لیست رصدخانه های ایران | 14 رصدخانه + عکس و آدرس
یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعت، نمای ستارگان در شب است؛ به‌همین منظور افراد به مکان‌های مختلفی چون رصدخانه های ایران سفر می‌کنند تا بتوانند این زیبایی‌ها را از نزدیک تماشا کنند.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۱ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۳/۶/۳ به‌روزرسانی شده است.
رصدخانه‌های متعددی در ایران وجود دارند که از گذشته تا امروز مورد استفاده دانشمندان و محققان بوده‌اند. این مراکز که هر یک ویژگی‌ها و ابزارهای مخصوص‌به‌خود دارند و از دیدنیهای ایران به شمار می‌روند، محلی عالی برای علاقه‌مندان به نجوم هستند. از جمله رصدخانه های معروف ایران می‌توان به رصدخانه ملی ایران، رصدخانه مراغه، رصدخانه و آسمان‌نمای فضای بیکران ایرسا، رصدخانه کاسین، رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی، رصدخانه و آسمان‌نمای دانشگاه بیرجند، رصدخانه زعفرانیه، رصدخانه دانشگاه زنجان و... اشاره کرد که در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
لیست رصدخانه های ایران:
- رصدخانه ملی ایران
- رصدخانه مراغه
- رصدخانه کاسین
- رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی
- رصدخانه ابوریحان بیرونی
- رصدخانه دانشگاه کاشان
- رصدخانه مرکز علوم و ستاره‌شناسی تهران
- رصدخانه و آسمان‌نمای دانشگاه بیرجند
- رصدخانه ابن صلاح همدانی
- رصدخانه شهرداری فسا
- رصدخانه مهر بوشهر
- رصدخانه زعفرانیه
- رصدخانه و آسمان‌نمای فضای بیکران ایرسا
- رصدخانه و آسمان‌نمای آلاشت
- رصدخانه بخش فیزیک دانشگاه فردوسی مشهد
- رصدخانه و موزه شهاب‌سنگ تهران
- رصدخانه دانشگاه زنجان
- باشگاه نجوم و رصدخانه بام بهشت
رصدخانه ملی ایران
- آدرس دفتر مرکزی: تهران، بزرگراه ارتش، روبه‌روی اراج، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (مشاهده روی نقشه)| شماره تلفن: ۰۲۱۲۲۸۱۰۳۴۰
- آدرس رصدخانه گرگش: استان اصفهان، شهرستان کاشان، بخش قمصر، شهر کامو و چوگان، قله گرگش (مشاهده روی نقشه)
- وب‌سایت: ino.org.ir
- صفحه اینستاگرام: ino_iran@
منبع عکس: ino.org.ir؛ عکاس: نامشخص
بدون شک پروژه رصدخانه ملی ایران یکی از عظیم‌ترین پروژه‌های علوم نوبنیاد در کشور محسوب می‌شود. رصدخانه ملی ایران به‌عنوان نخستین پروژه بزرگ در زمینه علوم بنیادی بعد از سالیان طولانی و فرازونشیب‌های بسیار سرانجام در سال ۱۴۰۰ شمسی به بهره‌برداری رسید. در تاریخ ۲۳ مهر ۱۴۰۱ نخستین تصاویر دریافتی توسط این تلسکوپ منتشر شدند.
رصدخانه ملی ایران در قله گرگش، دومین قله مرتفع رشته‌کوه کرکس، ساخته شده است. نخستین تلسکوپ رصدخانه ملی ایران یک تلسکوپ ۳٫۴ متری با اپتیک کاسیگرین ریچی-کرتن است که قطر آینه اصلی آن ۳٫۴ متر و قطر آینه دوم ۶۰ سانتی‌متر است. طراحی و ساخت این تلسکوپ تماما توسط مهندسان و کارخانه‌های ایرانی انجام شد.
منجمان و علاقه‌مندان به بازدید از رصدخانه ملی ایران در گرگش می‌توانند فرم ثبت‌نام را از سایت رسمی رصدخانه دریافت و پس از تکمیل به نشانی پست الکترونیکی رصدخانه ملی به آدرس ino@ipm.ir ارسال کنند.
رصدخانه مراغه
- آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه، خیابان رصدخانه (مشاهده روی نقشه)
منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: Rəcəb Yaxşı
رصدخانه مراغه یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی به‌جای مانده از عصر ایلخانی است که به دستور هلاکوخان و با تلاش‌های خواجه نصیرالدین طوسی، توسط معمار برجسته آن دوره ساخته شد. این رصدخانه که در حال حاضر تنها بخش‌های اندکی از آن باقی مانده است، در سال ۶۳۸ شمسی روی یک تپه ۱۱۰ متری در نزدیکی مراغه احداث شد.
مراحل ساخت رصدخانه مراغه ۱۵ سال به‌طول انجامید. در این سال‌ها خواجه نصیرالدین طوسی، کتاب زیج ایلخانی را به کمک دیگر دانشمندان تالیف کرد. رصدخانه مراغه زمانی ساخته شد که هنوز تلسکوپ و تجهیزات مدرن نجومی به‌وجود نیامده بودند و ابزار نجومی این رصدخانه، حاصل تلاش دانشمندان ایرانی بود.
عظمت رصدخانه مراغه به‌قدری بود که آن را برای سال‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین رصدخانه جهان می‌شناختند. ساختمان اصلی رصدخانه مراغه به‌صورت برجی استوانه‌ای با قطر ۲۲ متر ساخته شده بود و ضخامت دیوارهای برج به ۸۰ سانتی‌متر می‌رسید. در معماری داخلی این برج از قلوه‌سنگ و سنگ‌های برش‌خورده و گچ استفاده شده بود.
در کنار ساختمان اصلی رصدخانه مراغه، دو ساختمان دیگر نیز وجود داشت که یکی به‌عنوان استراحتگاه کارکنان مورد استفاده قرار می‌گرفت و دیگری کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار نسخه کتاب خطی بود. ابزارآلات و تجهیرات نجومی پیشرفته‌ای در این رصدخانه استفاده شده بود که از بین آن‌ها می‌توان به ذات‌الربع (دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتی‌متر)، کره‌های ذات‌الحق، حلقه انقلابی، حلقه اعتدالی و حلقه سموت اشاره کرد.
رصدخانه کاسین
- آدرس: استان لرستان، خرم‌آباد، خیابان شریعتی، بام خرم آباد (مشاهده روی نقشه)
منبع عکس: پرشین هتل، عکاس: نامشخص
رصدخانه کاسین به‌عنوان مدرن‌ترین رصدخانه خاورمیانه مطرح است. این رصدخانه در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا در شهر خرم آباد ایران و بر فراز قله کوه مدبه معروف به بام خرم‌آباد قرار دارد.
رصدخانه کاسین دارای ۱۶ تلسکوپ است که درمیان آن‌ها تلسکوپ خورشیدی کرونادو و تلسکوپ مرکزی سلسترون از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر تلسکوپ‌ها، این مجموعه از سه آسمان‌نما تشکیل می‌شود که یکی ثابت و دو تای دیگر متحرک هستند. این رصدخانه دارای سالن آمفی‌تئاتر، نمایشگاه عکس، کتابخانه و سالن رباتیک است.
رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی
- آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان تبریز، جاده زینجناب، کوه بیلیندی (مشاهده روی نقشه)
منبع عکس: ایران پلتفرم، عکاس: نامشخص
رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی در جنوب شهر تبریز بر فراز کوه بیلیندی قرار دارد. این رصدخانه شامل یک تلسکوپ خورشیدی انکساری است که پدیده‌های خورشیدی و لک‌ها و شراره‌ها را بررسی می‌کند.
رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی دارای دو تلسکوپ ۴۰ و ۶۰ سانتی‌متری با پانل الکترونیکی است. همچنین یک تلسکوپ فعال ۲۴ اینچی (۶۰٫۹۶ سانتی‌متر) در سال ۲۰۱۶ به این مرکز اضافه شد. هرکدام از این تلسکوپ‌ها در گنبد‌های جداگانه‌ای قرار گرفته‌‌اند؛ گنبدهایی که هریک سه طبقه دارد.
از دیگر امکانات رصدخانه خواجه نصیر الدین طوس می‌توان به ژنراتور ۳۲ کیلو‌وات، ژنراتور پنج کیلو‌وات و ساختمان پژوهشگران اشاره کرد. خواجه نصیرالدین طوسی در حال حاضر از بزرگ‌ترین رصدخانه فعال کشور است.
رصدخانه ابوریحان بیرونی
- آدرس: استان فارس، شیراز، میدان ارم، پردیس دانشگاه شیراز (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۳۶۲۶۹۴۲۲- ۰۷۱
- وب‌سایت: obs.shirazu.ac.ir
- اینستاگرام: biruni.obs@
منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: معین مصلح
رصدخانه ابوریحان بیرونی در شمال شهر شیراز قرار دارد. این رصدخانه متعلق به دانشگاه شیراز است و تلسکوپ انعکاسی به قطر ۵۱ سانتی‌متر دارد. رصدخانه ابوریحان بیرونی همچنین مجهز به دستگاه نورسنج و کامپیوتر است.
رصدخانه ابوریحان بیرونی در سال ۱۳۵۵ شمسی افتتاح شد و دومین رصدخانه بزرگ کشور پس از مراغه به شمار می‌رود. این رصدخانه در میان رصدخانه‌های فعال کشور، جایگاه ویژه‌ای را در زمینه تحقیقات نجومی به‌خود اختصاص داده است. از اهداف این مرکز باید به انجام رصدهای حرفه‌ای نجوم، آموزش دانشجویان و ترویج علم نجوم اشاره کرد.
رصدخانه دانشگاه کاشان
- آدرس: استان اصفهان، شهرستان کاشان، نیاسر، جاده معدن (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۵۵۷۲۳۳۵۵-۰۳۱
- وب‌سایت: uko.kashanu.ac.ir
منبع عکس: uko.kashanu.ac، عکاس:نامشخص
رصدخانه دانشگاه کاشان در ارتفاعات شهر نیاسر قرار دارد. کلنگ احداث این رصدخانه در سال ۱۳۷۹ شمسی، برزمین زده شد. این مراسم، هم‌زمان با بزرگداشت غیاث الدین کاشانی برگزار شد که یکی از اخترشناس برجسته ایران است. در سال ۱۳۸۵ شمسی بخش رصدخانه با زیربنای حدود ۱۵۰ متر مربع و فضایی حدود سه هزار متر مربع که شامل پارکینگ و فضای سبز است، به‌عنوان فاز اول مجموعه راه‌اندازی شد.
رصدخانه دانشگاه کاشان به‌لحاظ آموزشی و پژوهشی جزو رصدخانه‌های مهم کشور محسوب می‌شود؛ زیرا به انواع تلسکوپ‌ها مجهز است و از نظر مکان جغرافیایی در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد. در حال حاضر، ابزارهای اپتیکی و دستگاه‌های تصویربرداری مهم‌ترین ابزارهای این رصدخانه را تشکیل می‌دهند.
گنبد تمام اتوماتیک رصدخانه دانشگاه کاشان با قطر ۴٫۵ متر به‌صورت دوجداره ساخته شده است که تلسکوپ اصلی، داخل آن قرار دارد. تلسکوپ ۱۶ اینچی (۴۰٫۶۴ سانتی‌متر) درون گنبد یکی از فعال‌ترین تلسکوپ‌های ایران به شمار می‌رود.
۶ دستگاه تلسکوپ در اندازه‌های گوناگون و چهار دستگاه دوربین دوچشمی بزرگ از دیگر ابزارهای اپتیکی رصدخانه دانشگاه کاشان هستند. در این رصدخانه، یک دستگاه دوربین CCD، یک دستگاه ویدئو CCD و یک دوربین عکاسی دیجیتال با قابلیت تصویربرداری نجومی وجود دارد. از دیگر امکانات این مرکز می‌توان به دستگاه آسمان‌نمای آموزشی، مجموعه‌ای از کتاب‌ها و فیلم‌های نجوم مقدماتی، نجوم حرفه‌ای و نجوم قدیم اشاره کرد.
رصدخانه مرکز علوم و ستاره‌شناسی تهران
- آدرس: تهران، میدان قدس، خیابان شهید کبیری (دزاشیب)، خیابان عمار، کوی شهید صالحی (عرفات)، پلاک ۲۲ (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس برای هماهنگی بازدید: ۹۶۰۲۷۶۵۹-۰۲۱
- وب‌سایت: sactehran.ir
- صفحه اینستاگرام: sactehran.ir@
منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Hossein Mdn
مرکز علوم و ستاره‌شناسی تهران، وابسته به معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه یک تهران، کار خود را از سال ۱۳۷۹ شمسی در زمینی به مساحت ۶ هزار متر مربع و ساختمانی به زیربنای سه هزار متر مربع آغاز کرد. هدف از تاسیس این مرکز آشنایی عموم مردم از جمله دانش‌آموزان، دانشجویان و سایر علاقه‌مندان با علوم پایه بوده است.
رصدخانه مرکز علوم و ستاره‌شناسی تهران با تلسکوپ‌های ۸، ۱۲ و ۱۴ اینچی اشمیت کاسگرین همراه با لوازم جستجوگر خودکار، جی‌پی‌اس، دوربین دوچشمی و... تجهیز شده است. در این رصدخانه علاوه بر رصد خورشید، ماه و اجرام غیر ستاره‌ای امکان بررسی پدیده‌های نجومی از جمله خورشیدگرفتگی، ماه‌گرفتگی و گذر سیارات را نیز خواهید داشت. همچنین رصدخانه مرکز علوم و ستاره‌شناسی تهران مجری برگزاری دوره‌های آموزشی برای علاقه‌مندان به علم نجوم است.
رصدخانه و آسمان‌نمای دانشگاه بیرجند
- آدرس: استان خراسان جنوبی، بیرجند، ۵ کیلومتری روستای کاهی (مشاهده روی نقشه)
منبع عکس: birjand.ac، عکاس: نامشخص
رصدخانه دکتر مجتهدی گروه فیزیک دانشگاه بیرجند در سال ۱۳۸۸ شمسی در طول مراسمی با حضور استاندار خراسان جنوبی، ریاست و معاونت محترم دانشگاه علوم و گروهی از فرهیختگان شهر افتتاح شد.
رصدخانه دکتر مجتهدی در دومین قله مرتفع منطقه، در فاصله ۵۵ کیلومتری مرکز استان بیرجند و ۱۰ کیلومتری شهر مود و پنج کیلومتری روستای کاهی قرار دارد. ساختمان رصدخانه با زیر بنای ۵۰۰ متر مربع شامل اتاق کنفرانس، اتاق‌های اداری، آسمان نما، دو واحد سوئیت مسکونی جهت اسکان محققان و پارکینگ است.
از دیگر ابزارهای رصدخانه دکتر مجتهدی می‌توان به تلسکوپ چهار اینچی (۱۰٫۱۶ سانتی‌متر)، تلسکوپ هشت اینچ (۲۰٫۳۲ سانتی‌متر) دابستونی و تلسکوپ ۱۰ اینچ (۲۵٫۴ سانتی‌متر) دابستونی، تلسکوپ خورشیدی ۴۰ میلی‌متری کرونادو و آسمان‌نما اشاره کرد. گنبد اصلی و اتاقک ۴٫۵ متری آلومنیومی رصدخانه دارای تلسکوپ چهار اینچی (۱۰٫۱۶ سانتی‌متر) سلسترون هستند.
دور بودن از شهرها و آبادی‌های اطراف، آسمان کویری و پرستاره با درصد بخار کم، رصدخانه دکتر مجتهدی را تبدیل به مکانی مناسب برای انجام پژوهش‌های نجومی کرده‌اند؛ به‌طوری که این رصدخانه یکی از چهار نامزد احداث رصدخانه ملی ایران به‌شمار می‌رفت.
رصدخانه ابن صلاح همدانی
- آدرس: استان همدان، شهر همدان، میدان سفیر امید، ابتدای بلوار صدر، تپه حاج عنایت (مشاهده روی نقشه)
- وب‌سایت: tariq86.ir
منبع عکس:مهر نیوز، عکاس:نامشخص
رصدخانه ابن صلاح همدانی بر فراز تپه حاج عنایت در شمال شرقی شهر همدان قرار دارد. این رصدخانه توسط شهرداری همدان در سال ۱۳۸۲ شمسی راه‌اندازی شده است و توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری همدان اداره می‌شود. رصدخانه ابن صلاح همدانی مجهز به دو گنبد آسمان‌نما با تجهیزات کامل الکترونیکی پیشرفته است. گنبدها با قطر بیرونی ۶ متر و قطر داخلی ۴٫۵ متر، دو تلسکوپ ثابت و گردان را شامل می‌شود.
رصدخانه شهرداری فسا
- آدرس: استان فارس، شهر فسا، خیابان شهیدان اشرافی (مشاهده روی نقشه)
منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: Sam Jabz
رصدخانه شهرداری فسا یکی از رصدخانه های ایران است که در سال ۱۳۷۸ شمسی در سمت راست ورودی شهر فسا بر تپه‌ای بنام کدیوری بنا شد. این رصدخانه در ابتدا دارای اتاق تلسکوپ، اتاق افلاک‌‌نما و یک تلسکوپ ۶ اینچ (۱۵٫۲۴ سانتی‌متر) نیوتونی بود. مدتی بعد یکی از اهالی شهرستان با دیدن علاقه اعضای تحقیقاتی این مجموعه، یک دستگاه تلسکوپ ۱۰ اینچی (۲۰٫۳۲ سانتی‌متر) و یک دستگاه عکسبرداری CCD به این مرکز اهدا کرد. سپس با افزایش تعداد محققان مرکز، شهرداری یک مجموعه علمی را شامل فیزیک و نجوم راه‌اندازی کرد. علاوه بر آن در سال ۱۳۸۳ شمسی یک تلسکوپ ۱۴ اینچی (۳۵٫۵۶ سانتی‌متر) نیز خریداری شد.
رصدخانه شهرداری فسا به‌عنوان بزرگ‌ترین رصدخانه آماتوری جنوب ایران، در سال ۱۳۸۶ شمسی به‌عنوان برترین گروه نجوم کشور و در سال ۱۳۸۵، ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ شمسی به‌عنوان قوی‌ترین گروه رویت هلال ماه در کشور شناخته شد. این رصدخانه همچنین در همین زمینه رکورد‌های جهانی به ثبت رسانده است. رصدخانه فسا امروزه به یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر تبدیل شده است.
رصدخانه مهر بوشهر
- آدرس: استان بوشهر، شهرستان تنگستان، بخش دلوار، دهستان دلوار، روستای گورک سادات (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۰۹۳۹۰۰۹۸۵۴۱
- اینستاگرام: astrobushehr@
منبع عکس: سپاس، عکاس: نامشخص
رصدخانه مهر بوشهر در ۳۰ کیلومتری شهر بوشهر در روستایی بنام گورک سادات واقع شده است. این رصدخانه دارای یک تلسکوپ ۱۶ اینچی (۴۰٫۶۴ سانتی‌متر) است که به‌‌وسیله آن ۱۴۵ هزار جرم آسمانی قابل رصد است. رصدخانه مهر بوشهر به بزرگ‌ترین رصدخانه دانش‌آموزی کشور مشهور است؛ چراکه گنبدی به قطر ۶ متر دارد. این رصدخانه در سال ۱۳۸۴ شمسی تاسیس شده است و به آموزش و پرورش تعلق دارد.
رصدخانه زعفرانیه
- آدرس: تهران، محله زعفرانیه، بوستان زعفرانیه (مشاهده روی نقشه)
منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: محمد حسین صیادی نژاد
رصدخانه زعفرانیه نخستین مرکز آموزشی نجوم در ایران است که در رده سنی کودک و نوجوان فعالیت می‌کند. این مرکز در سال ۱۳۶۷ شمسی فعالیت خود را آغاز کرده است. رصدخانه زعفرانیه تاکنون موفق به پرورش ستاره‌شناسان بسیاری شده است که در آزمون‌ها و المپیادهای نجوم مقام‌های بالایی را به‌دست آورده‌اند. برخی نیز فعالیت خود را به‌عنوان مدرس در مراکز مشهور اخترشناسی آغاز کرده‌اند.
احداث اولین آسمان نمای کشور، انتشار اولین تقویم نجومی، برگزاری اولین گالری تصاویر نجومی، برگزاری روز نجوم و روز فضا و ساخت اولین تلسکوپ را می‌توان به‌عنوان فعالیت‌های مهم رصدخانه زعفرانیه نام برد.
رصدخانه و آسمان‌نمای فضای بیکران ایرسا
- آدرس: اصفهان، میدان لاله، ابتدای خیابان لاله جنوبی، روبه‌روی تقاطع اول (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۳۴۷۰۴۳۳۴-۰۳۱
- صفحه اینستاگرام: irsa.observatory@
منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: FazayeBikarane Irsa
رصدخانه و آسمان‌نمای فضای بیکران ایرسا نخستین رصدخانه و آسمان نمای خصوصی در اصفهان است که در سال ۱۳۹۸ شمسی افتتاح شد. این رصدخانه که از رصدخانه های ایران به شمار می‌رود، در فاز اول شامل یک رصدخانه و آسمان‌نما و در فاز دوم شامل آزمایشگاه نجومی بود.
مجموعه رصدخانه و آسمان‌نمای فضای بیکران ایرسا مناسب برای بازدید همه مقاطع سنی از پیش‌دبستانی تا متوسطه دوم است. البته برنامه‌های بازدید خانوادگی نیز برای بعدازظهرها و شب‌ها در نظر گرفته شده‌اند.
رصدخانه و آسمان‌نمای آلاشت
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، آلاشت، خیابان انقلاب اسلامی (مشاهده روی نقشه)
عکاس: نگین توکلی
رصدخانه و آسمان‌نمای آلاشت با نام رصدخانه آیت‌الله صالحی مازندرانی، تنها رصدخانه استان‌های شمالی کشور است که روی یکی از تپه‌های سوادکوه در استان مازندران قرار دارد. این تپه حدود ۵۰ متر ارتفاع دارد و از سه طرف به پرتگاه و از طرف دیگر به دامنه کوه محصور شده است؛ به همین دلیل رفت‌و‌آمد‌ها تنها با پای پیاده یا از طریق پلکان امکان دارد. از آنجایی که ارتفاع رصدخانه آلاشت از سطح دریا ۱,۸۱۵ متر است؛ می‌توان این رصدخانه را به‌عنوان بلندترین رصدخانه ایران معرفی کرد.
در رصدخانه آلاشت دو دستگاه تلسکوپ ۱۴ و ۶ اینچی (۳۵٫۵۶ و ۱۵٫۲۴ سانتی‌متر) زیر گنبدی به قطر چهار متر نصب شده‌اند. همچنین دو تلسکوپ نیم متری دیگر نیز در این مجموعه وجود دارد.
از دیگر امکانات رصدخانه آلاشت می‌توان به آسمان‌نما، ترازوی نجومی، مجموعه کامل نرم‌افزارها، کتاب، عکس، پوسترهای اخترشناسی، اتاق رایانه و سالن همایش اشاره کرد. از آنجایی که نور خورشید در روز مانع دیدن ستاره‌ها است، کار رصد بیشتر در شب انجام می‌شود.
رصدخانه بخش فیزیک دانشگاه فردوسی مشهد
- آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، میدان آزادی، دانشگاه فردوسی مشهد (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۳۸۸۰۴۳۷۳-۰۵۱
- وب‌سایت: observatory.um.ac.ir
منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان، عکاس: نامشخص
رصدخانه دانشگاه فردوسی مشهد در دهه ۴۰ شمسی توسط دكتر محمد علی سعادت بنا شد. اولين تلسكوپ اين رصدخانه از نوع انکساری و با قطری حدود ۱۵ سانتی‌متر بر پایه‌ای فلزی نصب شده بود. با توجه به موقعيت مكانی رصدخانه و نزديكی آن به مركز شهر، استفاده از تمام ابزار اپتیکی امکان‌پذیر نبود و بيشتر برای آموزش و آشنایی دانشجويان با مبانی نجوم یا اجرای بعضی پروژه‌های عکسبرداری از اجرام پرنور مانند ماه و خورشید و... به‌کار می‌رفت.
در اوايل دهه ۷۰ شمسی به همت مرحوم زنده ياد دكتر محمدتقی عدالتی، استاد نجوم دانشگاه فردوسی مشهد، دو دستگاه تلسكوپ بازتابی اشميت كاسگرين هشت اینچ و ۱۴ اینچ (۲۰٫۳۲ و ۳۵٫۵۶ سانتی‌متر) و یک دستگاه آشکارکننده CCD به تجهیزات این رصدخانه افزوده شد.
اوج فعالیت‌های رصدخانه دانشگاه فردوسی مشهد، در خرداد ۱۳۸۳ شمسی و هم‌زمان با پخش زنده اينترنتی گذر زهره از مقابل خورشيد است. در حال حاضر بازديدهای عمومی مدارس، مراكز آموزشی و دانشگاه‌ها از این رصدخانه به‌همراه امكان استفاده دانشجويان و دانش آموزانی كه طرح‌های رصدی آن‌ها توسط گروه فيزيک دانشگاه فردوسی به تصویب برسد، مهم‌ترين فعاليت‌های این رصدخانه را تشكيل می‌دهند.
رصدخانه و موزه شهاب سنگ تهران
- آدرس: تهران، انتهای خیابان آجودانیه، خیابان موزه، موزه حیات وحش دارآباد، مجموعه رصدخانه خورشیدی (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۲۲۸۲۹۹۹۰-۰۲۱
- ساعت فعالیت: شنبه تا چهارشنبه از ۱۰:۰۰ تا ۲۰:۰۰؛ پنجشنبه، جمعه و تعطیلات از ۱۰:۰۰ تا ۲۱:۰۰
- قیمت بلیط (سال ۱۴۰۳): ۱۶۵,۰۰۰ تومان
- وب‌سایت: iran-fun.ir
منبع عکس: بهترینو؛ عکاس: نامشخص
رصدخانه و موزه شهاب‌سنگ تهران یکی از جدیدترین رصدخانه و موزه‌های کشور محسوب می‌شود که با هدف آشنایی عموم مردم با انواع شهاب‌سنگ و شگفتی‌های آن‌ها از تابستان ۱۳۹۹ خورشیدی کار خود را آغاز کرد. این موزه و رصدخانه در مجموعه دارآباد تهران و در بخش دکتر لند قرار گرفته است.
رصدخانه موزه شهاب‌سنگ تهران مجهز به سیستم تلسکوپ ترکیبی همراه با جستجوگر خودکار و دو تلسکوپ مدرن است. در عینِ حال کلکسیونی از شهاب‌سنگ‌های کوچک و بزرگ در این مکان وجود دارد که دیدن آن تجربه متفاوتی را برایتان رقم خواهد زد. این شهاب‌سنگ‌ها به‌صورت خصوصی از کشورهایی نظر آرژانتین، روسیه، سوئد، چین و... خریداری و در این محل گردآوری شده‌اند.
رصدخانه دانشگاه زنجان
- آدرس: استان زنجان، شهر زنجان، بلوار دانشگاه، دانشگاه زنجان (مشاهده روی نقشه)
- ساعت فعالیت: چهارشنبه‌ها از ۱۸:۰۰ تا ۲۲:۰۰ (در صورت مساعد بودن وضعیت جوی)
- وب‌سایت: znu.ac.ir
منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: مرتضی خامدی
طرح رصدخانه دانشگاه زنجان با مساحت ۲۶۰ متر مربع در سال ۱۳۸۱ شمسی به همت تعدادی از اساتید گروه فیزیک و همیاری مسئولان دانشگاه به تصویب رسید و در سال ۱۳۸۹ شمسی ساختمان و گنبد آن ساخته شد. ساختمان این رصدخانه دو طبقه است و بر پشت‌بام آن، اتاق رصد قرار دارد که گنبد ۴٫۵ متری بالای آن، از دور خودنمایی می‌کند.
گنبد رصدخانه دانشگاه زنجان از نوع آلومینیوم کامپوزیت تک جداره است. این گنبد که در زنجان ساخته شده است، در نوع خود گنبد بزرگی به شمار می‌رود و از نظر مقاومت در برابر باد و دیگر عوامل جوی بسیار منحصربه‌فرد است. گنبد به‌طور مکانیکی دارای دو حرکت افقی و عمودی است و از این طریق امکان رصد هر بخش از آسمان را به رصدکننده می‌دهد.
تلسکوپ اصلی رصدخانه دانشگاه زنجان از نوع بازتابی ۱۶ اینچ (۴۰٫۶۴ سانتی‌متر) اشمیت کاسگرین Meade با استقرار استوایی و پایه ثابت بتنی است. از دیگر تجهیزات نجومی رصدخانه می‌توان به تلسکوپ نیوتونی هشت اینچی (۲۰٫۳۲ سانتی‌متر) Sky Watcher، تلسکوپ بازتابی هشت اینچی اسمیت کاسگرین و دو دستگاه کامپیوتر به‌همراه نرم‌افزارهای نجومی اشاره کرد.
رصدخانه زنجان یکی دیگر از رصدخانه های ایران است که بازدیدهای روزانه آن شامل معرفی رصدخانه و بازدید از تجهیزات آن و رصد خورشید (در صورت وضعیت جوی مساعد) می‌شود. بازدیدهای شبانه نیز به معرفی رصدخانه، بازدید از تجهیزات آن، آشنایی با صور فلکی و رصد آسمان شب با تلسکوپ های پرتابل رصدخانه اختصاص دارد.
باشگاه نجوم و رصدخانه بام بهشت
- آدرس: استان کرمان، شهر درب بهشت، مجموعه بام بهشت (مشاهده روی نقشه)
- شماره تماس: ۰۳۴۱۰۰۰
- وب‌سایت: baambehesht.ir
- اینستاگرام: baambehesht.ir@
منبع عکس: irna.ir، عکاس: نامشخص
در شهر زیبای درب بهشت کرمان، مجتمع گردشگری بام بهشت با امکانات بی‌نظیر از جمله باشگاه نجوم و رصدخانه، پذیرای علاقه‌مندان به آسمان شب است. این رصدخانه که در ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ افتتاح شد، به‌عنوان مرتفع‌ترین رصدخانه ایران و سومین رصدخانه بزرگ کشور به شمار می‌رود.
رصدخانه بام بهشت (رصدخانه ساردوئیه) در ارتفاع ۲,۸۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است و امکان رصدهای روزانه و شبانه را فراهم می‌کند. همچنین به‌لطف تلسکوپ‌های تخصصی می‌توان به رصد پدیده‌های خورشیدی و سیارات غیرقابل رویت با چشم غیرمسلح پرداخت. باشگاه نجوم بام بهشت نیز با بهره‌مندی از حضور برترین اساتید نجوم کشور، فرصت‌های آموزشی متنوعی را در اختیار علاقه‌مندان به نجوم می‌گذارد.
رصدخانه زنجان، منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: مهیار ثروتی
اگر شما نیز از رصدخانه های ایران دیدن کرده‌اید، تجربه خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: seeiranT، عکاس:نامشخص
دیدگاه