۷ آبفشان معروف و ساخت دست بشر

مقاله‌ی مرتبط:

آب‌های زیرزمینی یا سطحی که به زیر زمین می‌روند، به سنگ‌های داغ برخورد کرده، سپس تبدیل به بخار می‌شوند که در نهایت آب جوش و داغ را از طریق یک منفذ با فشار به بیرون هدایت می‌کند. نتیجه‌ی این عمل، تولد یک آبفشان است. برخی فعالیت‌های بشر نیز به ایجاد تعدادی آبفشان منجر شده است. معمولا شرکت‌های اکتشاف نفت یا کسانی که به دنبال آب است، به‌طور اتفاقی سوراخی در یک حفره‌ی تحت‌فشارِ آب ایجاد می‌کند و در صورت وجود آب زیرزمینیِ کافی، آبفشانی به‌وجود می‌آید که ممکن است سال‌ها فوران کند.

آبفشان پرواز (Fly Geyser)

آبفشان پرواز یکی از بهترین و بارزترین نمونه‌های آبفشان‌های مصنوعی دنیاست. این آبفشان در شهر واشو، ایالت نوادا و در ۳۲ کیلومتری شهر گرلش آمریکا قرار دارد که حدودا کمتر از یک مایل از بزرگراه ایالتی ۳۴ فاصله دارد. آبفشان مذکور در سال ۱۹۱۶ و طی حفاری یک چاه ایجاد شد. این چاه، به مدت چندین دهه، عملکردی عادی داشت، اما در دهه‌ی ۱۹۶۰، آب گرم زیرزمینی، دیواره‌ی چاه را شکافت و سپس به سطح زمین فوران کرد. مواد معدنی مایع، شروع به بالا رفتن و جمع شدن کرد که نتیجه‌اش انباشتی از آب با رنگ‌های فوق‌العاده زیبا بود که روی آبفشانِ ایجاد شده می‌ریختند. رنگ‌های زیبای این آبفشان در نتیجه‌ی جلبک‌های گرمایشی زیرزمینی به‌وجود آمده بودند. این آبفشان چندین شیب پلکانی دارد که آب را در قالب ۳۰ الی ۴۰ حوضچه و در ناحیه‌ای به وسعت ۳۰۰ مترمربع پخش می‌کند. ارتفاع انباشت آب ایجاد شده ۱.۵ متر است که آبفشان از بالای آن انباشت ۱.۵ متری دیگری به سمت بالا پرتاب می‌کند. میزان آب انباشت شده، هر روز بیشتر از قبل می‌شود.

آبفشان بلور (Crystal Geyser)

آبفشان بلور، در قسمت شرقی «گرین ریور» قرار دارد که حدود ۷ کیلومتر پایین‌تر از گرین ریور در یوتای آمریکاست. بر خلاف دیگر آبفشان‌ها که آب داغ به بیرون می‌دهند، از این آبفشان، آب سرد فوران می‌کند. آبفشان‌های آب سرد در پِی افزایش تدریجی و مکرر دی‌اکسید کربن به‌وجود می‌آیند. فوران‌ آب به‌وجود آمده از این آبفشان‌ها مانند همان چیزی است که بعد از تکان دادن نوشابه‌ی گازدار و باز کردنش مشاهده می‌کنیم. تعداد آبفشان‌های آب سرد بسیار کمتر از آبفشان‌های آب گرم هستند؛ به همین ترتیب، آبفشان‌های آب سرد مصنوعی ساخت بشر نیز بسیار کمیاب‌اند. آبفشان بلور در سال ۱۹۳۶ و در حالی کشف شد که یک چاه اکتشافی نفت در حال حفاری با عمق ۸۰۰ متر بود. این حفاری موجب ایجاد یک آبخیز حدود ۲۱۵ متری مملو از دی‌اکسید کربن شد. از آن زمان تا کنون، این آبفشان، گهگاهی مقدار زیادی آبِ کربن دی‌اکسیددار و سنگ‌آهک‌دار بیرون می‌دهد. آبفشان بلور از هر ۸ ساعت و گاهی از هر ۲۲ ساعت به مدت ۳۰ دقیقه فوران می‌کند. این آب‌ها تا ارتفاع ۴۰ متر هم بالا می‌رفتند، اما امروزه این فوران‌ها بیش از ۶ متر نیستند. محققانی که در مورد آبفشان‌ها مطالعه می‌کنند، بر این باورند که یکی از دلایل مسدود شدن این آبفشان‌ها، پرتاب سنگ مردم به داخل آن است که فکر می‌کنند با این کار می‌توانند راهش را باز کنند.

آبفشان سودا اسپرینگ (Soda Springs Geyser)

سودا اسپرینگ در ایالت آیداهوی آمریکا، تنها آبفشان کنترل‌شده‌ی جهان است. این آبفشان در سال ۱۹۳۷ و هنگامی یافت شد که فردی در حال حفاری برای یافتن منبع آب گرم برای شنا کردن بود. او به‌طور اتفاقی یک حفره‌ی ۹۶ متری زیرزمینی را سوراخ کرد. این حفره، پر از گاز و آب تحت‌فشار دی‌اکسید کربن بود که با انرژی بسیار زیادی به بیرون فوران کرد. بر خلاف آبفشان‌های طبیعی که دوره‌ای فوران می‌کنند، آب سودا اسپرینگ، به‌طور پیوسته شروع به بیرون رفتن کرد. بنابراین روی این آبفشان، درپوشی قرار داده شد و نیز تحت کنترل قرار گرفت که در ساعات معین اقدام به باز و بسته کردن آن می‌کنند.

در روزهایی که وزش باد وجود ندارد، ارتفاع فوران آبفشان بین ۳۰ تا ۴۵ متر گزارش شده است. در حوالی این آبفشان یک مرکز گردشگری و تفریحی و نیز مناطق سرسبز با آلاچیق وجود دارد که می‌توان در آنجا به پیک‌نیک رفت و به تماشای آبفشان نشست.

آبفشان هرلانی (Herl’any’s Geyser)

تنها آبفشان آب سرد اسلواکی در در روستای «هرلانی» و ناحیه‌ی کوشیک‌اوغلی در شرق اسلواکی قرار دارد. در دهه‌ی ۱۸۷۰ یک چاه آرتیزن در پی یافتن منبع آب معدنی و نیز برای کشف چشمه آب طبیعی در این منطقه حفاری شد. این چاه تا عمق ۴۰۴ متری ادامه یافت که در نهایت منجر به فوران فشار قوی آب ولرم شد. آبفشان هرلانی در فواصل ۳۲ و ۳۴ ساعته با ارتفاع ۱۵ متر، آب به بیرون می‌دهد. فوران این آبفشان حدود ۲۶ دقیقه ادامه می‌یابد و شدت بیرون زدن آب در اینجا، ۲۵ تا ۳۰ لیتر در ثانیه است. در ۱۲۵ سالی که از عمر این آبفشان می‌گذرد، تا کنون ۴۰ هزار بار فوران و ۲۰ میلیون لیتر آب به بیرون جهیده است.

آبفشان آندرناخ (Andernach Geyser)

این آبفشان، بلندترین آبفشان آب سرد جهان و در شهر آندرناخ آلمان واقع شده است. این آبفشان اولین بار در سال ۱۹۰۳ و زمانی به‌وجود آمد که حفره‌ای در جستجوی چشمه‌های آب معدنی در حوالی شبه‌جزیره‌ی «نامدیر ورث» حفاری می‌شد. در ابتدا از این آبفشان برای تهیه‌ی بطری آب‌معدنی استفاده می‌شد؛ اما صدمات وارده شده به آن طی جنگ‌جهانی اول، موجب توقف این کار شد. بعد از اتمام جنگ، شرکت دیگری منطقه‌ی آبفشان را اجاره کرد و مدت ۳۰ سال ازآب آن دی‌اکسید کربن از آب استخراج کرد، اما مشکلات فنی باز هم منجر به تعطیل شدن کارخانه شد. این آبفشان بار دیگر در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان یک جاذبه‌ی گردشگری شروع به کار کرد.

آبفشان آندرناخ، به طور معمول، هر دو ساعت یک بار و به مدت ۶ الی ۸ دقیقه فوران می‌کند. این آبفشان در یک منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی طبیعی قرار دارد که همه‌ ساله از یک آوریل تا ۳۱ اکتبر باز است و به‌ علت سرمای شدید زمستان، این منطقه از یک نوامبر تا ۳۱ مارس بسته می‌شود.

آبفشان چفین‌رنچ (Chaffin Ranch Geyser)

آبفشان چفین‌رنچ که در نتیجه‌ی یک عملیات حفاری به‌وجود آمده است، دقیقا در ۱۹ کیلومتری آبفشان بلور و ۱۰۰ متری شمالِ رودخانه‌ی سن‌ رافائل قرار دارد. همچنین فاصله‌اش از گرین‌ریور تنها ۱.۶ کیلومتر است. این آبفشان معمولا هر ۲ تا ۴ ساعت و با ارتفاع ۵ الی ۱۰ متر فوران می‌کند. آبفشان چفین‌ریچ در بهار و تابستان متعادل‌تر است و اغلب در پاییز و زمستان، فوران‌های کمتری را شاهد هستیم. احتمالا این موضوع به سبب سطح آب‌های زیرزمینی است. آبفشان چفین‌رنچ در دهه‌ی ۱۹۳۰ به دست یک گروه حفاری ایجاد شد که به دنبال نفت بودند.

آبفشان اُلد پرپچوال (Old Perpetual)

این آبفشان، در شهر لیک اورگن آمریکا و در ۳ کیلومتری لیک‌ویو (شیکاگو) واقع شده است. آبفشان الد پرپچوال در نتیجه‌ی حفاری‌های دهه‌ی ۱۹۲۰ ایجاد شد. بلافاصله بعد از شکل‌ گرفتنش، تبدیل به جاذبه‌ی گردشگری شده و مردم از سرتاسر دنیا برای تماشای فوران آب و نیز شنا کردن در آب معدنی به این مکان آمدند. بیش از ۹۰ سال است که تنها آبفشان اورگن، فوران‌هایی با دمای ۹۳ درجه‌ی سانتیگراد و ارتفاع ۱۲ متر در هر ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه به هوا پرتاب می‌کند. اما طی سالیان گذشته، این آبفشان شروع به خشک شدن کرده است. آبفشان الد پرپچوال، در ژوئن ۲۰۰۹ از حرکت باز ایستاد، اما اخباری مبنی بر فعالیت‌ دوباره‌ی این آبفشان در ماه مه ۲۰۱۴ منتشر شد.