مقاصدی برای حفظ آرامش ذهن؛ طبیعتگردی پس از جنگ در اطراف تهران
در هیاهوی زندگی شهری تهران، جایی که سرعت و شلوغی جزئی جدایی‌ناپذیر از روزمرگی هستند، یافتن لحظاتی برای آرامش و بازسازی ذهن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ اما خوشبختانه، طبیعت اطراف پایتخت، پناهگاه‌های دنج و دلپذیری را برای پایتخت‌نشینان فراهم کرده است. این مناطق، با چشم‌اندازهای متنوع از کوهستان‌های سرسبز گرفته تا دشت‌های آرام و روستاهای ییلاقی، فرصتی بی‌نظیر برای تجدید قوا و کاهش استرس‌های زندگی مدرن را به ارمغان می‌آورند.
تنها با کمی فاصله گرفتن از پایتخت، می‌توانید به جاذبه هایی مانند دره زمان، روستای وارنگه رود، آبشار برگ جهان، دریاچه لار، روستای پلور، روستای افجه و دشت هویج سر بزنید که در ادامه این مقاله به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
روستای آهار
- آدرس: استان تهران، شهرستان شمیرانات، بخش رودبار قصران
- فاصله تا تهران: حدود ۵۵ کیلومتر (یک ساعت و ۱۰ دقیقه رانندگی)
«روستای آهار»، یکی از خوش‌منظره‌ترین روستاهای شمیرانات و جاهای دیدنی اطراف تهران است. این روستای کوهستانی در میان قله‌های بلند البرز و رودخانه‌های دائمی مانند شکرآب و پیش‌کنک قرار دارد و به‌دلیل طبیعت بکر، آبشارهای فصلی، باغ‌های آلبالو و گیلاس و مسیرهای پیاده‌روی و کوهنوردی، مقصدی محبوب برای علاقه‌مندان به طبیعتگردی و آرامش ذهن محسوب می‌شود.
ارتفاع زیاد و پوشش گیاهی متنوع باعث شده است تا روستای آهار در بهار و تابستان هوای خنک و دلپذیری داشته باشد و در پاییز به یکی از بهترین نقاط برای عکاسی و پیاده‌روی در طبیعت رنگارنگ تبدیل شود. در زمستان نیز به‌دلیل سرمای هوا، همراه داشتن تجهیزات کامل و لباس گرم ضروری است.
مسیرهای طبیعتگردی متعددی از آهار به روستاها و ارتفاعات اطراف از جمله «شکرآب»، «ده‌تنگه»، «قله توچال»، «سی‌چال» و «قلعه دختر» وجود دارد. جاذبه‌هایی مانند «آبشار شکرآب»، «آتشگاه قصران» و «امامزاده طاهر و زاهد»، در نزدیکی این روستا قرار دارند و آن را به منطقه‌ای مناسب برای سفرهای یک‌روزه تبدیل کردهاند.
روستای افجه
- آدرس: استان تهران، شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات، دهستان لواسان کوچک
- فاصله تا تهران: حدود ۵۰ کیلومتر (یک ساعت و ۲۰ دقیقه رانندگی)
«روستای افجه» در منطقه لواسانات و در دامنه قله‌های «ریزان» و «آتشکوه»، یکی از نزدیک‌ترین و درعین‌حال پربازدیدترین مقاصد ییلاقی اطراف تهران و جاهای دیدنی لواسان است. این روستا با داشتن آبشارهایی پرآب، خانه‌های تاریخی و بافت سنتی، مقصدی مناسب برای گردش‌های یک‌روزه یا آخر هفته به‌شمار می‌رود. روستا دسترسی آسانی دارد و پیاده‌روی میان کوچه‌باغ‌های آن، بسیار لذت‌بخش و حس آرامشی وصف‌ناپذیر را به گردشگران القا می‌کند.
بافت سنتی، «سقاخانه حضرت ابوالفضل»، درخت چنار ۴۰۰ ساله و حمام تاریخی افجه، از جاذبه‌های تاریخی این روستا محسوب می‌شوند. محصولات کشاورزی آن شامل گیلاس، سیب، عسل و بنشن است و باغ‌های گیلاس افجه از جمله جاهای دیدنی آن به شمار می‌رود.
دشت هویج
- آدرس: استان تهران، شهرستان شمیرانات، شهر لواسان، روستای افجه
- فاصله تا تهران: حدود ۵۵ کیلومتر (یک ساعت و ۴۰ دقیقه رانندگی)
«دشت هویج» که با عنوان «دشت گُرچال» نیز شناخته می‌شود، در ارتفاع ۲,۴۰۰ متری از سطح دریا، در بالادست «روستای افجه» در منطقه لواسان قرار دارد و از جمله مقاصد طبیعتگردی نزدیک تهران محسوب می‌شود. مسیر دسترسی به این دشت از طریق «جاده لشگرک» و «گردنه قوچک» امکان‌پذیر است و پس از رسیدن به روستای افجه، مسیر پیاده‌روی به‌سمت دشت آغاز می‌شود. مسیر خاکی منتهی به دشت برای خودروهای آفرود قابل عبور است؛ البته اگر نگهبانی ابتدای روستا، اجازه تردد ماشین را بدهد. در غیر این صورت، باید این مسیر خاکی را حدود ۱٫۵ ساعت با پای پیاده طی کنید.
در دشت هویج میتوان از آبشارهای «موآب»، «پسچوبک» و «چرند»، «دره شمالی افجه»، «دشت سبوستان» بازدید کرد. امکانات رفاهی در دشت محدود است؛ اما در روستای افجه رستوران، فروشگاه و سرویس بهداشتی وجود دارد. بهترین زمان بازدید، فصل بهار و پاییز است و به‌ویژه اردیبهشت ماه است.
روستای لاسم
- آدرس: استان مازندران، شهرستان آمل، بخش لاریجان
- فاصله تا تهران: حدود ۱۱۰ کیلومتر (دو ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی)
«روستای لاسم»، از مناطق ییلاقی لاریجان و جاهای دیدنی آمل است که پس از روستای پلور در جاده هراز، از طریق یک جاده فرعی آسفالته قابل دسترسی است. این روستا در کنار رودخانه‌ای پرآب قرار دارد. طبیعت کوهستانی لاسم با چشم‌اندازهایی بی‌نظیر به قله دماوند، پوشش گیاهی متنوع و مراتع سرسبز، فضایی رویایی برای علاقه‌مندان به طبیعت و آرامش کوهستان فراهم می‌کند.
یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های لاسم، آبشار معروف «آب مراد» است. در بالادست این آبشار، یخچال دائمی به چشم می‌خورد و غاری تاریخی با حکاکی‌های زیبا، از جمله دو بیت شعر منتسب به ناصرالدین شاه و صحنه‌هایی از شکار، وجود دارد. برای بازدید از این آبشار باید از محل پارک خودرو، حدود یک ساعت پیاده‌روی کنید.
چشمه‌سارهای گوارای «منطقه انگمار» و جریان دائمی رودخانه لاسم، این روستا را به یکی از مناطق بکر مازندران تبدیل کردهاند. همچنین در جوار روستای لاسم می‌توانید از طبیعت زیبای دشت لاسم و چشمه لاسم با خاصیت درمانی هم بهره ببرید.
روستای پلور
- آدرس: استان مازندران، شهرستان آمل، بخش لاریجان، دهستان بالا لاریجان
- فاصله تا تهران: حدود ۱۰۰ کیلومتر (دو ساعت رانندگی)
«روستای پلور» در دامنه جنوبی کوه دماوند و در ارتفاع حدود ۲,۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این روستا از مسیر جاده هراز قابل دسترسی است و علاوه بر چشم‌اندازهای بی‌نظیر قله‌های «دماوند»، «بزمچال» و پروانه، بهشت کوهنوردان نیز به حساب می‌آید. قرارگاه کوهنوردی در حوالی روستا و مجسمه نمادین کوهنورد در میدان اصلی، گواه این جایگاه است.
پارک ملی لار
- آدرس: استان های تهران و مازندران
- فاصله تا تهران: حدود ۷۰ کیلومتر (یک ساعت و ۵۰ دقیقه رانندگی)
«پارک ملی لار» معروف به «دشت شقایق‌های وحشی»، با پوشش گیاهی متنوع و گونه‌های جانوری بومی، یکی از مهم‌ترین مقاصد طبیعتگردی اطراف تهران است. مسیر آسفالته ورودی شرقی پارک از سه‌راهی پلور تا پاسگاه محیط‌بانی «دلیچای» ادامه دارد و دسترسی آسان به دشت، «دریاچه لار» و «آبشار سفیدآب» را ممکن می‌سازد. بهترین زمان سفر به پلور، از اوایل بهار با شکوفه‌های گل و هوای خنک، تا اواسط تابستان با شب‌های مطبوع و طبیعت سرسبز است.
«سد لار» یکی از مهم‌ترین سدهای خاکی ایران است که در دامنه کوه دماوند و در مرز استان‌های تهران و مازندران قرار دارد. این سد با هدف تامین آب آشامیدنی تهران، آبیاری کشاورزی منطقه و تولید برق آبی ساخته شده است. دریاچه این سد از طریق چندین رودخانه و سرشاخه مهم مانند «قزل دره»، «سفیدآب» و «دلیچای» تغذیه می‌شود.
دریاچه سد لار از چشم‌اندازی رو به دماوند، هوای خنک، تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی و... برخوردار است. دسترسی به سد لار از طریق جاده هراز امکان دارد. پس از ورود، جاده‌ای خاکی قرار دارد که با وجود شرایط نامناسب، میتوان با خودرو از آن عبور کرد؛ هرچند برخی گردشگران توصیه نمی‌کنند. معمولا درب سد لار برای عبور وسایل نقلیه تا اواسط خرداد بسته است و چند سالی می‌شود که امکان ماهیگیری در آن وجود ندارد. هم چنین برای بازدید از سد با تجهیزات کامل بروید یا در همان جاده پلور موارد مورد نیازتان را تهیه کنید؛ زیرا در طول مسیر مکانی برای تهیه خوراکی وجود ندارد.
روستای وارنگه رود
- آدرس: استان البرز، شهرستان کرج، بخش آسارا، دهستان نسا
- فاصله تا تهران: حدود ۶۵ کیلومتر (یک ساعت و ۱۰ دقیقه رانندگی)
«روستای وارنگه رود» با طبیعتی بکر، رودخانه‌ای زلال و قله‌هایی مرتفع، یکی از خاص‌ترین مناطق کوهستانی استان البرز و جاده چالوس است و در نزدیکی «پیست اسکی دیزین» قرار دارد. این روستا در ارتفاعی بیش از ۲,۵۰۰ متر از سطح دریا و در دل دره‌ای سرسبز واقع شده است و به دلیل مناظر تماشایی، به‌ویژه در بهار و تابستان، یکی از مقاصد محبوب طبیعت‌گردان و کوهنوردان به شمار می‌آید. به این نکته توجه داشته باشید، در فصل پاییز و زمستان با سردی هوا و بارش‌های غیرمنتظره مواجه خواهید شد.
«رودخانه وارنگه رود» نیز از دامنه‌های کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرد و از میان روستا می‌گذرد. «دره وارنگه رود» در نزدیکی روستا نیز، یکی از زیباترین دره‌های مرتفع ایران است و مکانی عالی برای پیاده‌روی، کمپینگ و عکاسی محسوب می‌شود. قله‌های «آزادکوه»، «خلنو» و «سرماهو»، این منطقه را به یکی از مسیرهای محبوب کوهنوردی در البرز مرکزی تبدیل کردهاند. دسترسی به وارنگه رود از جاده چالوس و دیزین امکان‌پذیر است.
آبشار برگ جهان
- آدرس: استان تهران، شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات، روستای برگ جهان
- فاصله تا تهران: حدود ۶۰ کیلومتر (یک ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی)
«آبشار برگ جهان» یکی از جاذبه‌های طبیعی زیبای اطراف لواسان در استان تهران است که در شمال شرقی «روستای برگ جهان» و در مسیر صعود به قله‌های «سرسیاه‌غار» (سیاه‌چال‌ها) قرار دارد. این آبشار در ارتفاع حدود ۲,۲۰۰ متری از سطح دریا واقع شده و از جمله آبشارهای دائمی منطقه محسوب می‌شود که در تمام فصول سال جاری است، گرچه حجم آب آن بسته به فصل کم یا زیاد می‌شود. برای رسیدن به آبشار باید خودرو را در روستا پارک کنید و حدود یک تا ۱٫۵ ساعت مسیر پیاده‌روی را طی کنید. این مسیر ابتدا از کوچه‌باغ‌های روستا آغاز می‌شود، سپس از پای کوه و چند نقطه عبور از رودخانه ادامه پیدا می‌کند. برای بازدید از آبشار آب آشامیدنی و مقداری تنقلات سبک نیز همراه داشته باشید.
با وجود سیل‌هایی که در سال‌های اخیر باعث تخریب بخشی از مسیر شده‌اند، این منطقه همچنان جذابیت خود را حفظ کرده است و مقصد محبوبی برای طبیعت‌گردان و کوه‌پیمایان به شمار می‌رود. در طول مسیر چند بار باید از روی رودخانه و سنگ‌ها عبور کنید، بنابراین داشتن کفش مناسب و احتیاط در عبور از نقاط لغزنده ضروری است. اگر قصد کمپ ندارید، بهتر است، بعدازظهر بازگشت را آغاز کنید؛ زیرا با نزدیک شدن به عصر، جریان آب شدیدتر و عبور از برخی بخش‌ها دشوارتر می‌شود. اگرچه حضور خانواده و کودکان ممکن است؛ اما برای افراد کم‌تحرک یا کودکان کم‌سن، مسیر می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در ضمن برای آرامش ذهن و خلوت با طبیعت، بهتر است، وسط هفته، گشت وگذار در آبشار برگ جهان را انتخاب کنید.
دره زمان
- آدرس: استان مازندران، جاده هراز، جاده لار، روستای پلور، پل سنگی پلور
- فاصله تا تهران: حدود ۱۰۰ کیلومتر (حدود یک ساعت و ۴۰ دقیقه رانندگی)
«دره زمان»، تنگه‌ای بکر و دیدنی در نزدیکی روستای پلور از توابع شهرستان آمل است که در میان صخره‌های بلند و در دل رشته‌کوه‌های البرز واقع شده است. در این تنگه، باید از میان آب رودخانه عبور کنید، در برخی نقاط عمق آب به ۱٫۵ متر می‌رسد و فشار جریان نیز کم‌وبیش متغیر است. مسیر دره‌نوردی حدود ۴۰ دقیقه تا یک ساعت زمان می‌برد و در انتها به آبشاری زیبا می‌رسد که چشم‌اندازی بی‌نظیر دارد. بهتر است از اوایل فروردین تا اواسط خرداد به این منطقه سفر نکنید؛ زیرا به خاطر بارندگی‌های زیاد، امکان عبور از رودخانه وجود ندارد.
برای ورود به دره زمان نیازی به تجهیزات حرفه‌ای نیست؛ اما همراه داشتن کفش مناسب، لباس اضافه، کیف ضدآب برای گوشی و لوازم الکترونیکی و مقداری خوراک سبک ضروری است. این منطقه فاقد امکانات رفاهی یا اقامتگاه است، بنابراین بهتر است برنامه بازدیدتان محدود به روز باشد. همچنین به‌دلیل مسیر آبی و سختی نسبی راه، سفر به دره زمان برای کودکان خردسال، سالمندان و افراد با مشکلات حرکتی مناسب نیست. با رعایت اصول محیط‌زیستی و همراهی با راهنمای آشنا به مسیر، می‌توانید روزی امن و پرهیجان در یکی از خاص‌ترین دره‌های ایران تجربه کنید.
شما اگر تجربه گشت‌وگذار در اطراف تهران برای آرامش ذهن را دارید و با دیگر مکان‌های گردشگری با طبیعت بکر و ناب آشنایی دارید، خوشحال می‌شویم دانسته‌ها و تجربیات خود را با مخاطبان کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: گوگل مپ؛ عکاس: Hamidreza Hatefi
سوالات متداول
طبیعت های اطراف تهران برای آرامش ذهن کدامند؟
مکانهایی مانند دره جهان، روستای وارنگه رود، آبشار برگ جهان، پارک ملی لار، روستای پلور، روستای آهار، روستای افجه و دشت هویج برای آرامش ذهن و طبیعتگردی اطراف تهران مناسب هستند.
روستاهای اطراف تهران برای سفر یک روزه کدامند؟
از روستاهای اطراف تهران برای سفر یک روزه میتوان به روستای وارنگه رود، روستای پلور، روستای آهار و روستای افجه اشاره کرد.