میراث طبیعی جهان که روح و چشم‌تان را شگفت‌زده می‌کند!
گوشه و کنار جهان مملو از شگفتی‌های بی‌شمار است؛ نقاشی‌های باستانی در دل غارها، سواحل بکر و دست‌نخورده، کوه‌ها، معابد، ویرانه‌های باستانی و آتشفشان‌ها، هر کدام، جذابیت خاص خود را دارند. با این حال، برای آن که یک مکان یا سازه چه از نظر فرهنگی و چه طبیعی، عنوان میراث جهانی یونسکو را دریافت کند، باید اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.
برخی از مکان‌ها نیز وجود دارند که چه از منظر فرهنگی و چه طبیعی، قابل توجه‌اند و یونسکو نیز نظر ویژه‌ای به این سایت‌ها دارد. هرچند، تعدادی از آن‌ها، بسیار دورافتاده هستند و البته این انزوا، به آن‌ها کمک کرده است تا به خوبی حفظ شوند و از ازدحام جمعیت در امان بمانند. در این مقاله، انواع سایت‌های میراث جهانی یونسکو را می‌شناسید و با ۱۰ مورد از جذاب‌ترین سایت‌ها در سراسر جهان آشنا می‌شوید که طبیعت و فرهنگ منطقه را یک‌جا به نمایش می گذارند (afar).
انواع سایت‌های میراث جهانی یونسکو
سه نوع میراث جهانی یونسکو وجود دارد؛ فرهنگی (مثل «مرکز تاریخی وین» Historic Center of Vienna)، طبیعی (مثل «پارک ملی اورگلیدز» Everglades National Park) و نوع ترکیبی یا مختلط، یعنی مکان‌هایی که انسان‌ها در آن زیسته‌اند یا اثری تاریخی بر مناظر منحصربه‌فرد بر جای گذاشته‌اند. دسته سوم کمیاب‌ترین نوع است؛ تنها ۴۰ مورد از میان بیش از ۱,۲۰۰ میراث ثبت شده یونسکو، این ویژگی دوگانه را دارند؛ عددی که کمتر از چهار درصد کل سایت‌های یونسکو در سراسر جهان است. برخی از این مکان‌های ترکیبی چون «ماچو پیچو» (Machu Picchu)، «تیکال» (Tikal)، و «کاپادوکیه» (Cappadocia)، شهرت جهانی دارند.
شهر هیراپولیس، پاموکاله ترکیه
چه کسی از حضور در چشمه‌های آب‌گرم لذت نمی‌برد؟ یونانیان و رومیان باستان قطعا چنین لذتی را تجربه می‌کردند؛ حدود سال ۱۳۰ پیش از میلاد، شهر «هیراپولیس» (Hierapolis) در محل ترکیه امروزی، یک مقصد آب‌درمانی به شمار می‌رفت و این نقش را برای چندین قرن حفظ کرد.
دلیل اصلی آن، چشمه‌های آب معدنی گرم «پاموکاله» (Pamukkale) در نزدیکی شهر بود که چشم‌انداز عجیبی از حوضچه‌های پلکانی دارد. یک سیستم کانال‌کشی گسترده برای انتقال آب به حمام‌ها، ساکنان روستا و آبیاری زمین‌های کشاورزی ساخته شده بود. آمفی‌تئاتر باستانی این منطقه نیز یکی از سالم‌ترین نمونه‌های باقی‌مانده در جهان است که در دوران روم باستان، صحنه نبرد گلادیاتورها بود.
پارک ملی تونگاریرو، نیوزیلند
پارک ملی «تونگاریرو»، (Tongariro National Park)، یکی از سه پارک ملی جزیره شمالی نیوزیلند و همچنین قدیمی‌ترین پارک ملی این کشور است. این پارک با وسعتی نزدیک به ۲۰۰,۰۰۰ هکتار، شامل دریاچه‌های کوهستانی و سه آتشفشان فعال می‌شود.
برای مردم بومی مائوری (Māori)، کوه‌های این پارک از جایگاه اسطوره‌ای برخوردارند. مسیر پیاده‌روی ۱۹ کیلومتری «تونگاریرو کراسینگ» (Tongariro Crossing)، یکی از بهترین مسیرهای یک روزه برای طبیعت‌گردی به شمار می‌رود؛ زیرا چشم‌اندازهای شگفت‌انگیزی از کوه‌های «تونگاریرو» (Tongariro) و «ناروهوی» (Ngauruhoe) را ارائه می‌دهد. همچنین در این پارک، «کوه روئه‌پیهو» (Mount Ruapehu) قرار دارد که بزرگ‌ترین آتشفشان فعال کشور و مرتفع‌ترین نقطه جزیره شمالی با ارتفاع ۲,۷۹۷ متر است. هر سه آتشفشان نیز طی ۵۰ سال گذشته فوران داشته‌اند.
کوه‌های بلو، جامائیکا
علاقه‌مندان جدی قهوه، کوه‌های «بلو» (Blue Mountains) در این جزیره کارائیب را با منشا دانه‌های کمیاب و گران‌قیمت می‌شناسند؛ اما از نگاه یونسکو، این سرزمین‌ها به خاطر تنوع زیستی قابل توجه با بیش از ۱,۲۰۰ گونه گیاه گل‌دار و همچنین وجود قورباغه‌ها و پرندگان در معرض انقراض، اهمیت دارند.
این منطقه همچنین، پناهگاهی تاریخی برای مردم «مارون» (Maroon) یعنی بردگان فراری آفریقایی تبار بوده است. مسیرهای ناهموار این ناحیه که اکنون بخشی از یک پارک ملی می‌آید، پناهگاهی مناسب برای این گروه فراهم کرد تا فرهنگی نزدیک با زندگی کوهستانی را شکل دهند. در حال حاضر، چندین شرکت گردشگری، تورهای پیاده‌روی یا تورهای بازدید از مزارع قهوه را برگزار می‌کنند.
ترانگ آن، ویتنام
«مجموعه مناظر ترانگ آن» (Trang An Landscape Complex) ویتنام، در نزدیکی یک دلتای رودخانه قرار دارد و شامل شبکه‌ای از آبراهه‌های زیرزمینی است که بازدیدکنندگان می‌توانند با قایق‌های کوچک در آن‌ها گردش کنند. در این منطقه، برج‌های سنگ‌آهکی پوشیده از جنگل تا ارتفاع حدود ۲۰۰ متر قد کشیده‌اند و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد، انسان‌ها در گذشته‌های دور در غارهای مرتفع این ناحیه زندگی می‌کردند.
امروزه در کنار روستاها، شالیزارهای برنج، معابد و تعداد اندکی اقامتگاه گردشگری، این منطقه همچنان حالت طبیعی و چشمگیر خود را حفظ کرده است و یکی از دلایلی محسوب می‌شود که فیلم «کونگ: جزیره جمجمه» (Kong: Skull Island) در سال ۲۰۱۷ میلادی در اینجا فیلم‌برداری شد.
ایبیزا، اسپانیا
جزیره «ایبیزا» (Ibiza) در اسپانیا، بیشتر از طبیعت، با زندگی شبانه بی‌وقفه خود شناخته می‌شود؛ اما یونسکو بیش از ۲۵ سال است که آن را به خاطر فرهنگ و تنوع زیستی‌اش به رسمیت می‌شناسد.
تمدن‌های مختلفی طی قرون گذشته به این جزیره آمده‌اند؛ از جمله فنیقی‌های باستان که در اینجا حضور داشتند. از آثار به‌جای مانده از حضور آن‌ها می‌توان به یک گورستان باستانی اشاره کرد که به خوبی حفظ شده است.
در میان جلوه‌های طبیعی «ایبیزا» نیز پارک طبیعی «سس سالینس» (Ses Salines Natural Park) برجسته است؛ پارکی دریایی که هم برای تماشای فلامینگوها و هم برای غواصی سطحی، بسیار مناسب به نظر می‌آید.
اهرید، آلبانی و مقدونیه شمالی
منطقه «اهرید» (Ohrid) جزو میراث طبیعی جهانی است و «دریاچه اهرید» (Lake Ohrid) که بخش طبیعی آن به شمار می‌رود، در مرز میان دو کشور آلبانی و مقدونیه واقع شده است. بخش فرهنگی آن یعنی شهر قدیمی اهرید نیز در مقدونیه شمالی قرار دارد. این نقطه دیدنی و تاریخی هنوز در مسیرهای پرتردد گردشگری قرار ندارد.
دریاچه اهرید، یکی از کهن‌ترین و عمیق‌ترین دریاچه‌های اروپا به شمار می‌رود و در کنار آن، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های انسانی این قاره نیز شکل گرفته است. موقعیت جغرافیایی این منطقه نیز باعث شده است تا دریاچه اهرید به بهشتی برای تماشای پرندگان تبدیل شود.
صومعه «سنت پانتلیمون» (St. Panteleimon)، کهن‌ترین صومعه اسلاوها در این ناحیه قرار دارد؛ بقایای کلیساها و باسیلیکاهایی متعلق به قرون چهار تا ۶ میلادی نیز در این منطقه واقع شده است که موزائیک‌کاری‌های کف آن‌ها شهرت زیادی دارد. همچنین، نقاشی‌های دیواری گسترده و بیش از ۸۰۰ شمایل سبک بیزانسی مربوط به قرون یازدهم تا چهاردهم میلادی، در اهرید حفظ شده‌اند.
کوه امی، چین
«کوه امی» (Mount Emei) جزو میراث جهانی یونسکو به شمار می‌رود و شامل دو سایت «لشان» (Leshan) و «امی» (Emei) است که حدود دو تا سه ساعت با یکدیگر فاصله دارند.
تمام میراث‌های مختلط (طبیعی-فرهنگی) چین شامل کوه‌ها هستند؛ اما فقط کوه امی، بزرگ‌ترین مجسمه بودا در جهان را در خود جای داده؛ بودایی به ارتفاع ۷۱ متر که در دل یک صخره تراشیده شده است. این موضوع با پیشینه منطقه نیز سازگاری دارد؛ چراکه این مکان، جایی است که آیین بودا برای نخستین بار وارد چین شد. تپه‌ها، صخره‌ها و معابد تاریخی بی‌شماری در این منطقه یافت می‌شود. جنگل‌های همیشه سبز و سه رودخانه، فضای طبیعی اطراف را دلپذیرتر کرده‌اند. کوه امی، یکی از چهار کوه مقدس بودایی در چین به شمار می‌رود و معبدی که بر قله آن قرار دارد، یکی از نخستین معابد بودایی در این کشور است که قدمت آن به قرن اول میلادی باز می‌گردد.
پارک ملی کاکادو، استرالیا
«پارک ملی کاکادو» (Kakadu National Park) دومین پارک ملی بزرگ استرالیا است که در ناحیه‌ای گرمسیری از قلمرو شمالی قرار دارد. این منطقه، بخش‌هایی از چهار سیستم رودخانه‌ای، آبشارها، تالاب‌ها، صخره‌ها و فلات‌هایی را در بر می‌گیرد که خودروها به آن‌ها دسترسی ندارند.
هزاران مکان با طرح‌های صخره‌ای و نقاشی‌های غاری در این منطقه وجود دارد که نشان می‌دهند، بومیان استرالیا بیش از ۴۰,۰۰۰ سال در این سرزمین زندگی کرده‌اند و هنوز نیز در آن ساکن هستند. کروکودیل‌ها، کانگوروهای کوچک و خفاش‌های میوه‌خوار، از جمله گونه‌های جانوری این منطقه به حساب می‌آیند؛ تنوع بالای پرندگان نیز این پارک را به مقصدی بی‌نظیر برای پرنده‌نگری تبدیل کرده است.
هوای این منطقه اغلب گرم است؛ اما استراحت در آبگیرهای طبیعی مانند «مگاک» (Maguk) یا «گانلوم» (Gunlom) که در فیلم «کروکودیل داندی» (Crocodile Dundee) نیز به نمایش درآمد، راهی عالی برای خنک شدن و رسیدن به آرامش فراهم می‌سازد.
تاسیلی نجیر، الجزایر
«تاسیلی نجیر» (Tassili n’Ajjer) در ناحیه‌ای دور افتاده در جنوب شرقی الجزایر قرار دارد؛ جایی که طبیعت و فرهنگ به شکل زنده و ملموسی درهم تنیده شده‌اند. چشم‌انداز بیابانی این منطقه با ستون‌ها و طاق‌های ماسه‌سنگی فرسایش‌یافته و مجموعه شگفت‌انگیزی از هنر صخره‌ای پیشاتاریخی، بازدیدکنندگان را مجذوب می‌کند.
حکاکی‌ها و نقاشی‌هایی که در قرن بیستم کشف شدند، تصاویری از حیوانات را به نمایش می‌گذارند که قدمتی بیش از ۱۰,۰۰۰ سال دارند. این آثار، گونه‌هایی چون کروکودیل و اسب آبی را به تصویر می‌کشند که مدت‌ها است در این منطقه منقرض شده‌اند. علاوه بر آن، دگرگونی‌های اجتماعی و اقلیمی نیز در این تصاویر بازتاب یافته‌اند.
پیماچ‌آوین آکی، کانادا
«پیماچ‌آوین آکی» (Pimachiowin Aki) در زبان بومی به معنای «سرزمینی که زندگی می‌بخشد» است. این منطقه، خانه سنتی چهار جامعه بومی به‌شمار می‌رود و در جنگل‌های شمالی استان‌های «مانیتوبا» (Manitoba) و «انتاریو» (Ontario) واقع شده است.
این منطقه با دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، گوزن‌های شمالی، راسوی وحشی و سایر گونه‌های حیات وحش، زیست‌بوم بکری دارد. ساکنان بومی با پیروی از سنت دیرینه خود در حراست از زمین، اقداماتی همچون ماهیگیری و شکار کنترل‌شده، نگهداری از مکان‌های مقدس باستانی و اجتناب از توسعه تجاری را در پیش گرفته‌اند.
کدام‌یک از این میراث‌های جهانی شگفت‌انگیز، در فهرست سفرهای رویایی شما قرار دارد؟ تا به حال کدام‌یک از این مکان‌ها را از نزدیک دیده‌اید؟ لطفا نگاه، نظر و تجربه ارزشمند خود را با کجارو و همراهان آن نیز به اشتراک بگذارید.
منبع عکس: doetsreizen.nl، نام عکاس: نامشخص (مجسمه لشان در کوه امی چین)
