زیباترین صومعه های بریتانیا و جهان

انگار قسمتی از کلیسای جامع مارک مقدس ونیز را کنده‌‌ و اینجا آورده‌اند

صومعه‌ی فیتزرویا (Fitzrovia) همچون گل سینه جمع و جور است؛ کوچک، ساده، با نمای سرخ آجری، محراب نیم‌دایره‌ و تمام جزئیاتش از دیده‌ها پنهان است. ساختمان بخشی از مجموعه‌ی بیمارستان میدلسکس (Middlesex)، در شمال خیابان آکسفورد، بود تا آنکه بیمارستان ۲۵۰‌ساله در سال ۲۰۰۵ بسته و سپس برای توسعه ویران شد.

نمای آجری سرخ‌رنگ شگفتی‌هایی را در خود پنهان دارد

طبق قانون، صومعه باید از ویرانی محفوظ می‌ماند. البته محفوظ ماند، اما اکنون دورتادورش را حجم فزاینده‌ای از آپارتمان‌ها، دفترهای اداری و رستوران‌ها گرفته است. در کلیسا درست رو به میزی دونفره از رستوران پرسی اند فئوندرز (Percy & Founders) باز می‌شود. ساختمانی اداری از فولاد و شیشه در پشت صومعه سر برآورده، نهال‌های مگنولیا دور بنا کاشته شده‌اند و اثر هنری سنگی بزرگی نیز بیرون صومعه دیده می‌شود.

وقتی در صومعه به روی چشم باز شود، آنچه ظاهر می‌شود، قابل باور نیست؛ انگار قسمتی از کلیسای جامع مارک مقدس ونیز را کنده‌ و به فضایی نامتعارف پرتاب کرده‌اند. سقف طاق‌دار آن، که با موزاییک‌های طلایی خیره‌کننده پوشیده شده، کاملا می‌درخشد. پنجره‌ها با شیشه‌های رنگی همراه با قدیسان فضا را نورانی می‌کنند. ردیفی از موزاییک‌های آبی به جایی که شبیه محراب است، منتهی می‌شود.

نمای داخل به راستی خیره‌کننده است

جرمی فلکس (Jeremy Flax)، مسئول صومعه می‌گوید:

می‌دانم، می‌دانم. به نظر مذهبی می‌آید، اما در واقع نیست. اسقف آن را افتتاح کرد، اما هیچ‌گاه تقدس نیافت: همواره درش به روی تمام افراد از همه باورها (یا بلکه هم بی‌دینان) باز بوده است. اما در دهه‌ی ۱۸۹۰ اگر واژه‌ی «صومعه» را می‌شنیدند، خودبه‌خود ذهن‌شان سمت همان تصور معمول مسیحی می‌رفت. امروزه کاملا ماهیتش غیردینی است.

ساخت صومعه بر عهده‌ی جان لافبرو پیرسن (John Loughborough Pearson)، معمار کلیسا که علاقه‌مند به سبک گوتیک بود، گماشته شد. خرج آن هم از طریق کمک‌های مردمی تامین شد. اما پیش از پایان کار جان درگذشت و پسرش، فرانک، ساخت صومعه را ادامه داد؛ زیبایی درون بنا نیز بیشتر کار فرانک است.

به نظر مذهبی می‌آید اما در واقع نیست

هفده نوع مرمر و موزاییک سراسر کلیسا را روشن و سرزنده کرده‌اند. در ورودی بنا، مرمرهای سفید همسانی به مناسبت یادبود اشخاصی جا داده شده‌اند. روی مرمرها نام اشخاص، تاریخ و دلیل مرگشان با طلا نوشته شده است.

به گفته‌ی یکی از دانشجویان سابق پرستاری بیمارستان میدلسکس، که به‌طور داوطلبانه راهنمای صومعه شده است، «هزینه‌ی ساخت هر مرمر بیش از ۲۰ پوند شده است». پلاک‌ها برای پرستارانی هستند که به‌خاطر بیماری‌های تیفوس، حصبه، آنفولانزا یا مخملک از دنیا رفته‌اند.

سقف طلاکاری شده و شیشه‌های رنگی

او در حالی که کنار پلاک بریگادیر جفری هاردی-رابرتز (Brigadier Sir Geoffrey Hardy-Roberts) ایستاده بود گفت:

به گمانم او را به خاطر می‌آورم، سرپرست خوبی بود. او در ساعت‌های اولیه‌ی روز به رخت‌شوی‌خانه می‌آمد و می‌پرسید که آیا به‌اندازه‌ی کافی جامه‌ی کتانی داریم؟

بودن در این فضای ارزشمند، که از آن حال و هوای شلوغ بیمارستان باقی مانده، به‌طرز غریبی تکان‌دهنده است. مرکز صومعه، که محل دفن رودیارد کیپلینگ (Rudyard Kipling) است، حالا دیگر برای برگزاری مراسم عروسی یا مناسبت‌های هنری و امور شخصی استفاده می‌شود.

از صومعه برای برگزاری عروسی و مناسبت‌ها استفاده می‌شود

هر از چند گاهی برخی سرمایه‌داران با پیمانکاران برای مرمت این صومعه‌ی کوچک و غیرمذهبی قرارداد می‌بندند؛ نمونه‌اش قرارداد ۳ میلیون پوندی بود که سر رابرت مک‌آلپاین (Sir Robert McAlpine) بست.

صومعه‌ی فیتزرویا (020 3409 9895; fitzroviachapel.org) هر چهارشنبه از ساعت ۱۱ صبح تا ۴ بعدازظهر باز است.

موقعیت صومعه فیتزرویا روی نقشه

نمای ساده‌ی بیرونی این صومعه جواهری را درون خود پنهان کرده است. استنلی اسپنسر (Sir Stanley Spencer) با الهام از کار جیوتو (Giotto) نوزده دیوارنگاره‌ی «جعبه مقدس» (Holy Box) را کشید. نقاشی‌ به سال ۱۹۲۶ برای یادبود سربازی که در جنگ جهانی اول کشته شده بود، کشیده شد.

دیوارنگاره‌های صومعه‌ی یادبود سندهام

این صومعه با الگو، رنگ و طلاکاری درجه یکش احتمالا موردعلاقه‌ی عبادت‌کنندگان قرون‌وسطایی قرار می‌گرفت. ساخت صومعه را سر جرج گیلبرت اسکات (Sir George Gilbert Scott) در سال ۱۸۶۴ به پایان برد.

صومعه دانشگاه کینگز لندن

این شاهکار عجیب قرن پانزدهمی را خاندان سنت کلر (St Clair) در رزلین ساختند. دیوارها و ستون‌های سنگی و حکاکی‌های مرموزش به‌واسطه‌ی رمان رمز داوینچی، نوشته‌ی دن براون (Dan Brown) در سال ۲۰۰۳ معروف شدند.

کتاب رمز داوینچی دن براون صومعه‌ی رزلین را معروف کرد

۱۱ کلیسای درون-صخره‌ای در این منطقه‌ی کوهستانی وجود دارند که زمان ساخت‌شان به قرن سیزدهم میلادی برمی‌گردد. نمای بیرون‌شان به اشکال هندسی کنده‌کاری شده و درون برخی نقاشی‌هایی کشیده شده است.

یکی از یازده کلیسای درون-صخره‌ای در للیبلا

شمال شرق رومانی منزل‌گاه کلیساها و صومعه‌هایی از قرن پانزدهم و شانزدهم است. نمای بیرون و درون صومعه‌ها با آبرنگ نقاشی شده‌‌اند. محتوای نقاشی‌ها برگرفته از صحنه‌های کتاب مقدس و سنت‌های مذهبی است.

کلیسای رویایی با نقاشی‌های آبرنگ در بوکوینا

کلیساهای درون غار آهکی در مرکز ترکیه و نقاشی‌های درون‌شان جالب هستند.