لندن‌ گردی با ویرجینیا وولف

ویرجینیا ولف یکی از با اهمیت‌ترین نویسندگان بریتانیا در قرن بیستم میلادی به شمار می‌رود. او پرچم‌دار داستان‌گویی با استفاده از جریان سیال ذهن است و شخصیت‌های داستان‌هایش بیش از هر چیز شرایط و خصوصیات انسان و جامعه را پس از جنگ جهانی اول نشان‌ می‌دهند. آثار جاودانه‌ی او شامل «خانم دالووی»، «به سوی فانوس دریایی»، «موج‌ها» و «اتاقی از آن خود» می‌شود. او با شجاعت توانست در دنیای مردانه و تبعیض‌آمیز ادبیات آن زمان، جایی برای زنان باز کند.

یکی از علایق وولف، پیاده‌روی در خیابان‌های لندن و تماشا کردن مردم بود. ویرجینیا ولف که زاده‌ی لندن بود و در همین شهر نیز مدفون شد، یک بار درباره این شهر گفت:

هرچند برای خیابان‌های لندن نقشه‌ وجود دارد؛ اما احساسات ما روی هیچ نقشه‌ای مشخص نشده‌اند. چه کسی می‌تواند بگوید که در پیچ بعدی با چه چیزی مواجه خواهیم شد؟

او با نقل مکان‌های بسیار، با محیط‌های متنوعی آشنا شده و در آن‌ها زیسته بود. شناخت خانه‌های ویرجینیا وولف و محل‌هایی که او در آن‌ها زندگی کرده است، به ما درک بهتری از خواندن آثار این نویسنده بزرگ خواهد داد.

خانه شماره ۲۲ در خیابان هاید پارک گیت، اولین خانه ویرجینیا وولف بوده است. او با نام آدلین ویرجینیا استفان در سال ۱۸۸۲ متولد شد و دوران بچگی را در آن خانه زندگی کرد. مادر او نیکوکار و مدل نقاشان پیشارافائلی، و پدرش نویسنده و منتقدی مشهور بود.

دوران کودکی او با حضور خواهر و برادر بزرگ‌ترش ونسا و توربی، و برادر کوچک‌ترش آدریان در خانه شماره ۲۲ سپری شد. این خانه در فاصله‌ی کمی از رویال آلبرت هال قرار دارد و امروزه سه پلاک آبی را از موسسه میراث بریتانیا به خود اختصاص داده است؛ یکی برای پدر وولف، دیگری برای خواهرش و آخری نیز برای خود نویسنده.

ویرجینیا در طول زندگی‌ خود از بیماری روحی سختی رنج می‌برد که بعدها آن را اختلال دو قطبی تشخیص دادند. زمانی که پدر ویرجینیا در سال ۱۹۰۴ مرد، او دچار دومین فروپاشی روانی‌اش شد. به همین دلیل او و بقیه اعضای خانواده‌اش تصمیم گرفتند تا خانه پدری را بفروشند و به خانه شماره ۴۶ در میدان گوردون نقل مکان کنند.

با این جابه‌جایی، خانواده وولف به گروه بلومزبری پیوست، گروهی متشکل از نویسندگان، روشن‌فکران، فیلسوفان و هنرمندانی که از دانشگاه کمبریج فارغ‌التحصیل شده بودند یا در بلومزبری کار می‌کردند. خصوصیت اصلی این گروه اهمیتی بود که در آثار و دیدگاه‌‌هایشان به مسئله هنر می‌دادند.

با اینکه ویرجینیا در کودکی توسط پدر و مادرش آموزش دیده بود، اما در سال ۱۸۹۷ تصمیم گرفت تحصیلات رسمی را نیز تجربه کند. او موفق شد به دپارتمان مستقل زنان در کالج کینگز لندن راه پیدا کند؛ ساختمانی که در نزدیکی میدان کینگستون قرار داشت.

ویرجینیا به‌مدت ۴ سال در دپارتمان زنان، به خواندن لاتین، یونانی و تاریخ پرداخت. او در همین دوران با برخی از مدافعان حقوق زنان در زمینه برابری تحصیلات آشنا شد که از آن جمله می‌توان لیلیان فیت‌فول، رئیس دپارتمان زنان و کلارا پاتر، نویسنده و پیشگام جنبش برابری تحصیلات را نام برد.

با آغاز هر دوره از بیماری، ویرجینیا به‌شدت دچار افسردگی می‌شد. او با هدف بهبود و برای نوشتن اثری جدید از طبیعت شلوغ و خفقان‌آور لندن دوری می‌کرد و به حومه‌های شهر پناه می‌برد.

ویرجینیا در سال‌های ۱۹۱۰، ۱۹۱۲ و ۱۹۱۳ به خانه برلی در تویینکهام رفت و مدتی در آن اقامت کرد. خانه برلی مکانی خصوصی برای نگهداری از زنانی بود که به اختلالات عصبی دچار بودند.

ویرجینیا که مجذوب هوای آزاد و تمیز حومه‌ی شهر شده بود، همراه با همسرش، لئونارد وولف، در سال ۱۹۱۵ به خانه هوگارت در ریچموند نقل مکان کردند. خانه‌ جدید ویرجینیا وولف که در جاده پارادایز قرار داشت، بعدها به محل تاسیس نشر هوگارت تبدیل شد. این کار در ابتدا تنها در حد یک سرگرمی بود؛ اما با خرید دستگاه صنعتی چاپ، زوج جوان کار خود را به‌صورت حرفه‌ای و جدی‌تر دنبال کردند.

بسیاری از کتاب‌ها وولف و همچنین اعضای گروه بلومزبری در چاپخانه نشر هوگارت به چاپ رسید. این نشر همچنان با نام گروه انتشاراتی کراون در لندن مشغول به کار است.

بعد از یک دهه زندگی در حومه شهر، ویرجینیا در سال ۱۹۴۲ خانه هوگارت را ترک کرد و به لندن بازگشت. او در خانه شماره ۵۲ در میدان تاوستوک اقامت کرد و محیط پیرامون او به یکی از بزرگ‌ترین منابع الهام این نویسنده در داستان‌هایش تبدیل شد.

بسیاری از قسمت‌های رمان «خانم دالووی» و «به سوی فانوس دریایی» فضای اطراف خانه ویرجینیا وولف را منعکس می‌کنند. همچنین ویرجینیا با ساعت‌ها تماشا کردن مردم در خیابان‌ها و شهر، توانست زندگی شهری را به بهترین شکل تصویر کند. هرچند ساختمان اصلی در بمباران ارتش آلمان در دهه ۱۹۴۰ نابود شد؛ اما مجسمه‌ای برنزی از وولف در میدان تاوستوک قرار گرفته است تا یادآور دوران اقامت او در این محله باشد.

بعد از خانه میدان تاوستوک، وولف به خانه شماره ۳۷ در میدان مکلنبرا نقل مکان کرد؛ اما طی یک حمله هوایی دیگر، خانه جدید آن‌ها از بین رفت و ویرجینیا و همسرش، لئونارد، به «خانه مانک» (Monk's House) در روستای رودمل که آخرین خانه ویرجینیا وولف محسوب می‌شود، اسباب‌کشی کردند.

حمله‌های جنگ جهانی دوم، استقبال سرد خوانندگان از اتوبیوگرافی‌ وولف و داوطلب شدن لئونارد در ارتش انگلیسی هوم‌گارد، ویرجینیا را برای بار دیگر دچار افسردگی‌ شدیدی کرد. او که تنها گزینه رهایی را در مرگ می‌دید، تصمیم به خودکشی گرفت و در سال ۱۹۴۱، با بستن سنگی به پا، خود را در رودخانه اوز غرق کرد.

همسر او، بقایای خاکستر وولف را زیر درختی نارونی دفن کرد که در باغ خانه‌شان بود و خود تا سال ۱۹۶۹ و هنگام مرگ‌اش در آن خانه باقی ماند.