افزایش تقاضا برای سفر به ایران، باوجود تنش ایران و آمریکا
با توجه بهشدتگرفتن اختلافات ایران و دولت ترامپ، برخی از گردشگران آمریکایی برای بازدید از ایران مردد شدهاند؛ هرچند اپراتورهای تور میگویند که ایران مقصدی امن و مهماننواز حتی برای بازدیدکنندگان آمریکایی است. این اپراتورها گزارش کردهاند که بهدلیل افزایش تنش بین ایران و آمریکا، تقاضای گردشگران آمریکایی برای تورهای ایران کاهش یافته است و برخی نیز برنامهی خود برای سفر به ایران را لغو کردهاند. بااینحال، بهنظر میرسد تقاضای سفر به ایران از سایر نقاط دنیا سیر صعودی پیدا کرده است. جانت مور، مالک آژانس مسافرتی Distant Horizons که بهمدت ۲۰ سال تورهای سفارشی به ایران ارائه میکند، میگوید:
همیشه دربارهی موضوعات سیاسی و ایمنی از ما سؤال میکنند، اما اینبار مسئله جدیتر شده است. مردم نسبت به لفاظیهای رئیسجمهوری ترامپ و جان بولتون نگران هستند و نمیخواهند درصورت بروز فعالیت نظامی، نزدیک به صحنه باشند. در ماه سپتامبر را برنامهریزی کردهایم، اما مطمئن نیستیم که آیا واقعا این سفر اتفاق میافتد یا خیر؛ چراکه روند اخذ ایران زمانبر است و به همین دلیل از هماکنون برای آن اقدام کردهایم. درهرصورت، ما میخواهیم که وضعیت را بررسی کنیم. به مسافران هم توصیه کردهایم که صبر داشته باشند تا ببینیم در دو هفتهی آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
جرنیز اینترنشنال (Journeys International) که از سال ۲۰۱۵، تورهای ایران را ارائه میکند، شاهد کاهش چشمگیر تعداد مشتریان خود بهخصوص از ایالات متحده طی ماه گذشته بوده است. رابین پولاک، رئیس این مجموعه، میگوید:
مردم نگران شدهاند. هیچ ثبتنام جدیدی نداشتهایم و اکثر مسافران آمریکایی انصراف دادهاند و بهدنبال برنامههای جایگزین هستند. با اینکه مردم میدانند، ایران احتمالاً مکان امنی است، اما ترجیح میدهند وقتی اوضاع آرام شد، به آنجا سفر کنند.
جی ادونچرز (G Adventures) که تورهای ۱۴ روزه به ایران را ارائه میکند، اعلام کرده است که امسال رزور تورها در میان گردشگران آمریکایی، ۱۴ درصد کمتر شده است. کیم مککیب، مدیر ارتباطات جی ادونچرز، میگوید:
بااینوجود در همین بازهی زمانی، رزرو تور ایران از سایر کشورهای دنیا حدود ۱۴ درصد رشد را نشان میدهد. بهنظر میرسد که علاقهی بازدیدکنندگان دنیا برای سفر به ایران تاحدودی افزایش یافته است.
اینترپید تراول (Intrepid Travel) مستقر در استرالیا که پنج برنامهی سفر به ایران را برای علاقهمندان تدارک دیده است، تور جدیدی مختص بانوان اضافه کرده که بر اساس گفتهی جنی گری، مدیر جهانی عملیات و محصول این شرکت، اصلاً با مشکل کنسلی یا کاهش تقاضا مواجه نشده است. او میگوید:
تعدادی از مشتریان با ما تماس گرفتند تا راجع به وضعیت کنونی ایران سؤال کنند، اما علت اصلی این سؤالات بیشتر برای این بود که مطمئن شوند آیا برنامهی سفر بهقوت خود باقی است یا خیر.
تصور اشتباه دنیا نسبت به ایران
آیا بازدید از ایران برای آمریکاییها امن است؟ ازنظر رسمی، خیر. وزارت امورخارجهی ایالات متحده که از سال ۱۹۷۹ نسبت به سفر به ایران هشدار داده بود، اعلام کرده است که شهروندان آمریکایی در صورت سفر به ایران باخطر آدمربایی، دستگیری و بازداشت مواجه هستند.
اما اپراتورهای تور شدیداً با این اظهارنظر مخالف هستند و معتقدند، ایران ثابت کرده که کشوری امن و بسیار مهماننواز برای گردشگران خارجی، بهخصوص آمریکاییها است. در واقع، بزرگترین مشکل، استنباط اشتباه گردشگران است که فکر میکنند، ایران امن نیست یا در سفر به ایران با برخورد خشونتآمیز و غیردوستانه مواجه میشوند. گری میگوید:
ایران را اغلب بهعنوان کشوری ناخوشایند و متخاصم نشان میدهند، در حالی که واقعیت چیز دیگری است. ایرانیها، مردمی خونگرم با رفتاری دوستانه هستند که دوست دارند کشورشان را به خارجیها نشان دهند. بازخورد مسافران ما از ایران، مهر تأییدی بر این ادعا است.
پولاک میگوید که سیاست سختگیرانهی ایران در قبال صدور ویزا برای آمریکاییها، فرایندی طولانی دارد که شامل بررسی متقاضیان و مدرک حضور آنها در تورهای مجاز است و همین موضوع میتواند، گردشگران را متقاعد کند که سفر امنی خواهند داشت. او ادامه میدهد:
زمانی که گردشگران اجازهی ورود به ایران را میگیرند، باآغوش باز از آنها استقبال میشود و تاکنون با هیچ مشکل یا حتی کممحلی مواجه نشدهایم. مردم ایران نسبت به گردشگران سایر فرهنگها کنجکاو هستند و میدانند که بازدیدکنندگان آمریکایی با آن چیزی که در ایران نشانداده میشود، تفاوت دارند.
پتانسیل گردشگری در ایران
با اینکه گردشگران آمریکایی کمتر از یک درصد از ۶٫۵ میلیون گردشگر بینالمللی ایران در سال را تشکیل میدهند، اما طبق اعلام سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل، علاقهی آنها سیر صعودی مستمری داشته، بهطوری که تعداد گردشگران آمریکایی به ایران در فاصلهی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ حدود ۶۲ درصد افزایش یافته است. جانت مور میگوید:
تقاضای درخواست برای سفر به ایران، فراز و فرودهایی زیادی داشته است. چهار سال قبل تقاضاها در اوج خود بود، تااینکه در سال ۲۰۱۷ ترامپ ممنوعیت سفر ایرانیها به آمریکا را اعلام کرد. برخی گردشگران آمریکایی از ترس اینکه ایران در اقدامی متقابل، صدور ویزا را متوقف کند یا در سفر به ایران با برخورد نامناسبی مواجه شوند، برنامهی سفرشان را لغو کردند.
با وجود کاهش تعداد گردشگران، اپراتورهای تور به رشد بلندمدت گردشگری در ایران امید دارند، بهخصوص که ایران بهمنظور افزایش گردشگران بینالمللی تلاشهایی انجامداده است و میخواهد تا سال ۲۰۲۵ حدود ۲۰ میلیون گردشگر در سال جذب کند. در حالی که شهروندان ایالات متحده، کانادا و بریتانیا باید از قبل برای اخذ ویزا اقدام کنند، اما ایران بهطور پیوسته تعداد کشورهایی که شهروندانشان میتوانند هنگام ورود به ایران، ویزا بگیرند را افزایش داده است که شامل بسیاری از کشورهای اروپایی و خاورمیانه میشود. پولاک میگوید:
ایرانیها برای رشد گردشگری، عزم خود را جزم کردهاند و فکر میکنم که پتانسیل گردشگری زیادی حتی برای ایالات متحده در ایران وجود داشته باشد. بهطورکلی، ما شاهد هستیم که علاقهی مردم به نقاط کمتر شناختهشدهتر در حال افزایش است و ایران درست در همین مسیر قرار دارد.