اهرام مکزیک؛ از هرم کتیبه‌ها تا جادوگر

تمدن‌های پیشا کلمبی مکزیک یعنی اولمک‌ها، آزتک‌ها (یا مکزیکی‌ها)، مایاها، زاپوتک‌ها و دیگران را به‌سختی می‌توان از هم تشخیص داد؛ اما نکته مهم این است که تمام آن‌ها ویژگی‌های مشترکی داشتند. بیشتر مکان‌های باستان‌شناسی آن‌ها شامل بناهای بزرگ سنگی (ball courts) بود؛ ذرت را به‌عنوان یک غله اصلی می‌شناختند و همه آن‌ها اهرام می‌ساختند.

دوران پیشا کلمبی به برهه‌ای از تاریخ قاره آمریکا گفته می‌شود که هنوز مردم اروپا به این قاره وارد نشده بودند. عبارت پیشا کلمبی نیز به دوران پیش از کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب اشاره دارد.

متاسفانه، اهرام تنوچتیتلان، پایتخت آزتک‌ها مدت‌ها پیش از بین رفته‌اند؛ اما ده‌ها هرم دیگر کماکان در مکزیک وجود دارند. تنوچتیتلان، برگرفته از نام یکی از خداهای آزتک است که در سال ۱۳۲۵ میلادی تاسیس و در سال ۱۵۰۰ به‌عنوان پایتخت امپراتوری مشیکا انتخاب شد. اسپانیایی‌ها در سال ۱۵۲۱ میلادی، این شهر را با شکست آزتک‌ها در دست خود گرفتند و ویران کردند. تنوچتیتلان در آن زمان،  با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان بود.

کجارو در ادامه می‌خواهد ۱۰ مکان باستانی را که در طول حدود دو هزار سال گذشته (از حدود سال ۹۰۰ قبل از میلاد تا ۱۰۰۰ میلادی) ساخته شده‌اند و جزو خارق‌العاده‌ترین و مهم‌ترین بناهای فرهنگی مکزیک محسوب می‌شوند، به شما معرفی کند تا کمی با تاریخ شگرف این منطقه آشنا شوید. جالب است بدانید بیشتر این اهرام در نزدیکی مقاصد اصلی گردشگری مکزیک قرار دارند و برای همین، گذراندن یک روز برای کاوش در تاریخ باستانی کشور برای بازدیدکنندگان بسیار آسان است.

۱. لا ایگلسیا و ال کاستیلو (La Iglesia and El Castillo)؛ کوبا (Coba)

_{لا ایگلسیا، یکی از دو هرم شگفت‌انگیز در شهر مایایی کوبا است}

شهر باستانی مایا که در سال‌های ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ میلادی در اوج قرار داشت، خانه دو هرم تاثیرگذار مهم به نام ایگلسیا و کاستیلو (دومین هرم بزرگ شبه‌جزیره یوکاتان) است. شبه‌جزیره یوکاتان در آمریکای مرکزی، بخشی از مکزیک و همچنین کشورهای بلیز و گوآتمالا را در بر می‌گیرد و دریای کارائیب را از خلیج مکزیک جدا می‌کند. دانشمندان بر این باور هستند که شهاب‌سنگ بزرگی که باعث انقراض نسل دایناسورها شد، در همین ناحیه یوکاتان به سطح زمین برخورد کرده‌ است.

این‌طور به نظر می‌رسد که هر دو هرم لا ایگلسیا و ال کاستیلو که نیمه‌مخروبه و پوشیده‌ از گیاهان هستند، با محیطی رمزآلود و تقریبا جادویی، اخیرا از دل خاک بیرون آمده‌اند.

چگونه به اینجا برسیم؟

فاصله کوبا از کانکون با خودرو فقط دو ساعت و از تولوم، ۴۵ دقیقه است. اگر دوست ندارید رانندگی کنید، می‌توانید با شرکت‌ در تورهای مختلف به بازدید از این منطقه بروید.

• ساعت بازدید: هر روز از هشت صبح تا پنج عصر
• تلفن: ۷۱۶۶ ۲۰۶ ۹۸۴ ۵۲+
• آدرس: Carretera Federal Tulum 307, 77793 Coba, Q.R., Mexico

۲. هرم کوکولکان (Castillo de Kukulcan)؛ چیچن ایتزا (Chichen Itza)

هرم کوکولکان با ۹ ردیف پله، مهم‌ترین اثر محوطه چیچن ایتزا است که این شهر مایایی حدود سال ۷۰۰ تا ۹۰۰ میلادی در دوران اوج بود. از این هرم به‌عنوان یک تقویم بزرگ استفاده می‌شد و طراحی آن نیز مطابق با این عملکرد بود. در نقاط اعتدال شب و روز، بازی نور آفتاب و سایه سبب می‌شود که افراد تصویر یک مار در حال سقوط بر زمین را ببینند.

با وجود اینکه بازدیدکنندگان دیگر اجازه ندارند از پله‌ها بالا بروند یا به معبد کوکولان در بالای هرم دسترسی داشته باشند؛ اما می‌توانند در تورهای گردشگری شرکت کنند و از کاوش در دیگر بناهای سنگی، معابد و قصرها مانند معبد جنگجویان و محوطه بازی در چیچن ایتزا لذت ببرند.

چیچن ایتزا به معنی «در کنار دهانه چاه جادو» در سال ۲۰۰۷ میلادی به‌همراه ۶ اثر دیگر در یک رای‌گیری جهانی، به‌عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه جدید معرفی شد. کاربرد این معبد، تقدیم قربانی به خدای باران مایاها، چاک، بوده است. یکی از این قربانی‌ها، انسان‌ها بوده‌اند، زیرا بقایای انسان‌های قربانی شده نیز در معبد یافت شده‌ است.

چگونه به اینجا برسیم؟

با توجه به اینکه این میراث جهانی یونسکو در میان کانکون و مریدا قرار دارد، معمولا پر از گردشگران و فروشنده‌ها است. مزیت موقعیت هرم کوکولکان این است که می‌توانید چیچن ایتزا را به مانند دوران اوجش، یک شهر پرجنب‌و‌جوش و شلوغ تجربه کنید.

• ارتفاع: ۳۰ متر
• ساعت بازدید: هر روز از هشت صبح تا ۴:۳۰ عصر
• آدرس: Tinum, Yucatan, Mexico

 ۳. هرم جادوگر (Pyramid of the Magician)؛ اوکسمال

_{اهرام اوکسمال با سبک تزیینی تپه‌ای (Puuc style) ساخته شده‌اند}

تمدن مایا هیچ‌گاه مرکزیت خود را در یک پایتخت قرار نداد، همان طور که آزتک‌ها و تولتک‌ها این کار را نکردند. به‌جای آن، تمدن‌ها شبیه به یونان باستان عمل کردند و دارای ایالت‌های مستقلی بودند که یک زبان و باورهای مذهبی را به اشتراک می‌گذاشتند؛ هرچند که سبک‌های مختلف معماری و مشخصه‌های مجزای مربوط به خود را داشتند.

تضاد میان چیچن ایتزا و اوکسمال را واقعا نمی‌توان انکار کرد. سازه‌های اوکسمال مانند هرم جادوگر با سبک پوک (تپه‌ای) و با نقوش بسیار برجسته و پرزرق‌و‌برق ساخته شده‌اند که شبیه به دیگر شهرهای مایا نیست.

اوکسمال، محوطه‌ای باستانی در ناحیه یوک و در ۶۲ کیلومتری جنوب شهر مریدا، به‌عنوان یک میراث جهانی در یونسکو ثبت شده ‌است. از مهم‌ترین ساختمان‌های اوسکمال می‌توان به هرم جادوگر با پنج طبقه و کاخ فرمانده با مساحت ۱۲۰۰ متر مربع اشاره کرد. نام این شهر باستانی به‌معنای «سه‌ بار ساخته‌شده» نشان می‌دهد که این منطقه بارها مورد بازسازی قرار گرفته است. بر اساس روایت‌های محلی، اینجا شهری نامرئی بوده‌ است که در یک شب توسط جادوی پادشاه کوتوله‌ها ساخته ‌شد.

اوکسمال در شروع نفوذ تولتک‌ها در قرن دهم کنار گذاشته شد و تا زمان ورود اسپانیایی‌ها متروکه باقی ماند. هرم جادوگر، نشان از دانش ستاره‌شناسی قوم مایا دارد؛ زیرا موقعیت آن دقیقا در راستای سیاره ونوس و پلکان آن در تراز کامل با پرتوی نور خورشید در حال غروب در بلندترین روز سال است.

چگونه به اینجا برسیم؟

با ۷۰ دقیقه رانندگی در دو بزرگ‌راه از شهر مدرن مریدا به اوکسمال باستانی می‌رسید.

• ارتفاع: ۴۰ متر
• مصالح: سنگ آهک

۴. هرم کتیبه‌ها (Pyramid of the Inscriptions)؛ پالنکه

_{هرم کتیبه‌ها در پالنکه پوشیده از نوشته‌های هیروگلیفی مایایی است}

هرم کتیبه‌ها در پالنکه در ایالت چیاپاس، جنوبی‌ترین ایالت مکزیک، نه به‌خاطر اندازه بلکه برای شکوه طراحی‌ بسیار مشهور و تاثیرگذارش شناخته می‌شود. در بالای این هرم با ۲۷ متر ارتفاع، یک معبد با ستون‌هایی پوشیده از نوشته‌های هیروگلیفی مایا وجود دارد؛ برای همین نام این هرم را کتیبه‌ها گذاشته‌اند.

باستان‌شناسان تخمین می‌زنند که تنها حدود ۱۰ درصد پالنکه حفاری شده است و دیگر شگفتی‌های این منطقه بی‌شک در انتظار بیرون آمدن از دل خاک هستند. بنای شهر پالنکه به‌عنوان یکی از محوطه‌های میراث جهانی یونسکو، به قرن هفتم میلادی برمی‌گردد. پالنکه مانند سایر شهرهای مایا به‌دلایل نامعلومی متروکه شد و ساکنان آن به نواحی مرتفع و کوهستانی پناه بردند و زمانی که اسپانیایی‌ها به این سرزمین رسیدند با یک شهر باشکوه ولی خالی از سکنه روبه‌رو شدند.

چگونه به اینجا برسیم؟

با افتتاح فرودگاه پالنکه در سال ۲۰۱۴، دسترسی به این منطقه دورافتاده برای بازدیدکنندگان بسیار آسان شد. شرکت هواپیمایی اینترجت (Interjet) هر هفته دو پرواز در روزهای چهارشنبه و شنبه از مکزیکوسیتی انجام می‌دهد.

• ساعت بازدید: هر روز از ۹ صبح تا ۵:۳۰ عصر
• آدرس: Palenque, Chiapas, Mexico

۵. هرم بزرگ لا ونتا (Great Pyramid of La Venta)؛ تاباسکو

لا ونتا واقع در ایالت تاباسکو، خانه قدیمی‌ترین هرم شناخته‌شده مکزیک با قدمتی از ۹۰۰ سال قبل از میلاد است. این سازه با ۳۰٫۵ متر ارتفاع، خیلی بلند نیست و چون به‌جای سنگ از خاک رس ساخته شده، سازه اصلی مستطیلی شکل آن در طول قرن‌ها تغییر کرده و بیشتر شبیه به یک تپه گرد شده است؛ اما کماکان تماشاکردن لا ونتا جذاب است؛ در واقع این طراحی پیچیده شهری زمانی به‌عنوان جد تولا، تئوتیئواکان و دیگر پایتخت‌های باستانی شناخته می‌شد.

چگونه به اینجا برسیم؟

برای رسیدن به لا ونتا باید کمی به زحمت بیفتید. این مکان در منطقه‌ای شرجی و بارانی از مکزیک واقع شده است که به‌اندازه حدود ۹۰ دقیقه رانندگی با ویلاهرمسا فاصله دارد. حتما اسپری دفع حشرات به‌ همراه داشته باشید.

۶. اهرام مونته آلبان (Monte Alban Pyramids)؛ اوآخاکا

_{مونته آلبان، بیش از ۱۰۰۰ سال پایتخت تمدن زاپوتک‌ها بوده است}

ایالت اوآخاکا در کرانه اقیانوس آرام در جنوب غربی مکزیک، مرکز تمدن زاپوتک‌ها بوده و هست. مونته آلبان برای بیش از ۱۰۰۰ سال، از ۵۰۰ قبل از میلاد تا ۸۰۰ میلادی، به‌عنوان پایتخت این تمدن شناخته می‌شد. مونته آلبان با تئوتیئواکان (یکی دیگر از شهرهای آمریکای مرکزی با مرکزی بزرگ برای تشریفات آیینی مشابه) داد‌و‌ستد فراوانی داشت.

امروزه بازدیدکنندگان می‌توانند در اهرام ناقص این مکان تاریخی که شبیه به سکوهای مرتفع با معابدی در بالای آن‌ها هستند و همچنین در چندین مقبره مشهور و کنده‌کاری‌های سنگی به کاوش بپردازند.

چگونه به اینجا برسیم؟

با اتوبوس یا تاکسی به‌سادگی می‌توان به مونته آلبان با هشت کیلومتر فاصله از مرکز شهر اوآخاکا رسید.

۷. هرم طاقچه‌ها (Pyramid of the Niches)؛ ال تاجین

_{از هرم طاقچه‌ها در ال تاجین برای ردیابی روزهای سال استفاده می‌شد}

ال تاجین در ایالت وراکروز با قدمتی از سال ۹۰۰ میلادی، یکی از مهم‌ترین مکان‌های مربوط به دوره اپی‌کلاسیک یا اواخر کلاسیک است. ساکنان این شهر عاشق بناهای سنگی بودند. بیش از ۶۰ بنای سنگی در ال تاجین حفاری شده است.

شما همچنین می‌توانید از هرم طاقچه‌ها، یکی از عجیب‌ترین سازه‌های جهان در اینجا دیدن کنید. این هرم نسبتا کوتاه با ۱۸ متر ارتفاع از ۶ طبقه تشکیل می‌شود که هر یک با طاقچه‌های کنده‌کاری‌شده پوشانده شده‌اند. به احتمال زیاد از این طاقچه‌ها برای ردیابی روزهای سال استفاده می‌شد. رنگ اصلی این بنا قرمز تیره بوده است و طاقچه‌های مشکی آن باعث عمیق‌تر شدن سایه‌ها می‌شدند.

چگونه به اینجا برسیم؟

ال تاجین تقریبا در منطقه‌ای دورافتاده قرار دارد؛ اما اگر در سفر خود به مکزیک راهتان به ایالت وراکروز افتاد، با یک رانندگی چهار ساعته از این منطقه باستانی تماشایی دیدن کنید.

• ساعت بازدید: هر روز از ۹ صبح تا پنج عصر
• آدرس: Papantla, Veracruz, Mexico

۸. هرم بزرگ چولولا (Great Pyramid of Cholula)؛ پوئبلا

_{شهر باستانی چولولا، خانه بزرگ‌ترین هرم جهان از نظر حجمی است}

بزرگ‌ترین هرم جهان از نظر حجمی در مصر واقع نشده است، بلکه در شهر پوئبلا در شرق مکزیک قرار دارد. در نگاه اول ممکن است هرم بزرگ چولولا با یک کلیسای قرن شانزدهمی ساخته‌شده توسط اسپانیایی‌ها در بالای آن و پوشانده‌شده در گیاهان، به نظر شبیه به تپه‌ای سبز باشد تا یک هرم!

هرم بزرگ چولولا با ۵۴ متر ارتفاع در مساحتی بالغ‌ بر ۴۵ هکتار، تنها ۱۳۰ کیلومتر با مکزیکوسیتی فاصله دارد؛ بنابراین به‌راحتی می‌توان در یک سفر یک‌روزه از پایتخت به این مکان آمد. بر اساس افسانه‌ها، آزتک‌ها وقتی در سال ۱,۵۱۹ از حضور اسپانیایی‌ها آگاه شدند، شب و روز کار کردند تا بخشی از هرم را که مکانی مقدس برای آن‌ها به شمار می‌آمد، با گل بپوشانند تا مانع از نابودی آن شوند.

بازدیدکنندگان می‌توانند از برخی از بخش‌های بازسازی‌شده هرم بازدید کنند و سپس در تونل‌های هشت کیلومتری حفاری‌شده توسط باستان‌شناسان در شهر باستانی اطراف به کاوش بپردازند.

چگونه به اینجا برسیم؟

چولولا حدود ۶٫۴ کیلومتر از پوئبلا فاصله دارد. شهری که برای ساختمان‌های مستعمراتی، غذاهای محلی و موزه بین‌المللی باروک شناخته می‌شود که اخیرا در آن افتتاح شده است.

• ساعت بازدید: هر روز از ۹ صبح تا پنج عصر
• تلفن: ۹۰۸۱ ۲۴۷ ۲۲۲ ۵۲+
• آدرس:  Calle 14 Pte. S/N, San Miguel, Zona Arqueologica San Andres Cholula, 72760 San Andres Cholula, Pue., Mexico

۹. معبد ماه و خورشید؛ تئوتیئواکان

_{شهر پهناور تئوتیئواکان دارای دو هرم بسیار بزرگ است}

تئوتیئواکان که در سال‌های ۱۰۰ قبل از میلاد تا ۵۵۰ میلادی در دوران اوج خود قرار داشت، با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت یکی از بانفوذترین شهرهای آمریکای مرکزی به شمار می‌آمد. این مکان با وجود هرم ماه، هرم خورشید و یک سیتادل که در چهار کیلومتری خیابان مرگ قرار دارد، حتی آزتک‌ها را هم شگفت‌زده کرد. آن‌ها متعجب شده بودند که چه تمدن ناپدید‌شده‌ای می‌تواند چنین شهر بسیار بزرگ و مهمی را خلق کند.

هرم ماه، دومین هرم بزرگ شهر که به الهه بزرگ اختصاص داشت، در بین سال‌های ۲۰۰ تا ۴۵۰ میلادی ساخته شد و در واقع از چندین هرم تشکیل می‌شود که به‌صورت لایه‌های متفاوت روی یکدیگر قرار گرفته‌اند و در هر یک از آن‌ها یک اتاق دفن مردگان وجود دارد.

هرم خورشید، بزرگ‌ترین هرم تئوتیئواکان، محل بسیاری از مراسم‌های جادویی بوده است. باستان‌شناسان مجموعه‌ای از اتاق‌ها به‌شکل برگ شبدر را در درون این هرم یافته‌اند که گفته می‌شود مکان انجام آیین‌های مربوط به آتش و آب بوده است.

چگونه به اینجا برسیم؟

تئوتیئواکان که در فاصله یک ساعتی شمال مکزیکو سیتی و ۴۵ کیلومتری آن قرار دارد، جزو محبوب‌ترین سفرهای یک‌ روزه به شمار می‌رود. برای رویارویی با جمعیت کمتر گردشگران، در اواسط هفته به اینجا بروید. بسیاری از تورها در میان راه در کلیسای گوآدلوپه (Basilica of Guadalupe) توقف می‌کنند تا نگاهی هم به جنبه دیگری از فرهنگ مکزیک داشته باشند.

۱۰. هرم کوئتزال‌کوتل (Pyramid of Quetzalcoatl)؛ تولا

_{در بالای هرم کوئتزال کوتل در تولا، مجسمه‌هایی باشکوه از جنگجویان تولتک قرار دارد}

تولتک‌ها پس از سقوط تئوتیئواکان وارد این سرزمین متروکه شدند و پایتخت خود را در تولا یا تولان (Tollon) تاسیس کردند که در سال‌های ۹۵۰ تا ۱۱۵۰ میلادی در دوران اوج خود بود. تاثیرگذارترین سازه این منطقه، هرم کوئتزال‌کوتل با یک ردیف ستون در جلو و مجسمه‌های باشکوهی از جنگجویان تولتک با ارتفاع چهار متر در بالای آن است؛ اما اگر به اینجا رفتید حتما در قصر تشریفاتی، کاخ و بناهای سنگی این منطقه به کاوش بپردازید.

چگونه به اینجا برسیم؟

تولا یک سفر یک‌ روزه ساده دیگر از مکزیکوسیتی است که به‌اندازه ۹۰ دقیقه رانندگی طول می‌کشد. فاصله آن تا شهر مستعمراتی کرتارو نیز حدود دو ساعت است.

• ساعت بازدید: هر روز از هفت صبح تا هشت شب
• آدرس: San Juan Teotihuacan, State of Mexico, Mexico