معروفترین پارک ملی های ایران؛ کلکسیون هنر طبیعت

پارک ملی به محدوده‌ وسیعی از طبیعت گفته می‌شود که دولت‌ها برای حفظ و حراست همیشگی از وضعیت زیست‌بوم آن و همچنین ایجاد محیطی امن و مناسب برای رشد تکثیر گونه‌های گیاهی، جانوری، جلوگیری از انقراض و تخریب انسان‌ها، آن را تحت حفاظت قرار می‌دهند. این محدوده‌های طبیعت شامل جنگل، مرتع، بیشه، دشت، رودخانه، دریاچه و کوهستان می‌شوند.

پارک‌های ملی مناطق مناسبی برای فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و گردشگری به‌شمار می‌آیند. برای حفاظت مناسب از تنوع زیستی، ذخایر ژنتیکی، یکپارچگی اکولوژیک و چشم‌اندازها، هرگونه فعالیت انسانی به‌غیر از اقدامات حفاظتی در این مناطق ممنوع است. به همین دلیل، برای پارک‌های ملی پشتوانه قانونی حفاظتی مستحکم‌تری نسبت به سایر مناطق حفاظت شده پیش‌بینی شده است.

در ایران از سال ۱۳۵۰ تاکنون ۳۱ پارک ملی به ثبت رسیده است که شرایط اقلیمی، گونه‌های جانوری و پوشش‌های گیاهی مختلف کشورمان را در بر می‌گیرند. افرادی که علاقه‌مند به استفاده از محیط طبیعی و هوای پاک این پارک‌ها هستند، تحت مقررات و شرایط ویژه‌ که با هدف حفاظت از گونه‌های طبیعی، گیاهی و جانوری وضع شده‌اند از این پارک‎‌ها دیدن می‌کنند. پارک‌های ملی از جمله جاهای ‌دیدنی ایران به شمار می‌آیند. 

پارک های ملی ایران:

• پارک‌های ملی شمال ایران
• پارک‌های ملی جنوب ایران
•  پارک‌های ملی شرق ایران
• پارک‌های ملی غرب ایران
• پارک‌های ملی مرکز ایران

پارک های ملی شمال ایران

پارک ملی گلستان

• گونه‌های گیاهی: توسکاى قشلاقى، کلهو، انجیر، توت، ملج، داغداغان، ازگیل، ولیک، زالزالک، شیرخشت، گردو، تمشک، انار وحشى، ‌گلابى وحشى، گز، کاروان‌کش‌، چوبک، درمنه، خارشتر
• گونه‌های جانوری: پلنگ، خرس قهوه‌ای، گرگ، وشق، مرال، شوکا، گوسفند وحشی، بز وحشی، آهوی ایرانی، گراز، قوچ، میش اوریال
• آدرس: استان گلستان، ۳۰ کیلومتری شرق گالیکش (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: میراث نگارستان}

پارک ملی گلستان در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی قرار دارد. این پارک قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در کشور است. پارک ملی گلستان در گلوگاه استان گلستان، ۱۱۵ کیلومتر غربی بجنورد و ۳۰ کیلومتری شرق شهر گالکیش واقع شده است. پارک ملی گلستان در مسیر جاده گرگان به مشهد قرار دارد؛ بازدید از آن آزاد است و امکان چادر زدن با رعایت اصول ایمنی وجود دارد.

پارک ملی گلستان در شرق و جنوب آب و هوای سرد و خشک و در بخش غربی آب و هوای نیمه‌مرطوب و معتدل دارد. میانگین بارندگی در این جنگل به ۱۵۰ میلی‌متر می‌رسد. همین آب و هوا سبب شده است که محیط‌زیست این منطقه پناه‌گاه گونه‌های گیاهی و جانوری کم‌نظیری باشد. این پارک نیمی از گونه‌های پستاندار کشور را در خود جای داده است. این ویژگی‌ها سبب شده است این پارک در فهرست ذخیره‌گاه‌های یونسکو قرار بگیرد.

پارک ملی لار

• گونه‌های گیاهی: گون، خرگوشک، آویشن، شنگ، لواش، سیرک، پیازک، قارچ وحشی، باریجه، چای کوهی، بارهنگ، والک، درخت ارس
• گونه‌های جانوری: عقاب طلایی، کبک، عقاب، سارگپه، درنا، فلامینگو، دلیجه، کبک دری، بز، قوچ، خرگوش، سمور، میش، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه، افعی دماوندی، افعی البرزی
• آدرس: استان مازندران، شهرستان آمل (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: پینورست}

پارک ملی لار در استان مازندران و دامنه غربی قله دماوند قرار دارد. این منطقه از سال ۱۳۷۰ به‌عنوان پارک ملی ثبت شده است. پارک ملی لار یک زیستگاه کوهستانی به شمار می‌رود و دارای ارتفاعات مرطوب و سرد است. این پارک بارش زیاد به‌صورت باران و برف دارد. ماهی قزل‌آلای خال قرمز، نادرترین گونه قزل‌آلا در این منطقه یافت می‌شود. راحت‌ترین مسیر دسترسی به پارک ملی لار، جاده هراز است. در این مسیر بعد از گذر از پلور وارد جاده‌ای می‌شوید که به دشت لار می‌رسد. 

پارک ملی کیاسر

• گونه‌های گیاهی: بلوط اوری، سرخدار
• گونه‌های جانوری: پلنگ، خرس قهوه‌ای، مرال، شوکا، کل، بز، گراز، گربه وحشی
• آدرس: مازندران، ۱۱۰ کیلومتری جنوب کیاسر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: pinterest}

پارک ملی کیاسر در استان مازندران و ۱۱۰ کیلومتری جنوب شهر کیاسر واقع شده است. این پارک که در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان پارک ملی معرفی شد، دارای آب و هوای نیمه‌مرطوب و اقلیم کوهستانی است. رودخانه لنگر که از شاخه‌های سفید رود است در پارک ملی کیاسر جریان دارد. دو مسیر دسترسی به پارک ملی کیاسر می‌توان معرفی کرد. در مسیر اول از سمت مازندران وارد جاده ساری به کیاسر شوید و در مسیر دوم از سمت سمنان پس از گذشتن از شهمیرزاد جاده سمنان به کیاسر را در پیش بگیرید.

پارک ملی پابند

• گونه‌های گیاهی: راش، مازو، ممرز، کچف، ازگیل، ولیک، زرشک
• گونه‌های جانوری: پلنگ، خرس قهوه‌ای، مرال، شوکا، گراز، گربه وحشی، روباه، شغال، تشی، انواع پرندگان
• آدرس: مازندران، بهشهر(مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ویکی پدیا}

پارک ملی پابند در استان مازندران و شهر بهشهر قرار دارد و از سال ۱۳۸۲ به‌عنوان پارک ملی معرفی شده است. جنگل‌های کم‌نظیر هیرکانی در این پارک وجود دارند. پابند دارای آب و هوای نیمه‌مرطوب و معتدل است. پارک ملی پابند کوهستان‌هایی با ارتفاع زیاد و دره‌های پرآب دارد؛ همچنین رودخانه ظالم رود از میان آن می‌گذرد. برای رسیدن به پارک ملی پابند از شهر گلوگاه تا سرخ گریوه ۵۵ کیلومتر راه آسفالت و بعد از آن تا روستای پابند حدود ۲۳ کیلومتر فاصله است.

پارک ملی بوجاق

• گونه‌های گیاهی: نی، لویی، آقطی، تمشک، عدسک آبی، درختان سوزنی برگ
• گونه‌های جانوری: پرستوی دریایی، بوتیمار، باکلان، حواصیل، درنا، قرقاول، سبزه قبا، زنبورخوار، فلامینگو، آنقوت، چنگر، عقاب دریایی، هما، قرقی، ماهی سفید، کپور، تنها پستاندار دریای خزر «فک خزری»
• آدرس: گیلان، آستانه اشرفیه (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایرنا}

پارک ملی بوجاق در شهرستان آستانه اشرفیه و استان گیلان قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان پارک ملی تعیین شد. بوجاق به‌عنوان تنها پارک ملی «خشکی–دریایی» در فهرست ملی به ثبت رسیده است. بوجاق دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است؛ به‌خاطر این ویژگی پرندگان گوناگونی در آن زندگی می‌کنند. از مسیرهای دسترسی به پارک ملی بوجاق می‌توان به جاده‌های حسن رود به زیباکنار و لشت نشا به زیباکنار اشاره کرد.

پارک‌های ملی جنوب ایران

پارک ملی دنا

• گونه‌های گیاهی: درختان بلوط، بنه، کیکم، ارژن، انواع بادام کوهی، درختچه‌های ارژن، انواع گون‌ها، سرو کوهی
• گونه‌های جانوری: کل، بز، خرس قهوه‌ای، خوک وحشی، پلنگ ، هما، عقاب طلایی، سگ آبی، عقاب پرپا، عقاب جنگلی، عقاب طلایی، عروس ماهی، خرچنگ، مارماهی، سگ‌ماهی، تیرمار، اردک مرمری، خفاش مدیترانه‌ای، عقاب شاهی، پلنگ ایرانی، گربه وحشی
• آدرس: استان گهگیلویه و بویراحمد و اصفهان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: وای جی سی}

پارک ملی دنا در جنوب غربی کشور در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان قرار دارد. دنا در سال ۱۳۹۱ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. منطقه حفاظت‌شده دنا دارای آب و هوای مرطوب سرد و نیمه‌مرطوب است و بخش شمالی و مرکزی رشته کوه دنا را در بر می‌گیرد. این منطقه کاملا کوهستانی است و متوسط بارندگی در آن ۶۹۴ میلی‌متر است. این پارک در فهرست ذخیره‌‌گاه زیست‌کره یونسکو قرار گرفته است.

پارک ملی نایبند

• گونه‌های گیاهی: حرا، کنار، کهور ایرانی، انجیر معابد، انار شیطان، استبرق، صبر زرد، گیاهان شورپسند
• گونه‌های جانوری: جبیر، گرگ، شغال، کفتار، گربه وحشی، دلفین، هوبره، کبک، تیهو، باز شکاری، کاکایی، سلیم کوچک، پلیکان، فلامینگو، لاک‌پشت دریایی منقار عقابی، لاک‌پشت دریایی سبز
• آدرس: استان بوشهر، شهر عسلویه (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: pinterest}

پارک ملی نایبند اولین پارک ملی دریایی کشور است که در ساحل شرقی استان بوشهر و ۳۵ کیلومتری شهرستان عسلویه قرار دارد. خلیج نایبند به‌همراه دماغه‌ نایبند و قسمتی از آب‌های خلیج فارس در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان پارک ملی به ثبت رسید. این پارک در محل اتصال کوه‌های عسلویه به خلیج فارس قرار گرفته است. خلیج نایبند در زمان آل‌بویه مهم‌ترین مرکز صید مروارید بوده است.

پارک ملی قطرویه

• گونه‌های گیاهی: بنه، بادام، کیکم، تنگرس، درمنه، گون، آویشن، کاکوتی، زیره، جاشیز، خاکشیر
• گونه‌های جانوری: زاغ بور، قوچ و میش، گورخر ایرانی، هوبره، جبیر
• آدرس: استان فارس، روستای قطرویه (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: پایگاه خبری گلون}

پارک ملی قطرویه در استان فارس و نزدیک روستای قطرویه قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۸۶ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. قطرویه با اقلیم گرم و خشک و متوسط بارندگی حدود ۲۰۰ میلی‌متر زیستگاه گونه‌های نادر و در خطر انقراضی همچون «گورخر ایرانی، هوبره و جبیر» است. مسیر دسترسی به پارک ملی قطرویه جاده آسفالته و پرتردد سیرجان به یزد است که از حاشیه منطقه حفاظت‌شده بهرام گور عبور می‌کند.

پارک ملی دیر نخیلو

• گونه‌های گیاهی: درختان حرا، گز، کهور پاکستانی، تهما، آفتاب‌پرست، گلرنگ وحشی، گز، شوره، کاکل، مرغ، بهمن، کهور پارسی، خار شتر، استبرق
• گونه‌های جانوری: آهو، گراز، گرگ، روباه معمولی، کفتار راه‌ راه، کاراکال، جوجه تیغی، درنا، هوبره، فلامینگو، بوتیمار، حواصیل، سار، دراج، لاک‌پشت‌های دریایی و لاک‌پشت‌های منقار عقابی ماهی‌های مرکب، گربه ماهی، راشگو
• آدرس: استان بوشهر، بندر دیر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ویکی لوک}

پارک ملی دیر نخیلو در استان بوشهر و غرب بندر دیر قرار دارد و در سال ۱۳۸۶ به‌ این عنوان ثبت شد. دیر نخیلو مکان مناسبی برای تخم‌گذاری پرنده‌ها و لاک‌پشت‌ها است و به «بهشت پرنده‌های ایرانی» معروف است. امکان بازدید از این پارک با هماهنگی اداره‌کل حفاظت محیط زیست وجود دارد. برای رسیدن به این پارک باید از طریق جاده ساحلی بردخون به بندر دیر تا مابین روستای دروداحمد و کالو بروید و بعد از آن تا حرای ساحلی هفت کیلومتر راه است.

پارک ملی خبر

• گونه‌های گیاهی: زیتون وحشی، انارشیطان، بنه، درمنه، قیچ، ارس
• گونه‌های جانوری: کاراکال، گرگ، جبیر، قوچ و میش، پلنگ، یوزپلنگ، هوبره، دراج، کبک، تیهو، عقاب طلایى
• آدرس: استان کرمان، شهرستان بافت (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: برگزیده‌ها}

پارک ملی خبر در دامنه کوه‌های خبر در ۶۰ کیلومتری جنوب شهرستان بافت استان کرمان قرار گرفته است. خبر در سال ۱۳۷۸ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. این منطقه به‌دلیل داشتن کوه، دشت و حوزه‌های آبخیز متعدد دارای اقلیم منحصربه‌فرد و چشم‌اندازهای خیره‌کننده است. وجود سه نوع آب و هوای سردسیر، معتدل و گرمسیری در این منطقه سبب شده است که گونه‌های گیاهی و جانوری خاص و فراوانی در آن زندگی کنند. 

پارک ملی بمو

• گونه‌های گیاهی: گون، جوخار، بومادران شیرازی، گاوچاقکن، گل بی‌مرگ گنویی، درمنه کوهی، بادام، بنه
• گونه‌های جانوری: پلنگ، گرگ، گراز، کفتار، کاراکال، گربه وحشی، روباه معمولی، تشی، سمور سنگی، قوچ، میش وحشی، بز وحشی، آهو
• آدرس: استان فارس، ۳۰ کیلومتری شیراز (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ویکی لوک}

پارک ملی بمو در شمال شرقی استان فارس و ۳۰ کیلومتری شهر شیراز قرار دارد. بمو از سال ۱۳۵۴ به‌عنوان پارک ملی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست پیوست. این پارک به‌وسیله جاده شیراز به اصفهان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌شود. پارک ملی بمو دارای آب و هوای نیمه‌خشک و سرد و بارندگی سالانه ۳۵۰ میلی‌متر است. بمو یکی از بهترین زیستگاه‌های پلنگ ایرانی، از حیوانات اندمیک ایران، به شمار می‌رود. وجود منطقه محافظت شده و آب و هوای بهاری استان فارس سبب شده است تا این پارک همه ساله میزبان تعداد زیادی از طبیعت‌دوستان باشد.

پارک ملی بختگان

• گونه‌های گیاهی: بنه، بادام کوهی، تنگرس، کیکم، قیچ درمنه، بلوط زاگرس
• گونه‌های جانوری: کفچه نوک، فلامینگو، کاکایی صورتی، قوچ، میش، بز، پلنگ، گربه وحشی، روباه
• آدرس: استان فارس، ۷۰ کیلومتری نی‌ریز (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: سازمان حفاظت محیط زیست}

پارک ملی و پناهگاه حیات وحش بختگان در ۷۰ کیلومتری غرب شهرستان نی‌ریز استان فارس قرار دارد. این منطقه که بخشی از شمال دریاچه بختگان را در بر می‌گیرد از سال ۱۳۷۴ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. پارک ملی بختگان به‌دلیل وسعت بسیار، تنوع زیست محیطی و وجود دو دریاچه، بسیار مشهور است. بختگان و طشک از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کشور هستند که در پناهگاه حیات وحش بختگان قرار دارند. این دو طی فصول پر باران یکی می‌شوند و به‌هم می‌پیوندند. وجود تالاب بختگان در این منطقه، محیط مناسبی را برای تخم‌گذاری و مهاجرت پرنده‌ها ایجاد کرده است. از پرند‌های نادر این منطقه می‌توان به کرکس مصری اشاره کرد که در معرض انقراض قرار دارد.

پارک های ملی شرق ایران

پارک ملی سالوک

• گونه‌های گیاهی: آلوچه وحشی، زرشک، قره‌میغ، ریخوک، زالزالک، نسترن وحشی، افرا، کرکو، گز، انجیر، ارس، گردو
• گونه‌های جانوری: قوچ، میش اوریال، آهو، پلنگ، گربه وحشی، سمور، گربه پالاس، خارپشت ایرانی، خارپشت بیابانی، سنجاب‌، هامستر خاکستری
• آدرس: خراسان شمالی، شهر اسفراین (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: راه دانا}

پارک ملی سالوک در شمال غربی شهر اسفراین و استان خراسان شمالی قرار دارد. این منطقه که حدود ۲۰ کیلومتر با اسفراین فاصله دارد از سال ۱۳۸۰ به‌عنوان پارک ملی سالوک ثبت شده است. منطقه حفاظت‌شده سالوک به دو بخش کوهستانی و دشت تقسیم می‌شود. بیشتر این منطقه کوهستانی است و حدود یک سوم آن را دشت‌‌ها احاطه کرده‌اند و اختلاف ارتفاع موجود در  پارک به حدود ۱۵۱۰ متر می‌رسد؛ همین امر سبب ایجاد تنوع زیستی شده است.

پارک ملی ضامن آهو

• گونه‌های گیاهی: گز، خارشتر، ریش‌بز، تاغ، گون 
• گونه‌های جانوری: آهو، یوزپلنگ آسیایی، گرگ، روباه معمولی، شاه روباه، قوچ، میش وحشی، کفتار، شغال، گراز، گربه دشتی، کاراکال، عقاب طلایی، عقاب دشتی، سارگپه، دلیجه
• آدرس: خراسان شمالی، شهر جاجرم (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ضامن آهو}

پارک ملی ضامن آهو در سال ۱۳۹۲ به‌عنوان  بیست و نهمین پارک ملی در کشور به ثبت رسید. این منطقه بخشی از محدوده امن پناهگاه حیات وحش میاندشت است که در استان خراسان شمالی و شرق شهر جاجرم قرار دارد. پارک ملی ضامن آهو در منطقه نیمه‎‌بیابانی و خشک واقع شده است. وجود گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب و در خطر انقراض از جمله یوزپلنگ آسیایی، تنوع زیستی و اکوسیستمی از ویژگی‌های این منطقه است.

پارک ملی ساریگل

• گونه‌های گیاهی: باریحه، تالاری، چشمه پولاد، گنجدان، حوض امام وردی، قره طوقی، بیل باقلی، کلنگاه، ارس
• گونه‌های جانوری: قوچ، میش، کل، بز، پلنگ، آهو
• آدرس: خراسان شمالی، اسفراین (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما}

پارک ملی ساریگل در هشت کیلومتری اسفراین و در استان خراسان شمالی قرار دارد. این پارک در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان پارک ملی ساریگل ثبت شد. در ساریگل مناطق متفاوتی را از کوهستانی تا کم‌سطح جلگه‌ای می‌توان یافت. بیشتر کوهستان‌های این منطقه زیستگاه پلنگ است و به‌لحاظ جمعیت این گربه‌سان زیبا، وضعیت مطلوبی دارد. پارک ملی ساریگل زیست بوم ۲۰۰ گونه گیاهی، جانوران و پرنده‌ها است که از زیستگاه‌های مهم ایران محسوب می‌شود.

پارک ملی تندوره

• گونه‌های گیاهی: اورس، انجیر، بید، نسترن، گوجه وحشی، کرکو، درمنه، گون، کلاه میرحسن، باریجه، آنقوزه، کندل، زیره سیاه، کتان وحشی، آویشن، انواع گرامینه، آلبالوی وحشی، شیرخشت، زرشک، فلفل کوهی
• گونه‌های جانوری: پلنگ ایرانی، گربه جنگلی، گربه دشتی، گربه پالاس، سیاه‌گوش اورآسیا، گراز، گرگ، روباه قرمز، شغال، سمور، خرگوش بی‌دم ، قوچ، میش، چکاوک طوقی، پپت خاکی، سنگ‌چشم، دم‌سرخ، کفچه مار، دال، قرقاول بال‌سفید
• آدرس: خراسان رضوی، شهرستان درگز (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: مشهد رو}

پارک ملی تندوره در شمال خراسان رضوی و شهرستان درگز، نزدیک به ترکمنستان قرار دارد. این پارک در سال ۱۳۵۳ به‌عنوان پارک ملی تندوره ثبت شد. موقعیت جغرافیایی این پارک خاص و متاثر از دو آب و هوای خشک و کویری و سرد و مرطوب کوهستانی است. پارک ملی تندوره گونه‌های جانوری زیادی را در خود جای داده است. درختی به نام اورس که بیش از ۷۰۰ سال سن دارد در این منطقه وجود دارد. راه اصلی دسترسی به پارک، جاده شوسه قوچان به درگز است. از سمت در گز و نوخندان نیز می‌توان خود را به پارک رساند. 

پارک های ملی غرب ایران

پارک ملی کنتال

• گونه‌های گیاهی: ارس، پده، افرا، داغداغان، بنه، گلابی وحشی، سنجد، گز، زرشک، نسترن
• گونه‌های جانوری: بز وحشی، قوچ، میش، گراز، خرس قهوه‌ای، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، پلنگ، روباه، شغال، گرگ
• آدرس: آذربایجان شرقی، شهرستان جلفا (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس:پیام رسان سروش پلاس   عکاس: سعید احمدزاده}

پارک ملی کنتال در شمال استان آذربایجان شرقی و مرز بین‌المللی با جمهوری ارمنستان قرار دارد. این منطقه بخشی از پناهگاه‌ حیات وحش کیامکی است که در سال ۱۳۹۰ به‌عنوان پارک ملی به ثبت رسید. پارک ملی کنتال در مسیر شهرستان جلفا به خدافرین قرار گرفته است. برای رسیدن به این پارک پس از گذر از شهر سیه‌رود که در امتداد رودخانه ارس، از رودخانه های مرزی ایران، قرار دارد، باید خود را به دره کنتال که پاسگاه محیط‌بانی در آن واقع شده است برسانید.

پارک ملی کرخه

• گونه‌های گیاهی: پده، درخت گز، درختچه‌های سریم، تمشک، استبرق، لگچی، کهورک، خارشتر، مرغ، ریش‌بز، منداب
• گونه‌های جانوری: اردک مرمری، لیکو تالابی، قرقی، انواع پرندگان شکاری، دراج، بلبل خرما، اگرت بزرگ و کوچک، حواصیل شب، حواصیل زرد، میوه‌خور، کفتار، شغال، گرگ، روباه، گورکن
• آدرس: خوزستان، شهرستان شوش (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: مجله دوستان}

پارک ملی کرخه در استان خوزستان و شهرستان شوش قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. پارک ملی کرخه در پنج کیلومتری غرب جاده اندیمشک به اهواز در شهرستان شوش قرار گرفته ‌است. این پارک دارای جنگل‌های انبوه و متراکم است که باعث شده گوزن زرد ایرانی در آن زیست کند. پارک ملی کرخه به‌دلیل شرایط اقلیمی و خصوصیات طبیعی خاص، دارای گیاهان گرمسیری و جنگل است.

پارک ملی دز

• گونه‌های گیاهی: جاز، لگجی، تمشک، استبرق، پده
• گونه‌های جانوری: گراز، گرگ، رودک عسل خوار، گربه جنگلی، خارپشت، روباه، انواع پرندگان مهاجر و بومی
• آدرس: خوزستان، شهر شوش (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایران آنلاین}

پارک ملی دز در استان خوزستان و نزدیکی شهرستان شوش قرار دارد. این پارک در ۲۰ کیلومتری شرق جاده اهواز به شوش واقع شده است و در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. این منطقه که از بهترین مقاصد پرنده‌ نگری ایران به شمار می‌رود، به‌دلیل ویژگی‌های جغرافیایی، وجود رودخانه، تالاب و حیات وحش غنی جزو جاذبه‌های گردشگری استان به حساب می‌آید. پارک ملی دز یکی از زیستگاه‌های مهم گونه نادر گوزن زرد ایرانی است.

پارک ملی دریاچه ارومیه

• گونه‌های گیاهی: سرو کوهی، پسته وحشی، داغداغان، زالزالک، بادام کوهی، شیرخشت، دیو آلبالو، گندمیان، فرفیون، آویشن، درمنه، علف شور، کاکوتی، زنبق، یولاف، شنگ، شقایق
• گونه‌های جانوری: پلیکان سفید، فلامینگو، لیل، عقاب طلایی، کرکس مصری، اردک سرحنایی، اردک مرمری ، قوچ، میش ارمنی، گوزن زرد ایرانی، گرگ، شغال، روباه
• آدرس: مرز استان‌های آذربایجان غربی وشرقی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: نامه نیوز}

پارک ملی دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی واقع شده است و در سال ۱۳۵۴ به‌‌عنوان پارک ملی دریاچه ارومیه ثبت شد. پوشش گیاهی پارک ملی دریاچه ارومیه دارای دو مجموعه پوشش شوره‌زارهای اطراف دریاچه و پوشش جزایر دریاچه است. این پارک ملی از طرف سازمان یونسکو جزو یکی از ۱۰ پارک ملی بین‌المللی کره زمین و همچنین به‌عنوان منطقه بین‌المللی ذخیره‌گاه زیست کره ثبت شده است.

پارک ملی ارسباران

• گونه‌های گیاهی: زغال اخته، گیلاس وحشی، بلوط، ممرز، کیکم، سماق، زرشک، گوجه، انار وحشی، تمشک، سیب و گلابی وحشی، پامچال، آلاله
• گونه‌های جانوری: کل، بز وحشی، گراز، خرس قهوه‌ای، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، پلنگ، روباه، شغال‌، گرگ، کبک، کبک دری، دراج، قرقاول ارسباران، عقاب طلایی
• آدرس: آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: راسخون}

پارک ملی ارسباران یا قره داغ در شهرستان‌های کلیبر و خدا آفرین در استان آذربایجان شرقی قرار دارد که در  سال ۱۳۹۱ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. این منطقه دارای آب و هوای مدیترانه‌ای و میانگین بارندگی حدود ۶۵۰ میلی‎‌متر در سال است. ارسباران در فهرست ذخیره‌ گاه زیست‌کره یونسکو قرار گرفته است.

پارک های ملی مرکز ایران

پارک ملی موته

• گونه‌های گیاهی: درمنه، گون، خارشتر، جاشیر، بادام کوهی، پسته کوهی، انجیر وحشی
• گونه‌های جانوری: قوچ ومیش، کل و بز، پلنگ، گربه وحشی، کفتار، گرگ، شغال، روباه، گراز، کبک، تیهو، کوکر شکم سیاه، انواع چکچک، انواع چکاوک، شاهین، بالابان، دلیجه و کرکس
• آدرس: مرز اصفهان و مرکزی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: زمین پویان}

پناهگاه حیات وحش موته در مرز مشترک دو استان اصفهان و مرکزی قرار دارد و بخشی از آن در سال ۱۳۹۶ به پارک ملی ارتقا یافت. روستای موته در مرکز این پارک واقع شده است. موته با آب و هوای خشک و سرد یا نیمه‌خشک و سرد زیستگاه انواع گیاهان بوته‌ای و درختچه‌ای است. این منطقه شامل کوهستان‌ها و تپه ماهورهای زیاد، دشت‌های وسیع و همچنین شوره‌زار است. هر بخش گیاهان خاص خود را دارد و شرایط زیست برای حیوانات مشخصی را فراهم می‌کند. یکی از مهم‌ترین گونه‌های جانوری موجود در این منطقه آهوی ایرانی است. 

پارک ملی کویر

• گونه‌های گیاهی: درمنه، کاروان‌کش، گز، گرگ ‌تیغ، نی، درختچه‌های بادام کوهی، شیر‌خشت، خنجک
• گونه‌های جانوری: یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گرگ، کفتار راه‌راه، گربه شنی، روباه قرمز، روباه شنی، جبیر، شغال، سیاه‌گوش، کبک، تیهو، زاغ بور، هوبره، پرستو، عقاب طلایی، فلامینگو، آنقوت، خوتکا
• آدرس: استان سمنان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: رسانه خبری اینتیتر}

پارک ملی کویر در استان سمنان قرار دارد. این منطقه درسال ۱۳۵۵ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. پارک ملی کویر دارای اقلیم خشک و بیابانی است و متوسط میزان سالانه بارش در آن ۱۵۰ میلی‌متر است. این پارک در فهرست ذخیره‌ گاه زیست‌کره یونسکو قرار گرفته است. 

پارک ملی کویر بزرگ‌ترین پارک ملی کشور بدون فعالیت‌های انسانی و سکونت‌ بشر است. با اینکه پارک کویر  پوشید‌ه از گیاهان استپی و بیابانی است؛ اما منطقه‌ای غیر قابل کشاورزی بوده و دشت‌های وسیع و هموار دارد. مسیر دسترسی به پارک از طریق راه آسفالته ورامین به پیشوا است که تا یک کیلومتری ایستگاه راه‌آهن ابردژ ادامه دارد. بعد از آن، مسیر جاده شنی قلعه بلند به پاسگاه محیط‌بانی مبارکیه می‌رسد و وارد پارک ملی کویر می‌شود.

پارک ملی کلاه قاضی

• گونه‌های گیاهی: درمنه، گل گندم، شقایق وحشی، آویشن، لاله وحشی، اسپند، خارشتر، تنگرس، بادام کوهی، ریواس، خاکشیر، گل‌گاوزبان، شنگ، کاسنی
• گونه‌های جانوری: کل، بز، قوچ، میش اصفهانی، آهو، پلنگ، جرد ایرانی، همستر خاکستری، همستر دم دراز، تیرمار، مارپلنگی، بزمجه بیابانی خزری
• آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: خبرگزاری موج}

پارک ملی کلاه قاضی که در سال ۱۳۷۶ به‌ این عنوان ثبت شده است در استان اصفهان و ۳۶ کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان قرار دارد. پارک ملی کلاه قاضی دارای آب و هوای خشک و سرد، شرایط اقلیمی بیابانی و میانگین بارندگی سالانه حدود ۱۱۸ میلی‌متر است. برای رسیدن به این پارک می‌توان از جاده اصفهان به شهرضا استفاده کرد. در این جاده پس از طی ۴۰ کیلومتر، قبل از رسیدن به پلیس‌راه و دوراهی شهرک صنعتی مبارکه، محیط‌بانی اصلی کلاه قاضی دیده می‌شود.

پارک ملی قمیشلو

• گونه‌های گیاهی: گنبو، کاکوتی، پیاز الیوم، اروانه، دم روباه، سالویا، بومادران، موچه
• گونه‌های جانوری: آهوی ایرانی، قوچ‌، میش‌، بز، گرگ خاکستری، پلنگ، کبک، تیهو، شاهین، عقاب
• آدرس: اصفهان، نجف‌آباد (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ویکی پدیا}

پارک ملی قمیشلو که در سال ۱۳۸۶ به‌ این عنوان ثبت شد در ۴۵ کیلومتری شمال غرب استان اصفهان و نزدیکی شهرستان نجف‌آباد قرار دارد. این منطقه دارای آب و هوای خشک و سرد و نیمه‌خشک با میانگین بارش سالانه ۳۰۵ میلی‌متر است. پارک ملی قمیشلو منطقه‌ای استپی و پر از بوته‌زار است. محیط پارک به دو منطقه دشتی و کوهستانی تقسیم می‌شود که هر یک پوشش گیاهی منحصر به‌خود را دارند.

پارک ملی صیدوا

• گونه‌های گیاهی: افرا، بلوط، راش، ولیک، زرشک، باریجه، د‌رمنه، انواع گون‌ها 
• گونه‌های جانوری: پلنگ، خرس، آهو، کل، بز، قوچ، میش، انواع سگ‌سانان و گربه‌سانان، خزندگان، پرندگان مناطق حاشیه جنوبی البرز
• آدرس: سمنان، شهرستان مهدی‌شهر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: مثلث آنلاین}

پارک ملی صیدوا در استان سمنان قرار دارد. صیدوا در سال ۱۳۹۴ به‌عنوان پارک ملی به ثبت رسید که در واقع بخشی از بهترین زیستگاه‌های منطقه محافظت شده پرور به شمار می‌رود. این نام از دو کلمه «صید» به‌معنای شکار و «وا» به معنی باد گرفته شده است که بیانگر وجود گونه‌های جانوری متنوع در منطقه و وزش باد دائمی و پرسرعت در دشت‌های وسیع آن است. مهم‌ترین مسیر دسترسی به منطقه راه آسفالته‌ای است که از سمت جنوب غربی (رضا آباد) و شمال شرقی (فولاد محله) به این محدوده محافظت شده می‌رسد.

پارک ملی سیاه کوه

• گونه‌های گیاهی: کلاه‌ میرحسن دم‌عقربی، شور یزدی، آویشن شیرازی، گل زوفا دارای، درمنه، گز، تیپ بادام کوهی
• گونه‌های جانوری: جبیر (غزال ایرانی)، کاراکال، شاه روباه، کل، بز، قوچ، میش، شاه روباه، پلنگ، یوزپلنگ آسیایی، کفتار، خرگوش، تشی، خارپشت ایرانی، هامستر خاکستری، عقاب شاهی
• آدرس: یزد، شهرستان اردکان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایرنا}

پارک ملی سیاه کوه در دو استان یزد و اصفهان و نزدیک به شهرستان اردکان قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۸۶ به‌عنوان پارک ملی به ثبت رسید. پارک ملی سیاه کوه دارای آب و هوای خشک و معتدل و فرا خشک با میانگین بارش سالانه ۶۵ میلی‌متر است. تغییرات دمای شبانه‌روز در این منطقه شدید است. زمستان‌های سرد و خشک و تابستان‌های بسیار گرم و خشک از ویژگی اقلیمی سیاه‌کوه است. مسیر دسترسی به این پارک دو ورودی اصلی در شمال‌شرقی و جنوب‌شرقی منطقه حفاظت‌شده سیاه‌کوه است که هر دو از جاده آسفالته اردکان به چوپانان منشعب می‌شوند.

پارک ملی سرخه حصار

• گونه‌های گیاهی: دربنه، ارس، بادام کوهی، گز، تاغ، گون، خارشتر، اسپند، چوبک، آویشن، قدومه، بومادران، کاکوتی، پونه کوهی
• گونه‌های جانوری: بز، قوچ، میش البرز مرکزی، آهو، گراز، پلنگ، کفتار، روباه قرمز، شغال، گربه وحشی، گورکن، تشی، خرگوش، بزمجه‌ بیابانی، لاک‌پشت‌ مهمیزدار
• آدرس: تهران، جاجرود (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: پینورست}

پارک ملی سرخه‌حصار یکی از قدیمی‌ترین مناطق محافظت شده جهان است که در قسمتی از منطقه حفاظت‌شده جاجرود و شرق تهران قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۶۱ به‌عنوان پارک ملی به ثبت رسید. سرخه حصار دارای آب و هوای خشک و سرد و نیمه‌خشک و سرد است که به‌دلیل قرارگیری در تهران از امکانات گردشگری خوبی برخوردار است. پارک ملی سرخه حصار از پارک های جنگلی شرق تهران محسوب می‌شود و در محدوده منطقه ۱۳ قرار دارد. این پارک به‌دلیل وسعت زیاد و امکانات متنوع به یکی از مراکز تفریحی خانواده‌های تهرانی تبدیل شده است. برای رسیدن به پارک در انتهای بزرگراه رسالت وارد بزرگراه شهید یاسینی شرقی شوید؛ در این مسیر بعد از چند دقیقه به ورودی پارک ملی سرخه حصار می‌رسید.

پارک ملی خجیر

• گونه‌های گیاهی: پسته وحشی، بادام کوهی، داغداغان، شیرخشت، سوفورا، روناس، چنار، زرشک، سپیدار، سیاه‌تلو، ارمک، افرا، کاج، اقاقیا، تنگرس، ریش بز، چوبک، گل‌گندم، شقایق‌های وحشی
• گونه‌های جانوری: خارپشت‌ اروپایی‌، حشره‌‌خور دورنگ‌، حشره‌‌خور دندان‌سفید، خفاش‌ بال‌سفید، خفاش سبیل‌دار، موش‌صحرایی، موش‌ قهوه‌ای‌، موش سیاه، سمور، رودک، پلنگ، گراز، پازن، قوچ‌ وحشی، آهو، عقاب‌ شاهی. طوطی‌ طوق‌ صورتی‌ ، بلبل‌ خرما، مینا
• آدرس: شرق تهران (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: نسیم انلاین}

پارک ملی خجیر در شرق تهران قرار دارد و در سال ۱۳۶۱ به‌عنوان پارک ملی ثبت شده است. خجیر بخشی از منطقه حفاظت‌شده جاجرود محسوب می‌شود. این منطقه از نظر آب و هوا دارای اقلیم خشک و سرد و نیمه‌خشک و سرد است. منابع آبی در پارک ملی خجیر رودخانه جاجرود و چشمه‌‌ها هستند. رودخانه جاجرود پس از عبور از سد لتیان در پارک جریان پیدا می‌کند. این پارک در نزدیکی پارک ملی سرخه حصار قرار دارد؛ اما به‌دلیل فاصله بیشتر از تهران بکر باقی مانده است. خجیر در انتهای اتوبان بابایی قرار دارد. برای رسیدن به این پارک باید از جاده پاسداران به پارچین عبور کرد.

پارک ملی توران

• گونه‌های گیاهی: قیچ، درمنه، کاروان‌کش، خارشتر، گون، گز، تاغ
• گونه‌های جانوری: غزال ایرانی ،جبیر، پلنگ ایرانی، سیاه‌گوش، گوسفند وحشی، کل‌، بز، گربه شنی، چکاوک کاکلی، اردک بلوطی، حواصیل، زاغ‌بور
• آدرس: سمنان، شهرستان شاهرود (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: آراد موبایل}

پارک ملی توران در استان سمنان و جنوب شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. این منطقه که سال ۱۳۸۱ به‌عنوان پارک ملی به ثبت رسید دارای آب و هوای خشک و نیمه‌خشک است. پارک ملی توران در فهرست ذخیره‌ گاه زیست‌کره یونسکو قرار گرفته است. این پارک در ضلع جنوبی جاده تهران مشهد و حد فاصل خروجی جاده بیارجمند تا صدرآباد قرار دارد.

پارک ملی تنگ صیاد

• گونه‌های گیاهی: گون، کرک، جاز
• گونه‌های جانوری: کل، بز، قوچ، میش، پلنگ، روباه، گربه وحشی، کبک دری، عقاب طلایی، کبک، لاک‌پشت برکه‌ای خزری، مار پلنگی
• آدرس: چهارمحال و بختیاری، شهر کرد (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: نسیم آنلاین}

پارک ملی تنگ صیاد که سال ۱۳۷۴ به‌ این عنوان ثبت شد در استان‌ چهارمحال و بختیاری و نزدیکی شهر کرد قرار دارد. این پارک دارای آب و هوای نیمه‌مرطوب و معتدل با زمستان‌های سرد و میانگین بارندگی سالانه ۴۲۴ میلی‌متر است. تنگ صیاد در فهرست ذخیره‌ گاه زیست‌کره یونسکو قرار گرفته است. کوهستان‌های جنوبی منطقه و صخره‌های سخت گذر آن زیستگاه پلنگ، کل و بز با جمعیتی زیاد ‌است. پارک ملی تنگ صیاد به‌دلیل قرار گرفتن در حاشیه جاده شهر کرد به اصفهان، دارای مسیر دسترسی خوبی است.