برنامه سفر جاده ای در گشت و گذاری از رشت تا سرعین و سلطانیه
برای این سفر حداقل به دو روز زمان نیاز دارید، پس اگر ساکن شمال کشور هستید یا سفری به رشت رفتهاید و منظره سبز جنگل و پهنه آبی دریا را خوب سیاحت كردهاید، با این سفر تجربهای تازه رقم بزنید؛ از تجربه آب تنی در چشمههای آبگرم گرفته تا بازدید از بناهای ثبت جهانی شده مقبره شیخ صفیالدین اردبیلی و گنبد سلطانیه تا معبد كمتر دیده شده «داشکسن» و نقش اژدهای معروفش. سفری كه طبیعتگردی و بازدید از مکانهای تاریخی را نیز در برنامه آن گنجاندهایم تا پروپیمانتر شود. یادتان باشد كه در این سفر به شهرهایی خواهید رسید که تا اواسط اردیبهشت ماه، شبهای سردی دارند و باید لباسهای گرم زمستانی همراه خود داشته باشید.
چطور برسیم؟
در این سفر در چشمههای آبگرم آب تنی کنید و بناهای ثبت جهانی شده بقعه شیخ صفی و گنبد سلطانیه و معبد كمتر دیده شده «داشکسن» و نقش اژدهای معروفش را ببینید
از رشت باید راهی پونل شوید و از آنجا نیز به خلخال برسید. این یعنی ۱۳۶ کیلومتر رانندگی، تقریبا در دو ساعت و نیم. بعد از «کرندق» و «هیر» با ۱۲۰ کیلومتر رانندگی به اردبیل میرسید. با توجه به جاده حدود سه ساعت در راه خواهید بود. از اردبیل تا سرعین نیز ۳۰ دقیقه راه دارید. بعد از عبور از «نیر» و «بستانآباد» در یک مسیر تقریبا ۲۰۴ کیلومتری که منطقه حفاظتشده «بزقوش» را دور میزند و پس از حدود چهار ساعت رانندگی به میانه میرسید. فاصله ۱۳۰ کیلومتری میانه تا زنجان را نیز تقریبا در ۱۰۰ دقیقه میپیمایید.
کجا بگردیم؟
در مسیر برگشتتان از زنجان، میتوانید بزرگترین بنای آجری ایران را ببینید.
گنبد سلطانیه: در مسیر بازگشتتان از زنجان میتوانید یکی دیگر از آثار جهانی ایران را ببینید. تقریبا ۳۵ کیلومتر بعد از خروج از زنجان، میتوانید قد و قامت بلند گنبد سلطانیه را در سمت راست آزادراه ببینید، اولین بنایی که هر تازهواردی به شهر سلطانیه مشتاق است ببیند. بدنه اصلی گنبد و تمام ساختمان آن با آجر ساخته شده و گنبد با روكش كاشیهای فیروزهای و لاجوردی و به شیوه معرقكاری تزیین شده، چنانچه گویی جامهای فیروزهای بر تن كرده است.این گنبد نخستین گنبد دو جداره در جهان است که نمیتوان نمونهای قدیمیتر از آن در جهان یافت. ضخامت گنبد ۱۶۰ سانتیمتر و فضای خالی بین دو پوسته ۶۰ سانتیمتر است.
این غول آجری ۴۸٫۵ متری مجموعه آرامگاهی الجایتو یا همان سلطان محمدخدابنده هشتمین ایلخان مغول است. علاوه بر خود مجموعه و موزهاش، ارگ سلطنتی، آرامگاه ملاحسن و بقعه چلپی اوغلی از دیگر بخشهای دیدنی سلطانیه است.
معبد داش کسن: یک اثر تاریخی تماشایی در نزدیکی سلطانیه، معبد «داش کسن» یا «سنگ برُان» است با نقش دو اژدهای افسانهای در نزدیک آن. این معبد با شهر سلطانیه حدود ۱۰ کیلومتر فاصله دارد. وارد جاده سلطانیه بهسمت قیدار شوید و پس از حدود پنج کیلومتر رانندگی، در سه راهی بهسمت چپتان بپیچید تا به روستای «ویر» برسید. بعضی قدمت این مجموعه را مربوط به دوره ساسانی و برخی نیز مربوط به دوره ایلخانی میدانند.
غار کتله خور: برای رسیدن به غار تماشایی کُتل خور یا کتله خور وارد جاده سلطانیه به قیدار شوید تا اول به «زرین رود» و بعد به روستای گرماب برسید. از گرماب نیز طبق تابلوهای غار رانندگی کنید. گفته میشود قدمت این غار به ۳۰ میلیون سال قبل برمیگردد. اینجا یکی از بلندترین غارهای ایران است که ۱۶ هزار متر دالان و راهروی ثبت شده دارد. برای گشتوگذار در این غار باید بلیط بخرید و البته هیچ خوردنی نیز با خود وارد غار نکنید.
رشت
معمولا دیدنی های رشت در تب و تاب مسافران دریا گم میشود.
باغ محتشم: شاید زمانی كه «صادق خان اكبر بیگلربیگی» از ملّاکان بزرگ رشت در دوره ناصری، دستور ساخت باغ و عمارتی زیبا را در رشت داد، فكرش را نیز نمیكرد كه بعدها این باغ را به نام دامادش «باغ محتشم» بشناسند. باغ محتشم امروزه یکی از مهمترین بوستانهای تاریخی شهر رشت است. باغ محتشم با عمارتی كه به نام كلاه فرنگی شناخته میشود و جاذبههایی مثل ساعت آفتابی، دیواره سنگ نوردی، زمین بازی و آكواریوم بزرگی که دهها قطعه از ماهیان زیبای آبهای شمال و جنوب كشور را دارد، یکی از تفرجگاههای مهم شهر رشت است. ورودی اصلی این باغ در سهراه پارک شهر قرار دارد و از وسطش یکی از دو رودخانه شهر رشت یعنی «گوهر رود» عبور میکند.
موزه رشت: موزه رشت، روزگاری خانه «میرزا حسین خان کسمایی» از یاران نزدیک میرزا کوچک خان جنگلی بود و چند سال است که تبدیل به موزه باستانشناسی و مردمشناسی رشت شده است. برای تماشای این خانه تاریخی و داشتههای ارزشمندش باید تا خیابان بیستون بروید و كمی بالاتر از پاساژ بزرگمهر واردش شوید. برای دیدن بخش باستانشناسی باید به سرداب عمارت بروید و نمونههای زیبایی از زیورآلات باستانی، ریتونهای سفالی و فلزی با سر گاو و قوچ، ابزارهای جنگ مفرغی و همین طور نمونههایی از سكههای مختلف دوران اسلامی را ببینید که همگی در اکتشافات سراسر استان به دست آمدهاند.
خانه ابریشمی: خانه ابریشمی، نام یکی از رویاییترین خانههای قدیمی رشت است. خانهای كه «حاج میرزا ابریشمی» آن را در دوره قاجار خرید و بازسازیاش کرد و امروز به محلی برای دیدن دیوارهای سراسر طرح و نقش تبدیل شده است. در محله صیقلان رشت، دیدن این خانه و تالار آینه و چینی خانهاش را از دست ندهید.
موزه میرزا کوچک خان
«میرزا یونس کوچک جنگلی» معروف به میرزا کوچک خان احتمالا شناخته شدهترین شخصیت گیلک در تاریخ ایران است.
اگر میخواهید این فرد آزادیخواه را بیشتر بشناسید و خاطره او و سریال محبوب دهه ۶۰ را زنده کنید، سری به خانه میرزا بزنید که چند سالی است تبدیل به موزه شده است. عکسها، دستنوشتههای او و وسایل قدیمی این خانه را تماشا کنید. این موزه در خیابان استادسرای رشت قرار دارد.
ماسال: ماسال یکی از شهرهایی است که در این مسیر تنها از آن عبور خواهید کرد. ماسال که از جاهای دیدنی اطراف رشت به حساب میآید، در کنار شهر همسایهاش «شاندرمن»، زیباترین و شناخته شدهترین ییلاقهای استان گیلان را دارند. البته در این فصل سال این ییلاقهای مرتفع بسیار سرد هستند و در گرمای تابستان باید به آنها سر بزنید.
اردبیل
یکی از مهمترین مناطق دیدنی اردبیل، مقبره جهانی شیخ صفی اردبیلی است.
بقعه شیخ صفی: ۳۰۰ متر که از چهارراه امام در مرکز شهر بهسمت «عالیقاپو» بروید، گنبد معروف اللهالله در سمت راستتان اولین نشانه آشنایی است که به چشمتان خواهد خورد. این مجموعه در سال ۸۹ به فهرست میراث فرهنگی یونسکو پیوست. در مجموعه بقعه «شیخ» دیدنیهای بسیاری پیدا میکنید، اما آنچه که نباید از آن غفلت کنید مقبره شیخ، تالار چینی خانه، قندیل خانه و مقبره شاه اسماعیل اول و شهدای جنگ چالدران است.
بازار و حمام آقانقی: از بقعه شیخ صفی که بهسمت میدان قیام بروید، بازار تاریخی اردبیل ۲۰۰ متر آن سوتر از میدان عالی قاپو در سمت راست شما قرار دارد و ابتدای خیابانی که سمت چپ شما است، حمام تاریخی آقانقی با تابلوی موزه مردمشناسی اردبیل منتظرتان است.
پلهای تاریخی: پلهای تاریخی هفت چشمه، سیدآباد و یعقوبیه را برای تماشای منظره رودخانه بالخلو نیز که شده، نباید از دست بدهید. این رودخانه بعد از زهکشی و زیباسازی در دو سال اخیر به یکی از دیدنیترین نقاط شهر تبدیل شده است.
دریاچه شورابیل: این دریاچه که در غرب شهر قرار دارد، زمانی نه چندان دور به خاطر شوری آب و خاصیت درمانی گِلاش شهره بود، حالا با اضافه شدن آب به آن و گسترده شدن مساحتش به محلی کاملا تفریحی تبدیل شده است. میتوانید در آن قایقسواری کنید، در رستورانهای اطراف و حتی روی دریاچه غذا بخورید و از بزرگترین شهربازی شهر لذت ببرید.
بزقوش: منطقه حفاظتشده «بزقوش» یا «پرنده خاکستری» اسم رشتهکوهی است که حالا اسم یکی از مناطق حفاظتشده آذربایجان شرقی و بخشهایی از میانه و سراب را در بر میگیرد. بزقوش دو قله بلند بالای سه هزار متر و بسیار پرآب دارد. این منطقه پستاندارانی مثل کل و بز، خرس، گرگ، روباه و جوجه تیغی و پرندگان شکاری مثل عقاب، شاهین و کرکس دارد.
رودخانه قزل اوزن: این رود از مهمترین رودخانههای جنوب آذربایجان شرقی و زنجان است که به فارسی «طلای روان» معنا میدهد. این رود از ارتفاعات استان کردستان سرچشمه میگیرد و در نهایت به سد سفیدرود میریزد. اگرچه روی این رودخانه نیز سد بسته شده و مخصوصا در سالهای اخیر کم آب شده، اما با طبیعت تماشایی که این رود در این منطقه به وجود آورده در بعضی نقاط میتوانید به حاشیهاش بروید. در بعضی روستاهای حاشیه این رودخانه، برنج نیز کشت میشود. پلهای زیبایی را نیز که عموما به اسم پلدختر شناخته میشوند، روی این رودخانه میتوانید ببینید.
زنجان
موزه تا عمارتهای تاریخی، جاذبههای زنجان برای بازدید هستند.
موزه مردان نمکی: بعد از پیدا شدن مردان نمکی در اطراف زنجان، خانه ذوالفقاری زنجان، خانه مردان نمکی شده است. این مردان در واقع اجساد نمکسود شدهای هستند که از معدن نمک چهرآباد بیرون کشیده شدند. مردانی هزار و ۷۰۰ تا دو هزار و ۳۰۰ ساله دارند. برای دیدار مردان نمکی و خانه مرموزشان، باید راهی سبزه میدان شوید و خود را به مرکز بافت کهنسال زنجان برسانید که زمانی محله اعیاننشین شهر به حساب میآمده است.
رختشویخانه: برای دیدن رختشویخانه معروف زنجان، باید خودتان را به قلب بافت تاریخی زنجان برسانید. رختشویخانه زنجان تنها رختشویخانه ایران است و رئیس وقت بلدیه زنجان حدود صد سال قبل بانی ساختش شد تا زنان شهر در امنیت و دور از سرما مشغول شستوشو شوند. اینجا چند سالی است که تبدیل به موزه مردمشناسی شده و راه رسیدن به آن از خیابان سعدی است.
مسجد جامع زنجان: مسجد جامع زنجان که محل رفت و آمد طلاب علوم دینی است، از سمت غرب به بازار زنجان وصل میشود. اما سرراستترین مسیر برای دسترسی به مسجد جامع و تماشای زیباییهایش، خیابان امام خمینی (ره) و سبزه میدان است. از دیدنیهای مسجد جامع یا سلطانی گنبد عظیم، صحن وسیع و ایوانهای رنگارنگ شده با کاشیهای هفت رنگ است.
غوطه در آبِ گرم سرعین
شهر سرعین حدود ۱۰ چشمه آبگرم دارد و در هر کجای شهر که اقامت کنید، به آنها دسترسی خواهید داشت.
مجتمع آبدرمانی سبلان: این مجتمع بزرگترین مجموعه آبگرم سرعین است. سه استخر سرپوشیده، دو استخر برای خانمها و یک استخر برای آقایان دارد، چهار سونای خشک و دو سونای بخار، بههمراه تعداد بسیاری حوضچه و دوش خصوصی. ضمن آنکه در این مجتمع، مرکز خدمات پزشکی و درمانی نیز وجود دارد. دمای این آبگرم، حدود ۴۷ درجه است.
مجتمع آبدرمانی بش باجیلار: یکی از قدیمیترین آبگرم های سرعین، آبگرم «بش باجیلار» یا «پنج خواهران» است که آب آن از پنج چشمه آبگرم تامین میشود. دمای آب اینجا ۴۲ درجه سانتیگراد است.
مجموعه آبدرمانی ایرانیان: یکی از مجتمعهای جدید آبدرمانی سرعین که در ورودی شهر قرار دارد، ایرانیان است. این مجموعه استخرهای جداگانه آبگرم، جوانان و کودکان و سرسره آبی و همین طور امکاناتی مثل جکوزی، سونای خشک و بخار، حوضچه آب سرد و اتاق ماساژ دارد. دمای آب این مجموعه حدود ۴۲ درجه است.
مجتمع گاومیش گلی: آبگرم گاومیش گلی (آبگیر گاومیش) یا آنطور که خود اهالی گامیش گلی تلفظ میکنند، پرآبترین چشمه آبگرم این منطقه است. دمای تقریبی آن ۴۷ درجه است.