سوغات بوشهر چیست؟

فاطمه محمدی
فاطمه محمدی یکشنبه، ۱۹ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۱۶:۰۰
سوغات بوشهر چیست؟

بوشهر شهری بندری از استان‌های جنوب غربی ایران است، بنای اصلی این شهر باستانی را به اردشیر ساسانی نسبت داده‌اند، این شهر علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، سوغاتی‌ها و صنایع دستی بسیار زیبایی هم دارد.

بوشهر شهری از استان‌های جنوب غربی ایران است که با مردمان خونگرمش محلی مناسب برای گذراندن یک تعطیلات ایدئال است. بوشهر بندری شبه‌جزیره‌ای است که در بخش مرکزی شهرستان بوشهر قرار دارد و از شمال و غرب و جنوب به خلیج‌فارس منتهی می‌شود. قدمت شهر بوشهر به دوره ساسانی برمی‌گردد و اسامی مختلفی در منابع مختلف برای آن ذکرشده است.

از جمله نام‌های ذکرشده برای بوشهر می‌توان به رام اردشیر، ابوشهر، بخت اردشیر، لیان و ریشهر اشاره کرد. بنای شهر بوشهر به اردشیر ساسانی نسبت داده‌شده است و در کارنامه اردشیر بابکان به وجود بندری بانام بخت اردشیر اشاره‌شده است که در آن زمان بندری مهم بوده است.

سوغات بوشهر

اما بوشهر کنونی در سال ۱۱۵۰ قمری توسط «ابومهیری» (ناخداباشی کشتی‌های نادرشاه) پایه‌گذاری شده است و علت اصلی تاسیس آن خواست نادرشاه بود. بند در سرعت کم توانست به رونق خوبی دست پیدا کند و به‌عنوان رقیب اصلی بندر بصره شناخته شد.

سوغات بوشهر

از تاریخچه این بندر که بگذریم، بوشهر موقعیت بسیار مطلوبی در صنعت صیادی دارد و هرساله صدها تن ماهی از بند بوشهر صادر می‌شود. بوشهر در زمینه کشاورزی و دامداری هم استانی صاحب‌امتیاز است. این استان علاوه بر اینکه از مراکز مشت انبوه خرما در کشور است، بلکه یکی از مهم‌ترین مناطق درکشت گوجه فرهنگی خارج از فصل است و همچنین در زمینه پرورش شتر هم جایگاهی قابل‌توجه دارد.

سوغات بوشهر

بندر بوشهر در زمان محمد شاه قاجار

 و اما سوغاتی‌های بوشهر! وجود نخلستان‌های فراوان در مجاورت استان باعث شده تا خرما به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سوغاتی‌های این استان به‌حساب آید، بسیاری از روستاییان استان بوشهر با درست کردن صنایع دستی و فروش آن‌ها زندگی خود را می‌گذرانند به همین دلیل صنایع دستی این استان کم نیست.

سوغاتی‌های خوراکی

خرمای بوشهر

سوغات بوشهر

کشت خرما در بوشهر به عصر هخامنشیان برمی‌گردد، تولید خرما و فروش آن امروز به‌عنوان یکی از مشاغل اصلی استان بوشهر به‌حساب می‌آید. از خرمای بوشهر فرآورده‌های بسیاری به دست می‌آید که از جمله آن‌ها می‌توان به شیره خرما، پنیر نخل، لواشک خرما، شهد خرما، سرکه خرما و بسیاری از فرآورده‌های دیگر اشاره کرد. خرما و فرآورده‌های آن تنها محصول درخت‌های خرما نیست، از درخت‌های خرما صنایع دستی نظیر حصیر، زنبیل و کلاه هم تهیه می‌شود.

پنیر نخل

سوغات بوشهر

پنیر نخل ماده‌ای ترد و سفیدرنگ است که در واقع بخش میانی درخت خرما است. پنیر خرما بسیار شیرین و خوشمزه است و علاوه بر بوشهر در جهرم، و هرمزگان تولید می‌شود، در بوشهر به پنیر خرما «غاپ» هم می‌گویند. برای به دست آوردن پنیر خرما یا همان غاپ ابتدا سردرخت را می‌اندازند و برگ‌ها و لیف‌های دور برگ‌ها را تا رسیدن به میانه و پنیر درخت جدا می‌کنند.

سوغات بوشهر

این سوغاتی خوشمزه بسیار گران‌قیمت است و سرشار از خاصیت! این سوغاتی لذیذ سرشار از قند، مواد معدنی، ویتامین و آهن است.

ارده بوشهر

سوغات بوشهر

ارده یکی از فرآورده‌های لذیذ کنجد است که به‌عنوان غذایی پرانرژی درکنار شیره خرما یا شیره انگور مصرف می‌شود. ارده از کنجد تهیه می‌شود و روغن آن منبع غنی از ویتامین، آنتی‌اکسیدان و چربی اشباع‌شده است. این خوراکی گرم، بدن را در برابر هوای سرد مقاوم می‌کند. تهیه ارده و شیره مرغوب از بوشهر کار بسیار راحتی است، اگر روزی به بوشهر رفتید، خرید این محصول را فراموش نکنید.

خارک

سوغات بوشهر

بوشهری‌ها به خرمای نارس خارک می‌گویند، خارک یکی از لذیذترین خوراکی‌های جنوبی و سوغات ایران است.

خارک پخته

سوغات بوشهر

خارک پخته یکی از شیرینی‌های سنتی و سوغات در تور بوشهر است که طرفداران زیادی دارد. برای تهیه خارک پخته، خارک و شکر را در دیگ می‌ریزند و مقداری آب به آن اضافه می‌کنند و آن را می‌جوشانند تا به‌صورت کامل نرم شود. بعد از نرم شدن خارک‌ها باید آب آن را گرفت و هسته خرما از آن بیرون کشیده شود و خارک‌ها روی حصیر پخش‌شده تا خشک شوند.

حلوای راشی

سوغات بوشهر

حلوای راشی یا حلواارده یکی از شیرینی‌های سنتی بوشهر است که در واقع نوعی حلوا است. برای تهیه حلوا راشی، شیره خرما را در ظرفی کروی که ته آن گود و مقعر است می‌ریزند و با شعله کم حرارت می‌دهند تا کاملا سفید شود، سپس مقدار مناسبی از ارده را به آن اضافه می‌کنند و آن‌قدر هم می‌زنند تا کاملا متلاشی شود.

حلوا سنگک

پخت انواع حلوا در بسیاری از مناطق بوشهر رواج دارد، برای پخت حلوا سنگک، شیره خرما را که با حرارت سفید کرده‌اند، باضخامت کم در ظروفی شبیه به سینی می‌ریزند و قبل از اینکه سرد شود، کنجد بوداده را روی آن می‌پاشند. حلوا پس از سرد شدن آماده مصرف است.

حلوا پسکی

سوغات بوشهر

حلوا پسکی نوعی حلوا محلی است که در برخی مناطق استان مانند برازجان پخت آن مرسوم است. برای پخت حلوا پسکی، خرمای رسیده را با آرد در روغن سرخ می‌کنند و سپس مقداری ماست را با حلوا ورز می‌دهند تا حلوا آماده شود.

مسقطی

سوغات بوشهر

مسقطی فقط سوغاتی مشهور شیراز نیست، در بیشتر شهرهای جنوبی مسقطی به‌عنوان یکی از سوغاتی‌های محبوب شناخته می‌شود. مسقطی دو قرن پیش از مسقط پایتخت عمان به سواحل خلیج‌فارس رسید و به همین دلیل نامش مسقطی است. برای تهیه مسقطی باید از نشاسته، روغن، شکر، زعفران، هل و گلاب استفاده کرد و ترکیب آن با چای بی‌نظیر است.

سوغات بوشهر

استاندار لار این حلوا را در سال ۱۳۹۴ تحت عنوان حلوا مسقطی لاری در سازمان استاندارد ملی به ثبت رساند و شرایط صادران این حلوای خوشمزه را فراهم کرد.

انواع نان

سوغات بوشهر

نان‌های محلی همیشه عطر و بویی دیگر دارند، بیشتر شهرهای ایران نان‌های محلی خاصی دارند، از نان‌های محلی بوشهر می‌توان به نان نازک، نان گرده و نان بلبل اشاره کرد که نان بلبل روی تابه پخته می‌شود. پخت کماج در بوشهر بسیار متداول است، کماج نان حجیمی است که با آرد گندم سفید و مایه‌خمیری که از نخود لپه درست‌شده است، تهیه می‌شود.

ترشی

سوغات بوشهر

اگر از طرفداران ترشی‌های خوشمزه هستید، جای درستی آمده‌اید، در بوشهر می‌توانید ترشی‌های بسیار خوشمزه‌ای تهیه کنید. ترشی انبه یکی از ترشی‌های محبوب بوشهر است. از دیگر ترشی‌های خوشمزه بوشهر می‌توان به ترشی لیموعمانی و ترشی بادنجان اشاره کرد. اگر به بوشهر سفر کردید، ترشی انبه را فراموش نکنید!

ماهی و میگو بوشهر

سوغات بوشهر

اگر به‌دنبال ماهی تازه و خوشمزه هستید، شهر بوشهر بهترین انتخاب است. بازارهای ماهی‌فروشی زیادی در بوشهر وجود دارد که هرروز ماهی‌های تازه‌ای در آن‌ها به فروش می‌رسند. از جمله ماهی‌های بوشهر می‌توان به ماهی سنگسر، هامون، ماهی مرکب، ماهی شیر و بسیاری از گونه‌های ماهی‌ها اشاره کرد. میگو بوشهری را هم نباید فراموش کرد.

صنایع دستی

گبه و گلیم

سوغات بوشهر

مشهورترین سوغات و محصول صنایع دستی استان بوشهر گبه و گلیم صادراتی است که در بسیاری از روستاها بافت آن رواج دارد. گبه و گلیم بوشهر آوازه‌ای جهانی دارد و به بسیاری از کشورهای خارجی صادر می‌شود.

سوغات بوشهر

مراکز زیادی در استان بوشهر وجود دارد که گبه‌بافی در آن رایج است از جمله برترین مراکز گبه‌بافی می‌توان به روستاهای شول، کمالى، بهمنیارى، محمد صالحی، عباسى، فخر آوری، کلر و چهار روستایى از توابع شهرستان گناوه اشاره کرد.

و گلیم‌بافی، این هنر در بیشتر روستاهای بوشهر جریان دارد، فصل بافت گلیم زمستان است و خانواده‌های روستایی درکنار کشاورزی و دام‌پروری، اوایل پاییز شروع به چیدن فصل گوسفندها می‌کنند و در فصل زمستان مشغول بافتن گلیم می‌شوند.

تار گلیم‌های روستایی اغلب از موی بز است که دارای استحکام بیشتری است ولی پود از پشم است.

عبا بافی

سوغات بوشهر

یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌های بوشهر، عبای شتری است. عبای شتر یکی از گران‌ترین نوع عباها است که به تعداد بسیار محدود تولید می‌شود. عبا بافی از جمله صنایع دستی است که به پشم وابسته است و بیش از ۵۰۰ سال سابقه دارد.

حصیربافی

سوغات بوشهر

حصیربافی در استان بوشهر به‌دلیل فراوانی برگ و الیاف درخت خرما و گیاهان خودرو در مناطق باتلاقی و شوره‌زار از دیرباز رایج بوده است. معمولا در همه روستاهای بوشهر، صدف بافی به‌عنوان تفریحی در اوقات فراغت انجام می‌شود. مواد اولیه این محصول بسیار فراوان است و کاربرد محصولات حصیری بسیار زیاد، به همین دلیل حصیربافی یکی از حرفه‌های مهم اقتصادی در این منطقه است.

سوغات بوشهر

نوعی فرش حصیری به نام «تک» وجود دارد که معمولا با ۸ ساعت کار یک بافنده ماهر در ابعاد ۲۰۰ در ۲۰۰ سانتی‌متر بافته می‌شود و بهترین وسیله برای پوشش سقف کپرهای روستایی است. از دیگر محصولات حصیری می‌توان به تویزه، مخرف، بادبزن، کلاه حصیری، زیر داغی، کپو، سبد جمع‌آوری خرما اشاره کرد. مهم‌ترین مراکز تولید حصیر در استان بوشهر، شهرستان گناوه، دشتی، دشستان و کنگان است.

سفالگری

سوغات بوشهر

به‌دلیل اهمیت آب در منطقه گرم بوشهر، تهیه وسایلی برای خنک نگه داشتن آب به‌صورت طبیعی بسیار مهم است. در کارگاه‌های سفالگری محصولاتی تولید می‌شود تا با استفاده از آن‌ها آب‌خنک نگه‌داشته شود. خاک کوزه‌گری در بوشهر از معادن شهرهای اطراف تهیه می‌شود و شیوه تولید کوزه‌ها، چرخ‌های سفالگری سنتی است. از مراکز مهم تولید کوزه در استان بوشهر می‌توان به شهرستان دشتستان و کنگان اشاره کرد.

گرگور بافی

سوغات بوشهر

گرگور نوعی تور ماهیگیری است که با فلز ساخته می‌شود و بوشهر یکی از مهم‌ترین مراکز گرگور بافی است. بیشتر صیادان بوشهری ابتدا گرگورهای خود را با نوعی چوب هندی و چینی که در بوشهر «باصچیل» نامیده می‌شود، تهیه می‌کردند. تقریبا از ۶۰ سال پیش با وارد شدن سیم بکسل توسط کشتی‌های بین‌المللی به شهر، صیادان از این سیم‌ها و باصچیل برای ساخت تور استفاده می‌کردند. بعدها در حدود سال‌های اول دهه ۴۰ با وارد شدن سیم‌های مخصوص گالوانیزه که ساخت کشور بلژیک و انگلیس بود، گرگورها کاملا سیمی شدند و بافت آن باسیمی خاص انجام می‌شد.

سوغات بوشهر

در حال حاضر گرگور باسیم فلزی گالوانیزه و به‌شکل نیم‌کره بافته می‌شود و مردان مسئولیت بافت آن رادارند. ارتفاع گرگور به‌تناسب نوع شناور و محل صید،۳ تا ۱ متر است. استفاده از گرگور باعث می‌شود تا ماهی زنده و با کمترین آسیب صید شود. از مراکز مهم تولید گرگور می‌توان به شهرستان‌های دیلم، گناوه و دیر و کنگان اشاره کرد.

لنج و قایق سازی (گلافی)

سوغات بوشهر

لنج و قایق‌سازی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین صنایع دستی بوشهر است که سابقه آن به دوره افشاریه برمی‌گردد.

مطالب مرتبط:

دیدگاه