با تور مجازی به دیدن پانداهای دوست‌داشتنی بروید
پایگاه تحقیقاتی پرورش پاندای «چنگدو» در چین، از جمله پناهگاه‌هایی است که به نگهداری و حفاظت از پانداهای غول‌پیکر اختصاص دارد و گردشگران می‌توانند از آن دیدن کنند.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۴۰۲/۵/۸ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۳/۱/۲۷ به‌روزرسانی شده است.
زیستگاه طبیعی پاندای غول‌پیکر فقط در تعداد کمی از رشته‌کوه‌های مرکزی چین قرار دارد. برای مدت‌زمانی طولانی، این حیوانات به‌عنوان گونه‌های در معرض انقراض در نظر گرفته شدند؛ چراکه تا سال ۱۹۷۶، شکار و جنگل‌زدایی باعث شد که تعداد پانداها به حدود ۱۰۰۰ قلاده برسد. به‌محض اینکه مقام‌های چینی متوجه این مشکل شدند، اقدام‌هایی را در دستور کار خود قرار دادند و بیش از ۶۰ پارک با سطح حفاظتی بالاتر تاسیس کردند. با اتخاذ این تصمیم، تعداد پانداها تا سال ۲۰۱۶ به رقم ۱,۸۶۴ قلاده رسید که بیش از دوسوم آن‌ها در مناطق امن زندگی می‌کنند.
کل پانداهای دنیا از جمله مواردی که در باغ‌وحش‌ها هستند، حدود ۲,۰۶۰ قلاده می‌شوند. پانداها امروزه فقط در چند کوهستان مرکزی چین، عمدتا در ایالت «سیچوآن» و در حد کمتری در «شاآن‌شی» و «گانسو» زندگی می‌کنند. این حیوانات زمانی در نواحی کم‌ارتفاع‌تر ساکن بودند؛ اما با پیشرفت زمین‌های زراعی و هم‌زمان از بین رفتن جنگل‌ها و برخی از عوامل دیگر به مناطق مرتفع پناه بردند.
با وجودی که تعداد این حیوانات هنوز هم بسیار کم است؛ اما دیگر در معرض خطر انقراض نیستند و در گروه آسیب‌پذیر قرار گرفته‌اند. بسیاری از مراکز تحقیقاتی و پرورشی نقش مهمی در روند حمایت از این حیوانات داشته‌اند. تیم سایت «AirPano» از یکی از این مکان‌ها در چنگدو بازدید کرده است که اگر با این مقاله همراه باشید، می‌توانید اطلاعات بیشتری از این حیوانات دوست‌داشتنی به دست آورید و شاهد تصاویر پانورامایی فوق‌العاده‌ای از پانداها باشید.
بر اساس متون باستانی، پانداها برای بیش از ۴۰۰۰ سال در جنگل‌های بومی این منطقه زندگی می‌کنند. شهر چنگدو در استان سیچوآن در جنوب غرب چین قرار دارد و از تاریخی غنی و یادبودهای جذابی برخوردار است؛ هرچند در وهله‌ی اول به‌واسطه‌ی اینکه به گردشگران امکان می‌دهد تا به تماشای خرس‌های سفید و سیاه بنشینند، جذابیتی دوچندان پیدا کرده است. به‌محض ورود به فرودگاه این شهر، تصاویر این حیوانات به شما یادآوری می‌کنند که فاصله‌ی زیادی با دیدن آن‌ها ندارید.
در حالی که اژدها همچنان نماد ملی و تاریخی چین به شمار می‌رود، اخیرا پاندای بزرگ نیز به یک علامت و مشخصه برای این کشور تبدیل شده است. تصویر خرس پاندا روی بسیاری از سکه‌های نقره و طلا و پلاتین مربوط به چین مدرن حک شده و حتی تمبر با عکس و اسم خرس پاندا منتشر می‌شود.
حالت خوردن گیاه بامبو توسط خرس پاندا به یک نماد صلح‌جویی در مقابل شکارچیان درآمده است. گفته می‌شود خرس پاندا حیوانی اهلی و آموزش‌پذیر است و حمله آن به انسان اغلب به آزار و اذیت انسان‌ها برمی‌گردد تا خوی وحشی خود جانور!
«پایگاه تحقیقاتی پرورش پاندای چنگدو» (Chengdu Research Base of Giant Panda Breeding) فعالیت خود را از سال ۱۹۸۷ در حومه‌ی شهر چنگدو آغاز کرد. اولین ساکنان این پایگاه شامل ۶ خرس پاندا می‌شدند که از وضعیت خطرناکی در حیات‌وحش نجات یافته بودند. این مجموعه در طول ۳۰ سال فعالیت خود شاهد تولد ۱۷۶ پاندا بوده است و اکنون حدود ۱۰۰ حیوان بالغ در این پایگاه زندگی می‌کنند.
پایگاه تحقیقاتی به روی بازدیدکنندگان باز است و به این ترتیب می‌تواند پول بیشتری برای حمایت از فعالیت‌های خود به دست آورد. علاوه بر هزینه‌ی ورودی، بازدیدکنندگان می‌تواند مبلغی هم برای حمایت از پانداها اهدا کرده و به‌عنوان سوغاتی، تی‌شرت، اسباب‌بازی و مدرک اسپانسری تهیه کنند.
محدوده‌ی این پارک به چند بخش تقسیم شده است که شامل موزه، مراکز اطلاعات، مرکز توان‌بخشی برای پانداهای آسیب‌دیده و محوطه‌هایی برای پانداهای با سنین مختلف می‌شود. این پایگاه نه‌تنها برای نگهداری از پانداهای غول‌پیکر به کار می‌رود، بلکه خانه‌ی پانداها قرمز نیز به حساب می‌آید. بسیاری از مردم نمی‌دانند که این حیوانات اجداد مشترکی دارند و در مناطق مرتفع جنگل‌های کوهستانی چین زندگی می‌کنند.
پایگاه تحقیقاتی چنگدو بسیار بزرگ است و بازدید از آن بیش از یک روز طول می‌کشد. اگر می‌خواهید در طول بازدیدتان وقت کافی برای دیدن همه‌‌ی امکانات داشته باشید، باید از خودروهای برقی استفاده کنید. در صورتی که در حدفاصل ماه‌های مه تا سپتامبر (اردیبهشت تا شهریور) با تور چین به این مرکز می‌روید، بهتر است که در ساعت آغاز به کار مجموعه یا حتی زودتر خود را به این مکان برسانید. حیوانات در ساعت‌های اولیه‌ی صبح نسبتا فعال هستند؛ اما با افزایش دما، حتی پانداهای کم‌سن‌وسال‌تر و بازیگوش‌تر خواب‌آلو شده و در محل زندگی سرپوشیده‌ی خود مخفی می‌شوند.
در روزهای بسیار گرم، پانداها در شرایط خاصی نگهداری می‌شوند و با اینکه پایگاه مذکور ساعت رسمی‌ای برای بستن درهای خود ندارد، به‌طور معمول تا ساعت ۶ عصر دیگر هیچ گردشگری در محدوده‌ی آن به چشم نمی‌خورد.
روند تغذیه‌ی پانداها نیز در نوع خود جالب است. هر یک از حیوانات بالغ به ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم بامبو در طول روز نیاز دارد؛ اما در پارک‌هایی که به‌صورت مصنوعی ساخته شده‌اند، پرورش این میزان زیاد بامبو غیرممکن است؛ بنابراین پانداها با «پای پاندا» تغذیه می‌شوند که از الیاف بامبو تهیه شده است. این غذا طعمی مثل پای سیب و آجیل می‌دهد؛ به‌طوری که حتی کارگران پارک نیز دوست دارند آن را امتحان کنند!
در هر صورت پانداها فقط بامبو نمی‌خورند؛ اجداد این حیوانات، گوشت‌خوار بودند و پانداهای غول‌پیکر امروزی نیز عملا گوشت‌خوار هستند. این حیوانات در حیات‌وحش، تخم‌مرغ، پرنده‌ها و حیوانات کوچک، حشره‌ها و لاشه‌ی حیوانات را می‌خورند. غذای آن‌ها منبع مهمی از پروتئین به شمار می‌رود و رژیم غذایی‌شان اساسا به بامبو وابسته است.
در طول دوره‌ی تکامل آن‌ها، بدن پاندا با گیاه بامبو سازگار شده است که در سراسر زیستگاه طبیعی آن‌ها به میزان زیادی وجود دارد. انگشت شست این حیوانات در واقع یک استخوان کنجدی تغییریافته است که به آن‌ها کمک می‌کند تا حتی باریک‌ترین ساقه‌های بامبو را هنگام خوردن در دستشان نگه دارند. مری و معده‌ی پانداها نیز از طریق یک بافت مخاطی ضخیم در برابر خرده‌چوب‌های بامبو محافظت می‌شود. پانداها عاشق غذاهای شیرین هستند و برای اینکه این نیازشان برآورده شود، به آن‌ها میوه و سبزیجات می‌دهند. پانداها سیب را دوست دارند؛ هرچند که پانداهای قرمز، کدو تنبل را ترجیح می‌دهند.
پژوهش‌های فسیل‌شناسی نشان می‌دهند که پانداهای باستانی بین دو تا هفت میلیون سال پیش طی یک دوره‌ی کمبود گوشت به گیاه‌خواری روی آورده‌اند و با مرور زمان و انباشته شدن تغیرات ژنتیکی، میل به خوردن گوشت را از دست داده‌اند. امروزه ۹۹ درصد از حجم تغذیه‌ی پانداها را بامبو تشکیل می‌دهد.
تیم «AirPano»، تصاویر و ویدئوهای پانوراما (۳۶۰ درجه) از پانداها گرفته‌اند؛ روندی که برای آن‌ها فوق‌العاده مهیج بوده است. پانداها جزو دوست‌داشتنی‌ترین حیوانات دنیا به حساب می‌آیند؛ اما در مقایسه با سگ و گربه، بسیار نادر هستند و عکاسی از آن‌ها نیز همیشه اتفاق نمی‌افتد. تصویر پانورامایی که از پاندایی کوچک در دستگاه نگهداری حیوانات نارس گرفته شده، فوق‌العاده منحصربه‌فرد است. پانداها از لحظه‌ی تولد تا زمانی که بالغ می‌شوند، ۱۰۰۰ برابر رشد می‌کنند!
عکاسی از حیوانات همیشه با شگفتی و غافلگیری همراه است. زمانی که دوربین‌ها خاموش می‌شوند و در حال ترک محل هستید، ناگهان یک خرس کوچک شروع به پشتک‌زدن می‌کند. پانداهای کوچک هرروز حمام می‌شوند؛ به این ترتیب که آن‌ها را دوش می‌گیرند تا دمای بدنشان پایین بیاید و خنک شوند؛ نمایشی که هیچ‌گاه فراموش نخواهید کرد.
برای هر یک پانداهای پایگاه، اسامی‌ای نظیر اسکارلت، میلکی و... در نظر گرفته شده و برای پانداها یا گروهی از پانداها، نگهبان‌هایی گذاشته شده است تا در مواردی که پانداها به پناهگاه یا باغ‌وحش دیگری منتقل می‌شوند، نگهبان آن‌ها را تا مقصد همراهی کرده و هنگام برگشت از آن‌ها استقبال کند. جالب است بدانید که پانداها، سفیران رسمی خود را دارند. بازیگر مطرح دنیا، «جکی چان» (Jackie Chan)، خواننده‌ی معروف روسی بنام «والریا» (Valeria) و بسیاری از چهره‌های سرشناس چینی و دنیا در میان این سفیران هستند.
با وجود امکانات خوبی که برای پانداها به وجود آورده‌اند، این شرایط فاصله‌ی زیادی با وضعیت طبیعی دارد. زندگی دنج‌تر این پانداهای غول‌پیکر را می‌توان در پناهگاه کوهستانی «پایگاه پاندا دوجیانگ‌یان» (Dujiangyan Panda Base) و مرکز کنترل بیماری‌ها مشاهده کرد که حدودا در ۵۵ کیلومتری چنگدو قرار دارد. پانداها بنابر دلایلی مختلفی به این مرکز آورده می‌شوند؛ برخی از آن‌ها در همین محل متولد شده‌اند و تعدادی هم برای معالجه در این مکان هستند.
محوطه‌های مخصوصی برای سازگاری راحت‌تر پانداهای پیر با محیط در نظر گرفته شده است تا زندگی‌ای مشابه با حیات‌وحش را تجربه کنند. برخی از بخش‌های این پناهگاه کاملا شبیه به حیات‌وحش است؛ فقط با این تفاوت که در اینجا، سطح بالاتری از حفاظت از حیوانات وحشی اعمال می‌شود. این پایگاه به حدی بزرگ است که بازدیدکنندگان می‌توانند یک هفته پیاده‌روی کنند و حتی یک پاندا هم به چشم‌شان نخورد!
پناهگاه کوهستانی پایگاه پاندا دوجیانگ‌یان و مرکز کنترل بیماری بیش از ۵۰ هکتار است و به کلیه‌ی حیوانات فعال و سالم، آزادی کامل داده می‌شود. آن‌ها حتی محدوده‌ای خاص برای تغذیه ندارند و به‌طور کلی کارگران پایگاه، پانداها را از راه دور زیر نظر دارند و در صورتی که پاندایی نتواند برای مدت‌زمانی طولانی غذا پیدا کند، آن‌ها مقداری بامبو در اختیارش قرار می‌دهند.
پانداها جزو جانورانی هستند که روی زمین و به‌تنهایی زندگی می‌کنند و حتی حیوانات ماده حضور یک ماده دیگر در محدوده خود را تحمل نمی‌کنند. این حیوانات با صداهایی که از خود درمی‌آورند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و با پنجه کشیدن بر درخت و همچنین بوی ادرار، محدوده خود را نشانه‌گذاری می‌کنند. جالب است بدانید که پانداها مانند سایر خرس‌ها به خواب زمستانی نمی‌روند؛ بلکه در زمستان‌ها به ارتفاعات گرم‌تر نقل‌مکان می‌کنند. اگر شما نیز تاکنون پانداهای دوست‌داشتنی را ملاقات کرده‌اید، تجربه خود را با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
دیدگاه