بلیط هواپیما یک برگه الکترونیکی است که به‌وسیله آژانس‌های مسافرتی یا ایرلاین صادر می‌شود. این سند یک صندلی در هواپیما را به شما اختصاص می‌دهد که شامل شماره بلیط، فرودگاه مبدأ و مقصد، تاریخ و ساعت پرواز، اسم مسافر، کلاس پروازی و قیمت بلیط است. برای مکان‌های دیگر هم از بلیط استفاده می‌شود؛ جاهایی مثل سینما، موزه، قطار و مترو که برای اجازه ورود باید بلیط تهیه کنید. استفاده از بلیط از همان ابتدا که پروازهای مسافربری شکل گرفت به وجود آمد در آن زمان یعنی سال ۱۹۰۹ مسافران بلیط خود را از طریق تلفن رزرو می‌کردند و توسط پست برای آن‌ها ارسال می‌شد. با گسترش علوم و فناوری و پیشرفت برنامه‌های کامپیوتری این روند تغییر پیدا کردند. به این صورت که مسافران برای تهیه بلیط خود می‌توانستند از طریق وب‌سایت‌های فروش بلیط ساعت و تاریخ و مقصد سفر را خود را مشخص کنند و هزینه آن را به‌صورت اینترنتی پرداخت کنند و بلیط خود را از طریق ایمیل مشاهده خود و یک نسخه از بلیط را پرینت بگیرند که در فرودگاه برای دریافت کارت پرواز با مشکل مواجه نشوند.
چارتر به چه معناست؟
چارتر به معنی اجاره کردن و دربست کردناست. مثلاً کرایه کردن هتلی به‌عنوان دربست یا قطار یا سالن نمایش و... است؛ اما در ایران کلمه چارتر فقط برای هواپیما کاربرد دارد. در واقع وقتی یک شرکت مسافربری یا یک آژانس تعدادی از صندلی‌های یک هواپیما را برای مدت مشخصی اجاره می‌کند یعنی آن صندلی را چارتر کرده است. به غیر از آژانس‌های هوایی، بعضی از ادارات و شرکت‌های دولتی و خصوصی هم هتل یا هواپیما را برای کارمندان خود چارتر می‌کنند. به‌عنوان مثال، اگر تعدادی از کارمندان یک شرکت برای مدت طولانی در سفر هوایی و مسیر ثابتی در رفت و آمد باشند به نفع آن شرکت یا اداره است که هواپیماهای هتل را برای کارمندان خود چارتر کند. چون چارتر به‌معنای خرید به‌صورت عمده است.
بلیط هواپیما چارتر
در هنگام سفرهای هوایی زمان تهیه بلیط مطمئناً با بلیط چارتر مواجه شده‌اید. طریقه چارتر کردن بلیط هواپیما به این صورت است که آژانس‌ها و شرکت‌های هواپیمایی و مسافرتی اقدام به اجاره بلیط‌ها برای زمانی مشخص و معین می‌کنند و بلیط‌های این پرواز را در اختیار مسافران قرار می‌دهند. خرید عمده این بلیط‌ها از خرید تکی آن‌ها به‌صرفه‌تر است. به همین دلیل این آژانس‌های مسافرتی هنگام فروش، بلیط چارتری خود را با ارزان‌ترین قیمت ممکن به فروش می‌رسانند و قیمت آن‌ها از قیمت بلیط‌های سیستمی یا برنامه‌ای پایین‌تر است. شرکت‌ها و خدمات مسافرتی، آژانس‌های مسافرتی و شرکت‌های هواپیمایی چارتر دهنده را چاتر کننده می‌نامند. تعیین قیمت و ارزش بلیط‌ها در این شرکت‌ها به عهده چارتر دهنده است که در بعضی از مواقع نرخ بلیط برای افراد بالای دو سال به یک قیمت است. چارتر کننده فقط مسئولیت فروش بلیط‌ها را بر عهده دارد و بر طبق قراردادی که بین این دو نفر وجود دارد، چارترکننده باید حتی در صورتی که بلیط‌های خود را نتواند به فروش برساند طبق قوانین مبلغ اجاره کردن تمام صندلی ها را به چارتر دهنده بدهد به همین دلیل است بسیاری از چارترکنندگان با توجه به اینکه زمان پرواز نزدیک می‌شود و صندلی‌های خود را به فروش نرسانده‌اند، مجبور می‌شود بلیط‌ها را با قیمت‌های پایین‌تری بفروشند. خرید این نوع از بلیط‌ها به کسانی توصیه می‌شود که به‌دنبال تهیه بلیط ارزان هستند و نمی‌خواهند در ساعت و تاریخ پرواز خود تغییر دهند.
انواع بلیط چارتر بر اساس ظرفیت و زمان
برای خرید بلیط بر اساس ظرفیت ۲ نوع بلیط داریم که یکی از آن‌ها فول چارتر است و به حالتی گفته می‌شود که تمام صندلی‌های یک پرواز را چارتر می‌کنند و در اختیار خود قرار می‌دهند. از دیگر انواع بلیط بر اساس ظرفیت سیت چارتر است که زمانی صورت می‌گیرد که تنها تعدادی از صندلی‌های پرواز چارتر می‌شود. انواع بلیط‌های چارتری بر اساس زمان ۳ نوع است که عبارت‌اند از:
- پرواز چاتر شناور که در این حالت چارتر کننده مثلاً برای تابستان یا تعطیلات نوروزی کل صندلی های هواپیما یا فقط تعدادی از آن‌ها را چارتر می‌کند و بلیط‌های رفت و برگشت آن ایرلاین را در این مدت مشخص به فروش می‌رساند که در صورت ضرر خود باید آن را پرداخت کند. بلیط برگشت در این‌گونه مواقع محدودیتی از لحاظ زمانی ندارد. به‌طور مثال، بعضی از شرکت‌های هواپیمایی ایرانی صندلی‌ها یا کل هواپیمای خود را در مسیر فرودگاه ازمیر و فرودگاه اسپارتا در ترکیه چارتر می‌کند که تمامی تورهای این مسیرها با پروازهای چارتر شده برقرار می‌شوند.
- پرواز چارتر بک تو بک که مربوط به زمانی می‌شود که چارتر کننده باید حتما بلیط‌های چارتر خود را در یک فاصله زمانی که تعیین شده است و ما بین زمان رفت و برگشت است به فروش برساند. به‌عنوان مثال، شما قصد دارید یک بلیط چارتر به مقصد استانبول تهیه کنید؛ در این مواقع اپراتور به شما می‌گوید که تاریخ بلیط برگشت شما باید حداکثر تا دو هفته بعد از پرواز رفت باشد، در غیر این صورت بلیط شما باطل می‌شود و برای برگشت مجبور خواهید شد دوباره برای خرید بلیط اقدام کنید.
تفاوت بلیط چارتر و سیستمی در چیست؟
بلیط سیستمی به بلیطی گفته می‌شود که به قیمت‌های ثابتی در یک دوره زمانی مشخص در اختیار مسافران قرار می‌گیرد که در صورت کنسلی سفر می‌توانند به‌راحتی با پرداخت درصدی جریمه هزینه بلیط خود را پس بگیرند. پر رفت و آمد ترین مسیر برای پروازهای چارتری تهران اصفهان است که شرکت‌های چارتر کننده با خرید بلیط هواپیما تهران اصفهان آن‌ها را در اختیار آژانس‌های هوایی قرار می‌دهند که بلیط‌های مربوطه را در زمان معینی به فروش برسانند. در ادامه ۴ تفاوت بلیط‌های برنامه‌ای و چارتری را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
- مهم‌ترین تفاوت این دو نوع بلیط در این مورد است که بلیط‌های سیستمی برعکس بلیط‌های چارتری فقط توسط شرکت‌های هواپیمایی یا نمایندگی‌های معتبر فروش بلیط فروخته می‌شود. دومین تفاوت بلیط سیستمی و چارتری در این است که برنامه‌های پرواز سیستمی یا برنامه‌ای در طول سال مشخص است که تاریخ رفت و برگشت آن‌ها چه زمانی است و شما از چند ماه قبل از خرید بلیط می‌دانید که هواپیما در چه روزهایی از هفته چه پروازی را انجام خواهد داد و در تمام مدت سال قیمت آن پرواز ثابت است.
- با خرید بلیط‌های چارتری این امکان برای شما وجود ندارد که تاریخ یا ساعت پرواز خود را تغییر دهید و هزینه پرداختی بابت تهیه بلیط هم بدون بازگشت خواهد بود؛ اما پروازهای برنامه‌ای این‌گونه است در این نوع پروازها اگر برنامه سفر شما تغییر کند یا بخواهید آن‌ها را کنسل کنید، به‌راحتی این امکان برای شما فراهم خواهد شد که تاریخ مورد نظر را تعویض کنید یا اینکه هزینه بلیط خود را استرداد کنید.
- در بلیط‌های سیستمی هزینه بلیط هواپیما بر اساس سن متغیر است. بلیط برای کودکان در شرکت‌های مسافربری مختلف حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد بلیط بزرگسالان است و برای نوزادان در پروازهای خارجی و داخلی ۳۰ درصد بلیط بزرگسالان را پرداخت می‌کنند؛ اما در پروازهای چارتری قیمت بلیط برای تمامی افراد بالای دو سال چه کودک و چه بزرگسال یکسان است. در نتیجه اگر بخواهید به‌صورت خانوادگی به مسافرت بروید، بهتر است که از بلیط‌های سیستمی استفاده کنید که تخفیف شامل حال کودکان شما بشود.
چارتر کنندگان هواپیما و صندلی‌ها
چارتر کنندگان آژانس هایی است که برای پروازها یا صندلی های مشخصی با ایرلاین ها قرار داد می بندد و بلیط آن سفر و صندلی ها را ارائه می‌دهد. دسته ی دیگری از چارتر کنندگان خودشان طرف اصلی قرار ناست این دسته از افراد صندلی ها را از چارتر کنندگان اصلی چارت می‌کنند. گاهی اوقات این مشکل پیش می آید که مسافرانی که بلیط خود را از چارتر کنندگان اصلی تهیه نکرده اند از بی برنامه بودن این پروازها شکایت خواهند کرد. مثلاً با خیال راحت وسایل خود را جمع آوری می‌کنند و رأس ساعت مقرر به فرودگاه می روند در این موقع هنگام پرواز متوجه خواهد شد که با وجود اینکه بلیط چارتری خود را تهیه کرده است اسم او در لیست افرادی که قرار است پرواز داشته باشند نیست. برای اینکه چنین مشکلاتی پیش نیاید بهتر است که بلیط خود را از چارتر کنندگان اصلی و معتبر خریداری کنید.
مزایا و معایب بلیط‌های چارتری
مهم‌ترین ویژگی بلیط‌های چارتری این است که مسافران با کمی صبر و حوصله می‌توانند بلیط مورد نیاز خود با قیمتی پایین‌تر از قیمت اصلی آن خریداری کنند. همان طور که گفته شد آژانس‌های چارتر کننده برای اینکه از ضرر خود جلوگیری کنند، تلاش می‌کنند بلیط‌های خود با قیمتی پایین و با سود کم به فروش برسانند به همین دلیل امروزه در این خصوص از طریق‌های مختلف اطلاع‌رسانی می‌کنند. برای تهیه بلیط‌های چارتری لازم نیست حتما با گشتن در سایت‌های مختلف، شبکه‌های اجتماعی یا رفتن به شرکت‌هایی وقت خود را تلف کنید. تنها کافی است با مراجعه به سایت معتبر مستر بلیط از نحوه خرید و قیمت‌های این‌گونه بلیط‌ها اطلاع پیدا کنید.
از دیگر معایب بلیط‌های چارتری بر طبق نوشته‌های مقاله این است که قابلیت کنسلی، باز پس‌گیری، تغییر روز و ساعت پرواز را ندارند و در صورت به وجود آمدن مشکلی برای مسافرت بلیط شما سوخت می‌شود و نمی‌توانید هزینه آن را دریافت کنید. از دیگر معایب این‌گونه بلیط‌ها این است که هیچ‌گونه تخفیفی برای کودکان ایجاد نمی‌کنند و هزینه بلیط کودکان را مانند بلیط بزرگسان حساب می‌کنند که این باعث می‌شود در سفرهای خانوادگی برای شما مقرون به‌صرفه نباشد؛ اما با وجود این‌ها قیمت پایین بلیط‌های چاتری از مزایای مهم این نوع از بلیط‌ها است و باعث شده است که اکثر مسافران برای خرید این بلیط‌ها ترغیب شوند؛ اما باید به این نکته توجه داشته باشید که پرواز چارتر با بلیط چارتر متفاوت است. هواپیماهای چارتر از لحاظ اندازه کوچک‌‌تر از هواپیماهای معمولی هستند و ظرفیت ۱۰ نفر را دارند. این نوع هواپیماها فضایی خصوصی برای مسافران خود به وجود می آورند، هواپیماهای چارتر توسط اشخاص مهم به‌ویژه برای سفرهای تجارتی و سیاسی اجاره می‌شوند.
علت تخفیف‌های بلیط چارتری چیست؟
گاهی اوقات در پیامک‌های تبلیغاتی قیمت‌های عجیب و وسوسه‌کننده ای به چشم می‌خورد. مثلاً بلیط هواپیما تهران شیراز فقط ۸۰ هزار تومان! برای بسیاری افراد این سوال پیش می آید که چرا قیمت این بلیط‌ها آن قدر ارزان است؟ باید بگوییم که چارتر کننده‌ها هزینه بلیط‌های پرواز را از قبل پرداخت می‌کنند و اگر بلیط‌های آن‌ها در زمان معینی که در قرارداد است به فروش نرسد باعث خسارت مالی برای این شرکت می‌شود و با ضرر روبه‌رو خواهد شد. پس در این صورت با توجه به نزدیک شدن زمان پرواز آن شرکت حاضر می‌شود که بلیط خود را با هر قیمتی به فروش برساند تا خسارت کمتری به او وارد شود. قیمت بلیط‌های چارتر به زمان و تقاضا برای بلیط بستگی دارد. در فصل‌هایی از سال مثل تابستان و نوروز که تقاضا برای خرید بلیط زیاد و مسافران زیادی قصد سفر دارند، قیمت بلیط‌های چارتری فرقی با بلیط‌های سیستمی نخواهد داشت و چه بسا گران‌تر از بلیط‌های برنامه‌ای فروخته شوند؛ اما به‌طور کلی می‌توان گفت که هرچه به زمان پرواز نزدیک‌تر شوید، می‌توانید بلیط‌های ارزان قیمت‌تری را برای سفر خود پیدا کنید.
چارترهای هواپیما
لازم به ذکر است که بگویم چارتر کردن هواپیماها به دو روش ممکن است اول اینکه اجاره کامل هواپیما صورت می‌گیرد؛ به این صورت که فرد چارتر کننده تمامی صندلی‌های یک پرواز را برای دوره‌ای مشخص و در مسیری مشخص اجاره می‌کند که باعث راحتی و سرعت در پرواز می‌شود. نوع دوم اجاره روی تعداد صندلی‌های صورت می‌گیرد، یعنی چارتر کننده تعداد مشخصی از صندلی‌های یک پرواز مشخص را برای مدت معینی چارتر می‌کند.
بهترین زمان خرید بلیط هواپیما
کسانی که روزانه در هر موردی مشغول به خرید کردن هستند این را می‌دانند که خرید کردن قلق خاص خود را دارد که این امر شامل بلیط هواپیما هم می‌شود. زمان‌هایی هست که شما می‌توانید بلیط مقصد مورد نظر خود را با قیمت پایین‌تری خریداری کنید. اما در مقابل در بعضی اوقات قیمت خرید بلیط‌ها خیلی گران‌تر می‌شود. در هنگام مناسبت‌ها و تعطیلات قیمت بلیط‌ها افزایش پیدا می‌کنند. این موضوع را همه ما می‌دانیم. معمولاً توصیه این است که برای خرید بلیط سفر خود خیلی سریع اقدام نکنید تا بتوانید بلیط ارزان‌تری را تهیه کنید. توجه با این نکته که اگر خرید بلیط خود را به روزهای آخر موکول کنید، ممکن است باعث شود گاهی اوقات بلیط ارزان‌تری را پیدا کنید. بیشترین هواپیمای چارتر شده در مسیرهای هوایی مشخص مانند تهران به مشهد صورت می‌گیرد که چارترکنندگان بلیط هواپیمای تهران مشهد را خریداری کرده و به مسافران عرضه می‌کنند.
قیمت بلیط‌ها در روزهای اول عرضه بالاتر است. البته این قیمتی که عرضه می‌شود، بالاتر از میزان استاندار آن نیست و با گذشت چند وقت از زمان عرضه بلیط‌ها متوجه می‌شوند که برای تکمیل صندلی‌های هواپیما باید بلیط را با قیمتی به‌صرفه‌تر وارد بازار کنند. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که همیشه به تعویق انداختن خرید بلیط مورد نظر کار درستی نیست، مثلاً در مسیرهای پر تردد باید برای تهیه بلیط خود هرچه سریع‌تر اقدام کنید.
در صورتی‌که می‌خواهید بلیطی با قیمت کم تهیه کنید، می‌توانید سفر خود را به اواسط روزهای هفته موکول کنید. روزهای دوشنبه و سه‌شنبه بهترین زمان برای خرید بلیط است؛ و طبق گزارش‌های اعلام شده گران‌ترین بلیط‌ها در روزهای چهارشنبه تا شنبه عرضه می‌شوند. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که خرید بلیط چارتر در اواسط هفته همیشه ارزان نخواهد بود، حتی در بعضی از مواقع که تقاضا برای بلیط زیاد است قیمت بلیط‌ها افزایش پیدا می‌کند.
عواملی که در خرید بلیط هواپیما باید به آن توجه شود تنها شامل قیمت نمی‌شود و مواردی مثل عدم تأخیر در پرواز، موجود بودن بلیط مقصد مورد نظر از عواملی هستند که باید مورد توجه واقع شود. با توجه به اینکه اطلاع داشتن از قیمت‌های مختلف سفرهای هوایی نیاز به بررسی مداوم دارد، برای مراجعه به نمایندگی‌ها باید زمان و حوصله زیادی به خرج داد. در این‌گونه مواقع به شما پیشنهاد می‌کنیم که با مراجعه به سایت معتبر مستر بلیط اطلاع مورد نیاز خود را برای سفر به دست آورید.
تغییر قیمت بلیط چارتر
یکی دیگر از عواملی که در پروازهای چارتری مورد بحث است ریسک ناشی از خالی یا پر بودن هواپیما است که چارتر کننده توجه ویژه‌ای به آن دارد. همان طور که توضیح دادیم چارتر کننده به‌دلیل اینکه از قبل پول تک تک صندلی‌های پرواز را داده است ترجیح می‌دهد که تمام بلیط‌های پرواز خود را حتی با قیمتی پایین‌تر به فروش برساند. به همین دلیل برای فروش بلیط خود کارهای مختلفی را انجام می‌دهد. مثلاً زمانی که به ساعت های پرواز نزدیک‌تر می‌شوند برای اینکه همه بلیط‌های خود را بفروشد قیمت آن‌ها را پایین می‌آورد. به‌طور کلی می‌توان گفت در روزهای کم سفر سال قیمت بلیط‌ها خیلی کمتر از قیمت واقعی به فروش می‌رسند.
موضوع دیگر اینکه خرید بلیط‌های چارتر تنها برای مسافرت‌های داخلی نیست، بلکه می‌توانید برای بعضی از مسیرهای خارجی بلیط چارتری تهیه کنید.
دیدگاه