رفتینگ شهرکرد؛ ماجراجویی در رودخانه‌های خروشان

شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری، در منطقه کوهستانی زاگرس واقع شده است که به‌خاطر قله‌های پربرفی که دارد، رودخانه‌های پرآب و خروشانی از حوالی آن سرازیر می‌شوند. این رودخانه‌های خروشان محل مناسبی برای رفتینگ یا رودگردی هستند. رفتینگ شهرکرد بر دو رودخانه ارمند و زاینده‌رود انجام می‌گیرد. هر ساله، به‌خصوص در فصل‌های بهار و تابستان، گردشگران دوست‌دار طبیعت و هیجان، به شهرکرد می‌روند تا در تورهای جذاب رفتینگ شرکت کنند. در این مقاله، بیشتر با رفتینگ‌ شهرکرد آشنا خواهید شد.

دانستنی‌ها درباره رفتینگ شهرکرد:

• درباره رفتینگ شهرکرد
• رفتینگ چیست؟
• مسیرهای رفتینگ شهرکرد
• قیمت رفتینگ شهرکرد
• بهترین زمان برای رفتینگ شهرکرد
• وسایل مورد نیاز رفتینگ شهرکرد
• نکات ایمنی رفتینگ

درباره رفتینگ شهرکرد

شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری، در منطقه‌ کوهستانی زاگرس با رودهای پرآب واقع شده است و بهترین مسیرهای مناسب رفتینگ را در کشور دارد. دو رودخانه ارمند و زاینده‌رود در این استان، در تمام طول سال آب دارند و محل مناسبی برای رفتینگ محسوب می‌شوند. سالانه، تعداد زیادی از طبیعت‌دوستان و علاقه‌مندان به ورزش رفتینگ، به استان چهارمحال و بختیاری می‌آیند.

شهرکرد سه رفتینگ معروف دارد که شامل رفتینگ ارمند، زاینده رود و مارکده می‌شود؛ البته مارکده یکی از مسیرهای رفتینگ‌های زاینده رود است که در کنار دیگر مسیرهای حوالی پل زمانخان، از مسیرهای مشهور محسوب می‌شوند. 

_{منبع عکس: armandrafting، عکاس: نامشخص}

رفتینگ چیست؟

«رفتینگ» (rafting) یا رودگردی به‌شکل قایق‌سواری و پاروزنی در مسیر رودخانه‌های با آب‌های خروشان انجام می‌شود. این ورزش پرهیجان و سنگین مناسب ماجراجویانی است که انرژی بالایی دارند و می‌خواهند به‌صورت تیمی آن انرژی را تخلیه کنند؛ همچنین مناسب طبیعت‌دوستانی است که می‌خواهند در دل طبیعت غرق شوند؛ اما این غرق شدن نه از جنس آرامش، بلکه از جنس هیجان است.

در دهه ۱۹۶۰ میلادی، رفتینگ در آمریکا به‌عنوان ورزشی هیجان‌انگیز در آب‌های خروشان معرفی شد و با فاصله حدود چهار دهه‌، در ایران نیز رواج یافت. رفتینگ هم در قالب مسابقات و هم در قالب تفریح و گردشگری برگزار می‌شود. در سال ۱۹۷۲، این ورزش در فهرست مسابقات ورزشی المپیک قرار گرفت و از سال ۱۹۸۰، به‌عنوان ورزشی ماجراجویانه فراگیر شد.

_{منبع عکس: Wilderness Tours، عکاس: نامشخص}

در رفتینگ، گردشگران در قایق‌هایی با ظرفیت چهار تا ۱۸ نفره می‌نشینند، جلیقه نجات و کلاه ایمنی می‌پوشند و در مسیر رودخانه پارو می‌زنند تا به محلی برسند که جریان آب رودخانه نسبتا راکد می‌شود. معمولا راهنمای رفتینگ در انتهای قایق و افراد گروه در کناره‌های قایق قرار می‌گیرند. بعضی مسیرها کم‌خطر هستند و اعضای خانواده و حتی کودکان نیز می‌توانند در آن شرکت کنند.

در ایران، رودخانه‌های متعددی میزبان ورزش رفتینگ می‌شوند که از آن جمله می‌توان رودخانه‌های هراز در استان مازندران، سفیدرود در استان گیلان، سیروان در استان کردستان، سزار در استان لرستان و دز در استان خوزستان و البته رودخانه‌های ارمند و زاینده‌رود در استان چهارمحال و بختیاری را نام برد.

انواع رفتینگ

رفتینگ‌ها را از لحاظ درجه دشواری و خطر، به ۶ درجه تقسیم می‌کنند؛ رفتینگ با درجه یک، یعنی آب جریان ملایمی دارد و برای کودکان نیز مناسب است؛ اما رفتینگ با درجه ۶ مناسب ورزشکاران حرفه‌ای است و حتی خطر مرگ نیز دارد. به‌طور خلاصه، این ۶ درجه را می‌توان این‌گونه توضیح داد:

• درجه سختی ۶: تنها متخصصان حرفه‌ای در آن شرکت می‌کنند؛ حتی برای این افراد خطر زیادی دارد و در این سطح، تخته‌سنگ‌های عظیم و خطرناکی در مسیر قرار دارد و امواج نیز بسیار خروشان هستند. 
• درجه سختی پنج: فقط افراد حرفه‌ای می‌توانند در آن شرکت کنند؛ زیرا مسیر امواج بزرگی دارد و نیازمند مانورهای دقیق و حرفه‌ای است.
• درجه سختی چهار: مناسب افراد ماهر و ماجراجو است. در این سطح، باید تجربه رفتینگ داشته باشید و بتوانید در موج‌های متوسط مانور دهید.

_{منبع عکس: Aspen Whitewater Rafting، عکاس: نامشخص}

• درجه سختی سه: مناسب افرادی است که به‌صورت تفریحی، مدتی را به این ورزش پرداخته‌اند و تجربه قایقرانی داشته‌اند. در این سطح، امواج  متوسطی وجود دارد و عبور از آن‌ها ممکن است نیاز به مانور داشته باشد.
• درجه سختی دو: نیاز به مهارت در پارو زدن دارد و در رودخانه‌هایی با امواج کوچک و دارای سنگ‌ برگزار می‌شود.
• درجه سختی یک: برای اعضای خانواده و حتی کودکان مناسب است و در رودخانه‌هایی دارای جریان آب آرام با پرش‌های کوچک و موانع بی‌خطر انجام می‌شود.

جنس قایق‌های بادی رفتینگ به‌گونه‌ای است که بر اثر برخورد با سنگ و صخره آسیب نمی‌بیند و سوراخ نمی‌شود. اندازه قایق‌های رفتینگ متفاوت است؛ قایق‌ها با ظرفیت پنج یا ۶ نفر، حداقل چهار متر طول دارند و قایق‌های هفت تا هشت‌نفره، حداقل ۴٫۵ تا پنج متر هستند. قایق‌های رفتینگ بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ متر عرض دارند. قایق‌های مخصوص رفتینگ، آب جمع‌شده در کف قایق را به‌طور خودکار تخلیه می‌کنند. این قایق‌ها انواع مختلفی دارند؛ برخی مخصوص مسیرهای ماجراجویانه، بعضی برای رودخانه‌های آرام و برخی دیگر ویژه مسیرهای کم‌عرض یا مسابقات هستند.

_{منبع عکس: IranRoute، عکاس: نامشخص}

مسیرهای رفتینگ شهرکرد

رفتینگ ارمند شهرکرد

رفتینگ ارمند شهرکرد یکی از اولین رفتینگ‌هایی بود که از اواسط دهه ۸۰ شمسی در ایران افتتاح شد. این رفتینگ هیجان‌انگیز در مسیر رودخانه ارمند یا کارون علیا در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و امروزه یکی از جاذبه‌ های گردشگری شهرکرد به‌ویژه در فصل بهار و روزهای گرم تابستان محسوب می‌شود. رفتینگ ارمند، رفتینگی با درجه سختی دو تا سه است و تفریحی خنک و مناسب برای روزهای گرم تابستانی محسوب می‌شود. در فصل بهار و در برخی مقاطع، درجه سختی این رفتینگ به عدد چهار نیز می‌رسد.

_{منبع عکس: Friendlyiran، عکاس: نامشخص}

نقطه شروع رفتینگ ارمند در روستای دره یاس از توابع شهرستان اردل در نزدیکی شهرکرد قرار دارد. برای رسیدن به روستا، می‌توانید از شهر اصفهان به‌سمت مبارکه بروید، از شهرهای بروجن، چغاخور، ناغان و دورک عبور کنید تا به روستای «دره یاس» برسید. در این روستا، در زمینی به مساحت ۱,۲۰۰ متر مربع، کمپی برای سکونت گردشگران با دو خوابگاه مجزا برای خانم‌ها و آقایان با ۳۲ تخت راه‌اندازی شده است؛ با این حال، مسافران خارج از این کمپ و در کنار رودخانه نیز می‌توانند چادر بزنند و در آنجا اقامت داشته باشند.

مربی همراه تیم قایق‌سواری، تمام راهنمایی‌‌ها و آموزش‌ها را به گروه خواهد داد و همگان بدون هیچ آموزش خاصی، می‌توانند از این ورزش مفرح لذت ببرند. مسیر رفتینگ ارمند حدود ۲۰ کیلومتر است و اگر بخواهید تمام مسیر را قایق‌سواری کنید، حدود پنج ساعت طول می‌کشد. در مسیر رفتینگ ارمند، قله‌های بلند، درختان بلوط و آبشارهای پرآبی وجود دارد و از این لحاظ، یکی از بهترین مسیرهای طبیعت‌گردی ایران به شمار می‌آید. در این مسیر، از چشمه‌های نمک، گوگرد، آب شیرین و غارها بازدید می‌کنید و می‌توانید از سکوی سه متری و ۶ متری درون آب بپرید.

در شروع مسیر رفتینگ ارمند، قایق به‌آرامی حرکت می‌کند و قایق‌سواران می‌توانند در حین قایق‌سواری از مناظر طبیعی اطراف لذت ببرند؛ اما کم‌کم سرعت جریان آب بیشتر و بخش هیجان‌انگیز مسیر آغاز می‌شود؛ در این بخش، قایق‌سواران پارو می‌زنند، خیس می‌شوند و هیجان به اوج می‌رسد. مراحل آرامش و خروش در طول مسیر رفتینگ ارمند مدام تکرار می‌شود.

_{منبع عکس: TAP Persia، عکاس: بهرام شمسی‌پور}

رفتینگ زاینده رود شهرکرد

رودخانه زاینده‌رود در حوالی شهرکرد بسیار پرآب و مناسب رفتینگ است. این رود اولین رودخانه در ایران بود که برای رفتینگ انتخاب و تایید شد. مسیر سرسبز و زیبای این رفتینگ خود یکی از جاذبه‌های رفتینگ زاینده‌رود به شمار می‌آید. برای دسترسی به رفتینگ زاینده‌رود، باید به شهر سامان در ۲۲ کیلومتری شهرکرد بروید. در آنجا، تور و تجهیزات کامل برای برگزاری رفتینگ وجود دارد. 

_{منبع عکس: raftingparvaz، عکاس: نامشخص}

درجه سختی رفتینگ زاینده‌رود در بازه دو تا چهار متغیر است. در حوالی پل زمانخان، درجه سختی به چهار می‌رسد؛ بنابراین عبور از آنجا به همگان توصیه نمی‌شود.

رفتینگ زاینده‌رود سه مسیر در حوالی پل زمانخان و یک مسیر در مارکده دارد. سه مسیر حوالی پل زمانخان شامل موارد زیر می‌شود:

• از پل زمانخان تا پل چلوان | کوتاه‌ترین مسیر در حدود سه کیلومتر، پیمایش در مدت ۳۰ دقیقه 
• از امامزاده بابا پیر احمد تا پل زمانخان | حدود هشت کیلومتر، پیمایش در مدت ۹۰ دقیقه تا دو ساعت: مسیر امامزاده بابا پیر احمد تا پل زمانخان سه موج خروشان دارد که یکی از آن‌ها از کنار امامزاده بابا پیر احمد می‌گذرد. دو موج خروشان نیز در قبل و زیر پل زمانخان وجود دارد که موج زیر پل از همه خطرناک‌تر است.
• از سودجان تا پل زمانخان | طولانی‌ترین مسیر، حدود ۱۷ کیلومتر، پیمایش به‌مدت پنج ساعت: مسیر سودجان تا پل زمانخان دو توقف‌گاه دارد که یکی برای پذیرایی و دیگری برای سکوی پرش است. سه موج خروشان مسیر قبلی در این مسیر نیز وجود دارد.

_{منبع عکس: Iran Tourism and Touring Organization، عکاس: نامشخص}

مسیر رفتینگ زاینده‌رود در ابتدا بسیار آرام است؛ اما به مرور، تلاطم و آب‌های خروشان شروع می‌شود. در برخی مقاطع، قایق از میان شاخ و برگ‌های درختان عبور می‌کند که در آنجا قایق‌سواران باید به‌سمت کف قایق خم شوند تا از برخورد با شاخ و برگ‌ها در امان بمانند.

رفتینگ زاینده‌رود در مقایسه با رفتینگ ارمند، آرام‌تر و از نظر اقتصادی ارزان‌تر است؛ بنابراین اقبال بیشتری به آن می‌شود و افراد مبتدی و خانواده‌ها بیشتر از آن استقبال می‌کنند. 

_{منبع عکس: raftingparvaz، عکاس: نامشخص}

رفتینگ مارکده

مارکده یکی از روستاهای زیبای تابع شهرستان سامان، در حدود ۳۵ کیلومتری آن و در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری شمال شهرکرد است که در حاشیه زاینده‌رود قرار دارد و رفتینگ آن نیز یکی از رفتینگ‌های زاینده‌رود به شمار می‌آید. در این روستا، پل‌های متعددی بر رودخانه زاینده‌رود ساخته شده است که از آن میان می‌توان به پل‌های هوره، ایل‌بیگی، چم‌نار، چم‌خرم، کاهکش، چلوان و پل خان اشاره کرد. زاینده‌رود در حوالی روستای مارکده، در پرآب‌ترین حالت ممکن قرار دارد که باعث شده است یکی از بهترین جاها برای رفتینگ به‌شمار رود. 

فصل رفتینگ مارکده در بهار و تابستان است. مبدا این رفتینگ از روستای مارکده شروع می‌شود و پس از گذر از پیچ‌وخم‌های زاینده‌رود، به یکی از باغ‌های گردشگری مارکده می‌رسد. پیمایش این مسیر هفت کیلومتری، ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. 

قیمت رفتینگ شهرکرد

مسیرهای رفتینگ شهرکرد قیمت‌های متفاوتی دارند که به مواردی همچون سختی مسیر، طول مسیر و... آن بستگی دارد. قیمت رفتینگ شهرکرد در سال ۱۴۰۳ به شرح زیر است:

• قیمت رفتینگ ارمند: هزینه تور رفتینگ برای هر نفر ۱,۱۰۰,۰۰۰ تومان
• قیمت رفتینگ زاینده رود (مسیر امامزاده بابا پیر احمد تا پل زمانخان): هزینه رفتینگ برای هر نفر، ۴۰۰,۰۰۰ تومان
• قیمت رفتینگ زاینده رود (مسیر سودجان تا پل زمانخان): هزینه رفتینگ برای هر نفر بین ۶۰۰,۰۰۰ تا ۷۰۰,۰۰۰ تومان؛ قیمت تور یک‌روزه در این مسیر از تهران یا کرج تا شهرکرد و برگشت، شامل صبحانه و ناهار و میان‌وعده، برای هر نفر حدود ۲,۱۰۰,۰۰۰ تا ۲,۶۰۰,۰۰۰ تومان 
• قیمت رفتینگ مارکده: قیمت تور رفتینگ یک‌روزه از اصفهان شامل صبحانه، میان‌وعده، راهنما، اتوبوس و بیمه، حدود ۵۰۰,۰۰۰ تومان

_{منبع عکس: Shivar Travel، عکاس: نامشخص}

بهترین زمان برای رفتینگ شهرکرد

رفتینگ شهرکرد معمولا در تمام طول سال دایر است؛ اما بهار و تابستان بهترین مواقع برای این رفتینگ هستند؛ در بهار، میزان آب رودخانه بیشتر است و رفتینگ هیجان بیشتری دارد. در تابستان، میزان آب و خروش آن کمتر است و تفریحی خنک برای گردشگران محسوب می‌شود.

وسایل مورد نیاز رفتینگ شهرکرد

معمولا تور برگزارکننده رفتینگ، تجهیزات مخصوص مثل قایق، پارو، جلیقه نجات، طناب نجات، دستگاه ارتباطی، سوت، کلاه ایمنی، چاقوی نجات، کیف کمک‌های اولیه، پاروی بزرگ، کیسه نجات پرتابی، تلمبه، کیت نجات و وسایل مورد نیاز برای تعمیر قایق را تهیه می‌کند؛ اما جدا از آن، بهتر است وسایل زیر را همراه داشته باشید:

_{منبع عکس: Vecteezy، صاحب اثر: نامشخص}

• کارت شناسایی و دفترچه بیمه
• لباس مناسب: سبک و ترجیحا چسبان و آستین‌بلند باشد. همچنین حوله و لباس اضافی و کیسه برای حمل لباس‌های خیس به‌همراه داشته باشید. لباس پنبه‌ای به‌علت جذب سرما و لباس نخی به‌علت دیر خشک‌شدن توصیه نمی‌شود. اگر بودجه دارید، اجاره لباس غواصی نیز می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
• کفش ضد آب یا کفش رودخانه‌نوردی 
• کلاه لبه‌دار برای محافظت از صورت در برابر تابش مستقیم نور خورشید
• دستکش مناسب: اگر دستانتان زود سرد می‌شود، دستکش همراه داشته باشید.
• کیف یا کیسه ضد آب
• بادگیر به‌خصوص در فصل‌های سرد
• بطری آب و کمی خوراکی در مسیرهای چهار یا پنج‌ساعته
• کرم ضدآفتاب
• پماد ضد پشه‌گزیدگی
• عینک آفتابی بنددار که در تکان‌ها، از چشمتان نیفتد.

نکات ایمنی رفتینگ

رفتینگ در برخی مسیرهای درجه یک نیز می‌تواند پرخطر باشد؛ بنابراین تمام گردشگرانی که در تور رفتینگ شرکت می‌کنند، باید نکات ایمنی را رعایت کنند تا خطری خود و دیگران را تهدید نکند؛ برای نمونه، علاوه بر پوشیدن جلیقه نجات و کلاه ایمنی، باید جعبه کمک‌های اولیه همراه تیم باشد، قایق‌سواران از شوخی‌های بی‌جا در طول مسیر خودداری کنند و اگر مسیر خروشان و پرهیجان شد، آرامش خود را حفظ و مطابق راهنمایی‌های مربی رفتار کنند. رفتینگ تفریحی نیست که بتوان بدون راهنمای متخصص آن را انجام داد. 

_{منبع عکس: Rivers & Oceans، عکاس: نامشخص}

نکات ایمنی رفتینگ را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• توجه به راهنمایی‌های مربی
• حفظ جایگاه خود در قایق
• اگر قایق در شرف واژگون شدن بود، با فرمان راهنما، همگی به یک سمت قایق بروید تا واژگونی خنثی شود.
• پاروزنی هماهنگ به‌سمت عقب قایق؛ در تمام مسیر لازم نیست پارو بزنید. در بیشتر مواقع، جریان رود قایق را به جلو می‌برد؛ اما وقتی راهنما اعلام کرد، به‌طور هماهنگ پارو بزنید.
• پوشیدن لباسی که تا حدی از خراشیدگی پوست جلوگیری کند.
• محکم گرفتن پارو؛ یک دست باید در پایین دسته پارو و دیگری در بالای دسته و روی قسمت Tشکل پارو باشد.
• نوشیدن آب به‌اندازه کافی
• همراه نداشتن تلفن همراه؛ تورهای رفتینگ معمولا عکاسی و فیلمبرداری را انجام می‌دهند. اگر هم تلفن همراه با خود می‌برید، آن را درون پلاستیک‌ ضدآب بگذارید.
• اگر به درون رودخانه افتادید، آرامش خود را حفظ کنید و قایق را پیدا کنید. اگر از قایق فاصله داشتید، راهنما با طناب نجات، شما را به قایق برمی‌گرداند.

به‌دلیل پرطرفدار شدن این ورزش در شهرکرد، واسطه‌های بسیاری در شهر وجود دارند که ممکن است حرفه‌ای نباشند و امکانات لازم را برای گردشگران فراهم نکنند؛ به همین خاطر توصیه می‌شود به سابقه برگزارکنندگان تور رفتینگ توجه داشته باشید. بدون رزرو از پیش نیز می‌توان در شهرکرد، تور رفتینگ ثبت نام کنید؛ اما توصیه می‌شود از قبل جست‌وجو کنید و تور را از جایی مطمئن بگیرید.

_{منبع عکس: Raft One، عکاس: نامشخص}

اگر تابه‌حال به رفتینگ رفته‌اید، تجربه خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در میان بگذارید.

_{منبع عکس کاور: tooopiran.ir، عکاس: نامشخص}