ورود گردشگران خارجی به کویرهای ایران متوقف شد
اقامتگاه‌های بومگردی مستقر در کویرهایی کشور که همواره در آبان ماه با سیل گردشگران ورودی خارجی روبه‌رو بوده‌اند، حالا به‌دنبال وضعیت نامناسب موجود و اختلالات اینترنت با چالش‌های جدی مواجه هستند و تعداد گردشگران خارجی تقریبا به صفر رسیده است. افزون بر آن، اعمال برخی از محدودیت‌ها برای تورهای مسافرتی جهت سفر به کویر، چالش‌های این حوزه را مضاعف کرده است.
برای بررسی بیشتر شرایط موجود و چالش‌های اقامتگاه‌های بومگردی و فعالان حوزه گردشگری در مناطق کویری گفت و گویی با «رضا خلیلی ورزنه»، مالک یکی از اقامتگاه‌های بومگردی در کویر ورزنه صورت دادیم. وی ضمن اشاره به مشکلاتی که اختلال اینترنت و غیرقابل دسترس بودن شبکه‌های اجتماعی رقم زده است، به سایر چالش‌های امروز فعالان حوزه گردشگری کویر و صاحبان بومگردی‌ها اشاره کرده است. مشروح مصاحبه خبرنگار کجارو با رضا خلیلی ورزنه، فعال حوزه گردشگری کویر در ادامه آمده است.
- با توجه به قرار داشتن در فصل اوج ورود گرشگر به کویر، وضعیت امروز کسب و کارها و اقامتگاه‌های بومگردی در کویر ورزنه را چطور می‌بینید؟ آیا همچون سال‌های قبل بازار ورود گردشگران خارجی به کویر ورزنه داغ است؟
اقامتگاه‌های کویری در ورزنه همیشه در آبان ماه در دوران پیک (اوج ورود گردشگر) بوده‌اند. در حال حاضر هم میزان ورودی گردشگر به کویر ورزنه خوب است؛ اما بیشتر ورودی‌ها ایرانی هستند و متاسفانه دیگر گردشگر خارجی را در کویر ورزنه نداریم و بسیار محدود شده است. این روزها صرفا اگر کمپینگ یا چیزی نظیر آن باشد، گردشگر خارجی به ورزنه می‌آید.
- در حالی که همیشه در سال‌های قبل شاهد حضور گسترده گردشگران خارجی در کویر ورزنه بوده‌ایم، فکر می‌کنید علل کاهش ورود گردشگر خارجی به این منطقه گردشگری در سال جاری چیست؟
به‌دلیل قطع ارتباطات و اینترنت، گردشگر خارجی در صورتی که وارد ایران شود، نمی‌تواند با خانواده‌اش در ارتباط باشد. همچنین برنامه‌های مورد استفاده برای عبور از محدویت‌ها نیز که در گذشته استفاده می‌شد، قابل‌استفاده نیست. به همین دلیل با توجه به شرایط جدید ایران، گردشگران خارجی به ایران سفر نمی‌کنند و صبر کرده‌اند تا وضعیت عادی شود؛ بنابراین وضعیت فعلی کشور و مسئله اینترنت بر ورود گردشگر خارجی خیلی تاثیر گذاشته است.
- میزان گردشگران ایرانی که به کویر ورزنه سفر می‌کنند، چگونه است؟
میزان گردشگرهای داخلی در حال حاضر مساعد است؛ به‌خاطر اینکه در فضای شهری مردم با مسائل و دغدغه‌های زندگی شهری مواجه هستند و ترجیح می‌دهند به کویر آمده و آرامش را تجربه کنند؛ به همین علت در آبان ماه وضعیت ورود مسافر به کویر ورزنه خوب بوده است.
- مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات امروز شما به‌عنوان مالک یک اقامتگاه بومگردی در منطقه کویری چیست؟
در حال حاضر مشکل اصلی اقامتگاه‌های بومگردی قطعی اینترنت است. این مسئله باعث شده که آژانس‌های مسافرتی نتوانند ارتباط برقرار کنند. این در حالی است که در گذشته این امکان وجود داشت که عکس‌هایی از اقامتگاه‌های کویری و جاذبه‌ها را برای گردشگران بفرستیم تا بتوانند برای سفر به کویر بهتر تصمیم بگیرند. در حال حاضر، هیچ‌گونه وسایل ارتباطی برای ارتباط با متقاضیان سفر نداریم و فقط پیامرسان‌های داخلی هستند که همه نصب نکرده‌اند یا تمایلی به نصب آن‌ها ندارند. همچنین امکان استفاده از صفحه اقامتگاه‌های بومگردی در اینستاگرام هم با توجه به مسئله محدودیت‌های ایجاد شده، وجود ندارد؛ بنابراین مشکل فعلی ما مشکل ارتباط با متقاضیان سفر و گردشگری است.
- در گذشته مشکلاتی در خصوص ورود گردشگران به مناطق کویری وجود داشت و در برخی ایام سال این محدودیت‌ها خصوصا در مورد کویر ورزنه اعمال می‌شد. آیا همچنان این محدودیت‌ها وجود دارند یا مرتفع شده‌اند؟
یکی دیگر از مشکلات گردشگری کویر ورزنه در خصوص تعطیلات رسمی است. وقتی دو یا سه روز تعطیلی وجود دارد، معمولا این تعطیلات برای ایام شهادت یا سوگواری است. طبیعتا مردم در تعطیلات برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند و در این فصل تصمیم سفر به کویر را می‌گیرند؛ اما قانونی گذاشته شده که از روز قبل از شهادت تا فردای آن ورود به کویر ممنوع است. بسیاری از مردم این مسئله را نمی‌دانند و گاهی تا ۳۰۰ یا ۴۰۰ خودرو می‌آیند و پشت ورودی‌های کویر (ورزنه) می‌مانند و ناچار می‌شوند خودروی خود را ترک کنند و پیاده به‌سمت کویر بیایند. این وضعیت اعصاب گردشگران را به هم می‌ریزد.
- آیا در خصوص این محدودیت‌ها برای سفر به کویر اطلاع‌رسانی شده است؟
متاسفانه در این زمینه اطلاع‌رسانی نشده و بسیاری از مردم نمی‌دانند که در ایام شهادت ورودی‌های کویر بسته است. سراسر (دور) کویر ورزنه کانال بوده و بسته است و فقط دو یا سه ورودی وجود دارد؛ زمانی که این ورودی‌ها بسته می‌شوند، ورودی دیگری وجود ندارد. در نتیجه این رویکرد گردشگران ناچار می‌شوند قید سفر به ورزنه را زده و به کویر مصر یا جاهای دیگر سفر کنند و همین مسئله تاثیر منفی خودش را بر بحث ورود گردشگر به کویر ورزنه می‌گذارد. باید به این موضوع نیز اشاره داشته باشم که در مواردی برخی از گردشگران نیز هنجارشکنی‌هایی می‌کنند که باعث ناراحتی جامعه محلی می‌شود. جامعه محلی نیز به کویر می‌روند و وقتی با شرایط ناهنجار مواجه می‌شوند، موضع‌گیری می‌کنند و تعارضاتی بین گردشگران و مردم محلی به وجود می‌آید.
- در سال جاری بسیاری از فعالان گردشگری امید داشتند که با عبور از شرایط کرونایی وضعیت گردشگری کشور بهبود یابد؛ نظر شما در خصوص وضعیت گردشگری در سال ۱۴۰۱ چیست و کسب و کارهای مرتبط با گردشگری کویر در این روزها چه وضعیتی دارند؟
به شخصه توقع داشتم تعداد گردشگران در نوروز امسال شرایطش خیلی بهتر از این‌ها باشد؛ اما در مقام قیاس، می‌بینیم که در دوران کرونا وضعیت خیلی از نوروز امسال بهتر بود. امسال تورهای اتوبوسی خود را از دست داده‌ایم؛ قبلا شاید ۳۰ اتوبوس به کویر ورزنه می‌آمد و همه اقامتگاه‌ها تور داشتند؛ اما در ماه‌های اخیر تور اتوبوسی به‌دلیل سخت‌گیری‌های صورت‌گرفته نداشتیم.
- امسال چه سخت‌گیری‌هایی برای ورود به کویر ورزنه وجود داشته است؟
به‌دلیل مختلط بودن تورها و حضور هم‌زمان خانم و آقا در تور، اعلام می‌کردند که این تور باید بازگردد؛ چون مختلط حساب می‌شود. این در حالی است که آژانس مسافرتی نمی‌تواند تعیین کند که چه کسی برای تور ثبت‌نام کند و نام هرکسی که ثبت‌نام کرده باشد را در تور می‌نویسند. به نظرم این هم یکی از مشکلات فرهنگی است که دارد به تورهای کویر و فعالان حوزه گردشگری کویر آسیب می‌زند.
- فکر می‌کنید برای برطرف کردن مشکلات موجود و بهبود وضعیت بومگردی‌ها وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چه اقدامی باید انجام دهد؟
به نظرم برای عبور از مشکلات فعلی باید آسیب‌شناسی صحیح در زمینه بومگردی‌ها صورت گیرد و موانع و مشکلات این حوزه را متوجه شوند. همچنین تصور می‌کنم باید سیاست‌های تشویقی نظیر بخشودگی مالیاتی را در نظر بگیرند تا اندکی از مشکلات در این حوزه مرتفع شوند.