بزرگترین زمین لغزش جهان در پل دختر، آیا احتمال لغزش بزرگ در شمال تهران وجود دارد؟

در طی سیل اخیر در لرستان، بیش از ۱۰۰۰ زمین لغزش اتفاق افتاده است. مسعود مجرب عضو انجمن مخاطره شناسی ایران، بر اقدام فوری برای پیشگیری از خطرات زمین لغزش‌ها در بارندگی‌های بعدی تاکید کرد.

به گفته وی این زمین‌لغزش‌ها عوامل ذاتی و محرک دارند. عوامل ذاتی مثل توپوگرافی و شیب دامنه و جنس زمین.

در دامنه‌های البرز و زاگرس، عوامل بروز زمین لغزش وجود دارد.

از دیگر عوامل زمین‌لغزش، زلزله و بارندگی و همین‌طور تغییر کاربری است.

وی در مورد اتفاقات سیل‌های اخیر در لرستان گفت:

سابقه زمین لغزش‌های کشور را که می‌بینیم در زاگرس و البرز توزیع لغزش داشته‌ایم و بزرگ‌ترین زمین‌لغزش عالم با وسعت حدود ۱۵۵ کیلومتر مربع در سیمره اتفاق افتاده است. سیمره نزدیک پل‌دختر است. سن این زمین‌لغزش حدود ۹ تا ۱۰ هزار سال است که در اثر یک زلزله بزرگ اتفاق افتاده است. توده‌ای که لغزیده تا ۲۰ کیلومتر حرکت کرده است و روی گوگل ارث هم دیده می‌شود. یعنی منطقه‌ای است که پتانسیل زمین‌لغزش را دارد. بعد از زلزله سر پل ذهاب هم زمین‌لغزش کله کبود را داشتیم که زمیل لغزش بزرگی بود.

عضو انجمن مخاطره‌شناسی ایران در پاسخ به اینکه پس از این لغزش‌ها در بارندگی بعدی چه اتفاقی در لرستان می‌افتد، گفت:

نخستین چیزی که باید در نظر داشته باشیم این است که زمین سست‌تر شده است. ممکن است سطح آب زیرزمینی تغییر کرده باشد. ممکن است پاشنه لغزش‌ها و دامنه‌ها شسته شده باشند. چرا تا سیل بعدی صبر کنیم؟ زاگرس لرزه‌خیز است. ممکن است یک زلزله مثل زلزله سیلاخور یا ناغان یا زلزله اخیر در سرپل ذهاب رخ بدهد و خیلی از این دامنه‌ها می‌لغزد و پایین می‌آید.

وی در پاسخ به اینکه برای مقابله با این خطر چه کار می‌شود کرد گفت:

در اولین قدم نیاز است نقشه پهنه‌بندی زمین‌لغزش با مقاصد کاربری عمرانی تهیه شود. البته این‌ها بعد از اقدامات اولیه برای آن محل خاص است و برای کل کشور انجام می‌شود. مثلاً دستورالعملی به تازگی برای سازمان برنامه بودجه منتشر کردیم که مربوط به مخاطرات برای تونل‌هاست و یک فصل بزرگی مختص لغزش دارد.

مجرب یادآور شد:

دوم می ۲۰۱۴ یک زمین‌لغزش در روستای ارگو در بدخشان افغانستان رخ داد که طی آن چهارصد خانه دفن شدند و زیر ده‌ها متر خاک، ۲۷۰۰ نفر کشته شدند، بدون اینکه یک جسد پیدا شود. اگر عکس ماهواره‌ای آنجا را ببینید، یک مهندس زمین از هر نوع که باشد، وقتی نگاه کند می‌تواند قبل از این لغزش، لغزش‌های قدیمی‌تری هم ببیند. طبیعتاً نخستین پرسش این است که با وجود این سابقه برای چه اینجا ساخت و ساز کرده‌اند و یک روستا را این همه گسترش داده‌اند که در قرن بیست و یکم ۲۷۰۰ نفر دفن شوند.

مجرب با تأکید بر اهمیت مکان‌یابی درست تصریح کرد:

پهنه شمال تهران پهنه لغزشی است؛ اما روی بزرگ‌ترین زمین‌لغزشی که در گذشته در دامنه شمال تهران رخ داده، دانشگاه واحد علوم و تحقیقات را ساخته‌ایم و آن را دقیقاً روی این زمین‌لغزش گذاشته‌ایم. وقتی حرف از مکان‌یابی می‌زنیم یعنی این. یعنی مطالعه نکرده‌ایم و الان دیگر نمی‌شود جلویش را گرفت و تمام شده است.