ایلام یکی از مناطق کوهستانی ایران به شمار میرود که طولانیترین مرز بینالمللی را با کشور عراق دارد. این منطقه بهواسطه موقعیت جغرافیایی خود در میان ارتفاعات، دشتها و پوشش گیاهی منحصربهفردی واقع شده که همین امر سبب شکلگیری جاذبهها و دیدنیهای متنوع طبیعی و بکری شده است. همچنین بر اساس اسناد تاریخی ایلام در گذشته بخشی از عیلام باستان بوده که این خود گواهی بر پیشینه باستانی و تاریخی آن است. آثار تاریخی بسیاری همچون قلعه والی و طاق شیرین و فرهاد در این منطقه گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند. از آنجایی که این منطقه میزبان گردشگران بسیاری است، سوغات خوراکی و صنایع دستی متعددی نیز دارد. با ما همراه باشید تا با سوغات ایلام بیشتر آشنا شویم.
معروف ترین سوغات ایلام:
بژی برساق
عکس: نشاطآوران
بژی برساق یکی از انواع شیرینیهای محلی این منطقه است که توسط بانوان در ایام فرا رسیدن عید نوروز تهیه میشود. این شیرینی که دارای شهرت دیرینهای است، طعم و عطر به خصوصی دارد و بهعنوان یکی از سوغات ایران از محبوبیت برخوردار است.
کله کنجی
عکس: سرآشپز پاپیون
کله کنجی حلوایی بسیار مقوی، شیرین و خوشطعم است که از کنجد سفید و خرمای خشک تهیه میشود. این حلوا در اکثر مناطق ایلام طبخ میشود. کنجد تف داده شده را با خرمای بدون هسته مخلوط میکنند و در هاون با دسته هاون چوبی که به آن (میه کت) میگویند، آنقدری میکوبند که لایهای از روغن کنجد بالای حلوا پدیدار شود. پس از آن حلوا را به اشکال گوناگون تزیین کرده و مانند شیرینی سرو میکنند.
حلوای بگل
عکس: نشاطآوران
حلوای بگل از مخلوط کنجد سفید، کشک پودر شده (بگل)، خرمای مرغوب و روغن محلی (دان) تهیه میشود و یکی از شیرینیهای سنتی و محلی محبوب این منطقه است.
شله کینه
عکس: خبرگزاری مهر
شله کینه یا لکینه یکی از نانهای محلی و سنتی این منطقه محسوب میشود که روی ساج پخته میشود. خمیر این نوع نان مخلوطی از آب جوش، رازیانه، آرد، نمک، زیره، کمی روغن محلی و زعفران است که آن را بسیار مقوی میدانند.
نان ساجی
عکس: نشاطآوران
نان ساجی از نمک، مایه خمیر، آرد و آب روی ساج توسط زنان این منطقه طبخ میشود. این نان که از نانهای سنتی ایلام است عطر و طعم دلپذیری دارد.
نان پیگ
نان پیگ از ترکیب نمک، آرد، پیاز و آب در زیر خاکستر زغال تهیه میشود. این نان را میتوان تنها در ایلام پیدا کرد که بسیار مقوی و خوشطعم است.
نان گرده
عکس: نشاطآوران
نان گرده از دیگر نانهای سنتی این منطقه است که روی ساج طبخ میشود. این نوع نان در شب یلدا در خانههای ایلامیان دیده میشود. ترکیب نان گرده آب، شیر، شکر و زردچوبه است.
ترخینه
عکس: مجله اینترنتی ستاره
ترخینه یکی از غذاهای محلی و محبوب استان ایلام است که از دوغ یا شیر تهیه میشود. این غذا در سایر استانهای کردستان، کرمانشاه و همدان نیز تهیه میشود. ترخینه یکی از غذاهای تاریخی ایران محسوب میشود چراکه در قرن یازدهم زمخشری در کتاب لغت نامهاش از آن یاد کرده است. معمولا این غذا را در روزهای سرد سال تهیه میکنند و آن را برای سرماخوردگی مناسب میدانند. برای طبخ آش ترخینه، ابتدا چند تکه ترخینه خشک را بههمراه مقداری حبوبات میپزند و در انتها سبزی خشک، زردچوبه و پیاز داغ به آن اضافه میکنند. هرچه آش بیشتر بپزد، ترخینههای خشک بیشتر از هم باز شده و دوغ آن بهتر در غذا پخش میشود.
برنج عنبربو
عکس: باسلام
برخلاف تصور بسیاری برنج تنها در شمال کشور کشت نمیشود. برنج عنبربو یکی از انواع برنجی است که در برخی از نواحی ایلام و خوزستان کشت میشود. این برنج برای پخت آب کمتری نیاز دارد و دانه کوتاه است.
بنه
عکس: کرمون شاپ
بنه نام دیگر پسته وحشی این منطقه است که معمولا در ارتفاعات رشد میکند. بنه برخلاف پستههای دیگر مغر کوچکتری دارد. از شیرهی درخت بنه نیز برای تولید سقز استفاده میکنند. از سقز برای تهیه آدامس، داروسازی، پلاستیکسازی، عطر استفاده میکنند.
روغن حیوانی و عسل کوهی
عکس: مجله پزشکی دکتر سلام
روغن حیوانی (رون دان) و عسل کوهی ازدیگر سوغات این منطقه به شمار میرود که با توجه به موقعیت جغرافیایی ایلام و آب و هوای مناسب آن روغن حیوانی و عسل کوهی با کیفیتی تولید میشود.
گلیم برجسته
عکس: خبرگزاری صداوسیما
گلیم برجسته ترکیبی از قالی و گلیم است که شهرت بسیاری دارد. این نوع گلیم که وزن زیادی ندارد و بهراحتی جابه جا میشود از انواع رنگها و نقشهای متنوعی تهیه میشود.
چیغ بافی
عکس: خبرگزاری مهر
چیغ بافی جزو صنایع دستی استان سرسبز ایلام به حساب میآید که از نی تهیه میشود. مردم عشایر استان ایلام برای استراحت خود چادر میزنند و سقف آن را از پشم بز درست میکنند و دیوارهای چادر از حصیری به اسم چیغ ساخته میشود. امروزه در برخی خانهها از این صنعت در پارتیشن بندی استفاده میکنند.
گیوه
عکس: رشنوکالا
گیوه از کفشهای محلی و پرطرفدار این منطقه بین گردشگران است که توسط افراد ماهر تهیه میشود. گیوهها در مقابل آب و باران مقاوم بوده و وزنی سبک جنسی نرم دارند.
شما میتوانید نظر و تجربههای خود را درباره سوغات ایلام با دیگر همراهان کجارو به اشتراک بگذارید.
عکس کاور: ایران پرس تی وی
سوالات متداول
بهترین سوغات ایلام چیست؟
سوغات خوراکی از قبیل بژی برساق، کله کنجی، حلوای بگل، شله کینه، نان ساجی، نان پیگ، نان گرده، ترخینه، برنج عنبربو، بنه، روغن حیوانی و عسل کوهی و صنایع دستی شامل گلیم برجسته، چیغ بافی و گیوه