گشت و گذار در همدان؛ شهر سه هزار ساله ایران


همدان عنوان برخی از برترین جاذبههای گردشگری ایران را از آن خود کرده است. در سفر به همدان از کدام جاذبهها و جاهای دیدنی آن دیدن کنیم؟
سلب مسئولیت: تحریریهی کجارو در تهیه این محتوای تبلیغاتی نقش نداشته و مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.
هگمتانه- بهمعنای «جای گرد آمدگان»- زمانی پایتخت ایران بوده، آن هم اولین پایتخت در اولین شاهنشاهی ایرانی، یعنی زمان مادها و این یعنی هگمتانه کنونی، که با نام همدان شناخته میشود، حدود سه هزار سال قدمت دارد. مهر تایید این قدمت نیز در محوطه باستانی هگمتانه قابلمشاهده است. شهرت همدان اما در جاذبه های طبیعی هم کمتر از جاذبه های تاریخی نیست، چراکه نام غار علیصدر، این طولانی ترین غار آبی جهان هم نامی جهانی دارد. درخشش دیگر همدان به وجود مقبره و آرامگاه بزرگان تصوف و عرفان مربوط میشود که میتواند بهتنهایی مقصد گردشگران این حوزه باشد. شدوگذار در همدان، بعد از خواندن این مطلب، نتیجه سفر به همدان تغییر خواهد کرد.
دیدنی های همدان؛ از تور تصوف و عرفان تا تالار هزار قندیل
«مکن کاری که بر پا سنگت آیو/ جهان با این فراخی تنگت آیو/ چو فردا نامهخوانان نامه خوانند/ تو را از نامه خواندن ننگت آیو» این تنها یکی از دوبیتی های باباطاهر است که در مقبره او با اصلاح «آیو» به «آید» نقش بسته و شده یکی از ۲۴ دوبیتی این آرامگاه. آرامگاه باباطاهر در همدان با گنبد فیروزهای منشوری شکل، بر قاعدهای هشتضلعی و سقف کاشیکاری معرق در شمال شهر همدان به یکی از جاذبه های گردشگری و عرفانی این شهر تبدیل شده است. تعداد جاذبه های تاریخی همدان آن قدری هست که در سفر به همدان بتوان بهطور جداگانه توری با موضوع تصوف و عرفان برگزار کرد.
نام ابوعلی سینا با تصویر جوانیهای امین تارخ، وقتی سریال زندگی این فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی را بازی میکرد گره خورده، اما بنای آرامگاه او میتواند تصویری بدون پیشفرض و احتمالا بیشتر مرتبط با عصر و سده او بدهد. چراکه هوشنگ سیحون، معمار، طراح، نقاش و تندیسساز سرشناس ایرانی که طراحی آرامگاه ابن سینا را به عهده داشته، این بنا را به سبک معماری دوره و سدهای که بوعلی سینا در آن میزیسته طراحی کرده، بنایی که از روی قدیمیترین بنای تاریخ دار اسلامی، یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است.
اما برخلاف دقت و همتی که ساخت آرامگاه بوعلی سینا به کار رفته، مقبره صوفی بزرگ عینالقضات همدانی که یکی دیگر از جاذبه های تاریخی شهر همدان است، بدون توجه لازم به زمینههای فرهنگی و تاریخی در لایه های طراحی معماری و ساختش، به اثری سطحی و بیهویت تبدیل شده، حال آنکه نام عین القضات با عناوینی مثل حکیم، نویسنده، شاعر، مفسر قرآن، محدث و فقیه ایرانی همنشین است. عین القضات در رسالهای که در روزهای پایانی عمر خود در زندان بغداد و در دفاع از خود در برابر اتهاماتی مثل دعوی نبوت، صوفیگری و اعتقاد به اتحاد خالق و مخلوق، نوشت و برای علمای مسلمان فرستاد، اشاره ای به محل زندگی خود کرده، آن را وطن خوانده و نوشته: «ای همدان! باران از میان شهرها تو را زنده دارد... چگونه برادرانم را فراموش کنم و برای وطنم ننالم؟ در حالی که رسول خدا فرمود، حب الوطن من الایمان (وطندوستی از ایمان است)».
ابتدای خیابان شریعتی و در مرکز شهر همدان، بنای تاریخی دیگری وجود دارد، مقبره استر و مردخای مهمترین بنای مقدس یهودیان است که هم عامل مهمی در شکلگیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان بوده و هم جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده. بنای سنگی و آجری مقبره استر و مردخای به سبک اسلامی و معماری قرن هفتم هجری ساخته شده، اما در همان شکل ظاهری شواهدی هست که میگوید این بنا روی ساختمان قدیمیتری متعلق به قرن سوم هجری ساخته شده. «استر» به معنی ستاره نام دختری از یهود بوده که خشایار شاه با او ازدواج میکند و «مردخای» نام دایی و سرپرست این دختر است که یکی از درباریان یا وزرای خشایارشاه بوده.
تالار هزار قندیل
قدمت غار علیصدر بر می گردد به عصر ژوراسیک، یعنی وقتی دایناسورها زنده بودند و همین دور و اطراف زندگی میکردند. البته توی غار بهدلیل وجود گازهای مختلف، هیچ موجود زندهای زندگی نمیکند. این غار نهتنها طولانیترین غار آبی جهان است، بلکه تنها غاری است که میشود مسیری طولانی را با قایق در آن طی کرد. مسیری که شکل و شمایل مریخی دارد که انگار نه انگار که بخشی از زمین است.
در سفر به همدان همسایه با اروپای دوره رنسانس باشید
در فاصله ۲۰ کلیومتری با شهر همدان روستای ورکانه قرار دارد. روستایی که همه بافت آن از سنگ و چوب است. در روستای ورکانه، تصاویری که از اروپا در دوره رنسانس در فیلمها دیده شده، زنده میشوند. روستای ورکانه بهلحاظ بصری آنقدر مورد توجه بوده که چشم کارگردانهای سینما و تلویزیون را هم بگیرد. «پرواز مرغابیها» ساخته علی شاهحاتمی، «شیر تو شیر» ساخته ابراهیم فروزش و سریال «علیالبدل» ساخته سیروس مقدم در این روستا فیلمبرداری شدهاند. برای رسیدن به روستای ورکانه که از دیدنی های همدان است؛ بعد از وارد شدن به جاده همدان- ملایر، با استفاده از تابلوهای راهنما باید جاده سد اکباتان را پیدا کرد و بعد از عبور از سد سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمسآباد و علیآباد، دسترسی به جاده ورکانه دسترسی امکانپذیر میشود.
مسافرانی که برای اقامت در همدان، اجاره آپارتمان یا هتل آپارتمان در همدان را ترجیح میدهند، بهراحتی و با استفاده از سایت رزرواسیون مکانچی، امکان رزرو اقامتگاه در همدان را دارند. اما اجاره اتاقهای بومگردی ورکانه نزدیک همدان میتواند انتخاب مناسبی برای کسانی باشد که میخواهند با اقامت خارج از شهر و در محیط روستایی با یک تیر دو نشان بزنند و علاوه بر اقامت نزدیک همدان، شدوگذار در اطراف همدان را با اقامت در بومگردی ورکانه تجربه کنند.
دیدگاه