آداب و رسوم کریسمس در کشورهای مختلف؛ روایتهای رنگارنگ از هر گوشه دنیا
مراسم کریسمس که در بسیاری از کشورهای جهان برگزار میشود، شگفتیهای خاص خود را دارد. آشنایی با این مراسم و آداب و رسوم کریسمس در کشورهای مختلف، بسیار هیجانانگیز است.
وقتی صحبت از کریسمس میشود، بیشتر افراد به یاد درخت کریسمس، بابانوئل و سنتهای معمول این عید میافتند؛ اما هر جای جهان، بهنوعی این عید بزرگ و میلاد حضرت عیسی مسیح را جشن میگیرند. تفاوتهایی که این آداب و رسوم با یکدیگر دارند، سبب جذابیت بیشتر کریسمس در دنیا میشود. آداب و رسومی مثل رژه کرامپوس در اتریش، سواری با اسکیت در ونزوئلا، خوردن کنتاکی در ژاپن، پرتاب کفش و... از رسوم مختلف کریسمس هستند.
گریزی بر آداب و رسوم کریسمس در کشورهای مختلف:
- کریسمس در ژاپن
- کریسمس در سوئد
- کریسمس در رومانی
- کریسمس در اتریش
- کریسمس در نروژ
- کریسمس در ونزوئلا
- کریسمس در فیلیپین
- کریسمس در اوکراین
- کریسمس در فنلاند
- کریسمس در جمهوری چک
- کریسمس در ایسلند
- کریسمس در مکزیک
- کریسمس در ایتالیا
- کریسمس در استرالیا
- کریسمس در ایران
کریسمس در ژاپن
تنها حدود یک درصد از جمعیت ژاپن مسیحی هستند و به همین دلیل، کریسمس در ژاپن تعطیل نیست؛ اما شهروندان مسیحی ژاپنی، راهی جدید و جذاب برای برگزاری جشن کریسمس یافتهاند. یک کمپین موفق بازاریابی که در سال ۱۹۷۴ میلادی توسط «کیافسی» (KFC) ایجاد شده بود، موجب بهوجود آمدن رسمی همگانی در ژاپن شد. این رسم جایگزینی مرغ محلی کنتاکی کیافسی (KFC) بهجای بوقلمون، برای شام کریسمس بود.
خوردن بوقلمون در شب کریسمس، یکی از آداب اصلی این عید به شمار میآید و این غذا، در سراسر جهان مطابق با سلیقه اهالی خانه آماده میشود؛ اما در ژاپن شرایط کمی فرق دارد. هر سال حدود سه میلیون ژاپنی، برای خوردن مرغ کنتاکی محلی ژاپن، دور هم جمع میشوند و برند کیافسی در این روزها سفارشهای بیشماری دارد. این سنت در حال حاضر به یکی از سنتهای محبوب ژاپنیها در روز کریسمس تبدیل شده است.
منبع عکس:scmp؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در سوئد
یکی از نمادهای کریسمس که ریشه آن را میتوان در دوران قبل از یکتاپرستی جستجو کرد، ساخت مجسمه عظیمالجثه بز است. این رسم در طول قرون مختلف تغییرات زیادی کرد. این بز امروزه بهعنوان یک تزیین سنتی در کشورهای اسکاندیناوی استفاده میشود. امروزه این رسم را در سوئد اجرا میکنند و یک بز عظیمالجثه، در میدان شهر «یوله» (Gävle)، نصب میشود. این بز را با کاه درست میکنند و دور آن روبانی قرمز پیچیده میشود.
بز غولپیکر در «میدان قلعه» (Slottstorget Square) نصب میشود. این بز تمام ایام کریسمس را در میدان شهر میایستد و اخیرا ارتفاع این مجسمه به حدود ۱۵ متر رسیده است. گاه این بز به دست افراد مختلف به آتش کشیده میشود که با تدابیر اتخاذ شده درباره این مجسمه سنتی، در نهایت آن را بازسازی میکنند. علاقهمندان به سنتهای کریسمس، میتوانند از اولین یکشنبه کریسمس تا بعد از سال نو آن را ببینند.
منبع عکس: cntraveler؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در رومانی
رومانی کشور بسیار جذابی محسوب میشود و اگر در شبهای کریسمس آنجا باشید، آداب و رسوم مختلفی را تجربه میکنید. در یکی از این رسمها، جوانان لباسی به نام «کاپرا» (Capra) میپوشند که شبیه به بز است. آنها از خانهای به خانه دیگر میروند و در این خانهها، جشن و پایکوبی میکنند. «رقصیدن با بز»، نامی است که به این سنت رومانیایی دادهاند. این رسم معمولا از ابتدای روزهای کریسمس شروع میشود و تا تحویل سال ادامه دارد.
جوانانی که لباس بز پوشیدهاند، توسط یک گروه پر شور و شوق از نوازندگان ویولن همراهی میشوند. در طول جشن، یکی از جوانان همراه با موسیقی، حرکات موزون مخصوص این مراسم را اجرا میکند. این حرکات موزون، همراه با صداهایی که درمیآورند، نمایشی ریتمیک و جذاب میسازد. محققان بر این باورند که رقص بز، از مراسم مقدس باستانی الهام گرفته شده است.
منبع عکس:dribbble؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در اتریش
سنت «کرامپوس» (Krampus) به چندصد سال پیش بازمیگردد و هنوز هم در برخی کشورهای اروپا مثل اتریش، برقرار است. برخی کرامپوس را همتای شیطانی بابانوئل می دانند که بهجای هدیه دادن به بچههای خوب، مسئول تنبیه کودکان بدرفتار میشود. این رسم هرسال، در روز پنج دسامبر برگزار میشود. در این مراسم، مردان و پسران بهشکل کرامپوس لباس میپوشند؛ یعنی ماسکهای ترسناک میزنند و با لباسهایی خزدار شبیه به بز خود را ترسناک میکنند.
لباس جوانان در این مراسم، نیمه بز و نیمه شیطان، همراه با شاخهایی بلند است. افرادی که این لباسها را میپوشند، در قالب یک رژه دستهجمعی با چوب و شلاق حرکت میکنند، گاه بهسمت مردم میروند و در آنها هیجان و ترس ایجاد میکنند. مردم نیز با حرکات خود، میکوشند تا آنان را تهییج کنند تا بیشتر از این مراسم لذت ببرند. در این رسم تاریخی گاه بابانوئل نیز حضور دارد و تقابل کرامپوس و بابانوئل بهخوبی نمایان است.
منبع عکس:reddit؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در نروژ
از اقامت در شمالیترین شهر جهان، تا خوابیدن در یک هتل برفی، لیست آرزوهایی است که در سفر به نروژ میتوان به آن جامه عمل پوشاند. تجربههای منحصربهفرد و خارقالعادهای در این کشور وجود دارد؛ اما غیر از همه اینها، اگر در کریسمس به نروژ سفر میکنید، منتظر یک تجربه خاص و ترسناک نیز باشید. این تجربه منحصربهفرد، دزدیده شدن جاروها توسط شیاطین و جادوگران است.
نروژیها رسم عجیبی دارند و خرافات بسیار زیادی را با این سنت خود مخلوط کردهاند. رسم پنهان کردن جارو از دست شیاطین و جادوگران، بهشکلی است که مردم سراسر کشور، از روز قبل کریسمس، باید جاروهای خود را پنهان کنند تا ارواح شیطانی و جادوگران آن را پیدا نکنند. در صورت پنهان نبودن این جاروها، جادوگران آنها را برمیدارند و با آن به سراسر کشور میروند. پس مردم تمیز کردن خانهها را تا روز قبل از کریسمس تمام میکنند و پس از آن جاروها پنهان میشوند.
منبع عکس: وبسایت headout.com؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در ونزوئلا
شاید برای شما هم عجیب باشد اگر بشنوید که در کشور ونزوئلا، مردم اسکیت سوار میشوند و بهسمت مراسم کریسمس میروند. این رسم کوچک و بزرگ ندارد و قسمت جالب آن این است که یک مراسم مذهبی به شمار میآید. اسکیتسواری، بین مردم محلی پایتخت ونزوئلا یعنی «کاراکاس» (Caracas) محبوبیت زیادی دارد؛ بهطوری که از شب قبل تا ساعت هشت صبح، خیابان بسته میشود و خانوادهها با خیال راحت، با اسکیتهای خود به مراسم کریسمس میرسند.
میتوان گفت که اسکیتسواری مردم برای رسیدن به مراسم عشای ربانی کریسمس، نوعی جایگزین برای سورتمهسواری بهحساب میآید. از این جهت که دمای هوا در این مناطق بالا میرود و برف و یخ وجود ندارد. جمعیت مسیحی این کشور، راهکاری برای آن یافتهاند تا بهجای سر خوردن روی برف و یخ، با اسکیت در خیابانها سواری کنند.
منبع عکس:americamagazine.org؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در فیلیپین
تزیینات کریسمس در کشورهای مختلف شامل، آبنبات، جوراب و بابانوئل میشود و ستارهها، بهعنوان تزیین روی درخت قرار میگیرند؛ اما در فیلیپین شرایط کمی فرق دارد. در این کشور، همهجا با ستاره تزیین میشود. این ستارگان در رنگها و طرحهای مختلف، از همهجا آویزان هستند. فیلیپینیها این ستارگان را «پارول» (Parol) مینامند. در تزیین مدارس، خیابانها و انواع موسسات تجاری میتوان پارولها را مشاهده کرد که به زیبایی میدرخشند.
ستارهای که برای انواع تزیینات کریسمس در فیلیپین استفاده میشود، نمادی از ستاره «بیتلحم» محسوب میشود. ستارهای که طبق روایات انجیل، سه مرد دانا و بزرگ را که به نظر زرتشتی میآمدند، بهسمت حضرت عیسی مسیح (ع) راهنمایی کرد تا از او مراقبت کنند. هر سال شهر «سنفرناندو» (San Fernando) میزبان پارولهایی است که با هزاران چراغ چرخان، آسمان شب را روشن میکنند. به سبب برگزاری این مراسم در شهر سنفرناندو، این شهر با نام «پایتخت کریسمس فیلیپین» لقب گرفته است.
منبع عکس:beholdphilippines؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در اوکراین
در گذشته، مردم اوکراین کریسمس را در روز هفت ژانویه جشن میگرفتند که بر اساس تقویم جولیان بود؛ اما امروزه کریسمس اوکراین، ۲۵ دسامبر جشن گرفته میشود که جزو تعطیلات رسمی دولتی محسوب میشود. با شروع ماه دسامبر، روح شهر تازهتر میشود، بوی تعطیلات زمستانی آرامآرام هوای شهر را پر میکند و انواع تزیینات کریسمس در خیابانها دیده میشوند. انواع جشنوارهها، تزیینات، بازارهای کریسمس و... شروع به فعالیت میکنند و شهر رنگوبویی تازه به خود میگیرد.
جشن اصلی کریسمس از عصر روز ۲۴ دسامبر شروع میشود. خانوادهها گردهم میآیند تا این روز را در کنارهم جشن بگیرند. مردم اوکراین شام را نیز در کنار یکدیگر میل میکنند، سفرهای که به این منظور چیده میشود بسیار جالبتوجه است. میزی شامل ۱۲ ظرف که به اعتقاد آنها، نماد ۱۲ رسول خدا به شمار میآید. غذای اصلی این ضیافت، «کوتیا» (kutya) نام دارد؛ غذایی که از گندم پخته مخلوط شده با عسل، بههمراه دانههای آسیاب شده خشخاش، به وجود میآید. برخی افراد یک قاشق کوتیا را به سقف میاندازند و معتقدند که اگر بچسبد، در سال جدید محصول خوبی خواهند داشت.
منبع عکس:familysearch.org؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در فنلاند
شب کریسمس در فنلاند به این شکل است که خانوادهها با نوری از شمع روشن به سراغ آرامگاه عزیزانشان میروند. حضور مردم، آن هم در تاریکی شب و در قبرستان، ممکن است در نگاه اول کمی ترسناک بهنظر برسد؛ اما در واقعیت کاملا برعکس است. این سنت در فنلاند، به مردم کمک میکند که به یاد عزیزان از دست رفته خود باشند و در این شبهای زیبا، خاطرات آنها را مرور کنند. علاوه بر آن، وجود هزاران هزار شمع بر سر مزارها، میتواند منظره بسیار درخشان و زیبایی بهوجود آورد.
یکی دیگر از سنتهای مردم کشور فنلاند در تعطیلات کریسمس، رفتن به سونا است. در فنلاند بسیاری از خانهها سونا دارند. اعضای خانواده یک شب را در سونا دورهم جمع میشوند. این سنت را بهحدی محبوب میدانند که برای آن نام «سونای کریسمس» را در نظر گرفتهاند. فنلاندیها معتقدند موجودی در سونا وجود دارد که از آن مراقبت میکند. آنها در کریسمس، فرصت را مغتنم میشمارند که برای ادای احترام به این موجود و تشکر از او برای گرم نگهداشتن سونا، اقدام کنند.
منبع عکس: flickr؛ عکاس: Esa L
کریسمس در جمهوری چک
جمهوری چک نیز آدابورسوم مختلفی دارد که یکی از عجیبترین آنها پرتاب کفش است. در جمهوری چک، زنان و دختران جوان طی یک مراسم غیرمعمول با پرتاب کفش، متوجه میشوند که آیا سال بعد ازدواج خواهند کرد یا نه. این رسم تا حدودی شبیه به رسم پرتاب دستهگل عروس، برای بازشدن بخت دختران مجرد جمع است؛ اما در این رسم کفش پرتاب میشود. اگر کفش با پنجه فرود آید، این معنا را دارد که دختر جوان بهزودی ازدواج میکند؛ ولی اگر به هر شکل دیگری فرود آید، دختر دمبخت باید منتظر بماند تا شانس خود را در سال بعد امتحان کند.
منبع عکس:northernhikes؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در ایسلند
در کشور ایسلند، جشنهای کریسمس بهجای ۱۲ روز، ۱۳ روز طول میکشد. تمام این مدت به جشن و آتشبازی میگذرد. آتشبازیهای ایسلند واقعا محشر هستند. همچنین، هرشب قبل از خواب، کودکان ایسلندی کفشهای خود را کنار پنجره قرار میدهند تا هدیهای دریافت کنند. سنت قرار دادن کفشها، از آنجا بهوجود آمده است که طبق افسانههای ایسلندی، ۱۳ پسر شیطانی در شب کریسمس بهراه میافتند و از بچهها بازدید میکنند؛ اگر بچههای خوبی بوده باشند، بابانوئل در کفش آنها شکلات و هدیه قرار میدهد و اگر بچههای بدی بوده باشند، این ۱۳ پسر شیطانی، برای آنها سیبزمینی گندیده میگذارند.
در افسانههای ایسلندی بهشکل جزییتر، داستانهایی از هیولاهایی که در کوهها زندگی میکنند روایت شده است. از بین آنها داستان ۱۳ پسری که شبیه به بز هستند و ذاتی شیطانی دارند، در شبهای کریسمس بیشتر روایت میشود. این سنت نیز با تغییراتی همراه است و امروزه بیشتر کودکان با هدایایی مثل آبنبات و شکلات خوشحال میشوند، چون گرفتن هدیهای مثل سیبزمینی گندیده برای کریسمس، واقعا فاجعهبار است!
منبع عکس:nordicvisitor.com؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در مکزیک
عید کریسمس در مکزیک فقط یکبار نیست. کریسمس مکزیک، توالی جشنهای مختلف محسوب میشود که از ۱۲ دسامبر شروع و تا ۶ ژانویه ادامه دارد. هنگامی که مذهب کاتولیک، در طول قرن ۱۶ و از طریق استعمار به مکزیک رسید، کشیشان اسپانیایی، بسیاری از فرهنگهای مختلف مسیحی را همراه خود آوردند. تاثیر و تلفیق فرهنگ بومی مکزیک، همراه با فرهنگ مسیحی، کریسمسهایی را ایجاد کرد که در دیگر کشورها کمتر یافت میشود.
در مکزیک، مردم به خیابان میآیند و هرروز بخشی از نمایشنامههای عیسی مسیح (ع) در خیابان به اجرا درمیآیند. هرروز در این سری جشنها به یک واقعه مهم زندگی «مریم مقدس» و « حضرت مسیح» اشاره میکنند. گاه کارناوالهایی که در خیابان تشکیل میشوند، به کلیسای «گوادلوپ» (Guadalupe) سر میزنند تا مجسمه مریم مقدس را ببینند؛ پس از آن، آتشبازی برپا میشود و صدای موسیقی زنده سراسر شهر را پر میکند.
منبع عکس: merca20.com؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در ایتالیا
در ایتالیا بهجای بابانوئل، جادوگر مهربانی هدیههای کریسمس را برای بچهها میآورد. این جادوگر «بفانا» (Befana) نام دارد. کاتولیکها در شب کریسمس گوشت نمیخورند و از آنجا که اکثر ایتالیاییها کاتولیک هستند، بهجای گوشت، غذاهایی مثل نان برشته، ماهی و سوپ سرو میکنند. در برخی شهرهای ایتالیا، صحنههایی از محل تولد حضرت مسیح را بهشکل نمادین میسازند. بهطور مثال، ماکتهایی از مغازههای قدیمی همراه با ویترینی از لباسهای مندرس، در این روزها جزو تزیینات شهر محسوب میشود.
منبع عکس:contexttravel؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در استرالیا
بیشتر مردم استرالیا مسیحی هستند؛ اما نکته جالبتوجه این است که در کریسمس استرالیاییها خبری از برف و یخ، بهعنوان نمادی از کریسمس نیست. بهدلیل شرایط جغرافیایی و قرار گرفتن استرالیا در نیمکره جنوبی، زمان کریسمس در استرالیا اواسط تابستان خواهد بود. همین امر سبب تفاوتهایی بین رسوم مختلف این کشور شده است.
غذا، نقش مهم و اساسی در آداب و رسوم کشور استرالیا بازی میکند. استرالیاییها مثل دیگر کشورها در شب سال نو بوقلمون میخورند و در کنار آن، انواع نوشیدنیهای مختلف، مثل آب آناناس نیز زینببخش سفرههایشان است. در کنار آن و در ساعتهای مختلف شب، خوردن پودینگ و میوههای تازه نیز از جمله لذتهای مردم این کشور محسوب میشود. همچنین جشنی خاص و مهم، رسوم کریسمس را در این کشور تکمیل میکند که آن را جشن «شمع ظهور» (Advent candle) نامیدند. در این جشن، مردم با شمعهای روشن به خیابان میآیند و آواز سرمیدهند.
منبع عکس: ftcdn؛ عکاس: نامشخص
کریسمس در ایران
جشنهای کریسمس در ایران، از نظر زمانی نزدیک به یکی از باشکوهترین جشنهای ملی ایرانیان یعنی «شب یلدا» است. تقارن این دو جشن در چند روز آغازین زمستان، گرمای خاصی به شهرهای ایران میدهد. بیشتر مسیحیان ایرانی در شهرهای بزرگتری همچون تهران، اصفهان و شیراز زندگی میکنند و جشنها و تزیینات کریسمس ایران نیز در این شهرها بیشتر به چشم میآیند. برخی خیابانهای تهران که از جمله خیابانهای مسیحی نشین شهر به حساب میآیند، مثل خیابان استاد نجاتاللهی و خیابان میرزای شیرازی، رنگ و لعاب بیشتری از تزیینات کریسمس را در دل خود دارند.
اکثر مسیحیان ایران ارمنی و آشوری هستند. در سالهای اخیر، شهرداری تهران اقدام به نصب بنرهایی ویژه تبریک تولد حضرت مسیح کرده است و همچنین کلیساها تمامی مراسم مذهبی و جشنهای کریسمس را بهجای میآورند. اگر میخواهید مراسم مذهبی کریسمس را جشن بگیرید، میتوانید به «کلیسای جامع سنت سرکیس» (St. Sarkis Cathedral) بروید.
منبع عکس:visitouriran؛ عکاس: نامشخص
در این مقاله آداب و رسوم کریسمس را در چند کشور باهم بررسی کردیم. شما تابهحال تجربه شرکت در جشن کریسمس را داشتهاید؟ به نظر شماکدام کلیسا در ایران جشن کریسمس را باشکوهتر برگزار میکند؟
منبع عکس کاور:lifeinruralfrance ؛ عکاس: نامشخص
دیدگاه