آشنایی با فرهنگ باستانی تمدن مایا

فرهنگ و تمدن مایا با سازه‌های عظیم و با‌شکوهی چون معابد، اهرام و شهرهای گوناگون شناخته می‌شود. این قوم به پیشرفته بودن و زندگی در یک نظام سیاسی و اجتماعی پیچیده، شهرت دارند. بسیاری از آثار به‌جا‌مانده از تمدن مایا، این حقیقت را آشکار می‌کند که این تمدن در رشته‌ها و زمینه‌های گوناگون، نسبت به سایرین برتری داشته‌اند و دنیای جدید هنوز هم در حال کشف نشانه‌هایی از دستاورد‌ها و پیشرفت‌های آنها است. امروزه، نوادگان این قوم در حدود ۵۰ درصد جمعیت گواتمالا را تشکیل می‌دهند. فرهنگ آنها هنوز هم، رو‌به‌جلو و بسیار پر‌رونق است. زنان و کودکانی که در لباس‌های سنتی قوم  مایا، در گوشه و کنار این کشور دیده می‌شوند، نشانه‌هایی از عظمت و غنای این فرهنگ اصیل دارند.

این تمدن با هنر بافندگی عجین شده‌است. این هنر زیبا در طی قرن‌های متمادی، باقی مانده و اکنون در سراسر جهان به رسمیت شناخته می‌شود. قوم مایا به ساختن سبد‌های منحصر‌به‌فرد، سفالگری، کنده‌کاری اشکال حیوانات بر روی چوب و مجسمه‌سازی، شهره هستند. Chichicastenango ، بازار سنتی فروش صنایع دستی که یکشنبه‌ها و پنجشنبه‌ها برگزار می‌شود، یک بازار سنتی مایایی است.

این تمدن به داشتن یکی از پیشرفته‌ترین زبان‌های نوشتاری در آمریکا و همچنین هنر و معماری خاص خود شهرت دارد. علاوه بر این، قوم مایا دارای سیستم‌های ریاضیاتی و نجومی پیشرفته‌ای بودند. این تمدن در اوج خود، پرجمعیت‌ترین تمدن جهان و از نظر فرهنگی دارای جوامعی بسیار پویا و پیشرفته بود. این قوم بیشترین تعامل را با سایر فرهنگ‌های آمریکای میانه داشته‌اند که همین مسئله به انتشار فرهنگی منجر شده‌است. تاثیراتی که این فرهنگ بر روی جوامع دیگر داشته‌ تا مرکز مکزیک نیز نفوذ کرده‌است. فرهنگ‌های دیگر نیز توانسته‌اند تاثیراتی بر روی قوم مایا داشته باشند که این در نتیجه‌ی تبادلات فرهنگی و تجاری بوده‌است.

امروزه بازماندگان این قوم، هنوز هم جمعیت قابل‌توجه و سنت‌ها و اعتقادات متمایز و منحصر‌به‌فردی دارند. هنر مایایی بسیار پیشرفته و چشم‌نواز است. کنده‌کاری بر روی چوب یکی از چشم‌گیرترین هنرهای مایایی است. از میان سایر هنرهایی که باقی مانده‌اند سفالگری، آثار سرامیکی و نقاشی‌های دیواری را می‌توان نام برد.

رنگ آبی مایا، که یکی از ویژگی‌های بارز آثار هنری مربوط به این تمدن است، قرن‌های متمادی است که ماندگار است. اما تکنیک‌ها به مرور زمان از بین رفته‌اند. نقاشی‌های دیواری کشف شده‌ی این تمدن، یکی از بهترین نمونه‌ها در سبک و پیکرنگاری هستند.

معماری مایایی هزاران سال قدمت دارد. یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های معماری این تمدن، هرم‌های پله‌دار هستند. سایت‌های باستان‌شناسی متعددی مانند Jolja، Naj Tunich و  Candelaria نیز وجود دارند که آثار به‌جا‌مانده از این تمدن را در خود حفظ می‌کنند.

هر ۵۲ سال یک بار، معابد بازسازی می‌شدند. North Acropolis در شهر مایایی Tikal  در مجموع ۱۵۰۰ سال تغییرات معماری را تجربه کرده‌است. با مشاهده‌ی تفاوت‌ها در معماری آثار به‌جا‌مانده از قوم مایا، می‌توان به تحولات و پیشرفت‌های این تمدن کهن پی برد.

معماری این تمدن، از ویژگی‌های طبیعی ناشی از توپوگرافی هر منطقه نیز تاثیر پذیرفته است. در حالی که بعضی از شهرهای مایایی در زمین‌های مسطح یوکاتان شمالی طراحی و ساخته شده‌اند، سایر شهر‌ها در تپه‌ها ساخته شده و از ارتفاعات طبیعی منطقه برای بالا بردن سطح برج‌ها و معابد استفاده شده‌است.

طراحی‌های شهری این تمدن با تقسیم‌بندی فضای میان بناها و گذرگاه‌ها، متمایز می‌شدند. میادین عمومی و فضاهای داخلی مجزایی نیز در این طراحی‌ها دیده می‌شوند. به مرور زمان، شهرها ظاهری قلعه‌مانند و تدافعی پیدا کردند. متناسب با محل قرارگیری منابع طبیعی، شهرها از طریق اضافه کردن گذرگاه‌ها و ارتباط برقرار کردن میان میادین و بناها، گسترش می‌یافتند. امروزه نیز، بازماندگان قوم مایا، از شیوه‌های سنتی کشاورزی استفاده می‌کنند و جایگاه خود را به عنوان یک پل ارتباطی با میراث تمدن مایا، پیدا کرده‌اند. منبع:

Buzzle