طرز تهیه سیر قلیه؛ خورش محبوب و نوستالژیک گیلانی

_{نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۹ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۳/۷/۱۵ به‌روزرسانی شده است.}

خورش سیر قلیه، یکی از غذاهای شمالی محبوب و قدیمی است که اصالت آن به استان گیلان برمی‌گردد. مرغ، اردک، غاز یا قرقاول، لپه، برگ سیر تازه و تخم‌مرغ از مواد اصلی تشکیل‌دهنده این خورش هستند. البته در برخی طرز تهیه‌ها از سیر تازه، پیاز، شوید خشک و زعفران نیز استفاده می‌شود. سیر قلیه را معمولا با کته و همراه با سیر ترشی و ترب سفید سرو می‌کنند. خورش سیر قلیه، غذایی بسیار مقوی و مفید است و از خواص مصرف آن می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان سرماخوردگی، کاهش فشار خون، جلوگیری از تشکیل لخته خون، کاهش کلسترول، کمک به داشتن عمر طولانی و پیشگیری از آلزایمر اشاره کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با طرز تهیه سیر قلیه و فوت و فن‌های کوزه‌گری آن آشنا کنیم.

هرآنچه باید درباره خورش سیر قلیه بدانید:

• طرز تهیه سیر قلیه گیلانی
• نکات مهم برای تهیه خورش سیر قلیه
• فواید خورش سیر قلیه
• طعم خورش سیر قلیه

طرز تهیه سیر قلیه گیلانی

مواد لازم برای ۳ تا ۴ نفر

• پنج قاشق غذاخوری لپه
• سه دسته برگ سیر ریز خرد شده 
• ۳ تا ۴ عدد تخم‌مرغ
• ۳ تا ۴ تکه مرغ 
• نمک، فلفل، زردچوبه، دارچین به مقدار لازم

طرز تهیه سیر قلیه

مرحله اول (آماده‌سازی لپه):

لپه‌ها را از شب قبل خیس کنید و چند بار آب آن‌ها را عوض کنید تا نفخ لپه گرفته شود و زودتر بپزد. سپس آب آن‌ها را خالی کنید و در یک قابلمه آب تازه، روی حرارت متوسط گاز به‌صورت جداگانه بپزید؛ اما مراقب باشید که لپه‌ها له نشوند.

مرحله دوم (آماده‌سازی مرغ):

مرغ را به‌صورت جداگانه به‌همراه زردچوبه، نمک، فلفل سیاه و یک عدد پیاز چهار قاچ شده و کمی آب در بک قابلمه بریزید و آن را روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا آب به جوش آید. کف جمع شده روی آب را با یک قاشق جمع کنید و دور بریزید. شعله گاز را کمی کنید تا مرغ بپزد. سپس آن‌ها را از آب مرغ دربیاورید و در یک تابه با روغن کمی سرخ کنید. مرغ‌های سرخ شده را مجددا در آب بگذارید. لپه پخته شده را به آن اضافه کنید.

مرحله سوم:

مقداری روغن را در یک قابلمه مناسب بریزید و قابلمه را روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا روغن داغ شود. برگ سیر ریز خرد شده را به‌همراه نمک، فلفل و زردچوبه در قابلمه بریزید و مواد را با هم تفت دهید تا آبش کشیده شود و مقداری سرخ شود. 

مرحله چهارم:

تخم‌مرغ‌ها را در ظرفی بشکنید و هم بزنید. سپس آن‌ها را به برگ سیر سرخ شده در قابلمه اضافه کنید. 

مرحله پنجم:

مخلوط برگ سیر و تخم‌مرغ را به مرغ اضافه کنید و اجازه دهید که کم آب شود و جا بیفتد.

نکات مهم برای تهیه خورش سیر قلیه با مرغ

• اگر فراموش کردید که لپه را از قبل خیس کنید، حتما یک بار آن را در آب بجوشانید و آب آن را خالی کنید. این کار را یک بار دیگر تکرار کنید و سپس لپه را با آب تازه بپزید.
• حجم برگ سیر، پس از سرخ کردن نصف خواهد شد؛ پس در استفاده از آن برای تهیه این خورش خوشمزه گیلانی، دست و دل‌باز باشید.
• از ساقه‌های سیر در تهیه خورشت استفاده نکنید و سعی کنید فقط برگ سبز سیر را در خورش بریزید.
• شما می‌توانید به‌جای گوشت مرغ از گوشت اردک یا غاز نیز استفاده کنید.
• اگر از مرغ کوچک یا اردک برای تهیه خورش استفاده می‌کنید، آن را پس از شستن و تمیز کردن به‌صورت درسته بپزید و به خورش اضافه کنید.
• توجه داشته باشید که خورش سیر قلیه گیلکی با مرغ، یک خورش کم آب است؛ پس آب مرغ را به‌اندازه به خورش اضافه کنید و اجازه دهید تا آب خورش کم شود.

• می‌توانید از زعفران دم‌کرده نیز برای خوش‌عطر کردن این خورش استفاده کنید.
• برخی افراد، کمی شوید خشک نیز به این خورش اضافه می‌کنند.
• افزودن کمی سیر رنده شده به برگ سیر در حال سرخ شدن، طعم این خورش را بهتر می‌کند.
• اضافه کردن آبغوره به خورش اختیاری است و می‌توان آن را حذف کرد.
• به‌جای آبغوره می‌توان از آب نارنج یا آب لیمو نیز استفاده کرد.
• برخی افراد تخم‌مرغ هم‌زده را در آخرین مرحله به خورش اضافه می‌کنند و پس از پخت آن در خورش، غذا را سرو می‌کنند.
• در برخی از طرز تهیه‌ها از پیاز سرخ‌شده نیز در غذا استفاده می‌شود.
• طرز تهیه سیر قلیه بدون لپه بسیار ساده است و کافی است لپه را از طرز تهیه حذف کنید؛ البته باید بدانید که لپه از مواد اصلی تشکیل‌دهنده این خورش اصیل گیلانی است و بهتر است که حذف نشود.

فواید خورش سیر قلیه

ماده اصیل تشکیل‌دهنده خورش سیر قلیه، برگ سیر است که ویتامین B۶، ویتامین C، مس، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز و سلنیوم دارد. در ادامه شما را با برخی از خواص شگفت‌انگیز برگ سیر آشنا خواهیم کرد.

• کنترل سطوح کلسترول خون: برگ سیر، میزان LDL و HDL (چربی خوب و چربی بد) را در جریان خون کنترل می‌کند و میزان چربی را پایدار نگه می‌دارد.
• بهبود گردش خون: سیر مانع از مسدود شدن جریان خون توسط چربی می‌شود و به همین دلیل، گردش خون به حالت مطلوب می‌رسد. 
• جلوگیری از بالا رفتن فشار خون: برگ سیر، فشار خون را پایین می‌آورد و به تثبیت فشار خون نیز کمک می‌کند.
• جلوگیری از بروز حمله قلبی و کاهش ریسک سکته مغزی: کمک به سلامت قلب و عروق و همچنین مغز از مهم‌ترین خواص برگ سیر است.
• بهینه‌سازی جربان خون: برگ سیر به اکسیژن‌رسانی کافی خون به ارگان‌های بدن کمک می‌کند. در ضمن، برگ سیر از ابتلا به هرگونه بیماری مرتبط با سلامت خون نیز جلوگیری می‌کند.
• کاهش قند خون: برگ سیر، قند خون را کاهش می‌دهد و سطح قند خون را بهینه‌سازی می‌کند؛ بنابراین برگ سیر را به‌عنوان گیاهی مفید برای جلوگیری از دیابت می‌شاسند.
• افزایش گلبول‌های خون: برگ سیر، خون را برای تولید گلبول قرمز تازه در داخل بدن تحریک کرده و همچنین روند ساخت گلبول‌های سفید را در زمان بروز بیماری تسریع می‌کند.

طعم خورش سیر قلیه

خورش سیر قلیه، خورش خوش‌طعم گیلانی است که با عطر و بویی اشتهاآور در کنار کته، دل شما را خواهد برد. سیر قلیه، غذایی مناسب برای فصول سرد است؛ زیرا برگ سیر تازه در فصل پاییز و زمستان در بازار در دسترس است و شما می‌توانید این خورش را با مواد غذایی تازه تهیه کنید. سیر قلیه، طرز تهیه ساده‌ای دارد و به سرعت در خانه آماده می‌شود. این خورش با فواید فراوان و طعمی دلچسب، هر سیلقه‌ای را راضی خواهد کرد؛ پس در درست کردن آن درنگ نکنید.

_{منبع عکس: gilakifood.com، عکاس: Bobak Radbin Studio}

اگر دوست دارید یک سیر قلیه خوشمزه در خانه درست کنید، دست به کار شوید و چنانچه موفق به تهیه این خورش خوشمزه شدید، حتما از آن عکس بگیرید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، تصاویر خود را با ما به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت تمایل، تجربه‌های خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در زیر همین مقاله به اشتراک بگذارید.

_{منبع عکس کاور: gilakifood.com، عکاس: Bobak Radbin Studio}