بازار کساد تورهای نوروزی در پی شیوع کرونا در ایران

در روزهای پر آشوبی به سر می‌بریم، با اعلام رسمی خبر شیوع بیماری «کووید ۱۹» یا کرونا جدید، موجی از اضطراب و نگرانی در مردم کشور به راه افتاد. شروع شیوع ویروس کرونا جدید در کشور از شهر قم بود. تا لحظه نگارش این مقاله، آمارهای رسمی از ابتلای ۱۳۹ نفر و مرگ ۱۹ نفر از هم‌وطنان در شهرهای قم، رشت، تهران و سایر شهرها خبر می‌دهد.

بیماری کرونا جدید علائمی شبیه آنفولانزا و سرماخوردگی دارد؛ اما به این جهت که هنوز دارو و واکسنی برای آن ساخته نشده، باعث نگرانی عموم شده است. نکته مهم در مورد بیماری کرونا جدید اینکه هنوز به سبب ناشناخته بودن ویروس جدید ابهامات زیادی در خصوص آن وجود دارد. خصوصا با اعلام رسمی ورود کرونا جدید به ایران، اخبار ضد و نقیض زیادی در مورد آن به گوش می‌رسد. با این حال از شواهد چنین برمی‌آید که ذرات بزاق، مخاط بینی و سایر مایعات بدن راه انتقال این بیماری هستند. ویروس کرونا می‌تواند از طریق این قطرات در سطوح مکان‌های عمومی مانند صندلی‌های فرودگاه‌ و هواپیما، قطار، اتوبوس و هر جای دیگر باقی مانده و سبب انتشار بیماری شود.

با این حال، هنوز مشخص نیست که این قطرات تا چه زمانی در سطوح باقی می‌مانند. برخی شواهد از این خبر می‌دهد که ویروس کرونا جدید تا حدود ۹ روز نیز در سطوح باقی می‌ماند. از آنجایی که ویروس کرونا جدید در دوره‌ی نهفتگی که حدود ۱۵ روز تخمین زده می‌شود نیز قابل انتقال است، بسیاری از افرادی که ناقل بیماری هستند ممکن است ناخواسته موجب سرایت این بیماری به افراد دیگر شوند. به همین دلیل است که سرعت شیوع کرونا جدید در کشورها و شهرهای مختلف دنیا به‌صورت تصاعدی در حال افزایش است.

در داخل کشور نیز وضعیت به همین منوال است. مردم کشور، سریعا با اعلام این اخبار، سفرهای خود به قم، مشهد و شمال کشور را لغو کردند. به گزارش روزنامه همشهری، در حال حاضر حتی یک مسافر نیز در هتل‌های شهر قم به چشم نمی‌خورد. اخبار رسیده از شهرهای شمالی و مشهد نیز خبر از کاهش شدید مسافرت‌ها به این شهر می‌دهد. در همین حال، بسیاری از فعالیت‌های هنری و ورزشی نیز به حالت تعطیق درآمده‌اند. این نگرانی‌ها خصوصا در این برحه که در آستانه تعطیلات نوروزی به سر می‌بریم، باعث شد تا بسیاری از همین حالا در صدد لغو تورهای مسافرتی داخلی و خارجی خود بربیایند و قید سفرهای نوروزی را بزنند.

حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی ایران آمار لغو قطار، بلیط هواپیما، تور و هتل را در طی روزهای اخیر «چشمگیر» اعلام کرده است. وی در این خصوص به اقتصاد آنلاین گفت:

آمدن کرونا به ایران، آن هم در آستانه تعطیلات عید نوروز تأثیر صددرصدی روی کاهش سفرها خواهد گذاشت و این موضوع قابل کتمان نیست و نمی‌توانیم خودمان را گول بزنیم و بگوییم که کرونا تأثیری روی گردشگری نمی‌گذارد.

هادی شیرازی، دبیر انجمن جامعه تورگردان نیز از لغو بسیاری از تورهای نوروزی خبر داد. این مقام مسئول در این رابطه به بازار گفت:

تقاضای تورهای گردشگری در مقایسه با سال‌های گذشته به‌شدت کاهش یافته و بسیاری که از ماه‌ها پیش در تورهای خارجی ثبت‌نام کرده بودند، در حال لغو کردن سفرهای خود هستند... در سال‌های گذشته هیچ‌وقت شرایط تورهای گردشگری تا این اندازه بد نبوده است و اگر فکری به حال این اتفاق نشود، بسیاری از صنایع وابسته به گردشگری ورشکسته می‌شوند.

باید منتظر تاثیر بسیار منفی شیوع کرونا بر سفرها و تورهای نوروزی باشیم

بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت‌های مسافرتی، ویروس کرونا جدید حتی قبل از ورود به ایران نیز باعث شده بود تا بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از تورهای خارجی لغو شود. با افزایش قیمت دلار، رزرو تورهای خارجی از اواخر بهمن ما کاهش یافته است. به همین جهت نیز برخی از شرکت‌های مسافرتی شرط رزرو تور خارجی را پرداخت صد‌درصد مبلغ تور و درنظرگرفتن جریمه لغو در نظر گرفتند. در واقع، لغو تورهای مسافرتی نه‌تنها باعث ضرر و زیان شرکت‌های مسافرتی شده بلکه مسافران و گردشگران نیز باید بین ۱۰ تا ۳۰ درصد هزینه تور خود را به‌عنوان ضرر و زیان به شرکت‌های مسافرتی پرداخت کنند.

مجید فرقانی، دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی، پرداخت کامل هزینه مسافران را منوط به شرایط اضطراری دانسته است. فرقانی در این خصوص به ایسنا گفت:

طبق قراردادی که سازمان میراث فرهنگی در شرایط اضطراری دارد، تورها باید کنسل شوند، منتهی اینکه موضوع ویروس کرونا اضطراری تعریف شود یا نه، بحثی جداست که باید میراث فرهنگی در مورد آن نظر دهد.

در واقع، اشاره این مقام مسئول مواردی مانند زلزله یا سیل است. از گفته‌های آقای فرقانی چنین برمی‌آيد که تنها در صورت اعلام «وضعیت اضطراری» در پی شیوع کرونا، مسافران می‌توانند تمام هزینه تور خود را از شرکت‌های مسافرتی دریافت کنند.

در حالی که هنوز ویروس کرونا به تمام شهرهای ایران نرسیده؛ اما اخبار غیر رسمی از سرعت بالای شیوع این بیماری در نقاط مختلف کشور خبر می‌دهد. به این ترتیب، تصور می‌شود، روند لغو تورهای مسافراتی نوروزی طی رزوها و هفته‌های آتی کماکان رو به افزایش بوده و قاعدتا خساراتی زیادی متوجه صنعت گردشگری و شرکت‌های مسافرتی شود.

حرمت‌الله رفیعی خبر از برگزاری جلسه اضطراری با حضور مسئولین و فعالان صنعت گردشگری داده است تا در مورد مدیریت و جلوگیری از ضرر و زیان مسافرها و شرکت‌های مسافرتی تصمیم‌گیری شود. آقای رفیعی در ادامه گفتگوی خود با بازار، ابراز امیدواری کرده تا «با گرم شدن هوا شاهد ریشه‌کن شدن این بیماری از کشور باشیم.»

با این حال هنوز شواهدی دال بر این در دست نیست که گرمای هوا باعث کُند شدن روند شیوع ویروس کرونا جدید شود. از این جهت، باید انتظار نوروزی خلوت را برای شرکت‌های گردشگری و مسافرتی داشته باشیم.