال‌های ۱۹۴۹ و ۱۹۵۰ درکنار «ایست ریور» بنا شده است. گروهی از معماران بین‌المللی طراحی آن را انجام داده‌اند. این ستاد به‌طور رسمی در ۱۹ ژانویه ۱۹۵۱ افتتاح شد. با وجودی که مقر اصلی سازمان ملل در نیویورک واقع شده‌است، نهاد‌های مهم وابسته به آن در لاهه، ژنو، وین، مونترال، کپنهاگ، بن و رم دایر شده‌اند.
کنفرانس‌های بین‌المللی
کشور‌های عضو سازمان ملل و آژانس‌های تخصصی آن به ارائه‌ی راهنمایی‌ها و اتخاذ تصمیماتی در جلسات سالانه و دوره‌ای خود می‌پردازند. اداره کنندگان جلسات از مجمع عمومی، شورای اقتصادی و اجتماعی و شورای امنیت و حتی همتایان این مجامع در سایر نهاد‌های وابسته به سازمان ملل هستند.
حفظ صلح
حافظان صلح سازمان ملل به مناطق مختلفی که درگیری نظامی به تازگی متوقف شده اعزام می‌شوند تا توافق‌نامه‌های صلح را اجرا و طرفین درگیر را از شروع دوباره‌ی مخاصمات بازدارند. کشور‌های عضو سازمان نیرو‌های مورد نیاز را تامین می‌کنند و ارسال نیرو به هر عملیات جنبه‌ی داوطلبانه دارد. در این بین دو کشور کانادا و پرتغال در همه عملیات‌های حفظ صلح حضور داشته‌اند. سازمان ملل عملیات نظامی مستقلی انجام نمی‌دهد و تمام عملیات آن باید با تصویب شورای امنیت باشد.
موسسین سازمان ملل امیدوار بودند که این سازمان مانع وقوع جنگ بین کشور‌ها شود. ولی این امید چندان جامه‌ی عمل نپوشید. در ایام جنگ سرد از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ دنیا به دو اردوگاه متخاصم تقسیم شده و حفظ صلح بسیار دشوار بود. با پایان جنگ سرد، سازمان ملل دوباره به‌عنوان بانی ایجاد صلح در دنیا قوت گرفت و در حل و فصل اختلافات در سراسر دنیا فعال شد. اما فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سبب شد تا ایالات متحده در موضع تنها ابرقدرت جهان قرار گیرد و چالش‌های جدیدی را برای سازمان ملل رقم بزند.
نیرو‌های حافظ صلح سازمان ملل در سال ۱۹۸۸ جایزه‌ی صلح نوبل را کسب کردند. در سال ۲۰۰۱ دبیر کل سازمان ملل، کوفی عنان، به‌خاطر تلاش‌هایش برای سازماندهی جهانی آرام‌تر این جایزه را به خود اختصاص داد.
سازمان ملل مدال‌هایی را برای اهدا به کسانی‌که معاهدات مصوب را عملی می‌سازند، در نظر می‌گیرد. از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به مدال ناتو مدال خدمات اشاره کرد.
حقوق بشر
پیگیری مسائل حقوق بشر دلیل اصلی ایجاد سازمان ملل بود. جنگ جهانی دوم و مسائل مربوط به نسل‌کشی سبب شد تا بر سر ایجاد سازمان جدیدی که مانع وقوع تراژدی‌های مشابه در آینده شود، اجماع جهانی به‌وجود آید. هدف اولیه نیز ایجاد یک چارچوب قانونی برای بررسی و عملکرد مناسب بر اساس شکایات در مورد تخطی از حقوق بشر بود. منشور ملل متحد تمام اعضای سازمان ملل را ملزم به احترام و رعایت حقوق بشر می‌کند و همه را موظف می‌داند تا برای رسیدن به این هدف تلاش کنند.
زیر مجموعه‌ها
- یونسکو
- سازمان بازدارندگی از به کارگیری جنگ‌افزار‌های شیمیایی
- آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
- سازمان منع تجارت بین‌المللی گونه‌های در حال انقراض
- کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان
- صندوق جمعیت سازمان ملل متحد
اهداف توسعه‌ی هزاره
اهداف توسعه‌ی هزاره شامل ۸ مورد است که هر ۱۹۱ کشور عضو سازمان ملل پذیرفته‌اند تا سال ۲۰۱۵ به آن‌ها برسند. کشور‌های عضو در سپتامبر ۲۰۰۰ متعهد شدند این اهداف را دنبال کنند
- ازبین بردن جلوه‌های حاد فقر و گرسنگی
- نیل به تحصیلات ابتدایی در سطح دنیا
- پیشبرد برابری جنسیتی وتوانمند سازی زنان
- رشد سلامت زایمان
- مبارزه با ایدز ،مالاریا و سایر امراض
- کاهش مرگ و میر نوزادان
- حصول اطمینان از حفظ محیط زیست
- توسعه‌ی مشارکت جهانی در برابر توسعه
آدرس
مقر سازمان ملل در نیویرک است اما در شهر‌هایی مثل لاهه، رم و ژنو، نهاد‌هایی وابسته دارد.