مقاصد سفر بهاری به کاشان؛ از عطر گلاب تا پرسه تاریخ
بهار که از راه می‌رسد، کاشان جامه‌ای از شکوفه و عطر بر تن می‌کند و چهره‌ای تازه به خود می‌گیرد؛ گویی طبیعت و تاریخ، دست در دست هم داده‌اند تا میزبانی شایسته برای چشم و دل گردشگران باشند. از کوچه‌باغ‌های خوش‌عطر قمصر و نیاسر گرفته تا کویرهای جذاب ابوزیدآباد و مرنجاب، یک سفر رویایی در فصل بهار را می‌دهند.
این شهر کهن، در این فصل دل‌فریب، مقصدی بی‌نظیر برای عاشقان طبیعت، تاریخ و معماری ایرانی است. در ادامه با جاهای دیدنی کاشان در بهار آشنا می‌شویم، تا ببینیم چگونه خطه‌ای در دل کویر، به بهشتی بهاری برای گردشگران تبدیل شده است.
قمصر کاشان
آدرس: شهرستان کاشان، بخش قمصر
«قمصر کاشان»، یکی از زیباترین و خوش‌عطرترین جاهای دیدنی کاشان در بهار محسوب می‌شود که نامش با گلاب ناب ایرانی و مراسم گلاب گیری کاشان گره خورده است. این شهر تاریخی که در ۳۰ کیلومتری جنوب کاشان قرار دارد، به‌واسطه باغ‌های گل محمدی، کارگاه‌های سنتی گلاب‌گیری و طبیعتی سرسبز و کوهستانی، هر ساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. قمصر قدمتی طولانی دارد و برخی آن را به دوران قبل از اسلام نسبت می‌دهند. در کنار جاذبه‌هایی چون «باغ پرندگان»، «چشمه آب صالح»، «قله گرگش»، «موزه گلاب» و «سد زیبای قمصر»، تجربه‌ای ناب از تاریخ، طبیعت و عطر بهار را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد.
مراسم گلاب‌گیری که از اواسط اردیبهشت آغاز می‌شود، یکی از نمادهای فرهنگی و گردشگری کاشان به شمار می‌رود و بهترین زمان سفر به کاشان است. در این ایام، قمصر به یکی از پویاترین جاهای دیدنی کاشان تبدیل می‌شود و حالوهوایی جشن‌گونه به خود می‌گیرد. گردشگران می‌توانند از نزدیک مراحل گلاب‌گیری را مشاهده کنند و در مراسم‌هایی مانند راه‌اندازی شترهای حامل گلاب با ساز و دهل و مراسم تجلیل از گلاب‌گیران برتر شرکت کنند.
باغ فین کاشان
- آدرس: كاشان، خيابان اميركبير
«باغ فین» از باغ‌های ثبت شده در میراث جهانی یونسکو به شمار می‌رود. این باغ در دل خود سرسبزی، آب روان و معماری اصیل ایرانی را جای داده است و از دیگر جاهای دیدنی کاشان محسوب می‌شود. این باغ که در دوران صفویه، زندیه و قاجاریه گسترش یافت، به‌واسطه چشم‌اندازهای زیبا و ساختار هندسی خاص خود، همواره مورد توجه پادشاهان و مردمان ایران بوده است.
در دل این باغ تاریخی، «حمام فین» قرار دارد؛ بنایی که علاوه بر معماری خیره‌کننده‌اش، داستانی تلخ از تاریخ معاصر ایران را در خود جای داده است؛ اینجا همان مکانی است که امیرکبیر، صدراعظم محبوب ناصرالدین شاه، در آن به قتل رسید. فضای باغ فین در بهار با صدای پرندگان، نسیم خوش و سایه‌سار درختان، حالوهوایی شاعرانه دارد و یکی از فراموش‌نشدنی‌ترین مکان های دیدنی کاشان در بهار به شمار می‌رود.
شهر زیر زمینی نوش آباد
- آدرس: استان اصفهان، شهرستان آران و بیدگل، شهر نوش آباد، خیابان امام خمینی (ره)
اگر می‌خواهید در دل تاریخ قدم بزنید و سفری اسرارآمیز به اعماق زمین داشته باشید، «شهر زیرزمینی نوشآباد» یکی از شگفت‌انگیزترین جاذبه های کاشان در بهار است. شهر زیرزمینی نوشآباد که با نام «شهر اویی» نیز شناخته می‌شود، در عمق چهار تا ۱۶ متری زمین قرار دارد و ساخت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد. این شهر تاریخی تنها یک سازه معماری نیست، بلکه داستانی هزار ساله از هوش، معماری دفاعی و سبک زندگی مردم آن دوران را روایت می‌کند. گفته می‌شود این مکان تاریخی پایتخت انوشیروان ساسانی بوده و نام «نوشآباد» نیز احتمالا از نام او برگرفته شده است.
نوشآباد از سه طبقه تشکیل شده که با چاه‌های عمودی به هم متصل هستند و در هر طبقه، فضاهایی مانند تونل‌ها، راهروها، اتاق‌ها و کانال‌های مختلف دیده می‌شود. قدم گذاشتن در این فضای مرموز، تجربه‌ای متفاوت و به‌یادماندنی را برایتان رقم خواهد زد. این جاذبه گردشگری، با وسعتی نزدیک به چهار کیلومتر، یکی از بزرگ‌ترین شهرهای زیرزمینی جهان به شمار می‌رود و در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
نیاسر کاشان
- آدرس: شهرستان کاشان، بخش نیاسر
«نیاسر»، یکی از دیدنی های کاشان در بهار است که با بافت تاریخی، فرهنگی و معماری اصیل خود، جایگاه ویژه‌ای در میان جاهای گردشگری کاشان در بهار دارد. «آبشار نیاسر»، که از «چشمه اسکندریه» سرچشمه می‌گیرد، در اردیبهشت و خرداد به اوج زیبایی و شکوه خود می‌رسد و صدای خروشان آب، نویدبخش طراوتی بی‌نظیر در دل طبیعت است.
در سفر به نیاسر می‌توانید از مکان‌هایی چون «چهارطاقی نیاسر»، «حمام صفویه»، «غار رئیس» و «برج تاریخی چالقاب» دیدن کنید. نیاسر همچنین با برگزاری مراسم گلاب‌گیری، یکی از پویاترین نقاط کاشان در فصل بهار است و عطر دل‌انگیز گل محمدی، در کوچه‌باغ‌های آن به مشامتان خواهد رسید.
روستای جوینان
- آدرس: شهرستان کاشان، بخش قمصر، دامنه رشته کوه‌های کرکس
«روستای جوینان»، یکی از دیدنی های کاشان در بهار است که در دل دره‌های سرسبز «کوه‌های کرکس» قرار دارد و با طبیعتی چشم‌نواز و آب‌و‌هوایی خنک، به ویژه در فصل بهار، مقصدی آرام و روح‌نواز برای گردشگران به شمار می‌رود. این روستای تاریخی که به عنوان قدیمی‌ترین روستای کاشان شناخته می‌شود، با وجود تخریب بسیاری از خانه‌های قدیمی‌اش، هنوز هم نشانه‌هایی از گذشته پرافتخار خود را در قالب مسجدها و خانه‌هایی با معماری دوره صفویه حفظ کرده است. قدم زدن در کوچه‌های جوینان، تجربه‌ای از سکوت، طراوت و تاریخ را برای هر مسافری رقم می‌زند.
بهار که از راه می‌رسد، روستای جوینان رنگ تازه‌ای به خود می‌گیرد. باغ‌های وسیع میوه، چشمه‌ها و رودخانه‌های جاری، در کنار گلستان‌های انبوه گل محمدی، تصویری خیال‌انگیز از طبیعت در دل کویر خلق می‌کنند. در اواخر ماه اردیبهشت، این روستا حالوهوایی متفاوت دارد؛ چرا که مراسم سنتی گلاب‌گیری در آن برگزار می‌شود و عطر گل محمدی در فضای آن می‌پیچد.
شهر برزک
- آدرس: شهرستان کاشان، بخش برزک، ۵۰ کیلومتری جنوب غرب کاشان
شهر «برزک»، یکی دیگر از جاذبه های کاشان در بهار است که در دل کوه‌های کرکس قرار دارد و به‌عنوان بهشت گمشده کاشان شناخته می‌شود. این شهر با قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال، میزبان جاذبه‌هایی همچون «تپه تاریخی قلعه»، «غار برزک»، «حمام صفوی» و «زیارتگاه امامزاده سراج الدین» است که قدمت و اصالت را در کنار طبیعتی بکر به تصویر می‌کشند. در این منطقه، رودخانه فصلی، چشمه، باغ‌های میوه و مزارع گل محمدی جلوه‌ای از طبیعت را به نمایش می‌گذارند. همچنین، «موزه مردم‌شناسی برزک» با معماری زندیه و اشیای قدیمی، فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ غنی منطقه فراهم کرده است.
برزک نه‌تنها یکی از قطب‌های مهم گلاب‌گیری کاشان به شمار می‌رود، بلکه با وجود چشمه‌های فراوان مانند «چشمه احمدآباد» و آسیاب‌های تاریخی، مقصدی فوق‌العاده برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی است. بهترین زمان سفر به این منطقه زیبا فصل بهار، به‌ویژه ماه اردیبهشت است، زمانی که طبیعت در اوج زیبایی خود قرار دارد، مراسم گلاب‌گیری برگزار می‌شود و هوای خنک دامنه‌های کرکس روحی تازه به جان گردشگران می‌دمد؛ بنابراین اگر قصد سفر یک روزه به کاشان را دارید، بازدید از برزک را در اولویت قرار دهید.
روستای ابیانه
- آدرس: شهرستان نطنز، بخش مرکزی، دهستان برزرود
روستای تاریخی «ابیانه»، با معماری منحصربه‌فرد خانه‌های خشتی قرمزرنگ، کوچه‌پس‌کوچه‌های باریک، درهای چوبی منبت‌کاری شده، پنجره‌های ارسی و پوشش سنتی مردمش، هنوز حال‌وهوای اصیل گذشته را حفظ کرده است. این روستا با قدمتی هزاران ساله و آثار تاریخی ارزشمندی همچون «آتشکده هارپاک»، مساجد، خانقاه، آب‌انبار و... یکی از خاص‌ترین جاهای گردشگری کاشان در بهار به شمار می‌رود.
ابیانه به‌واسطه طبیعت کوهستانی، چشمه‌سارها و چشم‌اندازهای دل‌انگیز، مقصدی رویایی برای عاشقان تاریخ و طبیعت است و در فصل بهار، هوای معتدل و طبیعت سرسبز کوهستان‌های اطراف، منظره‌ای تماشایی را برایتان رقم می‌زند.
مشهد اردهال
- آدرس: شهرستان کاشان، ۴۰ کیلومتری غرب کاشان، مسیر کاشان- دلیجان
«مشهد اردهال» از دیگر روستاهای خوشآبوهوای کاشان است که در دامنه کوه اردهال و در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری از مرکز این شهرستان واقع شده است. این روستا به واسطه طبیعت کوهستانی، آب‌وهوای خنک در فصول گرم و چشم‌اندازهای دل‌انگیز، یکی از مقاصد جذاب برای طبیعت‌گردان و علاقمندان به بوم‌گردی، به‌ویژه در فصل بهار به شمار می‌رود. خانه‌های قدیمی با بافت سنتی، چشمه‌های زلال مانند «چشمه شاهزاده حسین» و گلستان گل‌های محمدی، زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده‌اند. همچنین کوه اردهال با ارتفاع حدود ۳,۴۰۰ متر، یکی از جاذبه های کاشان در بهار، میان کوهنوردان حرفه‌ای است.
مراسم قالیشویان در مشهد اردهال کاشان، از معروف‌ترین آیین‌های مذهبی کشور به شمار می‌رود که در میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است و افراد زیادی از گوشه و کنار کشور در آن شرکت می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین دلایل شهرت مشهد اردهال، «آرامگاه سهراب سپهری»، شاعر برجسته معاصر ایران است که در جوار «امامزاده سلطان علی ابن محمدباقر (ع)» آرمیده است. این بارگاه مطهر که از مهم‌ترین زیارتگاه‌های منطقه محسوب می‌شود، سالانه پذیرای گردشگران و زائران بسیاری است.
جوشقان قالی
- آدرس: شهرستان کاشان، بخش قمصر، ۹۰ کیلومتری جنوب غربی کاشان
«جوشقان قالی» یکی از مناطق ییلاقی و خوشآبوهوای اطراف کاشان است که به دلیل ارتفاع بالا، آب‌و‌هوایی بسیار مطبوع‌تر از شهرهای اطراف مانند کاشان و اصفهان دارد.
جوشقان قالی در بخش قمصر قرار دارد و در فصل بهار با رویش گل‌های شقایق، به یکی از تفریح‌گاه‌های اصلی مردم کاشان تبدیل شده است. جاذبه‌های طبیعی این منطقه، شامل مزارع پرطراوت گل محمدی، باغ‌های میوه، رودخانه‌ها، چشمه‌های زلال و کوچه‌های قدیمی با بافت سنتی است که همه در کنار هم فضایی بکر و دل‌نشین برای گشتوگذار و آرامش فراهم کرده‌اند.
روستای کله
- آدرس: شهرستان کاشان، بخش نیاسر، دهستان کوه دشت، ۴۰ کیلومتری کاشان
«روستای کله»، زادگاه «کمال‌الملک»، نقاش برجسته ایرانی است. نزدیکی این روستا به مشهد اردهال و قرار گرفتن در منطقه‌ای خوش‌آب‌وهوا، آن را به مقصدی مناسب برای گردشگران علاقه‌مند به طبیعت، تاریخ و هنر در فصل بهار تبدیل کرده است.
روستای کله با برخورداری از باغ‌های میوه سرسبز، چشم‌اندازهای طبیعی زیبا و آثار تاریخی و زیارتی مانند «چشمه آبجه کهره»، «خانه علی پاشا» و «قدمگاه علی»، ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری دارد.
روستای ون
- آدرس: شهرستان کاشان، بخش نیاسر، دهستان کوه دشت، ۵۰ کیلومتری شمال غربی کاشان
«روستای ون»، یکی از زیباترین روستاهای اطراف کاشان است که میان کوه‌های منطقه قرار دارد و با طبیعتی چشم‌نواز و هوایی دل‌انگیز شناخته می‌شود. نام این روستا برگرفته از «درختان ون» فراوانی است که در آن روییده‌اند.
وجود چندین قله، مزرعه سرسبز و چشمه‌های زلال، از جاذبه‌های روستای ون محسوب می‌شوند. این روستا به‌خصوص در فصل بهار و تابستان با مزارع گل محمدی و آیین سنتی گلاب‌گیری‌اش گردشگران زیادی را جذب می‌کند؛ اما زیبایی‌های پاییزی آن نیز از جلوه ویژه‌ای برخوردار است.
کویر مرنجاب
- آدرس: شهرستان آران و بیدگل، شهر آران و بیدگل
«کویر مرنجاب» یکی از پرطرفدارترین مناطق کویری ایران است که در شمال شهرستان «آران و بیدگل» استان اصفهان قرار دارد. کاروانسرایی تاریخی متعلق به دوران صفویه نیز با همین نام در این کویر خودنمایی می‌کند.
چشم‌اندازهای بکر، تپه‌های شنی و دریاچه نمک، این کویر را به مقصدی محبوب برای طبیعت‌گردان، کویرنوردان و علاقه‌مندان به سکوت و آرامش کویر تبدیل کرده است و گزینه‌ای محبوب برای شبگردی در کاشان و رصد ستارگان محسوب می‌شود.
برای دسترسی به کویر مرنجاب میتوان با خودروی معمولی تا کمپ کویر رفت؛ اما برای گشتوگذار در عمق کویر، نیاز به خودروهای آفرود است. بهترین زمان سفر، نیمه دوم سال و اوایل فصل بهار است. تفریحاتی مانند کویرگردی، شترسواری، رصد ستارگان و تماشای غروب از تپه‌های شنی از جذاب‌ترین فعالیت‌های این منطقه هستند.
کویر ابوزیدآباد
- آدرس: شهرستان آران و بیدگل، بخش کویرات، شهر ابوزید آباد
«کویر ابوزیدآباد» بخشی از بیابان بزرگ «بند ریگ» در شرق کاشان و شمال شهر ابوزیدآباد است که با چشم‌اندازهای گسترده، تپه‌های شنی روان و سکوت دل‌انگیزش، یکی از محبوب‌ترین مقصدهای کویری ایران به شمار می‌آید. این منطقه، میزبان علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی، آفرودسواری، رصد ستارگان و شترسواری است.
از جمله جاذبه‌های نزدیک به کویر ابوزیدآباد میتوان به «قلعه کرشاهی»، «شهر زیرزمینی نوشآباد»، «کوه یخاب»، «کاروانسرای تاریخی ابوزیدآباد» و «روستای تاریخی ابیانه» اشاره کرد. بهترین زمان سفر به این منطقه، نیمه دوم سال و اوایل فصل بهار است، زمانی که هوا خنک‌تر و مناسب‌تر برای لذت بردن از جاذبه‌های کویری است.
شما هم اگر تجربه گشتوگذار در شهرستان کاشان را دارید و با جاهای دیدنی کاشان در بهار آشنایی دارید، خوشحال می‌شویم، تجربیات و دانسته‌های خود را با مخاطبان کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: گوگل مپ؛ عکاس: میلاد حسینی (باغ پرندگان قمصر)
سوالات متداول
جاهای دیدنی کاشان در فصل بهار کدامند؟
از جاهای دیدنی کاشان در فصل بهار میتوان به شهر قمصر، باغ فین، شهر زیر زمینی نوشآباد، کویر مرنجاب، مشهد اردهال، روستای کله، کویر ابوزیدآباد و... اشاره کرد.
کویرهای معروف کاشان برای بازدید در بهار کدامند؟
کویر مرنجاب و کویر ابوزیدآباد، از کویرهای معروف کاشان برای بازدید در بهار هستند.
