سفر به کهن‌ترین خانه‌های جهان؛ خانه‌هایی باستانی که هنوز ساکن دارند!
در عصر حاضر که ساخت‌وسازهای مدرن عمر کوتاهی دارند، گروهی از خانه‌ها و سکونت‌گاه‌های باستانی در گوشه‌وکنار جهان همچنان میزبان ساکنان خود هستند. این بناها فقط تاریخ معماری بشر را زنده نگه نداشته‌اند بلکه گواهی بر استمرار زندگی انسان در یک نقطه جغرافیایی برای هزاران سال به شمار می‌روند. از خانه‌های صخره‌ای کندوان تا ارگ حلب، داستان این خانه‌ها شنیدنی است. (loveexploring)
خانه‌های غاری ساسی دی ماترا؛ ایتالیا
خانه‌های غاری ساسی دی ماترا (Sassi di Matera) در جنوب ایتالیا، یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های جهان است. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که مردم از حدود ۷,۰۰۰ سال پیش از میلاد، در این غارهای حکاکی‌شده در دل سنگ آهک زندگی می‌کردند.
اغلب ساکنان آن در دهه ۱۹۶۰ میلادی جابه‌جا شدند؛ اما بخش‌هایی از این خانه‌های غاری مرمت شده و امروز علاوه بر جذب گردشگر، همچنان مسکونی باقی مانده‌اند. این منطقه در سال ۱۹۹۳ به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد و اکنون میزبان هنرمندان، رستوران‌ها، هتل‌ها و ساکنان دائمی است.
خانه‌های صخره‌ای کندوان؛ ایران
روستای کندوان در استان آذربایجان شرقی ایران، یکی از نمونه‌های منحصربه‌فرد سکونت‌گاه‌های صخره‌ای جهان است. پناهجویان روستای حیله‌ور در نزدیکی کندوان، حدود ۷۰۰ سال پیش این خانه‌ها را ساختند. هدف از ساخت این خانه‌ها، ایجاد سکونت‌گاهی برای فرار از دست لشکریان مهاجم (غالبا مغول‌ها) بود.
کندوان در زبان محلی به معنای «لانه زنبور» یا «کندوی عسل» است. کندوان به‌دلیل ساختار مخروطی و لانه‌زنبوری‌اش مشهور است. خانه‌های صخره‌ای این منطقه بر خلاف بسیاری از سکونت‌گاه‌های باستانی دیگر، از همان زمان ساخت تا امروز مسکونی باقی مانده است. امروزه کندوان یک جاذبه گردشگری محبوب است و علاوه بر خانه‌های سنتی تا چهار طبقه، یک هتل صخره‌ای هم دارد.
خانه‌های برجی صنعا؛ یمن
منطقه قدیمی شهر صنعا، پایتخت یمن، قدمتی بیش از ۲٬۵۰۰ سال دارد و یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های مداوم جهان است. این شهر به خاطر خانه‌های برجی بلندمرتبه‌اش که از گِل رُس ساخته شده‌اند، شهرت دارد؛ برخی از این سازه‌ها قبل از قرن یازدهم میلادی بنا شده‌اند.
این ساختمان‌های چندطبقه که گاه تا نه طبقه ارتفاع دارند، «قدیمی‌ترین آسمان‌خراش‌های جهان» نام گرفته‌اند. نقش‌های هندسی پیچیده و استفاده از شیشه‌های رنگی در پنجره‌ها از جذابیت‌های این سازه است. متأسفانه، این میراث جهانی یونسکو به‌دلیل جنگ داخلی و بلایای طبیعی مثل باران‌های شدید ، در خطر جدی نابودی قرار دارند.
خانه‌های خشتی تائوس پوئبلو؛ آمریکا
خانه‌های خشتی تائوس پوئبلو (Taos Pueblo) سکونت‌گاه باستانی در آمریکا، احتمالاً قدیمی‌ترین مکان مسکونی پیوسته آمریکا است. خانه‌های خشتی این دهکده بیش از یک هزاره است که میزبان مردم بومی بوده و در دو مجموعه آپارتمانی چندطبقه، شمالی (پنج طبقه) و جنوبی، متمرکز شده‌اند.
ساختمان‌ها از خشت و کاه ساخته شده‌اند و دیوارهای ضخیم آن‌ها دمای محیط را در زمستان گرم و در تابستان خنک نگه می‌دارند. به دلایل مذهبی و حفظ سنت‌ها، دهکده فاقد برق، آب لوله‌کشی و سیستم فاضلاب مدرن است و همچنان با روش‌های سنتی اداره می‌شود. این مکان هم یک مکان تاریخی ملی و هم میراث جهانی یونسکو است و نمونه‌ای زنده از معماری و فرهنگ بومی آمریکاست.
خانه اربابی سالتفورد؛ انگلستان
عمارت تاریخی اربایی سالتفورد در سامرست انگلستان، یکی از مدعیان عنوان «قدیمی‌ترین خانه مسکونی انگلستان» است. تاریخ‌دانان معماری، قدمت ساخت این بنای نورمن را حدود سال ۱۱۵۰ میلادی تخمین می‌زنند.
این خانه در طول قرن‌ها مالکان مختلف و تغییرات زیادی داشته، اما ویژگی‌های معماری نورمن و نقاشی‌های دیواری قرن سیزدهمی آن حفظ شده است. در سال ۲۰۱۰ این خانه به قیمت ۱٬۳ میلیون پوند فروخته شد و همچنان به‌عنوان یک ملک خصوصی مسکونی استفاده می‌شود.
خانه مزرعه‌ای کرکجوبور؛ جزایر فارو
خانه مزرعه‌ای وایکینگی کرکجوبور (Kirkjubøur) که به «مزرعه پادشاه» معروف است، در جزایر فارو قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های چوبی مسکونی پیوسته در جهان به شمار می‌آید. این مزرعه در قرن ۱۱ میلادی و با استفاده از چوب‌های واردشده از نروژ ساخته شد؛ چون چوب در این جزایر کمیاب و بسیار گران‌بها بود.
سقف این اقامت‌گاه با خزه و چمن پوشانده شده تا محافظ بنا در برابر باد و تغییرات جوی باشد. از قرن ۱۶ میلادی، خانواده پاترسون این خانه را از پادشاه دانمارک اجاره کردند و برای ۱۷ نسل متوالی در آن زندگی کرده‌اند.
خانه‌های ارگ حلب؛ سوریه
ارگ باستانی حلب در سوریه از هزاره سوم پیش از میلاد وجود دارد. این ارگ بخش‌های مسکونی مهمی درون دیوارهای خود داشته است. بیشتر اقامت‌گاه‌های مسکونی درون دیوارهای قلعه را ایوبیان در قرون ۱۲ و ۱۳ میلادی ساختند.
این قلعه در طول تاریخ، از زلزله‌ها تا محاصره‌ها، سالم مانده و چندین بار مرمت شده است که گواهی بر انعطاف‌پذیری سازه‌های آن است. متأسفانه، در طول نبرد چهار ساله حلب در دهه ۲۰۱۰، این قلعه که میراث جهانی یونسکو است، آسیب جدی دید. با این وجود، پس از سال ۲۰۱۷، برای عموم بازگشایی شد و مرمتش ادامه دارد تا زندگی در این مجموعه تاریخی از سر گرفته شود.
شما دوست دارید کدام یک از این شاهکارهای معماری جهان را از نزدیک ببینید؟ دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: Shutterstock | عکاس: Robert Szymanski
