جمهوری کرواسی، کشوری واقع در جنوب مرکزی اروپا و جمعیتی بالغ بر ۴ میلیون نفر، وسعتی بالغ بر ۵۶۵۹۴ کیلومترمریع، لقب یکی از کمجمعیتترین کشورهای واقع در اروپا را از آن خود کرده است. این کشور از آب و هوایی مدیترانهای برخورداراست که هر ساله، تابستانهای گرم و زمستانهای سرد را تجربه میکند. پوشش جنگلی و کوهستانی وسیعی در این کشور وجود دارد که باعث ایجاد آب و هوایی دلپذیر در فصل بهار میشود. حضور گیاهان، میوهها و سبزیجات بومی و منطقهای بهدلیل جغرافیای این کشور، از عوامل مهم در رژیم غذایی مردم محسوب میشود. با کجارو همراه باشید و در مورد رژیم و عادات غذایی مردم این سرزمین، بیشتر بدانید.
انواع پیشغذا، سالاد و دسر
در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی، پیشغذاهایی متنوع و خوشطعم وجود دارد که میتوانند بهعنوان خوراکیهای شروع کنندهی وعدهی اصلی، مورد استفاده قرار گیرند.
از جملهی این خوراکیها سیبزمینی آبپز، چیپس، برنج و gnocchi (کوفتهی تهیه شده با آرد یا سیبزمینی بههمراه سس مخصوص) هستند که بهعنوان رایجترین خوراکیها، قبل یا همراه با وعدهی اصلی غذا سرو میشوند. نوعی غذای بومی به نام fuži (خمیر پاستا را بهصورت استوانهای رول شده تهیه کرده و با مخلوطی از انواع مواد خوراکی مانند گوشت، پیاز، سبزیجات و سس مخصوص طبخ میکنند) در ناحیهی ایستریا (دماغهی ایستریا)، šurlice در جزیرهی Krk ،mlinci در زاگرب پایتخت کشور کرواسی و در نهایت لازانیاهای باریک، از جمله پیشغذاهایی هستند که در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی مورد استفاده قرار میگیرند.
گاهی اوقات نیز میتوان از سبزیجات پخته شده بهعنوان پیشنهاد ویژهی سرآشپز یاد کرد، که از طرفداران بسیاری نیز در بین مردم این کشور برخوردار است. مردم کشور کرواسی نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر، علاقهی زیادی به مصرف نان دارند. در رژیم غذایی آنها این مادهی غذای غنی، از ارزش ویژهای برخوردار است که بهعنوان جزء اصلی و همیشگی خوراکیهای موجود در وعدههای غذایی به شمار میرود. مردم کشور کرواسی، تکههای بزرگی از نان را همراه با لقمههایی از غذای اصلی، میل میکنند. عادت غذایی که اکثر مردم کشور ایران نیز از آن پیروی میکنند.
Zelena Salata
بیشترین سالادهایی که در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی مورد مصرف قرار میگیرند، سالادهای سبز هستند که در گویش مردم این کشور، به zelena salata شناخته میشوند. mješana salata (سالادهای مخلوط) از دیگر خوراکیهایی هستند که در برنامهی غذایی مردم کرواسی، بهوفور یافت میشوند. از دیگر ظرفهای غذای فرعی رایج در رژیم غذایی آنها، خیارترشی و ترشی فلفل است که علاقهمندان بسیاری را در سراسر کشور کرواسی برای تهیه یا خرید به مناطق مخصوص فروش آنها میکشاند.
Sladoled
از نمونههای بارز دسرهایی که در رستورانهای کشور کرواسی برای مشتریان تدارک دیده میشود sladoled (بستنی)، torta (کیک) و palačinke (پنکیک) است، که معمولا همراه با مارمالاد، سس شکلات و گردو سرو میشود. rožata (کرم کارامل) خوراکی معروف بندر دوبرونیک است که امتحان کردن آن، یکی از دلایل سفر مردم کرواسی به این منطقهی زیباست تا علاوه بر لذت بردن از مناطق جالب و دیدنی بندر دوبرونیک، از خوراکی ویژهی آن نیز لذت ببرند.
معمولا ظرف غذای اصلی که از گوشت تهیه شده باشد را درون روغن و در ماهیتابههای مخصوص آشپزی سرخ میکنند.
odrezak از جمله غذاهای گوشتی رایج در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی است. آشپزان این کشور، معمولا با استفاده از گوشت خوک یا گوشت ران گوساله، و با روشهای متفاوتی همچون سرخ کردن (na žaru)، شنیتزل (کتلت گوشت گوساله)، مخلوط کردن گوشت با مغز نان و کباب کردن آن (bečki odrezak)، سرخ کردن با کره (pariški odrezak) و در نهایت مخلوط کردن با گوشت هام و پنیر و سرخ کردن آن (zagrebački odrezak)، به تهیهی غذاهای گوشتی خود میپردازند.
گوشت بره نیز پس از گوشت خوک و گاو، از جمله فراوردههایی است که در مقیاس زیادی، توسط مردم کشور کرواسی مصرف میشود. آنها معمولا با به سیخ کشیدن و کباب کردن گوشت بره، کبابی خوشطعم و اشتهاآور را برای خانوادهی خود تهیه میکنند و با جمع شدن در کنار یکدیگر از میل کردن یک غذای عالی و سالم لذت میبرند. در برخی از مناطق کشور کرواسی که به پرورش گلهی گوسفند و بره مشغول هستند، رستورانهای بسیاری اداره میشوند که با بهترین کبابهای تهیه شده از گوشت این حیوانات، به پذیرایی و ارائهی خدمات به مشتریان خود میپردازند. کبابهای این مناطق نهتنها در سراسر کشور کرواسی بلکه در سراسر اروپا از شهرت زیادی برخوردار هستند. از نکات جالب این رستورانها، تهیهی بریانی و کباب در مقابل دیدگان مشتریان است. صاحبان این مکانها با تعبیهی کبابپزهای بزرگ در محیطی باز، فضایی را برای تهیهی گوشتهای کباب شده در مقابل دیدگان مردم عادی فراهم کردهاند. با این روش علاوه بر جذب مشتری بیشتر، آنها را از سلامت غذای تهیه شده نیز مطمئن میسازند. یکی از روشهای تهیهی گوشت کبابی، روشی است که در آن، گوشت را بهآرامی و با صرف زمان نسبتا زیادی روی حرارت کباب میکنند.
peka کباب معروف کشور کرواسی است که با استفاده از گوشت تازهی بره، درون ظرفی مخصوص بههمراه سبزیجاتی مانند سیبزمینی، گوجهفرنگی، فلفل و ادویههای بومی قرار داده و روی اجاقی که با استفاده از هیزم یا زغال، آتش آن را فراهم کردهاند، به طبخ آن میپردازند. این غذا بسیار مقوی، پرطرفدار و از محبوبترین غذاهای گوشتی است که در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی وجود دارد.
تصور شهرهای کشور کرواسی، بدون مغازههای پیتزا فروشی، امری غیرممکن و محال است. حضور تنوع جالبی از گونههای مختلف پیتزا در لیست غذاهای این مغازهها، در نوع خود جالب و منحصربهفرد است. اما نکتهای که بیش از همه توجه مشتریان را به خود جلب میکند، سبک طبخ پیتزا توسط آشپزان کرواسی است. آنها کاملا استادانه و مانند روش آشپزهای کشور ایتالیا، به تهیهی انواع پیتزا میپردازند. پیتزاهایی با کیفیت، خمیری بسیار نازک و ترد، سسهای مخصوص ایتالیایی و ادویههای بومی از ویژگیهای این غذای لذیذ ایتالیایی هستند و اما جالبتر اینکه مردم ساکن نواحی ساحلی کشور کرواسی، نوعی پیتزای بومی به نام پیتزای دریایی تهیه میکنند که با ترکیب غذاهای دریایی و موادی که در پخت پیتزا استفاده میشود، آن را طبخ میکنند.
Cobanac
خوراکهای گوشت نیز از غذاهای مصرفی در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی محسوب میشوند. البته در مقیاسی کمتر از کبابها، گوشتهای سرخ شده بهندرت توسط آشپزها یا مادران خانوادههای این کشور تهیه و تدارک دیده میشوند. البته تنوع زیادی از تاسکباب، غالبا و به دفعات تهیه شده و در کنار پاستاهای خوشخوراک، سرو میشوند. همچنین čobanac (معروف به خوراک قرمز) که یکی از غذاهای بومی مناطق جنوب شرقی کرواسی است، از دیگر غذاهایی است که در رژیم غذایی مردم این کشور تهیه و بهعنوان غذاهای زمستانی مورد مصرف قرار میگیرند.
Grah (غذای بومی ناحیهی دالماشیا)، یکی دیگر از سوپهای خوشمزهی مردم کرواسی است، که با فلفل پاپریکا، لوبیا و سبزی تهیه میشود. مادر خانواده، با اضافه کردن مقداری از سوسیسهای خرد شده به این خوراک، طعمی لذیذ و خاطرهانگیز را برای افراد خانوادهی خود، به ارمغان خواهد آورد.
یک غذای اصلی در منطقهی دالماشیای کشور کرواسی pašticada است که گوشت گوساله را در ترکیبی از نوشیدنی محلی و آلوبخارا طبخ میکنند. این غذای خوشعطر، از رایجترین و مقویترین غذاهایی است که در این منطقه از کشور، تهیه میشود. پس از گوشت چهارپایان اهلی، مردم کشور کرواسی علاقهی جالبی به مصرف گوشت ماکیان (مرغ و خروس) دارند و تنوع بسیاری از انواع ظرف غذاهایی که بر پایهی گوشت این حیوانات تهیه میشود، در برنامهی غذایی روزانهی خود، گنجاندهاند.
purica s mlincima (بوقلمون با پاستا) از غذاهای بومی در زاگرب (پایتخت کشور کرواسی) محسوب میشود. از دیگر غذاهای گوشتی میتوان به punjene paprike (غذایی متشکل از فلفل، برنج و گوشت) و sarma (غذایی که لای برگههای کلم را با مخلوطی از مواد خوراکی پر کرده و بهصورت پیچ طبخ کنند)، اشاره کرد.
مردم کشور کرواسی ترجیح میدهند وعدههای اصلی غذایی خود را در رستورانهای شهر خود میل کنند. در این کشور، چنین مکانهایی را با طراحی و ایجاد فضایی صمیمی و دوستانه، به مکانی راحت و دلنشین برای مردم تبدیل کردهاند و شاید همین مسئله، از دلایل حضور مردم هنگام صرف وعدههای غذایی در این اماکن باشد. از دیگر نکات قابلتوجه در رستورانهای کشور کرواسی، حضور تنها یک طیف مشخص از ظرفهای غذا است که این امر، کمک شایانی به مشتریان در انتخاب خوراک موردنظر و انواع دسرهای تدارک دیده شده، میکند.
konoba (مهمانخانه)، یکی دیگر از غذاخوریهایی است که در کشور کرواسی به ارائهی خدمات به مشتریان میپردازد. صاحبان مهمانخانهها با تدارک تسهیلاتی به مراتب بهتر و بیشتر از رستورانها، فضایی مناسب و دلپسند را برای عموم مراجعهکنندگان، فراهم کردهاند و مردم نیز حضور در این مکانها را به رفتن به رستورانهای کشور خود، ترجیح میدهند. شاید بهتر است بگوییم که مهمانخانهها مکانی برای سرو غذای مردم کرواسی و رستورانها فضایی برای پذیرایی از مهمانان خارجی است. چراکه عادت غذایی مردم کرواسی با گردشگران خارجی متفاوت است و همین امر سبب میشود تا در ارائهی خدمات و غذاهای تهیهشده به مشتریان داخلی و خارجی، تفاوتهای ملموسی در نظر گرفته شود. معمولا مسافران دیگر کشورها، از غذایی به نسبت سبکتر و در زمانی زودتر از آنچه در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی مرسوم است، به میل کردن وعدهی ناهار خود میپردازند و در هنگام غروب، غذایی کامل با انواع دسر، پیشغذا و نوشیدنی را سفارش میدهند.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، مردم کشور کراوسی ترجیح میدهند تا وعدههای غذایی خود را در مهمانخانهها یا رستورانهای کشورشان میل کنند. صبحانه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و این مکانها در ساعات اولیهی صبح، شاهد جمعیت زیادی از شهروندان کرواسی است. البته با توجه به هزینهای که پرداخت میشود، خوراکیهای سرو شده نیز متفاوت خواهد بود. اگر آنها در یک مهمانخانه یا هتل گرانقیمت اقامت داشته باشند، پیشخدمت معمولا یک صبحانهی کامل را که از یک قرص نان پیچ، برشهایی از پنیر و سالامی، مقداری کره و در صورت تمایل از کمی مربا و آبمیوه تشکیل میشود؛ برای میهمانان خود، سرو میکنند. در صورتیکه در یک مهمانخانهی متوسط، صبحانهی غلات، تخممرغ نیمرو و مقداری کالباس گوشت خوک به مشتریان عرضه میشود.
تعداد کمی از قهوهخانههای کشور کرواسی برای مشتریان خود صبحانه سرو میکنند که اغلب از کیفیت خوبی نیز برخوردار نیست. بنابراین تصور میل کردن این وعدهی غذایی در چنین مکانی برای مردم کرواسی خوشایند نیست. گاهی اوقات مردم با خریدن مقداری نان تازه، شیرینیهای رول، کلوچه و کیکهای لقمهای از نانفروشیها، در منزل یا محیط کار خود به میل کردن صبحانه مشغول میشوند. از این شیرینیها و کلوچههای اشتهاآور میتوان به burek (این کلوچه با مقداری پنیر و گوشت خرد شده پر شده است)، zeljanica (این کلوچه نیز با اسفناج پخته شده پر شده است) و krumpiruša (کلوچهای که با سیبزمینی پخته یا سرخ شده پر شده باشد)، اشاره کرد. البته نوشیدن یک فنجان قهوهی داغ همراه با این خوراکیهای ترد و خوشمزه، بسیار لذیذ و دلچسب به نظر میرسد.
در فرهنگ غذایی مردم کشور کرواسی، وعدهی ناهار در زمانی دیرتر و نزدیک به غروب خورده میشود. اکثر رستورانهای دایر در این کشور نیز در ساعاتی بین 10:30 صبح تا 12:00 ظهر، به مشتریان خود لیستی از خوراکیهای آماده را که معمولا برای چاشت تدارک دیده شده است؛ پیشنهاد میدهند.
این چاشت، در گویش ساکنان ساحلی کشور کرواسی marende و مردمی که دور از مناطق مرزی و دریایی زندگی میکنند، gableci گفته میشود. این خوراکیهای آماده یا میانوعدههای معروف کرواسی، تفاوت چندانی با غذاهای تهیه شده از گوشت و ماهی ندارند، تنها در اندازهای کوچکتر و بهعنوان بخش کوچکی از غذای اصلی، تهیه میشوند. اما مهمترین مزیت این خوراکیهای کوچک، کم هزینه بودن و بهصرفه بودن آنهاست که همین امر، باعث شده است در سراسر کشور کرواسی، طرفداران بسیاری را از آن خود کند. صاحبان مهمانخانههای کشور کرواسی، معمولا لیست این میانوعدهها را بهصورت جداگانه و با رنگی متمایز نسبت به سایر غذاهای موجود در لیست اصلی، در دسترس مشتری قرار میدهند تا آنها بتوانند این غذاها را از غذاهای اصلی، تشخیص دهند.
در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی، وعدهی شام از مهمترین وعدههای غذایی به شمار میرود. آنها، این وعدهی بسیار مهم غذایی را همانند ناهار، در ساعات دیروقت شب، میل میکنند. بهطور کل میتوان بیان کرد که این مردم، علاقهی زیادی به دیر میل کردن غذاهای اصلی خود دارند. در این کشور رستورانها و مهمانخانهها از ساعات 8:00 تا 11:00 شب، سرویسدهی به مشتریان را شروع میکنند، درصورتیکه اکثر مردم، برای میل کردن غذای خود، در ساعت 10:00 شب به بعد به این مکانها مراجعه میکنند. اما این مسئله در شبهای سرد زمستان کمی متفاوت است. بهدلیل تاریک شدن زودهنگام هوا، مردم این کشور نسبت به ماههای گرم سال، زودتر مشغول به خوردن وعدهی شام خود میشوند. ساعات بین 7:30 تا 9:30 شب، بهترین زمان برای میل کردن این وعدهی غذایی محسوب میشود.
در ارائهی این مقاله، سعی شد تا مطالبی کامل، مهم و مفید را در مورد رژیم، فرهنگ و آداب غذایی مردم کشور کرواسی تهیه و به شما دوستان عزیز کجارویی، تقدیم کنیم. امید است توانسته باشیم این وظیفهی خطیر را بهخوبی انجام دهیم. قطعا نظرات شما دوستان گرامی، میتواند ما را در ارائهی هرچه بهتر مقالات آتی راهنمایی و کمک کند.
منابع: roughguides, visit-croatia