چرا اهواز به شهر پل ها معروف است؟
پل های اهواز از مهم‌ترین دیدنی‌ها و نمادهای این شهر هستند؛ پل‌هایی روی رودخانه کارون که نقش ویژه‌ای در تسهیل رفتوآمد شهروندان دارند.
معمولا هر شهری را با پیشینه تاریخی، نمادها و جلوه‌های چشم‌نواز و ماندگار آن می‌شناسند. نمادهای اصلی هر شهر برگرفته از هویت، اقلیم و جغرافیای منطقه هستند. اهواز به‌عنوان شهری تاریخی، مقاوم و زیبا یکی از دیدنی‌ترین نقاط ایران محسوب می‌شود. سیمای این شهر متاثر از نخل‌های سرافراز خرما و کارون باشکوه، آرام و صبور است.
رود کارون، شهر اهواز را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم می‌کند.در طول سالیان، پل های متعددی برای ارتباط این دو بخش شهر، در عرض رودخانه ساخته شده است. پل های اهواز نه‌تنها وظیفه حمل‌ونقل شهری را بر عهده دارند، بلکه به دیدنی‌هایی زیبا و چشم‌نواز و سازه‌هایی تاریخی و غرورآفرین تبدیل شده‌اند. این پل‌ها از جمله مهم‌ترین دیدنیهای شهر اهواز محسوب می‌شوند.
پل های اهواز:
- پل سیاه اهواز
- پل سفید اهواز
- پل سوم (پل ترانزیتی)
- پل چهارم (پل سلمان فارسی)
- پل پنجم (پل دانشگاه)
- پل ششم (پل فولاد)
- پل هفتم (پل علی بن مهزیار اهوازی)
- پل هشتم (پل کابلی)
- پل نهم (پل سپهبد قاسم سلیمانی)
- پل طبیعت کیانپارس اهواز
- پل پارک جزیره
پل سیاه اهواز
- آدرس: منطقه یک شهرداری، اتصال محله عامری (جنوب مرقد علی بن مهزیار) به محله کیانپارس (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۰۸ هجری شمسی (سلسله پهلوی، پهلوی اول)
- طول پل: ۱,۰۵۰ متر
پل سیاه از نوع فلزی با فونداسیون بتنی است. این پل روی بستر سنگی کف رودخانه کارون بنا شده است و نخستین پل اهواز محسوب می‌شود. پل سیاه هم‌زمان با احداث راه‌آهن سراسری ایران ساخته شد. این پل متعلق به اداره‌کل راه‌آهن جنوب است و خط آهن بندر امام خمینی (در جنوب خوزستان و ساحل خلیج فارس) را به راه‌آهن سراسری خرمشهر - تهران - شمال وصل می‌کند. عرشه پل، دو خط رفت‌وبرگشت برای عبور قطار و دو مسیر با عرض یک متر برای تردد عابران دارد. دسترسی به عرشه پل سیاه از سوی ساحل غربی کارون (ساحل کیانپارس) راحت‌تر است.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: jadi
پل سیاه اهواز در سال ۱۳۰۸ شمسی در نزدیکی (یا درست در محل) پل تاریخی اهواز (معروف به پل شادروان متعلق به دوره ساسانی) ساخته شد. این پل در زمان جنگ جهانی دوم به‌عنوان مسیر حمل آذوقه، نیرو و مهمات ارتش روس مورد استفاده قرار می‌گرفت و در پیروزی متفقین موثر بود؛ به‌همین‌جهت به آن لقب «پل پیروزی» دادند؛ بعدها به‌دلیل رنگ سیاه بدنه و پایه‌ها و ظاهر فلزی، به «پل سیاه» و «پل فلزی» شهرت یافت.
پل سیاه اهواز ۶ متر عرض و ۱۰ متر ارتفاع دارد. این پل باشکوه در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. نورپردازی سفید رنگ و ساده پل سیاه، چشم‌انداز شبانه آن را زیباتر کرده است. پرنده‌نگری، عکاسی و شب‌نشینی از تفریحات پل سیاه اهواز هستند.
منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): jadi (عکس اول تا سوم)، محمدرضا اورشال، احمد عامری، علی عسگر حنایی، حسین محمدی، ایمان شادابی
پل سفید اهواز
- آدرس: اتصال خیابان طالقانی (میدان شهدای اهواز) به خیابان فلسطین (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: آبان ماه سال ۱۳۱۵ هجری شمسی (دوره رضا شاه پهلوی)
- طول پل: ۵۰۱٫۲۰ متر
پل سفید، «پل هلالی» یا «پل معلق» یکی از شناخته‌شده‌ترین و زیباترین پل‌های شهر اهواز است. رنگ سفید پایه‌ها و بدنه دلیل این نام‌گذاری است. این سازه اولین پل معلق ایران محسوب می‌شود و با نورپردازی جذاب، دیدنی‌ترین مناظر شهر در شب و هنگام غروب را دارد. پل سفید به نمادی از اهواز تبدیل شده است و مقصدی محبوب برای علاقه‌مندان به فرهنگ و طبیعت به شمار می‌رود.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: امیرمسعود روحی
پل سفید اهواز دومین پل رودخانه کارون (بعد از پل سیاه) محسوب می‌شود. در سال ۱۳۱۲ شمسی پیشنهاد ساخت یک پل جدید در شهر اهواز برای تسهیل عبورومرور شهروندان مطرح شد. در سال ۱۳۱۳ و پس از تعیین موقعیت پل روی رودخانه کارون، این پروژه با مسئولیت اجرایی یک زوج مهندس آلمانی کلید خورد.
پل معلق اهواز دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری دارد. کار ساخت پل تا زمان نصب قوس یا هلال دوم به‌خوبی پیش رفت؛ تا اینکه انگلیسی‌ها لوازم و جرثقیل‌های لازم برای نصب قوس‌ها را پس گرفتند. مهندس آلمانی موفق به اتمام ساخت پل نشد؛ ولی پس از مدتی همسر وی با وسایل ابتدایی همچون «دوبه» (به‌جای جرثقیل) قوس دوم را بر اسکلت پل سوار کرد و پروژه را به سرانجام رساند.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی عسگر حنایی
پل سفید اهواز پس از آزمایش مقاومت و پایداری در سال ۱۳۱۵ شمسی با ضمانت ۲۴ ماهه و عمر مفید ۵۰ ساله به بهره‌برداری رسید. این پل در سال ۱۳۸۹ مرمت و رنگ‌آمیزی شد. طی سال‌های اخیر، برای مراقبت بیشتر، رفتوآمد روی پل سفید تنها به‌صورت یک‌طرفه، از میدان شهدا به‌سمت خیابان فلسطین، مجاز است.
پل سفید اهواز تمام فلزی است و روی پایه بتنی قرار دارد. این پل خودرویی و پیاده‌رو (دو پیاده‌رو) یکی از پربازدیدترین دیدنیهای اهواز است. پل سفید حدود ۹ متر پهنا و ۱۳ متر ارتفاع دارد. قطر دو دهانه بزرگ پل ۱۳۶ و ۱۳۰ متر، سه دهانه میانی ۴۹ متر و دو دهانه کناری ۱۲ و ۲۰ متر است. تمام قطعات این پل با پیچ و مهره به هم وصل شده‌اند.
منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): ایمان شاهوردی؛ امیرحسین عدالت فر؛ احسان تقی پور؛ Mototourist
پل سفید اهواز در سال ۱۳۷۸ شمسی با شماره ۲۴۹۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. در ماه‌های بهمن و اسفند رودخانه کارون میزبان پرندگان مهاجر است. افراد بسیاری در این زمان از سال برای تماشا و غذادادن به پرندگان مهاجر به پل سفید می‌روند.
پل سوم (پل ترانزیتی)
- آدرس: اتصال میدان پنج نخل و بلوار مدرس به میدان چمران و بلوار کیانپارس (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۴۹ هجری شمسی
- طول پل: ۴۹۶ متر
پل سوم یکی از مهم‌ترین محورهای تردد شرق به غرب در اهواز است. ساخت این پل در سال ۱۳۴۶ شمسی آغاز شد و در بهمن ماه سال ۱۳۴۹ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. پل سوم سال‌ها مسیر اصلی عبورومرور خودروهای سنگینی (خودروهای ترانزیتی) بود که قصد تردد از بندر ماهشهر به شهرهای شمالی را داشتند. با افتتاح جاده کمربندی شهر اهواز در سال ۱۳۹۰ شمسی مسیر خودروهای ترانزیتی به‌سمت این جاده منحرف شد و بار ترافیکی پل سوم کاهش یافت. «پل شهید دقایقی» و «پل کیانپارس» نام‌های جدید پل سوم یا پل ترانزیتی اهواز هستند.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمدحسین پاریابی
در زمان احداث پل سوم و به‌منظور اتصال به راه‌آهن اهواز - تهران، یک رشته خط آهن برای عبور قطار روی پل سوم تعبیه شد. این خط آهن هرگز مورد استفاده قرار نگرفت و طی فرایند مرمت پل در سال ۱۳۷۸ حذف شد. پل سوم اهواز در ابتدا ۱۲ متر عرض داشت و پاسخگوی نیاز شهروندان (به‌ویژه در تعطیلات نوروز و روزهای بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها) نبود؛ به همین دلیل طی پروژه تعریض (در سال ۱۳۹۲)، عرض این پل بتنی و خودرویی به ۳۰ متر افزایش یافت. پل سوم اهواز سه لاین رفت و سه لاین برگشت دارد.
پل چهارم (پل سلمان فارسی)
- آدرس: منطقه یک شهرداری، اتصال خیابان سلمان فارسی به خیابان امام موسی صدر و فلکه ساعت (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۵۴ هجری شمسی
- طول پل: ۵۷۶ متر
پل چهارم اهواز، خیابان سلمان فارسی در محله نادری (ساحل شرقی کارون) را به خیابان امام موسی صدر در محله امانیه (ساحل غربی رودخانه) وصل می‌کند. این سازه با نام‌های «پل سلمان فارسی»، «پل نادری»، «پل شهید علم الهدی»، «پل کرخه» و «پل سرخه نادری» نیز شناخته می‌شود. پل بتنی نادری با پنج متر ارتفاع و حدود ۱۷ متر عرض، دو مسیر پیاده‌رو در دو طرف و چهار لاین خودرویی (دو لاین رفت و دو لاین برگشت) دارد. رودخانه کارون در پای این پل بسیار آرام و برای قایق‌رانی مناسب است.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: الیاس نصری
بر اساس روایت‌های جنگ تحمیلی ایران و عراق، چنانچه دشمن موفق به عبور از پل نادری می‌شد، استان خوزستان سقوط می‌کرد و به دست عراق می‌افتاد. این پل یکی از مسیرهای اصلی برگزاری راهپیمایی‌های اهواز است. نورپردازی پایه‌های پل چهارم چشم‌انداز شبانه آن را دیدنی‌تر می‌کند. عرشه پل به‌صورت تونلی چراغانی و زیباسازی شده است. کافه هتل قو، از بهترین کافه های اهواز، در نزدیکی پل نادری قرار دارد.
پل پنجم (پل دانشگاه)
- آدرس: منطقه یک شهرداری، اتصال بلوار و میدان شریعتی و بزرگراه جمهوری اسلامی به میدان دانشگاه و بزرگراه گلستان (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۷۵ هجری شمسی
- طول پل: ۴۸۰ متر
پل پنجم، «پل دانشگاه» یا «پل شهید هاشمی» اهواز در سوم خرداد سال ۱۳۷۵ به‌منظور کاهش بار ترافیکی پل‌های دیگر افتتاح شد. این پل خودرویی و پیاده‌رو حدود ۳۰ متر عرض و دو باند دارد و در کنار یکی از بزرگ‌ترین جزایر رودخانه‌ای کارون بنا شده است. پل پنجم موقعیت مناسبی برای ماهی‌گیری دارد.
منبع عکس: نقشه و مسیریاب بلد؛ عکاس: کاربر بلد - زآرا.ال
پل ششم (پل فولاد)
- آدرس: منطقه پنج شهرداری، اتصال بزرگراه آیت‌الله بهبهانی به بلوار اکباتان (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۸۶ هجری شمسی
- طول پل: ۷۴۰ متر
پل ششم، «پل صنایع فولاد» یا «پل اکباتان» در منطقه پنج، یکی از مهم‌ترین مسیرهای تردد شهری اهواز است. این پل در محدوده دو روستای چنیبه (غرب کارون) و شهر کارون (شرق رودخانه) قرار دارد و راه ارتباطی دو کارخانه نورد و صنایع دستی (در دو سوی رودخانه) محسوب می‌شود. پل ششم ۳۰٫۴۰ متر عرض دارد و ظاهر فولادی، آن را از دیگر پل‌های اهواز متمایز می‌کند. عملیات ساخت این پل در خرداد سال ۱۳۸۳ آغاز شد و در شهریور ۱۳۸۶ به بهره‌برداری رسید.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: نوید عسگری
پل هفتم (پل علی بن مهزیار اهوازی)
- آدرس: منطقه یک شهرداری، اتصال بزرگراه آیت‌الله بهبهانی و بلوار نهج البلاغه به بلوار پهلوان شرقی و فلکه دوم کیانپارس (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۷۷ هجری شمسی
- طول پل: ۴۹۰ متر
پل هفتم، «پل علی ابن مهزیار» یا «پل گفت‌وگوی تمدن‌ها» یکی از پل‌های پیاده‌رو و خودرویی معروف اهواز است. ساخت این پل در ابتدای سال ۱۳۷۵ آغاز شد و دو سال به طول انجامید. پل علی ابن مهزیار اهوازی ۱۶ متر عرض، دو مسیر برای عابران در دو سوی پل و چهار لاین خودرویی (دو لاین رفت و دو لاین برگشت) دارد.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مهران غفاری
پل هفتم را با نام «پل آبشار» یا «پل رنگین‌کمان» نیز می‌شناسند. دلیل این نام‌گذاری ساخت و ایجاد آبشار مصنوعی رنگارنگ در سال ۱۳۹۰ است. این آبشار با ۳۵ متر ارتفاع از دو سوی پل سرازیر می‌شود؛ طول قوس خارجی آبشار ۲۰۰ متر و قوس داخلی آن ۱۵۰ متر است.
عملیات اجرایی آبشار رنگین‌کمان اهواز پنج ماه به طول انجامید. الکتروپمپ‌ها آب را از رودخانه کارون بالا می‌کشند و سپس با حدود ۲,۷۵۰ نازل کاملا استیل (در دو ردیف) از دو سوی پل مجددا به‌صورت آبشار به درون رودخانه می‌پاشند. نورپردازی زیبا و رنگارنگ، جلوه شبانه این پل و آبشار مصنوعی آن را دیدنی‌تر کرده است. فعالیت آبشار مصنوعی پل هفتم انرژی برق بالایی مصرف می‌کند؛ به‌همین‌خاطر تنها در روزهای آخر هفته، دهه فجر، جشن‌ها و عید نوروز روشن می‌شود.
بوستان مهزیار در ساحل شرقی و پارک ساحلی شبنم در ساحل غربی رودخانه کارون و پای پل هفتم، بهترین موقعیت‌ها برای تماشای آبشار رنگارنگ اهواز هستند. رودخانه کارون در محدوده پل رنگین‌کمان میزبان اردک‌های بسیاری است. «رستوران جزیره‌ای ریف» با طراحی زیبا، انواع غذاهای ایرانی و فرنگی و چشم‌اندازی بی‌نظیر به آبشار مصنوعی، در فاصله کمی از پل و نزدیک به ساحل غربی کارون قرار دارد.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Mohammad Sh؛ امین کریمی (عکس دو و چهار)، jadi ،Arash Z، مرضیه مهجر، محمدرضا عبدالملکی، انیس اسماعیلی
پل هشتم (پل کابلی)
- آدرس: منطقه امانیه، اتصال خیابان زند به خیابان تخت سلیمان (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۹۰
- طول پل: ۱,۰۱۴ متر
«پل غدیر» یا «پل کابلی» هشتمین پل درون‌شهری اهواز و رودخانه کارون است. این پل با ۲۲ متر عرض، سازه‌ای «کابلی ترکه‌ای» دارد. دو پایه بزرگ به ارتفاع ۸۱ متر عرشه پل را (توسط کابل‌های بلند) بر فراز رودخانه نگه داشته و جلوه‌ای باشکوه به آن بخشیده‌اند. پایه‌های پل غدیر به‌شکل عدد هشت هستند و به حرف «A» انگلیسی (حرف اول نوشتار لاتین اهواز) شباهت دارند. پروژه احداث پل هشتم اهواز در بهمن ماه سال ۱۳۸۴ آغاز و در اسفند سال ۱۳۹۰ به پایان رسید.
منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): مهدی اکبری، حسین محمدی، حسین فرهانی، آرش پوررحیمی
پل غدیر اهواز دو مسیر (در دو سوی پل) برای عبور افراد پیاده و چهار مسیر (دو مسیر رفت و دو مسیر برگشت) برای عبور خودرو دارد. تماشای پرندگان مهاجر و قایق‌های شناور در کارون از بالای این پل لذت‌بخش است. نورپردازی زیبا و کابل‌های نورانی چشم‌انداز شبانه ویژه‌ای به پل هشتم اهواز بخشیده‌اند. به اعتقاد بسیاری از گردشگران و اهوازی‌ها این پل زیباترین پل کارون است.
پل نهم (پل سپهبد قاسم سلیمانی)
- آدرس: منطقه سه شهرداری، اتصال خیابان مناطق (شهید باقری کاهکش) و پارک شهروند ملی راه به انتهای خیابان وهابی و بزرگراه مدرس (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: ۱۳۹۸ هجری شمسی
- طول پل: ۴۹۵ متر
باند اول (عرشه رفت) پل نهم اهواز یا پل «سپهبد قاسم سلیمانی» در اسفندماه سال ۱۳۹۸ به بهره‌برداری رسید. این پل پس از مدتی تعطیلی، در سال ۱۴۰۱ مرمت و تکمیل شد. پل سپهبد قاسم سلیمانی ۱۲٫۶ متر عرض و سه خط رفت و برگشت دارد و با هدف کاهش حجم ترافیک پل سوم و سهولت تردد شهروندان مناطق کیان‌آباد، کیانپارس، کیانشهر اهواز به‌سمت مناطق زیتون کارمندی، کوی ملت، سه راه فرودگاه، زرگان، ویس، ملاثانی، شیبان و بالعکس طراحی و اجرا شده است.
منبع عکس: yjc.ir؛ عکاس: نامشخص
پل طبیعت کیانپارس اهواز
- آدرس: منطقه یک شهرداری، اتصال پارک لاله به پارک ساحلی غربی (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: سال ۱۳۹۲ هجری شمسی
- طول پل: ۵۰۰ متر
پل طبیعت، «پل پیاده‌روی طبیعت» یا «پل طبیعت کیانپارس» مخصوص عابران و دوچرخه‌سواران است و یکی از دیدنی‌ترین بخش‌های اهواز و رودخانه کارون به شمار می‌رود. این پل پنج متر عرض دارد و در دو سوی آن نیمکت‌هایی برای استراحت عابران و تماشای رودخانه تعبیه شده است.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Arsalan Ghaderfegh
پل طبیعت در نزدیکی (جنوب) پل سوم اهواز قرار دارد. برای ساخت این پل از خط لوله انتقال آب استفاده کرده‌اند؛ این خط لوله از رده خارج شده بود. پل طبیعت اهواز از سه لایه قطعات و حدود ۳۰۰ نقطه جوش تشکیل شده است. عرشه پل را با ۲,۵۰۰ متر مربع چوب پلاست پوشانده‌اند. ایستگاه قایق‌رانی، اسکله تفریحی، زمین‌های ورزشی، شهربازی، سینما، رستوران، کافه و فضای سبز از جمله امکانات پارک‌های تفریحی دو سوی پل طبیعت کیانپارس هستند.
پل پارک جزیره
- آدرس: منطقه دو شهرداری، اتصال پارک جزیره اهواز به بلوار ساحل غربی (مشاهده روی نقشه)
- سال ساخت: نامشخص
- طول پل: نامشخص
پارک جزیره اهواز در بزرگ‌ترین جزیره کارون واقع شده است و طبیعتی زیبا و متفاوت دارد. این پارک پس از ۱۷ سال تعطیلی در سال ۱۳۹۱ مجددا بازگشایی شد و با امکانات تفریحی و رفاهی مناسب میزبان شهروندان و گردشگران است.
پل جزیره اهواز به‌طور اختصاصی برای اتصال پارک جزیره به ساحل غربی کارون ساخته شده است. این پل خودرویی و پیاده‌رو بین دو پل سفید و سیاه اهواز قرار دارد و از دیگر پل‌های شهر کوتاه‌تر است. پل پارک جزیره ظاهری مشابه پل سفید اهواز (قوسی - کابلی) دارد. نورپردازی خلاقانه چشم‌انداز شبانه پل را زیباتر کرده است.
منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: jadi
آیا تاکنون منظره شهر اهواز را از روی عرشه پل‌های کارون تماشا کرده‌اید؟ اگر از شهروندان مهربان و صبور اهواز هستید یا تجربه سفر به این شهر زیبا را داشته‌اید، لطفا تجربه‌ها و نظرات خود را با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: گوگل مپ؛ عکاس: jadi؛ نمایی از پل سفید اهواز
دیدگاه