سفر ۵ روزه به قزوین و الموت؛ گردش اسرارآمیز بهاری

هرآنچه باید در مورد قزوین بدانید

روز اول | روز دوم | روز سوم | روز چهارم | روز پنجم

قزوین، پایتخت خوشنویسی ایران، یادگارهای بسیاری از تاریخ را در خود جای‌داده است.رنگ و بوی صفوی هنوز در پس آثار تاریخی زیبای این شهر به مشام می‌رود. افزون بر این، منطقه زیبا و اسرارآمیز الموت، وسوسه سفر به استان قزوین را دو چندان می‌کند. این سرزمین کهن و افسانه‌ای، در طول تاریخ فرازوفرودهای تاریخی بسیاری به خود دیده است، که به نام اسماعیلیان و به‌ویژه حسن صباح اوجی دیگر یافته و همواره مورد توجه گردشگران، جهانگردان و پژوهشگران پزشماری بوده است. بقایای قلعه شیرکوه، قلعه لمبسر، الموت و بسیاری قلعه‌های دیگر در کنار طبیعت بکر و چشم اندازهای زیبای دریاچه اوان جاذبه‌های طبیعت‌گردی و گردشگری باشکوه و به غایت زیبا برای منطقه و استان قزوین فراهم آورده‌اند.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: موزه قزوین در ابتدای خیابان حلال احمر از سمت خیابان سبزه‌میدان قرار دارد. این خیابان یک‌طرفه به‌سمت شمال است.

در این موزه افزون بر اشیای سفالی و فلزی دوره‌های پیش از تاریخ، آثار ارزشمندی از روزگاران پیش از اسلام و دوره‌های اسلامی تا قاجاریه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. سکه‌های متعلق به اشکانیان تا قاجار، مهرهای نفیس و تاریخی ظروف سفالی، فلزی و سنگی، اشیای زینتی، نظامی و کاربردی از جمله آثار موجود در موزه شهر قزوین هستند.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: این مجموعه در چند قدمی موزه قزوین و در خیابان حلال احمر قرارگرفته است.

مجموعه باغ صفویه بنا به فرمان شاه‌طهماسب ساخته شده و بناها و عمارت های باشکوهی را در دل خود جای داده است. این مجموعه با سردر زیبای عالوقاپو که کتیبه‌ای با کاشی معرق را بر پیشانی خود دارد، آغاز شده و پس از گذشتن از چندین محوطه به کاخ باشکوه چهل‌ستون می‌رسد و در درازای مسیر آثاری بجا مانده از دوران مختلف از جمله: عمارت پهلوی و عمارت قاجاری، بقعه پیغمبریه، گراند هتل و مدرسه امید قرار گرفته‌اند. این مجوعه به نام‌های باغ سعادت‌آباد، باغ فرهنگی قزوین، دولت‌خانه صفوی یا ارگ طهماسبی نیز آوازه دارد.

• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت
• نشانی: این رستوران هم به فاصله اندکی از این مکان‌های دیدنی در خیابان اصلی آیت الله طالقانی قرار گرفته است.

اگر اهل آزمودن غذاهای محلی هستید و رهسپار قزوین، قیمه نثار را در وعده‌های غذایی خود بگنجانید؛ قیمه بدون لپه با خلال پرتقال، خلال بادام، پسته، زرشک و زعفران. شک نکنید که از انتخاب خود پشیمان نخواهید شد.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: این مجموعه در چند قدمی موزه قزوین و مجموعه باغ صفویه، در خیابان حلال احمر قرار گرفته است.

قزوین نیز چهل‌ستونی نامی دارد که تنها بنای باقی مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه‌طهماسب محسوب می‌شود. عمارت باشکوهی در میان باغی زیبا، با دیوارهای منقش که هنر دست هنرمندان مکتب قزوین است و به کلاه‌فرنگی نیز معروف است.

از مبارک‌ترین بنای دنیا بیشتر بخوانید:

• کاخ چهلستون قزوین، مبارک‌ترین بنای دنیا

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: از کاخ چهل‌ستون تا کلیسای کانتور کمتر از ۱۰ دقیقه پیاده‌روی و ۵ دقیقه با خودرو زمان نیاز است. از طریق بلوار آیت الله طالقانی، خیابان دارایی می‌توانید خود را به آنجا برسانید.

از همان ابتدای ورود، ستون‌های آذین شده در نمای خارجی کلیسا نظر شما را به خود جلب خواهد کرد. کلیسای کانتور که به "برج ناقوس" نیز معروف است در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران به دست روس‌ها ساخته شده است. فرم‌های معماری و تزیینی کلیسا از المان‌های زیبایی است که کانتور را از دیگر بناهای قزوین متمایز کرده است. اگر در سفر به قزوین به بازدید از این کلیسا رفتید حتما در حیاط آن قدمی بزنید و سنگ قبرهایی را که متعلق به سالیان دراز است از نزدیک ببینید. گفته می‌شود یکی از این سنگ قبرها متعلق به یک خلبان روسی است.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۳ ساعت
• سرای سعد السلطنه قزوین در خیابان امام خمینی قرار دارد و از طریق خ عبید زاکانی به‌سمت جنوب می‌توانید خود را به آنجا برسانید.

سرای سعد السلطنه قزوین به دست باقر خان سعدالسلطنه فرماندار قزوین در اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شد. این کاروان‌سرا تا پیش از جنگ جهانی اول، پایگاه تجارت و فعالیت بازرگانی شهر محسوب می‌شد اما بعد از تغییرات سیاسی حکومت روسیه، موقعیت خود را به‌عنوان پل ارتباطی، بازرگانی بین اروپا و آسیا از دست داد و حیات اقتصادی خود را به‌صورت نیمه فعال ادامه داد. اگر به بازدید از این کاروان‌سرا رفتید چند ساعتی را به گشت‌وگذار و قدم زدن در این بنای باشکوه اختصاص دهید.

• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت
• نشانی: رستوران در نزدیکی سرا قرار دارد.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: خانه و حسینیه امینی‌ها در تقاطع خیابان مولوی و منتظری قرار دارد.

سه تالار آیینه‌کاری شده با درهای منقش به طرح‌های منبت از دیدنی‌ترین بخش های این خانه قدیمی است. دیدار از قسمت زیر تالار که به امور خدماتی از جمله شربتخانه، اختصاص داده شده است، خالی از لطف نیست.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: این مسجد در فاصله سه دقیقه رانندگی از تکیه درخیابان سپه قرار دارد و از طریق خ منتظری، خیابان شهدا می‌توانید خود را به آنجا برسانید یا کوچه‌های داماد و حلاجان را شش دقیقه به‌سمت شرق بروید.

وارد قزوین که می شوی از فاصله‌ی دور، گنبد فیروزه‌ای با مناره‌های بلند کاشی کاری شده ای خودنمایی می‌کند که متعلق به مسجد جامع قزوین است. گفته اند هارون الرشید دستور ساخت مسجد را زمانی که قصد ترک قزوین به مقصد خراسان را داشته، داده است. مسجد جامع یا عتیق از بزرگ ترین مساجد ایران و به سبک چهار ایوانی است که می‌توانید معماری دوره‌های مختلف را در آن بیابید.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۱ ساعت
• نشانی: از مسجد به خیابان شهدا بازگشته و خیابان را به‌سمت جنوب ادامه دهید تا به آب‌انبار برسید پیاده حدود هفت دقیقه در راه خواهید بود.

از ابتدای ورود به بنا با دیدن دیواره های آجری تزئین شده با سنگ های منقش، گویی قدم در صفحه ای از تاریخ گذاشته اید. بعد از گذر از پاگرد، چهل و هفت پله شما را به مخزن اصلی می‌رساند که این مسیر به‌دلیل قرار گرفتن شیرهای آب در این قسمت به "راه شیر" معروف است.

• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت
• نشانی: رستوران نمونه در خیابان بوعلی سینا در فاصله پانزده دقیقه‌ای (با ماشین) از آب‌انبار قرار گرفته است. از طریق خیابان سپه، خیابان طالقانی، خیابان مدرس می‌توانید خود را به خیابان بوعلی سینا برسانید.

• زمان پیشنهادی: ۴ ساعت
• نشانی: پارک جنگلی بارجین و دهکده طبیعت در شمال شرقی قزوین و خارج از شهر در فاصله نیم ساعتی قرار گرفته است و از طریق بلوار آیت الله مدرس، بهشتی و بابایی خود را به آنجا برسانید.

در پارک جنگلی باراجین می‌توانید شهر قزوین را زیر پای خود ببینید. این پارک جنگلی محل مناسبی برای گذران اوقات فراغت و لذت بردن از هوای مطبوع و کوهپایه ای منطقه است. این منطقه خوش آب وهوا که از گذشته‌های دور تفرجگاه اهالی قزوین بوده است از امکاناتی چون زمین چمن، پیست دوچرخه و موتورسواری و شهربازی و کمپینگ هایی با قیمت مناسب برای مسافران برخوردار است، همچنین جاری بودن رودخانه ارنزک در این منطقه زیبایی آن را دوچندان کرده است. در دل این پارک جنگلی اما به‌تازگی دهکده‌ای شکل گرفته است که یکی از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های کشور است. در این دهکده زیبا انواع حیوانات از گونه‌های مختلف نگهداری می‌شوند که برخی از آن‌ها در نوع خود بی‌نظیرند. تفاوتی که این پارک با سایر پارک‌های شبیه خود دارد این است که در اینجا می‌توانید در درب ورودی غذای مخصوص حیوانات را تهیه کرده و با دست خود به آن‌ها غذای دلخواهشان را بدهید.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: موزه مردم شناسی قجر در خیابان درگاهی قرار دارد. باید از طریق شمال خیابان دارائی و خیابان شهرداری، وارد بلوار آیت الله مطهری شده و از طریق خیابان بوعلی سینا و پس از آن خیابان عبید زاکانی خود را به آنجا برسانید.

تاریخ بنای آن را در “صحت عافیت” معادل ۱۰۵۹ یافته‌اند. گرمابه را امیر گونه خان قاجار به دستور شاه‌عباس دوم صفوی ساخته است. این گرمابه نخست "حمام شاه" نام داشته ولی در دوره قاجار بعد از تغییراتی که در آن ایجاد شد از نام سازنده آن امیر گونه خان قاجار به حمام قجر تغییر نام یافت در حال حاضر فضای این حمام به موزه مردم شناسی تغییر کاربری پیدا کرده و به سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل تقسیم شده است. در فضای سربینه گوشه ای از زندگی اقوام کرد، لر، ترک، تات و مراغی به نمایش گذاشته شده است.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۳ ساعت
• نشانی: بازار قزوین در خیابان امام خمینی واقع‌شده است.

بازار سنتی قزوین همیشه مورد استقبال دو گروه از گردشگران قرار می گیرد. در نافه سراهای بجا مانده از دوران قدیم که همچنان پویا و زنده هستند، علاقه‌مندان به تاریخ و معماری سنتی و دوست‌داران خرید و گشت و گذار همواره حضور دارند.

• زمان دسترسی: ۲ ساعت و نیم
• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۳ ساعت
• نشانی: پس از طی مسافت تقریبی ۴۰ کیلومتر، به رجایی دشت میرسید، با طی مسافت تقریبی ۵۰ کیلومتر و گذشتن از به‌ترتیب روستاهای دیکین، معلم کلایه، شهرک به اشترخان خواهید رسید. بلافاصله بعد از عبور از روستای شتر خان وارد مسیر فرعی سمت چپ شده و با طی مسافت تقریبی ۹ کیلومتر به روستای گازرخان میرسید. قلعه در مجاورت این روستا واقع شده. جاده الموت باریک و پرپیچ است سعی کنید صبح زود بروید تا آفتاب باعث خستگی چشمتان نشود.

نام الموت در تاریخ ایران با نام اسماعیلیه گره خورده و حسن صباح به‌عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه از این قلعه به‌عنوان پایگاه حکومت خود و ترویج عقاید اسماعیلیه استفاده می‌کرده است. در قرن دوازده ام میلادی پیروان حسن صباح (تولد ۱۰۷۰ – وفات ۱۱۲۴ هجری قمری) رهبر مقتدر فرقه اسماعیلی مجموعه‌ای از قلعه‌های مستحکم را در سراسر رشته کوهه‌ای البرز بنا کردند. آن‌طور که مشهور است حسن صباح رهبری یک شبکه مخوف از فداییان را بر عهده داشت که وظیفه ترور یا ربودن شخصیت‌های سیاسی حکومت آن دوران به نام عباسیان را بر عهده داشت. از دیگر سوی؛ یتر وایلی در کتاب آشیانه عقاب، حسن صباح را قهرمانی آزاداندیش و آشنا به علوم و اسرار اسلامی دانسته و از داستان حشیش به‌عنوان توطئه ساختگی برای بدنام ساختن فرقه اسماعیلیون یادکرده است. مغول‌ها برای جلوگیری از اشغال مجدد این قلعه‌ها، استحکامات این قلعه‌ها را از میان بردند. امری که سبب شده از شگفتی‌های معماری این دژها ویرانه‌ای به عصر ما برسد. با تخریب قلعه الموت دوران نفوذ اسماعیلیان در ایران نیز پایان گرفت. این قلعه به دست فراموشی سپرده شد تا اینکه در سال ۱۹۳۰ کتاب خاطرات خانم فریا استارک که سفرنامه‌ای در ارتباط با بازدید از قلعه‌های حشاشیون نوشته بود به چاپ رسید.

صرف ناهار در هتل کوه ساران، مناظر جذابی از طبیعت پیش رویتان قرار می‌دهد. همچنین خانه‌ای متعلق به خانواده سامعی با ظرفیت ۵ نفر آماده پذیرایی از شما است. مهمان‌سرای گلستان نیز که در میان درختان سرسبز بالای روستا جای گرفته است، منظره زیبایی از پله‌های الموت به دست می‌دهد.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۳ ساعت
• نشانی: مسیری را باز شد و روستای شهرک و معلم کلایه را رد کنید تا به خروجی دریاچه اوان برسید. از سر جاده تا دریاچه حدود ۲۰ دقیقه راه است.

پشت سر گذاشتن مسیری پرپیچ و خم در دل کوهستان به دیدار از دریاچه‌ی زیبای اوان می‌ارزد و خستگی راه را از تن بیرون می‌کند. دریاچه اوان که بزرگ‌ترین دریاچه طبیعی آب شیرین قزوین است با چشم‌انداز زیبای خود به‌ویژه در فصل بهار محل مناسبی برای گذران اوقات فراغت گردشگران است . در سفر به اوان می‌توانید از تفریحاتی نظیر ماهی گیری، قایق سواری و شنا لذت ببرید. آب دریاچه اوان از چشمه‌های درون جوش دریاچه تامین می‌شود. چشم‌انداز این دریاچه با درختان دست کاشت و گیاهان رسته در بیرون و درون آن، بی‌نهایت لطیف و ساده است. کل و بز، پلنگ، خرس، روباه، شغال، گرگ، انواع عقاب، کبک و ماهی ها و … حیات وحش این حوزه آب‌خیز را تشکیل می‌دهند.

• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: جاده را حدود ۱۰ دقیقه به‌سمت شمال ادامه دهید تا به روستای زرآباد برسید.

داستانی بدین شرح بسیار روایت شده، در الموت درختی است که هر سال ظهر عاشورا از آن مایع رنگینی به مانند خون تراوش می‌کند، عباراتی که باعث شده، این درخت در کنار قلعه الموت به جاذبه‌ای مشهور تبدیل شود. بطوریکه همه ساله گردشگران بیمشاری از اقصی نقاط دنیا برای دیدن این پدیده به زرآباد سفر می‌کنند. گفتنی است پدیده چنار خون‌بار قدمت تاریخی دارد این پدیده از زمان شاه‌سلطان حسین صفوی به این سوی شناخته شده بود و در دوره قاجاریه شهرت بسیاری پیدا کرد. از همان سال‌ها در خصوص واقعی بودن یا غیرواقعی بودن این پدیده گفتگوها و مطالعات زیادی صورت گرفته، اما خون یا صمغ، هرچه که باشد جاذبه ایست که زرآباد و درختش را به مکانی دیدنی در الموت تبدیل کرده است.

• نشانی: مسیر را تا دریاچه شهرک باز شد، اقامتگاه در روستای شهرک کنار خیابان اصلی قرار دارد.

در اقامت‌گاه بوم‌گردی آله آموت روستاییان تمامی تلاش خود را کرده‌اند تا میهمان نوازی الموتی‌ها را به رخ مسافران بکشند. بوی نان تازه محلی که صبح‌ها در تنور خانه پخت می‌شود یا دیوار‌های گاه‌گلی و حوض فیروزه‌ای با کلی گلدان شمعدونی‌های رنگارنگ، شما را به خاطرات چندین سال پیش و خانه مادربزرگ‌ها خواهد برد.

• زمان دسترسی: ۱:۴۵ دقیقه
• زمان پیشنهادی برای بازدید: ۲ ساعت
• نشانی: مسیر روز سوم را به‌سمت غرب و به سوی قزوین بازگردید تا به شهر رازمیان برسید. لمبسر در سه کیلومتری شمال شرقی رازمیان قرار دارد. از آنجا بیست دقیقه پیاده‌روی لازم دارید تا به آثار به‌جای مانده از دیواره‌ها و دژ قلعه برسید.

مستحکم‌ترین و بزرگ‌ترین دژ در منطقه‌ی الموت بوده و تاریخ ساخت آن به پیش از اسلام باز می‌شود. کیا بزرگ امید در سال چهارصد و هشتاد و نه این قلعه را به تصرف خود درآورده و پس از بازسازی شروع به توسعه آن کرد. مخازن بزرگ آب و غلات، دیواره های دو لایه سنگی در جبهه شرقی، دروازه‌های ورودی در شمال و جنوب قلعه و اختلاف ارتفاع صد و پنجاه متری آن، برج‌های متعدد نگهبانی و سیستم شگفت آور آبرسانی این قلعه را از دیگر دژها ممتاز کرده است. توصیه می‌کنیم حداقل برای ۲ ساعت از این قلعه اسرارآمیز دیدن کنید و آثار باستانی آن را ببینید و از صدای پرندگان لذت ببرید. به خاطر داشته باشید پیش از سفر حتما کرم ضدآفتاب و کلاه به‌همراه داشته باشید زیرا در ارتفاعات قله‌های البرز به‌ندرت سایه پیدا می‌کنید.