تاثیرات اجتماعی، سیاسی و منطقهای
رژیم غذایی مردم کره جنوبی، به واسطهی گذشت قرنها تحولات و تغییرات اجتماعی و سیاسی، رفتهرفته بهسوی تکامل امروزی سوق داده شده است. به نظر میرسد کشاورزی کهن، رسم و شیوههای زندگی چادرنشینان دوران باستان و آداب و سنن موجود در استان منچوری (یکی از مناطق جغرافیایی بسیار بزرگ در شمال شرقی آسیا)، در شبهجزیرهی کره، باعث ایجاد این تغییرات اساسی در رژیم غذایی آنها شده است. هرچند نمیتوان از تعامل روشهای تربیتی با تفاوتهای فرهنگی و نیز ترکیب آنها با فعلوانفعالات طبیعی و محیطزیست، در ایجاد این تغییرات و تأثیرات، چشمپوشی کرد.مواد اولیه مصرفی
رژیم غذایی مردم کره جنوبی، بر مبنای استفاده از برنج، سبزیجات و انواع گوشت، پایهریزی شده است. وعدههای غذایی سنتی که در این کشور وجود دارد، به دلیل حضور شماری از ظرفهای خوراکی که در کنار ظرف اصلی غذا قرار میگیرند و به banchan (مجموعهای از خوراکیها، چاشنیها، ترشیها، سبزیجات خشک و تازه و ... که هنگام سرو غذای اصلی، روی میز غذاخوری، گذاشته میشوند)، شناخته میشوند، در سراسر جهان، معروف و مشهور هستند. همچنین استفاده از غذاهای بخارپز، برنج پختهشده با دانههای ترد و کوچک و صد البته کیمچی، بدون استثنا، در هر وعدهی غذایی، دیده میشود.Gochujang
مواد اولیهای که در تهیهی غذاهای سنتی کشور کره، مورد استفاده قرار میگیرند، معمولا شامل روغن کنجد، خمیر لوبیا یا به اصطلاح مردم کره Doenjang (سس سفت که از مخلوط آرد لوبیا و دیگر ادویههای موجود در رژیم غذایی کره، تهیه میشود)، سویا سس، نمک، سیر، زنجبیل، فلفل چیلی و سس خمیری شکل فلفل چیلی یا gochujang، است که در بین خانوادههای امروزی کشور کره جنوبی نیز کاربرد بسیار زیادی دارد.
Doenjang
اکثر غذاهایی که در رژیم غذایی آنها، طبخ و تهیه میشوند، ریشه در مناطق مختلف جغرافیایی، قومی و محلی داشته و به مرور زمان، به عنوان غذایی ملی در سراسر کشور، بسط و توسعه یافته است.
در زمان پادشاهی کشور کره جنوبی، سبک آشپزی مخصوص و منحصربهفردی در قصر پادشاهی (سلسلهی چوسان که از سال 1932 تا 1910 میلادی، حکمفرمایی میکردند)، وجود داشت و آشپزان سلطنتی تنها مطابق آن اصول و روشها، مجاز به طبخ و تهیهی انواع غذاها برای خانوادهی سلطنتی و همچنین ساکنان داخل قصر بودند. امروزه و پس از گذشت سالها از اتمام دورهی پادشاهی کره، هنوز هم فرهنگ و آیین آشپزی سلطنتی، توسط مردم این کشور، مورد استفاده قرار میگیرد.حبوبات
حبوبات، یکی از مهمترین و در عین حال پر مصرفترین موادی است، که در رژیم غذایی مردم کره جنوبی قرار دارد. افسانهای جالب در مورد چگونگی حضور اولین حبوبات در رژیم غذایی مردم این کشور وجود دارد، که بیان آن خالی از لطف نخواهد بود. اولین افسانه ریشه در دوران جومونگ (از اولین بنیانگذاران و پادشاهان سلطنت کره جنوبی است که کشور گوگوریو را بنا نهاد) دارد.
گفته میشود اولین دانههای جو (عضوی از خانوادهی گیاهان گندمی و از اولین گیاهانی است که به کشت انبوه رسیده و امروزه در وسعت زیاد مورد استفاده قرار میگیرد )، پس از برپا کردن سلطنت و پادشاهی گوگوریو،توسط دو کبوتر از طرف مادر جومونگ، به دست وی رسیده و پرورش یافتند. اما افسانهی دیگری نیز وجود دارد که مربوط به سه ریخته گر ساکن در جزیرهی جیجو (یکی از جزیرههای زیبا در کشورکره جنوبی و از مقاصد گردشگری سایر کشورهای جهان) است.
نقلقولها حاکی از این است که آنها، برای ازدواج با سه شاهزاده از Tamna (Tamna یا Tamna guk، از حکومتهای دوران باستان که در سال ۱۴۰۴ میلادی، توسط سلسلهی چوسان تسخیر شدند)، از پنج دانهی افسانهای که طبق عقیدهی آنها الهی و از طرف خداوند بوده، کمک گرفتند و پس از کاشت آنها، باعث ایجاد اولین زمینهای کشاورزی و زراعت شدند. در گذشته، حبوباتی همچون جو و ارزن در کنار گندم، ذرت، نیشکر چینی و گندم سیاه، از کالاهای اصلی و عمدهی مصرفی در کره جنوبی به شمار میآمد. جالب است بدانید، برنج در زمرهی محصولات بومی این کشور، قرار نمیگیرد و آنها به طور باورکردنی، به کشت و مصرف گندم سیاه (از محصولات بومی کشور کره جنوبی) تمایل بیشتری نسبت به سایر حبوبات نشان میداند.Boribap
به نظر میرسد برنج نقش مهم و حیاتی را در شیلا (Silla: یکی از سه پادشاهی بزرگ کره، و یکی از سلسلههای امپراطوری جهان که به مدت طولانی حکومت کرد) و بکجو (Baekje: یکی دیگر از سلسلههای پادشاهی در جنوب غربی کره، که در کنار شیلا و گوگوریو، سه سلسلهی امپراطوری کشور کرهی جنوبی را تشکیل میدهد)، که از سلسلههای پادشاهی در مناطق جنوبی شبه جزیرهی کره به شمار میآیند، بر عهده داشته است. به طوریکه از آن برای پرداختن خراج و مالیات استفاده میشد. به دلیل بومی نبودن این مادهی مهم و در دسترس نبودن آن برای تمامی مردم، زمانی که برای اولین بار، وارد کشور کرهی جنوبی میشود، از قیمتی بسیار گزافی برخوردار بوده و تهیهی آن برای عموم مردم، امکان پذیر نبوده است.
Kongbap
بنابراین مردم آن زمان سعی میکردند با مخلوط کردن جو و برنج، علاوه بر بهرهمندی از این مادهی غنی، مدتزمان بیشتری نیز از نعمت داشتن آن برخوردار باشند. امری که امروزه نیز، حتی با داشتن قیمتی مناسب، باز هم توسط خانوادههای کرهای صورت میگیرد. بهعنوان نمونه میتوان از غذاهایی مانند boribap (غذایی تهیهشده از مخلوط برنج و جو) و kongbap (غذایی مرکب از برنج و انواع حبوبات)، نام برد. در گذشته، مصرف برنج همراه سبوس، رایجتر از مصرف آن به شکل امروزی است؛ که این مسئله شاید به روشهای پخت برنج در دورهی چوسان بازگردد. مردم آن زمان، در دیگچهای مخصوص به نام sot یا musoe sot، به طبخ آن میپرداختند. روشی که در دوران سلطنت گوگوریو، مورد استفاده قرار میگرفت و هنوز نیز بیشتر از روشهای باستانی و قدیمی در طبخ برنج، استفاده میشود. جالب است بدانید، بقایای یکی از این دیگچهها در آرامگاهی متعلق به دورهی شیلا، برجای مانده است.Tteok
البته در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، برنج را فقط به صورت بخارپز تهیه نمیکنند، بلکه شماری از خوراکیهای مصرفی آنها، با کمک برنج صورت میپذیرد. از جمله کیک برنج یا tteok، که بیش از دویست گونهی مختلف از آن، در رژیم غذایی مردم کره، طبخ میشود.
Congee
Gruel
غذاهای دیگری مانند congee (یا juk، نوعی حریرهی برنج که در بیشتر کشورهای جنوب شرقی آسیا تهیه میشود) و Gruel (یا mieum، غذایی متشکل از گندم و آرد برنج، غلات و شیر)، که معمولا در کنار گوشت، حبوبات و غذاهای دریایی، سرو میشوند، از دیگر خوراکیهایی هستند که با استفاده از برنج، طبخ شده و مورد مصرف قرار میگیرند. البته در رژیم غذایی کره جنوبی، برخی از نوشیدنیهای بومی و محلی را نیز با استفاده از برنج، تهیه میکنند.
گیاهان
دانه های سویا
در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، گیاهان مختلف خوراکی، علاوه بر اهمیت، دارای معنای قابلتأملی نیز هستند. نمونههای خشکشده و کنسرو شدهی فراوانی از محصولات گیاهی، در سراسر کشور، تهیه و در معرض استفادهی مردم قرار میگیرد. سبزیجات کشفشده توسط گروهی از باستان شناسان، نشاندهندهی فعالیت مردم دوران کهن درزمینهی استفادههای گوناگون از گیاهان خوراکی، بهویژه نگهداری آنها بهصورت محصولات خشکشده است. به نظر میرسد پیشینیان نیز، علاوه بر مصرف تازهی گیاهان، به خشک کردن آنها میپرداختند. همچنین خاکبرداری در مکانی به نام Okban که در جنوب Jinju (شهری در جنوب استان گیونگ سان)، قرار دارد، باعث شد اطلاعات جالبی در مورد حضور دانهی سویا (یکی از حبوباتی است که خاستگاه آن شرق قارهی آسیا بوده و در وسعت زیادی کشت میشود) در دوران کهن به دست آید.Tofu
امروزه نیز گسترش کشت این گیاه خوراکی و غذاهای بیشماری که بر پایهی آن طبخ میشوند، باعث ایجاد جایگاه مهمی در رژیم غذایی اکثر کشورهای جهان و بهویژه ساکنین آسیای شرقی شده است. در کشور کره جنوبی نیز، غذاهای متنوعی با استفاده از دانههای سویا تهیه و طبخ میشود. ازجملهی این غذاها میتوان به توفو (tofu یا dubu ؛ در تهیهی این محصول، ابتدا شیرهی سویا را جوشانده و پس از دلمه شدن آن، درون پارچهای مخصوص ریخته و با فشار دادن، آب اضافی را خارج کرده و توفو، بهصورت قالبی نرم و سفید، به دست میآید)Kongnamu
و kongnamul (یکی از ظرفهای غذایی است که بهعنوان خوراکی فرعی، در کنار غذای اصلی قرار میگیرد. این خوراک، با استفاده از جوانههای دانهی سویا به دست میآید) که از سرخ شدن دانههای سویا در روغن و دیگر سبزیجات، تهیه میشود، اشاره کرد. دانههای سویا به دلیل فصلی بودن، همیشه به عنوان یکی از ظروف غذای فرعی در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، قرار میگیرد. kongguksu (نودل سرد که از دانههای سویا تهیه میشود) از دیگر خوراکیهایی است که در بین مردم کره جنوبی از طرفداران بسیاری برخوردار است.Kongbap
یکی از فراوردههای جانبی که از شیرهی سویا تولید میشود، okara (یا Soy Pulp) نام دارد که از پوره کردن اضافات دانههای سویا بدست میآید. مردم کشور کره جنوبی، با صاف کردن اضافات دانههای سویا، آن را به صورت پوره و خمیری نرم تهیه کرده و از آن در غلیظ کردن انواع خوراک، حریره و شوربا بهره میبرند. همچنین kongbap (غذایی تهیه شده از برنج قهوهای یا سفید، مخلوطی از حبوبات و گاهی اوقات گیاهان خوراکی)، از دیگر خوراکیهایی است که در تهیهی آن، حضور دانههای سویا بسیار لازم و ضروری است.
استفاده از دانههای سویا، فقط به تهیهی غذاهایی که تنها شامل دانههای این گیاه فوقالعاده است، ختم نمیشود. بلکه در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، خوراکیها، چاشنیها، سسها و خمیرهای بسیاری وجود دارد که با ترکیب این دانههای مغذی و بسیار پرکاربرد، با دیگر مواد اولیه ازجمله چاشنیها، غلات، حبوبات، گیاهان و ...به دست میآید.غذای دریایی با سس Ganjang
jang (خمیری از دانههای سویا)، doenjang (سس خمیر لوبیا)، cheonggukjang (مخمری از دانههای سویا که در رژیم غذایی کشور کره جنوبی بسیار پرمصرف است)، ganjang (نوعی سس تهیهشده از دانههای سویای کرهای است. درواقع میتوان گفت که این سس، یکی از بینظیرترین و منحصربهفردترین سسهایی است که در رژیم غذایی مردم کشور کره جنوبی وجود دارد) و gochujang (چاشنی بسیار خوشمزه، تند و آتشی و مخمری بسیار عالی که از خمیر فلفلهای چیلی قرمز، برنج چسبنده و لزج، مخمر دانههای سویا و نمک، به دست میآید)، از محصولاتی هستند که با کمک دانههای سویا تهیه میشوند.گوشت
بر اساس آنچه که در تاریخ کشور کره جنوبی به ثبت رسیده است، پیشینیان برای فراهم کردن گوشتهای مصرفی خود، مجبور به شکار حیوانات و ماهیگیری بودند. همچنین نوشتههایی از دوران باستان برجای مانده است که حکایت کنندهی پرورش دادن چهارپایان اهلی (در مقیاسی کوچک)، آن هم در طول سه پادشاهی حاکم بر مردم کره، است. مردم آن دوران، انواع گوشت را به روشهای سرخ شده، بخار پز و استفاده در تهیهی خوراکهای متنوع، مصرف میکردند. مردمی که در حاشیهی دریا و اقیانوس زندگی میکردند، بیشترین گوشت مصرفیشان را انواع ماهی و آبزیان تشکیل میداد در حالیکه ساکنین مناطق مرکزی و داخلی کشور
گوشت گاو
نگهداری و پرورش گلهی گاو، در کشور کره جنوبی، از اهمیت فوق العادهای برخوردار است، به گونهای که این عمل، به عنوان یک فرهنگ و قانون مهم در نظر گرفته میشود. جالب است بدانید، گلهداران و پرورش دهندگان این حیوانات، ارزش و اهمیت آنها را در حد یک خدمتکار و حتی عضوی از اعضای خانوادهی خود میپندارند. بر این اساس، یکی از روزهای سال جدید با نام روز گاو (در تقویم قمری کشور کره جنوبی، اولین روز از سال قمری را تعطیل رسمی و به نام روز گاو، نام گذاری کردهاند. این روز یکی از مهمترین و پرمعنیترین ایام تعطیل، در فرهنگ سنتی این کشور، که معمولا به سه روز میانجامد، تلقی میشود. اولین روز مطابق با روز قبل از سال نو، دومین روز مطابق با اولین روز از سال نو که همان روز گاو است و سومین روز نیز مطابق با دومین روز از تعطیلات سال جدید در کشورکره جنوبی است)، در نظر گرفته شده است.
بنابراین گوشت گاو (ماهیچه)، نسبت به سایر گوشتهای مصرفی در این کشور، از ارزش اقتصادی بیشتری برخوردار است. آنها، با روشهای بیشماری از جمله کباب کردن، سرخ کردن، جوشاندن در سوپ و بخارپز کردن، به تهیه و طبخ این مادهی پرمصرف میپردازند.
Jerky
روش دیگری در استفاده از گوشت گاو در رژیم غذایی مردم کره جنوبی وجود دارد که از گذشتگان به آنها منتقل شده است. این روش، که به خشک کردن گوشت یا jerky (گوشت کم چرب یا کاملا بدون چربی را به صورت نوارهایی باریک و نازک، برش زده و خشک میکنند. به این طریق علاوه بر جلوگیری از فاسد شدن گوشت، به ماندگاری بیشتر آن کمک میکنند. اضافه کردن نمک، یکی از دستورالعملهای لازم و ضروری در تهیهی گوشتهای خشک است)، معروف است، در اکثر مناطق کشور کره جنوبی، مورد استفادهی بسیاری از خانوادهها قرار میگیرد. آنها این محصول را، در کنار غذاهای دریایی میل میکنند. اما نباید اهمیت فوق العاده زیاد گلههای گاو در این کشور را هم ارز با استفادهی زیاد مردم کره از گوشت گاو دانست. چرا که آنها، در رژیم غذایی خود، در مقیاس کمی از این فراوردهی حیوانی استفاده میکنند.
گوشت خوک و آبزیان، در برنامهی غذایی مردم کره جنوبی، بالاترین مصارف را داشته و شاید همین امر، دلیل محکمی برای مصرف کم گوشت گاو، توسط آنها باشد. در قرن 13 میلادی، حاکمان بودایی که از دورهی گوریو، بر مردم آن زمان فرمانروایی میکردند، استفاده از گوشت گاو را منع، و مردم را به طبخ و تهیهی انواع غذاهای تهیه شده از گوشت خوک و غذاهای دریایی، مجبور ساختند. این روند تا اواخر قرن 20 میلادی ادامه داشت تا اینکه دولتمردان آن دوره، با تشویق مردم در بهتر کردن کمیت و کیفیت گوشت گاو و همچنین محصولات و فراوردههای گاوی، قانون منع استفاده از گوشت گاو را لغو و مجوز حضور خوراکهای طبخ شده از گوشت این حیوان پرمنفعت را، برای تمامی رستورانها صادر کرد.
مرغ
مرغ نیز یکی از حیواناتی است که نقش مهمی را در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، تاریخچهی غذایی و پیدایش افسانههای جالب کهن و باستانی، ایفا میکند. در دستورالعملهای آشپزی موجود در رژیم غذایی این کشور، مرغ را به روشهای متنوعی از جمله، سرخ شده، کباب شده، استفاده در انواع سوپ و طبخ آن با آتشی ملایم، همراه با سبزیجات مختلف، تهیه میکنند. تمامی قسمتهای یک مرغ، توسط آشپزان و زنان خانهدار، مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان نمونه، آنها سنگدان، جگر، پاها و حتی چنگالهای این حیوان خانگی را مصرف میکنند.
Samgyetang
مرغهای جوان، با آتشی ملایم همراه با ginseng (جین سینگ، نوعی گیاه دارویی که خاستگاه آن از کشور چین بوده و در گونههای مختلفی یافت میشود. ریشهی این گیاه آبدار و گوشتی است و بسیار کند، رشد میکند. این ریشه، خاصیت دارویی فوق العاده زیادی دارد)، طبخ میشود. انواع سوپهای دارویی، با مواد اولیهای همچون گیاهان دارویی و البته گوشت مرغ، برای تقویت بنیهی از دست رفتهی مردم کره جنوبی، تهیه و در اکثرا در فصل گرم تابستان، در رژیم غذایی آنها قرار میگیرد. samgyetang (یا سوپ مرغ جینگ سینگ) نمونهی بارزی از این نوع سوپها به شمار میرود. آشپزان کشور کره، از یک مرغ جوان کامل، سیر، برنج، پیازچه، ادویههای خوش طعم، از جمله عناب و جینگ سینگ مخصوص کشور کره، در تهیهی این سوپ، استفاده میکنند.
Dakbal
و اما غذایی که از پنجههای پای مرغ تهیه میشود، dakbal نام دارد که مردم کره، با سرخ کردن آن، و قرار دادن در سس مخصوص gochujang، با میل و اشتهایی وصف نشدنی، به خوردن آن، در کنار غذای اصلی میپردازند.
گوشت خوک
گوشت خوک نیز همانند گوشت مرغ، نقش یکی از پایههای مهم در تولید محصولات پروتئینی را در رژیم غذایی مردم کره جنوبی ایفا میکند. براساس گزارشاتی که از صنعت غذایی کشور کره جنوبی اعلام شده است، حضور گوشت خوک در برنامهی غذایی آنها به دوران باستان باز میگردد. غذاهای بسیاری در رژیم غذایی این کشور وجود دارد که برای تهیه و تدارک آن، استفاده از گوشت خوک، اجتناب ناپذیر خواهد بود.
Doraji
استفاده از ریشه ی گیاهانی همچون لالهی کوهی چینی (doraji) و ریشهی نیلوفر آبی (ppuri yeonn)، درکنار مصرف گوشت خوک، جهت جلوگیری از بیرون روی شدید معده، امری کاملا متفکرانه به نظر میرسد. مردم کره جنوبی، از تمامی اعضای خوک نیز، همانند مرغ، استفاده میکنند که از جملهی آنها میتوان، روده، جگر، قلوه و اندامهای درونی این حیوان را در تهیهی انواع خوراکیهای موجود در رژیم غذایی مردم کره، به وضوح مشاهده کرد. آنها از دستورالعملهای متنوعی در پخت و تهیهی غذاهای طبخ شده از گوشت خوک، استفاده میکنند.
Samgyeopsal
روشهایی چون بخار پز کردن، تهیهی خوراک و انواع خورشت، دود اندود کردن، سرخ کردن و جوشاندن آن، از جمله سبکهای آشپزی گوشت خوک، در رژیم غذایی کشور کره جنوبیاست. بسیاری از مردم، به سرخ کردن شکم خوک که به samgyeopsal (قسمت برجسته و گوشت آلود بخشی از عضلهی شکم) معروف است، علاقهی شدیدی داشته و این غذا، از پرمصرفترین خوراکیهایی است که معمولا در هر وعدهی غذایی آنها وجود دارد.
سبزیجات و گیاهان بومی و منطقهای
Chwinamul
در کشرو کره جنوبی، طیف وسیعی از انواع سبزیجات، رشد و پرورش مییابند که در رژیم غذایی این کشور، از نقش پررنگی برخوردار است. اغلب مردم، سبزیجات را به صورتهای مختلفی مانند خام، نپخته، استفاده در سالاد، تهیهی انواع ترشی سبزیجات، طبخ تنوع بینظیری از انواع خوراک سبزیجات، خوراکهای طبخ شده با استفاده از سبزیجات سرخ شده و ... مصرف میکنند. خیار، سیبزمینی، سیبزمینی شیرین، اسفناج، سیر، فلفلهای تند و شیرین چیلی، قارچها، کاهوی چینی (مصرف این کاهو در تهیهی کیمچی، خوراکی محبوب کشور کره جنوبی در مقیاس زیادی صورت میگیرد)، جوانهی انواع حبوبات، پیازچه، جلبک دریایی، کدوی سبز و ریشهی درخت کُنار، در زمرهی سبزیجات مصرفی مردم کره جنوبی، قرار میگیرند.
Wolfberry
ترکیب گونههای مختلفی از سبزیجات وحشی که به chwinamul (گیاهان چند ساله که در طبیعت بکر و وحشی و دامنههای کوههای کره جنوبی، شرق کشور روسیه، ژاپن و چین رشد میکنند)، معروف هستند، یکی از ظروف رایج و پرمصرف در رژیم غذایی آنها به شمار میرود. گیاهان بکر و وحشی دیگری مانند ریشههای سرخس، ریشهی گل لالهی کوهی (لالهی کوهی که در کشور کره جنوب پرورش یافته است) و گیاهان دارویی از قبیل جین سینگ (یکی از یازده گیاه کمیاب دارویی که در رژیم غذایی کشور کره جنوبی کاربرد بسیار داشته و ریشهی آن بسیار مقوی و مغزی است.
Reishi
آنها از این گیاه جهت تقویت قوای جسمی استفاده میکنند)، نوعی قارچ به نام reishi، میوه ی wolfberry (میوهی حبهای شکل که به اسمهای گرگ تیغ، دیو خار و اقطی میوهی خوشهای نیز معروف است)، Codonopsis pilosula (نوعی گل از خانوادهی لالهی کوهی) وAngelica sinensis (به جین سینگ ماده نیز شهرت دارد. این گیاه از خانوادهی چتریان بوده و بومی کشور چین است. نکتهی قابل توجهی که در مورد آن وجود دارد، سرمای بسیار زیادی است که برای رشد، احتیاج خواهد داشت)، غالبا به عنوان ترکیبات اصلی در پخت و پز غذاهایی همچون samgyetang به کار میروند. بنابراین به طور قطع، میتوان اظهار داشت، انواع سبزی و گیاهان دارویی، در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند.
رژیم غذایی گیاهخواران
به نظر میرسد، غذاهای مصرفی که توسط گیاهخواران کشور کره جنوبی تهیه میشود، پیوندی عمیق با رژیم غذایی بوداییان ساکن این کشور داشته از دورهی سلسلهی پادشاهان گوریو، برجای مانده است. صدها رستوران ناشناختهی مختص گیاهخواران، در این کشور وجود دارد که جز برای ساکنین کره جنوبی کاملا ناشناخته است. آنها مجموعهای از غذاهای سرد، کیمچی سبزیجات و توفو را برای مشتریان خود سرو میکنند. Bibimbap نمونهای از یک ظرف غذای گیاهی است که در این رستورانها به فروش میرسد. لیست غذاها نیز با تغییرات آب و هوا و فصول مختلف سال، تغییر یافته و غذاهای مخصوص همان فصل، برای مشتریان آماده و سرو میشود. آیین نوشیدن چای سنتی در کشور کره جنوبی از جمله آدابی است که تمامی خانوادههای این کشور، به فرزندان خود آموزش میدهند. این آیین، زیبندهی تمام گیاهخواران و افرادی است که به طور قطع، تمامی پروتئینهای حیوانی را از رژیم غذایی خود حذف کرده است.
غذاهای خیابانی
در کشور کره جنوبی، ارزان بودن غذاها، یکی از دلایل ایجاد Pojangmacha (مکانهایی کوچک، که اغلب در مکانهایی تشکیل شده از چادرهای پلاستیکی به فروش انواع غذا میپردازند. البته گاهی اوقات، فروشندگان خیابانی با استفاده از یک چرخ دستی، غذاهای متنوعی را به فروش میرسانند)، و خرید انواع غذاهای رایج خیابانی میشود.
Hotteok
Bungeoppang
اغلب فروشندههای غذاهای خیابانی، فروش خود را هنگام شب آغاز میکنند. غذاهایی مانند hotteok (نوعی پنکک که معمولا در فصل سرد زمستان تهیه میشود)، bungeoppang (کیک ماهی که خوردن آن در فصل پاییز و زمستان بسیار لذت بخش خواهد بود)، Gimbap و tteokbokki از جمله خوراکیهایی است که توسط فروشندههای خیابانی به مردم عرضه میشود.
نوشیدنی
تمام نوشیدنیهای سنتی که در رژیم غذایی کشور کره جنوبی وجود دارند، شفاف و رقیق بوده و طبق مدارک و مستندات برجای ماندهی دوران کهن، بیش از 190 نوشیدنی متنوع در رژیم غذایی این کشور به ثبت رسیده است.
Sujeonggwa
نوشیددنی عصاره ی میوه ها
براساس تقسیم بندی صورت گرفته توسط صنعت غذایی کره جنوبی، چای، نوشیدنیهای میوهای (hwachae)، نوشیدنیهای بدست آمده از برنج (sikhye) ، (tang)، نوشیدنی مخصوصی که از خرمالو تهیه میشود (sujeonggwa)، فراوردههای بدست آمده از آب گیاهان با مزهای ترش و شیرین (jang)، نوشیدنیهای تهیه شده از حبوبات (suksu)، نوشیدنیهایی که از عصارهی میوه و داروهای آسیایی بدست میآید، آب عسل، عصاره و شیرهی مواد اولیهای که معمولا در تهیهی انواع خوراکها و غذاهای بومی خود استفاده میکنند، از جمله نوشیدنیهایی است که مورد مصرف مردم کره جنوبی قرار میگیرد.
امروزه با تغییراتی که در ذائقه و مواد اولیهی کاربردی مردم کره، صورت گرفته است، بخش اعظمی از این نوشیدنیها پس از قرن 20 میلادی، منسوخ شده است. در صورتیکه همچنان چای، نوشیدنیهای میوهای و نوشیدنی بدست آمده از خرمالو، در رژیم غذایی این کشور، از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.
چای
مردم کره جنوبی، همچون دیگر کشورهای آسیای شرقی، علاقهی بسیاری به نوشیدن چای داشته و تنوع بیشماری از آن را در کشور خود تهیه و مصرف میکنند. چای گیاهان تولید شده در رژیم غذایی مردم کره جنوبی برگ، جوانه، شکوفه، ریشه، گل و میوهی گیاهان بدست میآید. چای گل کاملیا، سینگ جین، زنجبیل و چای حبوبات، از پرطرفدارترین نوع تولید شده در بین مردم این کشور به شمار میآید.
سوپ و خوراک
سوپ
سوپ، از جمله غذاهایی است که در هر وعدهی غذایی مردم کره جنوبی، طبخ و میل میشود. برخلاف دیگر کشورهای جهان که معمولا از سوپ به عنوان پیش غذا استفاده میکنند، در رژیم غذایی مردم این کشور، به عنوان غذای اصلی محسوب شده و در انواع بیشماری طبخ میشود.
Banchan
در واقع میتوان سوپ را یک غذای شروع کننده یا تمام کنندهی وعدههای غذایی و به عنوان مکمل پیالهای از برنج و دیگر خوراکیهای فرعی که به بانچان (banchan: مجموعهای از غذاهای فرعی که در رژیم غذایی کشور کره جنوبی، قرار میگیرد و آنها با توجه به فصول مختلف سال، در انواع مختلف تهیه و میل میشود)، معروف هستند، در نظر گرفت. نمونهای از سوپهای سرو شده در کشور کره جنوبی به اسم guk (نمونهای از سوپهایی که با ترکیب چندین نوع غذا، تهیه شده و غالبا عضو ثابت میز غذاخوری به شمار میرود)، شناخته میشوند. این سوپها غالبا متشکل از گوشت، حلزون صدفدار و سبزیجات خواهد بود.
Guk
از سوپهای ملی که در رژیم غذایی مردم کره جنوبی ثبت شدهاند، میتوان به tang اشاره کرد که به عنوان تکمیل کنندهی غذای اصلی طبخ و سرو میشود. نوع دیگر از سوپ که با گوشت، سبزیجات و غذاهای مرکب از جانوران دریایی و دیگر مواد و ترکیبات مصرفی موجود در رژیم غذایی این کشور، آماده میشود، tang نام دارد که به عنوان سوپی کاملا مقوی، غلیظ و غنی از مواد مورد نیاز بدن انسان، شناخته میشود.
خوراک
خوراکهایی که در رژیم غذایی مردم کره جنوبی تهیه و مصرف میشود، غالبا به عنوان یک ظرف غذای اصلی، به شمار آمده و اغلب آنها به صورت jjigae، تهیه میشوند. آشپزان کشور کره، معمولا این خوراک را در دیگ یا سبوی سفالی لعابدار آماده میکنند.
Doenjang Jjigae
رایجترین گونه از خوراکjjigae ، doenjang jjigae نام دارد که از خمیر دانهی سویا، سبزیجات، آب شور، توفو و بسیاری از مواد اولیه که با توجه به فصول مختلف سال در دسترس مردم قرار دارد، تهیه میشود. خوراک کیمچی نیز، یکی دیگر از رایجترین غذاهایی است که با استفاده از کیمچی و توفو طبخ میشود.
معروفترین غذاها
کیمچی(Kimchi)
کیمچی، غذایی بسیار محبوب، پرطرفدار و سنتی مردم کره جنوبی است که از تخمیر انواع سبزیجات، تولید میشود. موادی که در تهیهی این غذای پرمصرف که به عنوان چاشنی در رژیم غذایی مردم کشور کره، مصرف میشود، با موادی همچون کاهوی چینی، تربچهی بومی کشور کره، سیر، فلفل چیلی، پیازچه، نمک دریایی، سویا سس، خیار و برخی دیگر از موادی که بنابر سلیقهی تهیه کنندهی آن، اضافه یا کسر خواهد شد، آماده میشود. تنوع فوق العاده و منحصر بفردی از انواع کیمچی در کشور کره تولید میشود که در نوع خود بینظیر است. فرایند تولید این چاشنی خوش طعم، بین یک الی دو هفته به طول میانجامد.
Jangdokdae
و پس از تهیهی آن، میتوان برای مدتی طولانی در یخال نگهداری کرد. البته با نزدیک شدن به فصل سرما، اکثر خانوادههای کرهی جنوبی، به تهیه و تدارک کیمچی میپردازند. در دوران باستان، کیمچیهای سنتی را در دیگچهها یا کوزههای گلی مشهور به Jangdokdae ، تهیه میکردند که با اختراع یخچال، این روش تهیه، منسوخ شده است. ویتامینهایی مانند A ، ، ریبوفلاوین ، کلسیم و آهن، ارزش غذایی آن را بسیار زیاد کرده و حضور باکتری لاکتوباسیل، که در فراوردههای تخمیری از جمله ماست، وجود دارد، از مهمترین خاصیت کیمچی به شمار میرود. گفته میشود این باکتری، به هضم غذا و تقویت گوارش بدن انسان کمک شایانی کرده و به طور میانگین هر فرد کرهای مبلغی برابر با 40 پوند را برای یک سال، به خرید، تهیه و مصرف این فراوردهی پرخاصیت، میپردازد.
درواقع چیزی که بیش از همه در مورد کیمچی مورد توجه قرار میگیرد، ارزش غذایی بالای آن است . همانگونه که ذکر شد، در تهیه کیمچی فرایند تخمیر صورت میگیرد که برای سلامتی جوانان و کهن سالان بسیار مفید بوده و اهمیت آن را دو چندان میکند . نکته قابل توجه این است که جوانان به علت بنیه قوی که دارند، میتوانند بلافاصله پس از درست کردن کیمچی یعنی زمانی که هنوز تخمیر صورت نگرفته ، از آن استفاده کنند ولی کهن سالان میبایست از کیمچی تخمیر شده میل کنند. مردم کرهجنوبی تعصب و علاقه ی بسیاری به استفاده از کیمچی دارند و خوردن آن را نه تنها لازم، بلکه به عنوان فرهنگ کهن خود میدانند. ژاپنی ها نیز کیمچی را از غذاهای سنتی و متعلق به کشور خود میدانند و همین مسئله گاها موجب ناراحتی کره ایها میشود .
رشته (Ramen)
رامِن از رایج ترین و پرمصرفترین غذاهایی است که علاوه بر قیمت ارزان، میتوان به طبخ سریع آن نیز اشاره کرد که هر فرد ساکن کشور کره جنوبی، با هر توان مالی قادر به استفاده از این غذای خوشمزه خواهد بود. البته انواع مختلفی از رشته مانند رشته سبزیجات،گوشت و ... در اغذیه فروشیها و منازل تهیه میشود که بسته به سلیقه و موادی که در دسترس مردم است (پیازچه، سیر، هویج، تخم مرغ و ادویه مخصوص نودل، که از اصلیترین مواد تشکیلدهندهی آن است، نام برد)، طبخ میشود.
بولگوگی (Bulgogi)
یکی از غذاهایی است که طرفداران بسیاری دارد. در این نوع غذا، مخلوط گوشت گاو، سیر، سویا سس، پیازچه، پیاز و روغن کنجد را به مدت چند ساعت داخل یخچال نگهداری کرده و پس از کباب شدن، آن را میل، میکنند. همانگونه که پیشتر بیان شد، این غذای بسیار محبوب، با استفاده از کاهو سرو میشود. در این غذا گوشت خوک یا گاو را کباب میکنند و آن را بین یک برگ کاهو قرار میدهند و میخورند. ولی نکتهی مهم و قابل توجه در نحوهی سرو این غذاست. فردی که از یک برگ کاهو استفاده میکند میبایست پس از قرار دادن گوشت کباب شده بین کاهو و پیچیدن آن، تمام کاهو را یک جا داخل دهان خود قرار داده و بدون اینکه آن را با دندان برش دهد، تمام آن را ببلعد. در غیر این صورت، عمل او بی ادبی تلقی خواهد شد. البته بسیاری از مردم کره جنوبی، بولگوگی را با برنج و سس تندی که مخلوطی از فلفل و خمیر لوبیا است، مصرف میکنند.
بی بیم باپ (Bibimbap)
بی بیم باپ هم واقعا مزهی عالی و به یاد ماندنی دارد. این غذا با استفاده از گوشت گاو، انواع سبزیجات مانند ترب سفید، کلم بروکلی، اسفناج، هویج و کدو به همراه برنج پخته، تخم مرغ، سس سویا، قارچ، سیر، روغن و نوعی پاستای تند کرهای در ظرف سنگی تهیه میشود . بی بیم باپ سرشار از مواد مغذی و عالی برای بدن است و بیشتر جوانان کرهای طالب این غذای بسیار لذیذ هستند .
گالبی (Galbi)
در رژیم غذایی مردم کره جنوبی، به غذاهایی که از مخلوط گوشت خوک یا گاو با سویا سس و کباب کردن آن تهیه میشود، گالبی میگویند که بسیار لذید و دوست داشتنی است .البته این گوشت با دندههایی کوتاه همراه است که بدون شباهت به شیشلیک ما ایرانیها نیست!
بوسام (Bossam)
نوعی غذا است که به روش بخار پز تهیه میشود . در تهیهی این غذا، گوشت خوک را در ادویههای مخصوص میخوابانند و پس از چند ساعت آن را بخار پز میکنند و در ظرفی شامل سبزیجات بخار پز شده مثل کدو، هویج، فلفل و ... سرو میشود .
سامجی تانگ (Samgyetang)
نوعی دیگر از سوپ است که مواد اولیهی آن، مرغ،گیاه جین سینگ(گیاهی از تیره عشقه که ریشهی آن مصرف دارویی دارد)، است. آنها این سوپ را در فصل تابستان تهیه و میل میکنند.
ساندوبو جیگا (Soondubu Jjigae)
نوعی خوراک مملو از ادویههای ناب و فوق العادهی بومی است که با مواد اولیهای که شامل سبزیجات، غذاهای دریایی، توفو، قارچ، پیاز،چیلی(فلفل قرمز)است، طبخ میشود.
ماهی و غذاهای دریایی
ماهیها و صدفهای دریای خوراکی، بخش مهم و قابل توجهی را در رژیم غذایی مردم کره جنوبی به خود اختصاص دادهاند. شاید قرار گرفتن این کشور زیبا، در حاشیهی اقیانوس و شبه جزیرهی کره، از دلایل این امر باشد. شواهد برجای مانده از قرن 12 میلادی، نشان میدهد که افراد عادی و غیر اشرافی از برنامهی غذایی که شامل انواع ماهی، صدف خوراکی دو کپه، میگو، صدف آبالون، صدف اویستر و ماهی تیان است، استفاده میکردند درحالیکه مصرف گوشت گوسفند، خوک و گراز در اختصار اشراف زادگان و ثروتمندان قرار داشته است.
آبزیانی که در آب دریاهای شور و شیرین، زندگی میکنند، از رایجترین آبزیان مصرفی مردم این کشور است. آنها به صورتهای مختلفی از جمله خام، خشک شده، کباب شده، بخارپز و نیز پخته شده در انواع سوپ و خوراک، به مصرف و میل انواع ماهی میپردازند. صدفهای خوراکی نیز، در لیست مواد مورد علاقه و پرمصرف رژیم غذایی مردم کشور کره قرار دارند. تنوع بینظیری از خوراکیهای طبخ شده، با صدفهای خوراکی، مورد توجه اکثر کشورهای جهان قرار گرفته است. مردم کشور کره، برای تدارک غذاهای آبکی که متشکل از گوشت، ماهی، حبوبات و سبزیجات پخته است، از آنها استفاده میکنند. البته مصرف خام انواع صدف، توسط این مردم، به دور از تصور نخواهد بود. صدف اویستر و دیگر آبزیان دریایی، در تهیهی خوراک کیمچی که با ادویهای بسیار، طبخ میشود، مورد استفاده قرار میگیرند. بچه میگوی نمکی نیز، از دیگر غذاهایی است که به صورت فصلی در رژیم غذایی مردم کشور کره، تدارک دیده میشود.
غذاهای دارویی
Boyangshik
غذاهای دارویی که به boyangshik معروف هستند، به عنوان دارویی شفابخش، مورد مصرف قرار میگیرند. مردم کشور کره جنوبی، بر این باورند که میل کردن غذاهای داغ و انرژیزا، به برگرداندن سلامت جسمانی، بخشیدن جوانی و اعطای زندگی جاویدان، کمک شایانی میکنند. مخصوصا هنگام فصل تابستان که بنیهی آنها به علت خستگی حاصل از گرمای شدید، تحلیل یافته است، خوردن غذاهایی مانند boyangshik که شامل جینگ سینگ، مرغ، بز سیاه، آبالون (نوعی صدف دریایی)، سوپ استخان گاو، مارماهی (یکی از متداولترین و محبوبترین آبزیانی است که در کشور کره جنوبی وجود دارد. جوانان این کشور علاقهی بسیاری به خوردن آن داشته و علاوه بر خاصیت درمانی، با تهیه و طبخ آن، به عنوان ابزاری جهت ابراز علاقه و احترام به فرد مقابل، بهره میبرند) و ماهی کپور، به میزان قابل توجهی نسبت به سایر فصول سال، رشد مییابد.
وعدههای غذایی و برخی از آداب صرف غذا
وعدههای غذایی که در رژیم غذایی کشور کرهی جنوبی وجود دارد، به عنوان یک اتفاق مهم در طول روز، در نظر گرفته میشود و مردم این کشور، زمان زیادی را به تهیه و تدارک آنها صرف میکنند. در حقیقت، مردم کره، غذا خوردن را امری مهم دانسته و سعی میکنند هنگام صرف غذا، تمام توجه و تمرکزشان را به خوردن خوراکیهای آماده شده، معطوف سازند. آنها هنگام میل کردن غذا، از صبحت و گفتگو با یکدیگر پرهیز میکنند و تا زمانی که وعدهی غذایی خود را به اتمام نرسانده باشند، به این رویه ادامه میدهند. میزی که مردم کره جنوبی برای صرف غذا استفاده میکنند، بسیار متفاوت با میز غذاخوری است که در سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی وجود دارد. آنها به رنگ قرمز، بسیار براق و شکیل بوده و ارتفاع آن از ده اینچ، تجاوز نمیکند. ظرفهای غذا به صورت کاملا استادانه در مرکز و جایگاههی مناسب چیده شده و در مقابل هر فرد، کاسهی برنج مخصوصی قرار داده میشود. بالشتکهای نرم و کاملا راحتی نیز برای نشستن افراد، دور تا دور میز و روی کف اتاق قرار میگیرد تا هنگام سرو غذا، احساس ناخوشایندی به آنها دست ندهد.
حضور مادری خوش سلیقه، نعمتی است که چون مرواریدی درخشان، به تزئین میزهای غذای خانوادههای کرهای، جلا و تلالویی بینظیر میبخشد. اگر از میز غذایی که برای صرف وعدههای غذایی خانوادههای کشور کره جنوبی، تصویری ثبت کنید، قطعا با تابلوی زیبای نقاشی روبرو خواهید شد که ترجیح میدهید آن را در بهترین نقطه از منزل خود، نصب کنید.
صبحانه
صبحانهی سنتی که در رژیم غذایی کشور کره وجود دارد، تقریبا شبیه به دیگر وعدههای مصرفی در طول روز است. امروزه بیشتر مردم این کشور، با اقتباس از فرهنگ غرب، از صبحانههای آماده مانند غلات، شیرینیهای طبخ شده در مغازههای نان فروشی و ... استفاده میکنند. با این وجود، باز هم هستند خانوادههای زیادی که همچنان پایبند به استفاده از صبحانهی سنتی کشورشان بوده و برنج پخته شده، سوپ، ظرف غذایی از گوشت و چندین ظرف غذای فرعی، را در کنار خانوادهی خود میل میکنند.
Oi Naeng Guk
با این وجود، تفاوت اندکی بین آنچه که مردم کره جنوبی هنگام وعدهی صبحانه، ناهار و شام میل میکند وجود دارد. اما میتوان از این وعدهی غذایی به عنوان بزرگترین وعده در طول روز نام برد که ممکن است شامل یک سوپ سرد مانند سوپ خیار (oi naeng guk)، فلفلهای کوبیده شدهی بخارپز، کلوچه و کیک ماهی (saeng son jon)، باشد.
ناهار
Chop-Chay
در وعدهی ناهار، عموما سوپ سیب زمینی (kamja guk) و مخلوطی از سبزیجات همراه با نودلی که از آرد لوبیای مانگ تهیه میشود(chop-chay)، در لیست غذاهای مصرفی مردم کره جنوبی قرار خواهد گرفت.
شام
مردم کره جنوبی در هنگام صرف وعدهی شام، غالبا از سوپ دندهی گوشت گاو (kalbi guk)، سالاد اسفناج (shigumch'i namul)، کباب گوشت گاو مخصوص کرهای (pulgogi) و مرغ بخار پز، همراه با یک کاسه از برنج سفید و صد البته چاشنی یا خوراک مورد علاقهاشان کیمچی، استفاده میکنند.
Shigumch'i Namul
یک آشپز خوب کرهای، سعی میکند در هر وعدهی غذایی، از ترکیب پنج رنگ قرمز، سبز، زرد، سیاه و سفید استفاده کند و با این عمل، هنر آشپزی، ذوق و سلیقهی مردم کشورش را به نمایش بگذارد. مصرف دسر در رژیم غذایی آنها به ندرت صورت میپذیرد، درحالیکه سعی میکنند به جای آن، از میوههای تازه بهره ببرند.
در ارائهی این مقاله سعی شد، اطلاعاتی جامع و مفید در مورد رژیم غذایی مردم کشور کره جنوبی و برخی از عادات و آیین غذا خوردن آنها را، در اختیار شما دوستان و علاقه مندان قرار دهیم. قطعا حضور پررنگ و مملو از مهر شما دوستان گرامی، جهت کاملتر شدن این مقاله، امری بدیهی بوده وبی صبرانه و مشتاقانه، منتظر نظرات گرم و مفید شما بزرگواران خواهیم بود.
دیدگاه