طرز تهیه خورش شش انداز و انواع آن؛ غذای ساده و مقوی ایرانی
شش انداز از آن دست غذاهای گیاهی و بدون گوشت ایرانی است که در مناطق مختلف کشور از جمله گیلان، شیراز و زنجان بهشکلهای مختلفی طبخ میشود.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۳ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۳/۸/۱۶ بهروزرسانی شده است.
شش انداز یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که در چندین منطقه از کشور از جمله گیلان، شیراز و زنجان تهیه میشود؛ هرچند از نظر نوع مواد اولیه و نحوه طبخ تفاوتهایی با یکدیگر دارند. ضمن اینکه انواع شش انداز را میتوان برحسب سلیقه و ذائقه با نان یا برنج میل کرد.
جالب است بدانید، شش انداز از غذاهای ویژه چهارشنبه سوری و عید نوروز به شمار میرود که بهدلیل طبع گرم، در روزهای سرد زمستان تهیه میشود. برای آشنایی با طرز تهیه سه نوع شش انداز خوشمزه با ما همراه باشید.
طرز تهیه انواع شش انداز:
شش انداز گیلانی
مواد لازم برای ۵ نفر
- ۵ عدد بادمجان قلمی
- ۳۰۰ گرم مغز گردو
- ۲ قاشق غذاخوری رب انار ترش
- یک عدد پیاز
- زردچوبه، نمک، فلفل و دارچین به میزان لازم
طرز تهیه شش انداز گیلانی
۱. پیاز نگینی خردشده را در مقداری روغن تفت دهید تا کمی نرم شود.
۲. مغز گردو را چرخ کنید یا با آسیاب بهحالت کاملا پودر درآورید و درست مثل تهیه فسنجان، آن را همراه پیاز برای چند دقیقه تفت دهید.
۳. در ادامه زردچوبه، فلفل و دارچین را در آن بریزید و پس از تفتی مختصر، دو تا سه پیمانه آب در آن بریزید. وقتی آب جوش آمد، حرارت را کم کنید و اجازه دهید تا خورش بهتدریج روغن بیندازد.
۴. وقتی گردو روغن انداخت، رب انار را اضافه کنید و بگذارید برای نیم ساعت دیگر قل بزند.
۵. بادمجانها را پوست بگیرید و بهصورت مربعی ریز خرد کنید. بعد آنها را برای حدود ۳۰ دقیقه در مقداری آب و نمک قرار دهید تا تلخی بادمجانها گرفته شود.
۶. بادمجانها را آبکش کرده و آنها را خشک کنید و سپس در روغن داغ سرخ کنید تا طلایی خوشرنگ شوند.
۷. در این مرحله میتوانید بادمجان سرخشده را در خورش بریزید.
۸. اجازه دهید تا خورش بهآرامی جا بیفتد.
۹. این غذا تقریبا در مدتزمان ۶۰ تا ۷۰ دقیقه حاضر میشود و در مدتی کوتاه میتوانید خورش مجلسی و بسیار لذیذی داشته باشید.
نکته های تهیه شش انداز گیلانی
منبع عکس: اینستاگرام ashpazi.manotoo
- برای اینکه شش انداز بادمجان حسابی روغن بیندازد، چند تکه یخ در آن بریزید. این روش باعث واردشدن شوک به گردوها میشود و روغن بیشتری از خود پس میدهد.
- در کنار رب انار میتوانید از رب آلوچه و رب گوجهفرنگی نیز استفاده کنید.
شش انداز شیرازی
شش انداز شیرازی نهتنها بهعنوان یک خورش، بلکه برای صبحانه نیز میل میشود. مواد اصلی این غذا را هویج و تخممرغ تشکیل میدهند که برای سلامت بدن بسیار مفید هستند.
مواد لازم برای ۴ تا ۵ نفر
- نیم کیلو هویج
- یک عدد پیاز
- ۴ عدد تخممرغ
- یک قاشق مرباخوری رب انار
- یک قاشق غذاخوری کره
- نمک و فلفل به میزان لازم
طرز تهیه شش انداز شیرازی
۱. پیاز نگینی خرد شده را در مقداری روغن تفت دهید تا کاملا طلایی و نرم شود.
۲. هویج رندهشده را به آن اضافه کنید و پس از اینکه کمی تفت دادید، در ظرف را قرار دهید تا هویج بپزد. شیرازیها از هویج پاییزه (نرگسی) استفاده میکنند.
۳. پس از پختهشدن هویج، آب اضافی آن کشیده میشود و حالا میتوانید رب انار را اضافه کنید.
۴. در این مرحله نوبت به افزودن نمک و فلفل به غذا میرسد.
۵. در نهایت نیز تخممرغها را در شش انداز بشکنید و در ظرف را بگذارید تا کاملا ببندند.
شش انداز زنجانی
شش انداز زنجانی، خوراکی بسیار مقوی است که به خاگینه خرما شباهت دارد و اغلب در فصل سرد سال مصرف میشود تا بهواسطه طبع گرم و کالری بالایش، انرژی بدن را افزایش دهد. علاوه بر این، وجود کشمش و خرما که از منابع غنی خونسازی و آهن هستند، از فواید زیاد این غذا حکایت دارند.
مواد لازم برای ۴ نفر
- نصف پیمانه خرما بدون هسته
- یک عدد پیاز کوچک
- یک پیمانه گردو
- یک پیمانه کشمش پلویی
- ۴ عدد تخممرغ
- یک قاشق چایخوری دارچین
- ۳۰ گرم کره
- نمک و فلفل به میزان لازم
طرز تهیه شش انداز زنجانی
۱. ابتدا پیاز را در کمی روغن تفت دهید و کنار بگذارید.
۲. خرمای بدون هسته را خرد کرده یا بهصورت نصفه استفاده کنید. سپس آن را در مخلوط کره و روغن تفت دهید تا نرم شود؛ اما باید مرتب هم بزنید تا خرما نسوزد.
۳. سپس گردو خردشده را اضافه کنید و در ظرف را بگذارید تا با شعله ملایم نرم شود.
۴. در این مرحله نوبت به افزودن پیازداغ، کشمش پلویی و دارچین است که باید همه مواد را خوب با هم مخلوط کنید.
۵. در آخر نیز بهازای هر نفر، یک تخممرغ در غذا بشکنید و آن را هم نزنید. برخی افراد پس از پخت تخممرغ، یک پیمانه شیره انگور و سرکه روی آن میریزند که قطعا طعم متفاوتی پیدا میکند.
۶. این غذا تقریبا در عرض ۲۰ دقیقه حاضر میشود و میتوانید آن را با نان یا برنج سرو کنید.
نکته های تهیه شش انداز زنجانی
- در برخی دستورهای آشپزی از گوشت چرخکرده در شش انداز زنجانی استفاده میشود. به این ترتیب که یک عدد پیاز رندهشده، زردچوبه، فلفل و نمک و ۲۰۰ گرم گوشت چرخکرده را با هم مخلوط و کاملا ورز دهید و بهشکل کوفته قلقلی ریز درآورید. سپس آنها را در مقداری روغن سرخ کنید و کنار بگذارید. در ادامه گردو، کشمش و پیاز را سرخ کرده و گوشت را اضافه کنید و سپس نصف پیمانه سرکه و مقداری روغن حیوانی را به مواد بیفزایید و مخلوط کنید. پنج عدد تخممرغ را در کاسهای جداگانه هم بزنید و بعد به مواد داخل تابه اضافه کنید تا همه جای تابه پخش شود. وقتی تخممرغها پخت، غذا را سرو کنید و در صورت تمایل مقداری شیره خرما روی آن بریزید و از طعمش لذت ببرید.
- کشمشها را با شعله ملایم و برای مدتی کوتاه تفت دهید تا باد نکنند.
طعم خورش شش انداز
شش انداز از آن دست غذاهای ساده، مقوی و بسیار خوشمزهای است که امکان تهیه آن با کمترین مواد اولیه وجود دارد. از شش انداز گیلانی که ظاهر و طعمی شبیه به فسنجان دارد و رنگوبوی آن هر کسی را مجذوب خود میکند تا شش انداز زنجانی که بهلطف وجود خرما، گردو، کشمش و تخممرغ، بمب انرژی است، با مجموعهای از غذاهای لذیذ و سالم روبهرو هستید که باید آنها را در رژیم غذایی خود بگنجانید. شش انداز شیرازی نیز که شاید اسمش کمتر به گوشتان خورده باشد، غذایی متفاوت و جذاب است و قطعا اگر یک بار امتحان کنید، طرفدار آن خواهید شد.
در صورتی که بهدنبال غذایی گیاهی و بدون گوشت هستید، شش انداز میتواند خواسته شما را برآورده کند. پس چنانچه برای تهیه این غذا ترغیب شدهاید، حتما از روند آشپزی خود عکاسی کنید و با تگکردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، عکسهایتان را برای ما ارسال کنید. علاوه بر این، اگر تاکنون این غذا را میل کردهاید یا در طبخ آن مهارت دارید، میتوانید در پایین این مقاله از کجارو از نظر و تجربه خود برای مخاطبان ما بگویید.
منبع عکس: adventureiran.com، عکاس: نامشخص
دیدگاه