روزشمار: ۲ فروردین؛ روز جهانی آب

رشد فزاينده جمعيت و افزايش مصرف آب، قطع بی‌رويه درختان جنگل‏‌ها و تغيير اكوسيستم طبيعت، رشد شهرسازی و افزايش صنايع آلوده كننده آب، شيوه‌‏های نامناسب و غير اصولی كشاورزی، احداث سدهای مخزنی و ايجاد درياچه‌‏های مصنوعی، همگی از عوامل نابودی چرخه منظم آب در سطح جهان است كه نوعی تهديد جدی برای جامعه بشری محسوب می‌شوند.

از اين‏‌رو و در راستای آگاه ساختن جهانيان به اهميت روزافزون آب و ايجاد سيستم‌‏های جهانی و توسعه منابع آب، در كنفرانس جهانی توسعه و محيط زيست كه در سال ۱۹۹۲ میلادی در شهر ريودو ژانيروی برزيل تشكيل شد، روز بيست و دوم مارس برابر با دوم فروردين به عنوان روز جهانی آب تعیین شد و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصويب رسيد. در این کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه شماره ۲۱ سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه‌سازی مردم در مورد آب اختصاص دهند.

علاوه بر کشورهای عضو سازمان ملل، بسیاری از سازمان‌های غیردولتی NGOها مسائلی از قبیل چگونگی دستیابی بیش از یک میلیارد نفر به آب شرب سالم و یا نقش زن و مرد در خانواده برای دستیابی به آب سالم را پررنگ تر می‌کند. همچنین آژانسی از سوی سازمان ملل برای هماهنگی مسائلی در مورد روز جهانی‌ آب تعیین می‌شود که بسیاری از مسائل را در مورد منابع آبی منعکس می‌کند.

از سال ۱۹۹۳ هر سال یک شعار جدید درباره مسائل حیاتی و حساس آن زمان برگزیده می‌شود تا فعالیت‌های جامعه بر پایه آن شعار شکل گیرد.

براین اساس در سال ۱۹۹۴عنوان «آب و دغدغه‌های همگانی»، سال ۱۹۹۵ «آب و زنان»، سال ۱۹۹۶ «آب و شهرهای تشنه»، سال ۱۹۹۷ «آب جهان، آیا کافیست؟»، سال ۱۹۹۸ «آب زیرزمینی، گنجینه پنهان»، سال ۱۹۹۹ «همه در پایین‌دست رودخانه‌ها زندگی می‌کنند»، سال ۲۰۰۰ «آب برای قرن ۲۱»، سال ۲۰۰۱ «آب برای سلامت»، سال ۲۰۰۲ «آب برای توسعه»، سال ۲۰۰۳ «آب برای آینده»، سال ۲۰۰۴ «آب و بلایا»، سال ۲۰۰۵ «آب برای زندگی»، سال ۲۰۰۶ «آب و فرهنگ»، سال ۲۰۰۷  «سازگاری با کم آبی»، سال ۲۰۰۸ «آب و سلامت»، سال ۲۰۰۹ «آب‌های مشترک، فرصت‌های مشترک»، سال ۲۰۱۰ «آب پاک برای جهان سالم»، سال ۲۰۱۱ «آب برای شهرها؛ پاسخ به چالش شهرنشینی»، سال ۲۰۱۲ «آب و امنیت غذایی»، سال ۲۰۱۳ «آب در هر مکان برای همگان با همکاری‌های بین‌المللی»، سال ۲۰۱۴ «آب و انرژی»، سال ۲۰۱۵ «آب و توسعه پایدار» و سال ۲۰۱۶ «آب و مشاغل» انتخاب شدند.

ایران جزو کشورهای کم‌آب و خشک و دارای منابع آب محدود است. حجم نزولات جوی نسبت به خشکی‌های کره زمین به ازای هر کیلومتر مربع ۸۳۰ هزار متر مکعب است، در حالی که این میزان نسبت به وسعت خشکیهای ایران تنها ۲۵۰ هزار مترمکعب است. از طرف دیگر کلیه آب‌های موجود در ایران قابل استفاده نیست و درصد بالایی را آب‌های شور تشکیل می‌دهند، که روزبه روز بر میزان آنها افزوده می‌شود. از سویی برداشت بی‌رویه آبهای زیرزمینی شیرین از طریق چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق باعث کاهش میزان آب شیرین و افزایش آب‌های شور می‌شود.

در نتیجه حاصل‌خیزی زمین‌های کشاورزی کاهش می‌یابد و تبدیل به زمین‌های شور می‌شوند و چون تبدیل آب‌های شور به شیرین به دلیل هزینه زیاد، مقرون به صرفه نیست، بنابراین باید با استمرار صرفه‌جویی عمومی، برنامه‌ریزی دقیق، استفاده بهینه از آب، جلوگیری از هدر رفتن منابع موجود، تصفیه مجدد پساب‌ها و به کارگیری مجدد آنها، کمبود آب را جبران کرد.

در همین روز:

• مرگ كنستانتين يکم، سازنده شهر كنستانتين یا قسطنطنيه
• تصرف سرزمين جامائيكا توسط استعمار اسپانيا (۱۵۰۹ میلادی)
• روز استقلال رسمی «اردن» از تحت‌‏الحمايگی استعمار انگلستان (۱۹۴۶ میلادی)
• درگذشت «جورج سارتون» مورخ و خاورشناس معروف بلژیکی (۱۹۵۶ میلادی)