خطر تخریب در کمین تپه حصار دامغان

نادر نینوایی
نادر نینوایی سه شنبه، ۹ آبان ۱۴۰۲ ساعت ۱۳:۴۹
خطر تخریب در کمین تپه حصار دامغان

محوطه تاریخی موسوم به تپه حصار دامغان حال و روز خوشی نداشته و باخطر تخریب مواجه است.

تپه حصار دامغان با قدمت هفت هزارساله محل تردد گوسفندان، موتورها و قطارها شده و گسترش زمین‌های کشاورزی روی کاخ ساسانی همچنان ادامه دارد.

طی کاوش‌های باستان‌شناسی از محوطه حصار، اشیا و یافته‌های متنوعی به دست آمده که سفال‌های منقوش نخودی  و اشیاء فرهنگی متعدد از آن جمله‌اند.

با این وجود این محوطه تاریخی نه‌تنها یک موزه درخور ندارد بلکه تابلوی معرفی آن نیز فرسوده شده و نوشته‌های روی آن بر اثر آفتاب و باد باران و کم‌توجهی مسئولان امر کم‌رنگ و ناخوانا شده است. در این مجموعه با وجود آنکه کانکس‌هایی به‌عنوان اتاقک نگهبانی در نظر گرفته شده اما شرایط نامناسبی دارند و چند سالی است که مورد استفاده قرار نگرفته و حفاظت دائم و ثابتی از تپه هفت هزارساله وجود ندارد.

 ساختمانی که به‌منظور تبدیل شدن به سایت پژوهشی در گوشه سمت چپ محوطه ساخته شده نیز ساز ناکوک دیگری است که منظر بصری تپه را آزاددهنده می‌کند. این ساختمان از سال ۱۳۹۶ تاکنون خالی باقی مانده و با وجود صرف چندین میلیارد هزینه در حال تخریب است و حتی سرویس بهداشتی هم ندارد. 

یکی از فعالان میراث فرهنگی دامغان با اشاره به آنکه اگر مدتی در محوطه باستانی تپه حصار بمانیم و از بخش‌های آن دیدن کنیم می‌توانیم شاهد صحنه‌های عجیبی مانند عبور گله‌های گوسفند و موتورسواران و… از روی این تپه باستانی باشیم، گفت:

معمولا صبح‌ها و بیشتر هنگام غروب آفتاب شاهد عبور گله‌های گوسفند از این محوطه هستیم و حتی این تردد به‌اندازه‌ای‌ست که رد پای آن‌ها در جای‌جای تپه دیده می‌شود. چراکه هیچ حفاظت ثابت، فنس، حصار و… در اطراف تپه وجود ندارد گله‌ها برای چرا از وسط تپه حصار رد می‌شوند.

او ادامه داد:

علاوه بر عبور گله گوسفندان هر لحظه شاهد عبور موتورسواران محلی نیز هستیم که آسیب‌های زیادی به تپه وارد کرده‌اند و بخش‌هایی از تپه را از بین برده‌اند. از آن جمله می‌توان به بخش‌هایی از استخوان‌هایی اشاره کرد که تا چند سال پیش می‌توانستیم آن‌ها را ببینیم اما اکنون دیگر اثری از آن وجود ندارد چراکه زیر چرخ‌های موتورها از بین رفته‌اند.

این فعال میراث فرهنگی تاکید کرد:

زمین‌های کشاورزی که روی تپه حصار دامغان در حال گسترش هستند از دیگر عوامل تخریب این محوطه باستانی هستند. این کشت و کارها دقیقا روی تپه حصار و حتی بخش‌هایی از کاخ ساسانی انجام می‌شود. 

با وجود آنکه این مجموعه تاریخی یکی از نخستین محوطه‌هایی است که در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده و تاریخ ثبت آن نیز ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ است اما عوامل متعددی سبب شده تا این اثر را نتوانیم در فهرست میراث جهانی به ثبت برسانیم و یکی از مهم‌ترین این عوامل، گذر مسیر ریل راه‌آهن تهران به مشهد از قسمتی از محوطه‌ی این اثر تاریخی است.

او با اشاره به آنکه بر اساس این طرح پژوهشی، دو موضوع بررسی شد، گفت:

اینکه عبور قطار از تپه حصار آسیب وارد می‌کند یا خیر نخستین بخش این پژوهش بود که با لرزه نگاری و… به این نتیجه رسیدند که علاوه بر خسارت وارده، این آسیب همچنان ادامه دارد چراکه روزانه حدود ۸۰ قطار از این مسیر عبور می‌کند. 

مطالب مرتبط:

منبع ایلنا

دیدگاه