تاریخچه ی مختصری از ونیز، شهر شناور روی آب

شهر ونیز در سواحل شمال شرقی ایتالیا واقع شده و مرکز منطقه‌ی ونتو (Veneto) است. ونیز مجموعه‌ای از جزیره‌های کوچک است که به‌وسیله‌ی کانال‌هایی از هم جدا شده‌اند و تردد در این شهر با قایق انجام می‌شود. ازاین‌رو به نظر می‌رسد که این شهر، روی آب، شناور است. این ویژگی و تعدد آثار معماری باشکوه و قدیمی، باعث شده که این شهر به یکی از مقاصد موردعلاقه‌ی گردشگران و علاقه‌مندان به سفر، تبدیل شود. ونیز از مجموع ۱۱۵ تا ۱۱۸ جزیره‌ی کوچک تشکیل شده و چشم‌اندازهای خیره‌کننده و نفس‌گیری را در همه ساعات شبانه روز، در مقابل چشم گردشگران به نمایش می‌گذارد.

از میان جاذبه‌های گردشگری تاریخی و دیدنی ونیز، موارد زیر را می‌توان نام برد:

میدان سن مارکو، کلیسای سنت مارک، کانال بزرگ ونیز، قصر دوک (Doge's Palace)، پل Rialto، جزیره‌ی مورانو، مدرسه‌ی بزرگ سن روکو، کلیسای کاتولیک سنت ماریا دلا سلوته (Santa Maria della Salute)، کلیسای Santa Maria Gloriosa dei Frari، قصر Ca'Rezzonico، پل Sigh، موزه‌ی Correr و کلیسای Santi Giovanni e Paolo San Zaccaria.

علاوه بر مکان‌های دیدنی متعدد، این شهر از تاریخچه‌ای غنی نیز برخوردار است که در این مقاله به‌طور خلاصه با آن آشنا می‌شویم.

عده‌ی زیادی معتقد هستند که این مکان تاریخی، محل سکونت افرادی بوده که از جنگ تروا (Troy) گریخته‌اند. اما باستان‌شناسان دریافته‌اند که این شهر از قرون پنجم و ششم بعد از میلاد شکل گرفته است.

طبق گفته‌ها زمانی که بربرها به رم حمله کردند، تعداد زیادی از اهالی سرزمین اصلی ونیز گریختند و پراکنده شدند. بنابراین در ابتدا، اقامتگاه‌های این شهر موقتی بودند که ساکنان آن، آن‌ها را به اقامتگاه دائمی خود تبدیل کردند. به‌دلیل قرار گرفتن در زمین باتلاقی، آن‌ها مجبور شدند خانه‌های مقاوم‌تری بسازند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که خانه‌ها را روی سکوهایی چوبی بنا کنند که سازه‌ها را محفوظ نگه دارد. بعد‌ها این جزایر کوچک را با استفاده از پل‌هایی به هم وصل کردند که این کار، برقراری ارتباط را برای آن‌ها ساده‌تر کرد. این نحوه‌ی ساخت‌وساز موجب شد که این شهر شبیه به شهری شناور روی آب، به نظر برسد. بنابراین ونیز زیبا را شهر شناور روی آب نامیدند.

بعد‌ها ونیز رشد کرد و در دنیا با نام جمهوری ونیز شناخته شد که دوک ونیز، بالاترین مقام این جمهوری آن را اداره می‌کرد؛ کسی که تجارت ونیز با اروپا را ارتقاء بخشید. آن‌ها محصولاتی نظیر ابریشم، ادویه‌جات، غلات و سایر کالاهای گران‌قیمت را صادر می‌کردند. دوک ونیز، قصر زیبای ونیز را ساخت که اکنون نیز یکی از بناهای دیدنی این شهر است.

در نهایت، ونیز تجارت با کشورهای دیگر را آغاز کرد. حقوق تجارت ویژه با امپراتوری روم شرقی، این شهر را در کمتر از یک قرن به شهری ثروتمند و مستقل تبدیل کرد.

زیان‌های اقتصادی و تجارت نادرست با امپراتوری روم شرقی موجب شد که به مرور زمان، ثروت‌های ونیز به غارت برود. جنگ‌های تجاری متعدد با این امپراتوری، جنگ با جنوا، رقیب تجاری ونیز در سال‌های ۱۳۸۰ میلادی و حمله‌هایی به این شهر، ونیز را بسیار آسیب‌پذیر کرد.

برای نجات بقایای این شهر، ونیز به شهرهای اطراف نظیر ورونا و ویسنزا ملحق شد. این کار بخشی از قدرت اقتصادی ونیز را بازگرداند.

با سقوط قسطنطنیه و حمله‌ی ترک‌ها، این قدرت مجددا رو به زوال رفت. پیروزی‌هایی که در جنگ‌ها حاصل می‌شد، سرعت این نابودی را کاهش داد. در جریان این بردها و باخت‌ها در جنگ‌ها و درگیری‌های متعدد، ونیز امپراتوری خود را به بریتانیا و هلند واگذار کرد.

استقلال جمهوری ونیز در سال ۱۷۹۷ پایان یافت؛ زمانی که ارتش ناپلئون این شهر را مجبور کرد تا تسلط این دولت دموکراتیک را بپذیرد. در واقع با پذیرش این پیمان، فرانسه، تسلط کامل برای غارت بقایای این شهر پیدا کرد.

اما اتریش جای فرانسه را گرفت. این شهر پس از امضای پیمان صلح با فرانسه، مدتی را در آرامش به سر برد. اما این آرامش مدت زیادی طول نکشید. زمانی که فرانسه جنگ با اتریش را در جریان نبرد استرلیتز (Austerlitz) در سال ۱۸۰۵ به راه انداخت، ایتالیا پادشاهی خود را تشکیل داد.

این شهر بین سال‌های ۱۸۴۸ و ۱۸۴۹، یک سال استقلال را تجربه کرد. در همین زمان ونیز از طریق خط آهن به سرزمین اصلی متصل شد.

تا به امروز این شهر به‌شکل سابق خود و به‌صورت شناور در آب باقی مانده است و دائما در معرض سیل قرار دارد. با این حال، تلاش‌هایی برای حفظ آثار معماری تاریخی و زیبایی‌های این شهر شناور، صورت گرفته است.

در این قسمت به‌طور خلاصه با حوادث مهمی که در تاریخ این شهر به وقوع پیوسته‌اند و به تغییرات مهمی در شرایط اجتماعی و سیاسی این شهر منجر شده‌اند، آشنا می‌شویم.

۲۵ مارس ۴۲۱- ونیز با ساخت کلیسای سنت جیمز و آغاز تجارت با جزیره‌ی ریالتو، رسما تاسیس شد.

سال ۴۷۶- امپراتوری روم غربی سقوط کرد.

۵۳۵- امپراتور بیزانس یا روم شرقی جنگ گوتیک را به راه انداخت.

۵۶۸- لمباردها به ایتالیا حمله کردند.

۸۳۹- پیمان صلح با دوک Pietro Tradonico به افزایش قدرت دریایی منجر شد.

۱۱۰۵- آتش‌سوزی بزرگ ونیز به وقوع پیوست.

۱۱۷۱- ساکنان ونیز توسط Manuel I Komnenos امپراتور بیزانس از قسطنطیه اخراج شدند که همین مسئله به شروع جنگ منجر شد.

۱۱۷۲- شورای عالی ونیز پایه‌ریزی شد.

۱۱۸۲- کاتولیک‌های رومی قسطنطیه تجارت و اقتصاد شهر را به دست گرفتند. هزاران نفر مجبور به فرار از شهر شدند. بسیاری از اهالی جنوا و پیزا کشته شدند و نزدیک به ۴۰۰۰ نفر از بازماندگان را به‌عنوان برده فروختند. این فجایع که با عنوان Massacre of Latins نیز نامیده می‌شود، منجر به تیره‌تر شدن روابط بین کلیساهای مسیحی شرق و غرب شد.

۱۱۸۲- شهر زادار (Zadar) علیه حکومت ونیز شورش کرد.

۱۲۵۶- جنگ با جنوا آغاز شد.

۱۲۶۱- امپراتوری روم شرقی مجددا برپا شد.

۱۳۴۸- شیوع و گسترش بیماری طاعون سیاه، باعث مرگ نیمی از جمعیت ونیز شد.

۱۳۵۰- سومین جنگ جنوا درگرفت و پنج سال طول کشید.

۱۳۷۸- چهارمین و آخرین جنگ ونیز و جنوا به وقوع پیوست و تا سال ۱۳۸۱ میلادی ادامه یافت.

۱۴۰۴- ونیز قلمرو حکومت خود را گسترش داد و در سال ۱۴۰۵ ویسنزا، ورونا و پادووا بخشی از این حکومت را تشکیل دادند.

۱۴۸۴- پیمان صلحی میان ترک‌های عثمانی و ونیز، منعقد شد.

۱۴۸۹- قبرس تسلیم ونیز شد.

۱۵۰۹- ونیز در نبرد Agnadello، شکست خورد.

۱۶۳۰- طاعون در ونیز شیوع یافت و در مدت یک سال، جان بیش از یک‌سوم جمعیت این شهر را گرفت.

۱۶۴۵- در این سال، جنگ کرت (Cretan War) در گرفت و تا سال ۱۶۶۹ ادامه یافت. در نهایت ونیز، جزیره‌ی کرت را از دست داد.

۱۶۸۴- ونیز برای جنگ با امپراتوری عثمانی با اتریش متحد شد و جنگ Morean آغاز شد.

۱۷۱۴- در دسامبر آن سال، امپراتوری عثمانی علیه ونیز اعلام جنگ کرد.

پس از اشغال توسط فرانسه و تسلیم ویسنزا (Vicenza)، فریولی (Friuli) و Cadore به اتریش، سقوط و زوال ونیز آغاز شد. سال ۱۷۹۷ سال سقوط جمهوری ونیز بود. پس از سومین جنگ استقلال ایتالیا، ونیز بخشی از قلمرو پادشاهی ایتالیا شد.

کلیسای سنت مارک

میدان سن مارکو

کانال بزرگ ونیز

پل Rialto

جزیره‌ی مورانو

جزیره ی بورانو

مدرسه‌ی بزرگ سن روکو

کلیسای کاتولیک سنت ماریا دلا سلوته (Santa Maria della Salute)

کلیسای Santa Maria Gloriosa dei Frari

قصر Ca'Rezzonico

پل Sigh

موزه‌ی Correr

در قرن بیستم، چاه‌های آرتزین منجر به نشست کردن شهر شدند. در دهه‌ی ۱۹۶۰ این چاه‌ها مسدود شدند که بعد از آن از سرعت این نشست کاسته شد. درست است که شهر ونیز در معرض سیل قرار دارد اما غرق شدن آن همچنان مورد بحث است. در سال ۲۰۰۳ پروژه‌ی MOSE مطرح شد. این پروزه یک نمونه‌ی آزمایشی متشکل از مدخل‌های میان‌تهی شناور است. این مدخل‌ها زمانی که وقوع سیل پیش‌بینی شود، با هوا، پر می‌شوند. این هوا منجر به شناور شدن آن‌ها شده و در نتیجه جلوی جریان آب را می‌گیرند.

این بود خلاصه‌ای از تاریخچه‌ی این شهر دیدنی و باشکوه و جنگ‌های اهالی ونیز در جبهه‌های سیاسی و نبرد با طبیعت.

منبع: Buzzle