همای سعادت در مهرآباد به زمین نشست؛ با تاریخچه ایران ایر آشنا شوید
ایران ایر یا هما در بین مردم ایران و جهان نامی شناخته شده است. این شرکت زمانی در جایگاه دوم برترین شرکت‌های هواپیمایی جهان قرار داشت ولی چرخ روزگار این جایگاه را از هما گرفت. بعد از سال‌ها سختی، امروز اولین هواپیمای نو این شرکت در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست. همراه کجارو باشید تا با این شرکت افتخار آفرین بیشتر آشنا شویم.
مقاله‌های مرتبط:
هما نامی آشنا برای اغلب ایرانیان است. هما که با نام ایران ایر نیز شناخته می‌شود، شرکت هواپیمایی مسافربری جمهوری اسلامی ایران است. هما سابقه‌ای بسیار طولانی و البته درخشان دارد. این شرکت قدیمی‌ترین شرکت هواپیمایی در خاورمیانه بود و در آن زمان یکی از برترین‌های جهان نیز به حساب می‌آمد.
آرم و نشان این شرکت از پرنده اسطوره‌ای هما الهام گرفته شده است که در تخت جمشید نیز مجسمه آن وجود دارد. دفتر مرکزی این شرکت هواپیمایی در فرودگاه مهرآباد تهران قرار گرفته و در حال حاضر سالانه ۶ میلیون مسافر توسط این شرکت جابه‌جا می‌شوند که رقم بزرگی است. اگرچه این شرکت در حال حاضر آوازه گذشته خود را در جهان ندارد و مشکلات بسیاری را در این زمینه تحمل کرده، اما با اتفاقاتی که افتاد، در حال طی مسیر برای رسیدن به جایگاه گذشته است.
اولین روز‌های این شرکت به سال ۱۳۲۱ باز می‌گردد. در آن سال گروهی از بازرگانان ایرانی شرکتی را به نام ایرانیان ایرویز تاسیس کردند که اولین شرکت هواپیمایی با پرچم ایران بود. در آن زمان مسافران و بار‌های زیادی در منطقه توسط ایرانیان ایرویز جابه‌جا شدند. البته در آن زمان نیز شاهد پرواز باری هفتگی از طریق این شرکت به‌سمت اروپا بودیم. در سال ۱۳۳۳ نیز دومین شرکت هواپیمایی در ایران تاسیس شد که ساختاری خصوصی داشت و پارس یا پرشین ایرسرویس نامیده می‌شد. این شرکت در ابتدای فعالیت خود، در خصوص حمل بار متمرکز شده بود. پرواز‌های باری این شرکت از آبادان و تهران به‌سمت بیروت، بریندیسی و بازل انجام می‌شدند. پارس با خرید هواپیمایی جدید از شرکت بلژیکی سابنا به نام داگلاس دی سی – ۷ سی توانست از شهر‌های آبادان و تهران پرواز‌هایی نیز به‌سمت پاریس، لندن، بروکسل و ژنو داشته باشد.
اما در روز پنجم اسفند ماه ۱۳۴۰، شرایط تغییر کرد. این دو شرکت هواپیمایی که در آن زمان یکی از اولین‌های منطقه بودند با یک دیگر ادغام شده و شرکتی ملی را ایجاد کردند. این شرکت جدید که شرکت هواپیمایی ملی ایران، همان هما، نامیده می‌شد، ماحصل آن ادغام تاریخی بود. این شرکت ملی که نام بین‌المللی آن ایران ایر(IRAN AIR) است تمام امکانات و اعضای دو شرکت قبلی را در اختیار گرفت و شروع به فعالیت کرد. تاریخچه آرم این شرکت نیز به همان روزها باز می‌گردد و از همان ابتدا، لوگوی هما، از پرنده اسطوره‌ای هما برگرفته شده بود.
در طول دهه پنجاه تا هفتاد هجری شمسی، این شرکت یکه تاز میدان جهانی بود و همچنان یکی از برترین‌ها به حساب می‌آمد. خرید هواپیماهای گران‌قیمت، تجهیز ناوگان، پرواز‌های روزانه و بدون توقف به قاره اروپا از مهم‌ترین ویژگی‌های این شرکت محسوب می‌شدند.
هما در سال ۱۳۵۱ قرارداد جالبی را امضا کرد. قراردادی که در جریان آن کنسرسیوم انگلیسی و فرانسوی تولید کننده کنکورد متعهد می‌شد تا دو فروند هواپیمای مافوق صوت کنکورد را در اختیار هما قرار دهد. اما هواپیماهای مذکور هرگز به ناوگان این شرکت وارد نشدند و دلیل این موضوع نیز فسخ قرارداد به‌دلیل تغییرات سیاسی در ایران بود. سال‌های پایانی دهه هفتاد شمسی بود که هما به‌عنوان رو به رشد‌ترین هواپیمایی جهان شناخته شد و البته از مدرن‌ترین، ایمن‌ترین و پر درآمد‌ترین شرکت‌های هواپیمایی دنیا نیز به حساب می‌آمد.
انقلاب سال ۱۳۵۷ این روند رو به رشد را تاحدودی متوقف کرد. در آن سال تغییراتی بنیادی در ستون‌های حکومتی ایران ایجاد شد و جمهوری اسلامی ایران با افتخار روی کار آمد. سیاست‌های جدید باعث ایجاد برخی محدودیت‌ها برای پرواز شدند. برای مثال پرواز تهران به تل آویو کاملا تعطیل شد. تغییراتی در خصوص مبدا پرواز‌های خارجی نیز صورت گرفت که در جریان آن اغلب پرواز‌های خارجی از فرودگاه مهرآباد انجام شدند و فرودگاه شیراز نیز به‌عنوان جانشینی برای این نوع از پروازها شناخته شد. در جنگ هشت ساله ایران و عراق نیز شاهد اتفاقات هیجان‌انگیزی در این شرکت هواپیمایی پر آوازه نبودیم.
اما روزگار یکه تازی هما در دهه نود به اتمام رسید. در زمان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی شرکت‌های هواپیمایی جدیدی روی کار آمدند که در این بین می‌توان به ماهان، کیش ایر و کاسپین اشاره کرد. اگرچه هر سه آن‌ها چندان رقیب قدری برای هما نبودند اما ماهان در حال حاضر یکی از مهم‌ترین رقبای ایران ایر به حساب می‌آید.
اگرچه در آن دوران، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران از اولین‌های جهان فاصله گرفته بود، اما دو دهه بعدی نیز چندان برای این شرکت روزگاز خوشی به ارمغان نیاوردند. در طول سی سال گذشته، تحریم‌های ظالمانه‌ای از سوی کشور‌های قدرتمند جهان روی ایران صورت گرفت و همین عاملی شد تا اجازه خرید هواپیما به ایران داده نشود. روند این جریان فرسودگی ناوگان این شرکت را به‌همراه داشت. به‌طوری که در سال ۲۰۱۰ اتحادیه اروپا پرواز اکثر هواپیماهای هما را ممنوع اعلام کرد.
در دهه نود و اواخر دهه هشتاد اقدامات زیادی برای مذاکره با سران کشور‌های قدرتمند جهان صورت گرفت و این روند با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، قدرت و شتاب بیشتری به دست آورد. بعد از ماه‌ها مذاکره، ایران و ۱+۵ به توافقی تاریخی رسیدند، توافقی که در آن تحریم‌های مختلف مربوط به شرکت‌های هواپیمایی نیز در نظر گرفته شده بود. این در حالی بود که ناوگان هواپیمایی ایران حرف زیادی برای گفتن نداشت و سال‌ها از عمر هواپیما‌هایش می‌گذشت.
در دی ماه امسال هما قراردادی تاریخی را با ایرباس فرانسه امضا کرد. در جریان این قرداد ۱۰۰ هواپیمای مسافربری از ایرباس خریداری شد که گفته شد از اوایل سال ۲۰۱۷ این هواپیما‌ها به مرور تحویل ایران داده خواهند شد. این قرارداد تحولی بزرگ در دنیای هما به حساب می‌آمد. شرکتی که به‌دلیل سرمایه‌گذاری کشور‌های منطقه نظیر امارات متحده عربی روی صنعت هوایی خوشان دیگر حتی در منطقه نیز حرف زیادی برای گفتن نداشت. روز گذشته (۲۲ دی ماه ۱۳۹۵) در تولوز فرانسه در جریان مراسمی، اولین فروند از این ۱۰۰ هواپیما تحویل ایران ایر شد. امروز نیز بالاخره بعد از مدت‌ها اولین هواپیمای نو ایران ایر در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. اتفاقی که بدون شک شروعی مجدد برای پیشرفت هما به حساب می‌آید و همه مردم این سرزمین منتظر شگفت آفرینی‌های جدید همای سعادت ایران هستند. این هواپیمای جدید ایرباس A321 نام دارد و ایران ایر از آن برای پرواز‌های داخلی استفاده خواهد کرد.
تصویر فوق مربوط به هواپیمای جدید ایران ایر است که در فرودگاه مهرآباد تهران فرود آمده است.
دیدگاه