طرز تهیه شربت بهار نارنج؛ نوشیدنی لذیذ و گوارای ایرانی
با طرز تهیه شربت لذیذ و خوش‌طعم بهار نارنج آشنا شوید و با تهیه آن در مهمانی‌هایتان، عزیزانتان را سورپرایز کنید.
دلتان یک نوشیدنی خوشمزه و گوارا می‌خواهد؟ از گرمای تابستان فراری هستید و نمی‌دانید برای مهمانی چه نوشیدنی سرو کنید؟ با کجارو همراه شوید و بهترین نوشیدنی‌های ایران و جهان را در مجموعه شربتها و نوشیدنی‌ها، در خانه تهیه کنید. امروز قصد داریم طرز تهیه یک نوشیدنی مفید و لذیذ به نام شربت بهار نارنج را به شما آموزش دهیم تا با درست کردن آن، گرمای تابستان را از خود دور کنید.
بهار نارنج، شکوفه درخت نارنج در فصل بهار است که در فصل پاییز و زمستان، جای خود را به نارنج می‌دهد. از این گیاه در صنعت عطرسازی، ساخت انواع اسانس و انواع نوشیدنی‌های لذیذ فصلی، عرقیجات و تهیه مربا، گز، سوهان و غیره استفاده می‌شود. بهار نارنج، گیاهی بسیار مفید است و خواص بسیاری دارد. بهار نارنج، فرآورده‌های بسیاری دارد که در میان آن‌ها می‌توان به مربا، عرق، شربت، گیاه تازه، گیاه خشک شده، گیاه پودر شده و چای سیاه بهار نارنج اشاره کرد. یکی از بهترین راه‌ها برای بهره بردن از بهار نارنج، درست کردن شربت و مصرف روزانه آن است.
برای مصارف دارویی، شکوفه‌های بهار نارنج را صبح زود می‌چینند؛ زمانی که هنوز به حالت غنچه نشکفته هستند. سپس آن‌ها را در محلی تاریک، به سرعت خشک می‌کنند تا تغییر رنگ ندهند.
شربت بهار نارنج، از عرق بهار نارنج یا شکوفه‌های بهار نارنج، شکر، آب و آب لیمو تشکیل می‌شود. شما می‌توانید به‌سادگی شربت بهار نارنج را در منزل درست کنید و در روزهای گرم تابستانی، آن را نوش جان کنید تا تشنگی شما رفع شود و از خواص بی‌شمار بهار نارنج نیز بهره‌مند شوید. در ادامه شما را با دو روش تهیه شربت بهار نارنج آشنا خواهیم کرد که روش اول، مناسب افرادی است که با تلخی عرق بهار نارنج مشکلی ندارند و روش دوم برای افرادی است که به شربت‌های شیرین‌تر علاقه دارند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- تاریخچه بهار نارنج
- آیین بهار نارنج
- فرآورده‌های بهار نارنج
- مواد لازم (روش اول)
- طرز تهیه (روش اول)
- مواد لازم (روش دوم)
- طرز تهیه (روش دوم)
- نکات مهم برای تهیه شربت بهار نارنج
- فواید بهار نارنج
- عوارض مصرف بهار نارنج
- سفر به شیراز با طعم بهار نارنج
تاریخچه بهار نارنج
در لغت نامه دهخدا نارنج این‌گونه تعریف شده است:
اصل این لغت هندی است ولی از راه زبان‌های ایرانی وارد اروپا شده است. نارنج میوه‌ای است گرمسیری و از اقسام مرکبات ترش و گرد شکل است و نارس آن سبز و رسیده‌اش زرد می‌شود. در بعضی مناطق از جمله در شمال ایران در تمام فصول سال می‌توان میوه نارنج را روی درخت دید، در حالی که هنوز میوه سال گذشته بر درخت است میوه‌های جدید هم در حال رسیدن هستند.
عرق‌گیری از گل محمدی به‌صورت گلاب و عرق بهارنارنج، قدمتی طولانی در مازندران دارد. قدیمی‌ترین سند تاریخی از گلاب گیری و عرق‌گیری بهارنارنج در منطقه مازندران، مربوط به سال ۹۶۷ هجری است که در آن، میرتیمور مرعشی در کتاب «تاریخ خاندان مرعشی»، درباره آتش‌سوزی قلعه فیروزجاه چنین نوشته است:
آنچه مایعات بود از گلاب و عرق بهار [نارنج] و آبلیمو جمیع را صرف کرده به‌جای آب بر آتش ریختند؛ اما مفید نیفتاد.
این جمله کوتاه، به سه مایع گل محمدی، نارنج و لیمو در شمال ایران اشاره می‌کند. در حالی که سال‌ها، تنها شهر گلاب‌گیری ایران، قمصر بوده است.
جالب است بدانید که اسنادی وجود دارند که نشان می‌دهند، اهالی مازندران به پادشاهان مختلف، هدایای بهاری می‌دادند و عرق بهارنارنج یکی از این هدیه‌های با ارزش و مورد قبول شاهان و بزرگان بوده است. برای مثال، می‌توان به فرمانی از فتحعلی شاه قاجار جهت تشکر از جعفرقلی خان قاجار به خاطر ارسال هدایا به دربار شاه اشاره کرد. در این فرمان، هدایایی شامل مرکبات، ماهی، بهارنارنج، آب نارنج و غیره برای شاه ارسال شد.
آیین بهار نارنج
آیین سنتی عرق‌گیری بهار نارنج، از جمله آیین‌های سنتی مازندرانی‌ها از قدیم بوده است و امروزه، شهرهای بسیاری در سراسر ایران، جشنواره بهار نارنج را برگزار می‌کنند. در حال حاضر، آیین سنتی جشن بهار نارنج در شورای عالی ثبت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، با عنوان جشن بهار نارنج مازندران به ثبت ملی رسیده است.
فرآورده‌های بهار نارنج
- عرق بهار نارنج: آب حاصل از تقطیر گل‌های بهار نارنج، عرق بهار نارنج نامیده می‌شود که طبیعتی گرم دارد و در آشپزی و برای معطر کردن شربتها مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
- مربای بهار نارنج: از شکوفه بهار نارنج، مربای لذیذی تهیه می‌شود که خواص مفید شکوفه را دارد و مقوی معده و ضد تشنج است.
- دم‌کرده بهار نارنج: اگر یک قاشق مرباخوری از گل شکوفه خشک نارنج را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و در فنجان را ببندید، پس از حدود ۱۰ دقیقه، یک نوشیدنی بسیار خوشبو و نشاط‌آور تولید می‌شود.
- بستنی و فالوده بهار نارنج: امروزه استفاده از بهارنارنج در بستنی‌ها به‌ویژه در شهرستان بابل بسیار رایج است و سال‌ها است که بستنی و فالوده بهار نارنج در شیراز و کاشان نیز خورده می‌شود.
مواد لازم (روش اول)
- ۲ پیمانه عرق بهار نارنج
- ۵ پیمانه شکر
- ۱ قاشق سوپ خوری آبلیمو
- ۳ پیمانه آب
طرز تهیه (روش اول)
۱. ابتدا شکر، آب و عرق بهار نارنج را در قابلمه‌ای مناسب بریزید و روی شعله متوسط گاز قرار دهید قرار دهید تا شکر کاملا حل شود.
۲. پس از غلیظ شدن شربت، حدود ۱۰ دقیقه قبل از اینکه به قوام مورد نظر برسد، آبلیمو را به آن اضافه کنید و ۱۰ دقیقه با آبلیمو، شربت را بجوشانید.
۳. وقتی شربت به غلظت مورد نظر شما رسید (کمی رقیق‌تر از شربت مربا)، آن را از روی حرارت بردارید و پس از خنک شدن در یک شیشه دربسته بریزید و در یخچال نگهداری کنید.
۴. برای تهیه شربت، می‌توانید یک تا ۲ قاشق از شربت بهار نارنج را در لیوان بریزید و بقیه آن را با آب پر کنید. شربت بهار نارنج شما آماده سرو است.
مواد لازم (روش دوم)
- ۴ لیوان بهار نارنج
- ۳ لیوان شکر
- ۳ لیوان آب
- ۲ قاشق غذاخوری آبلیمو
- نصف قاشق مرباخوری پودر هل سبز
طرز تهیه (روش دوم)
۱. ابتدا بهار نارنج را برگ برگ کنید و پس از اینکه برگ‌ها را کامل شستید، آن را داخل قابلمه بریزید و حدود ۲ لیتر آب به آن اضافه کنید. سپس آن را روی حرارت قرار دهید تا بجوشد.
۲. بعد از اینکه آب جوشید و چند قل زد، آن را آبکش کنید و با آب سرد به‌خوبی بشویید.
۳. دو مرحله قبل را سه بار دیگر تکرار کنید تا تلخی بهار نارنج گرفته شود.
۴. بهارنارنج‌های آبکش شده را همراه با آب سرد در یک قابلمه بریزید و لایه لایه شکر را در بین آن‌ها بپاشید. سپس آن‌ها را به‌مدت ۱۲ ساعت در یخچال قرار دهید.
۵. قابلمه را روی حرارت زیاد گاز قرار دهید تا به جوش آید. پس از اینکه به جوش آمد، حرارت زیر قابلمه را کم کنید تا مربا به‌آرامی و با حرارت ملایم بجوشد و به غلظت مطلوب برسد.
۶. در انتهای پخت، مقداری آبلیمو و پودر هل سبز را به شربت بیفزایید و بعد از چند بار قل زدن، شعله گاز را خاموش کنید و صبر کنید تا شربت به‌طور کامل خنک شود.
۷. مربای بهار نارنج آماده است و شما می‌توانید از شیره آن، برای تهیه شربت بهار نارنج استفاده کنید.
۸. یک تا ۲ قاشق از شربت بهار نارنج را در لیوان بریزید و بقیه آن را با آب پر کنید. شربت بهار نارنج شما آماده سرو است.
نکات مهم برای تهیه شربت بهار نارنج
- شربت بهار نارنج در روش اول با عرق بهار نارنج که کمی تلخی دارد، درست می‌شود، اما در روش دوم آن را با شیره مربای بهار نارنج درست می‌کنند.
- در روش اول، شما می‌توانید در يک توری تميز، مقداری بهار نارنج خشک، چند پر گل محمدی و چند دانه هل بریزید و آن را گره بزنید و داخل شربت بیندازید تا شربت، عطر و طعم بهتری به خود بگیرد.
- شما می‌توانید تخم شربتی یا خاکشیر تمیز شده را به شربت بهار نارنج اضافه کنید.
- برای رنگ و طعم بهتر شربت می‌توان ، زعفران دم‌کرده نیز به آن اضافه کرد.
- برای تهیه یک شربت لذیذتر، می‌توان عرق بهار نارنج را با عرق بیدمشک، تخم شربتی، عسل، شربت سکنجبین، زعفران دم‌کرده و گلاب مخلوط کرد.
- بهتر است شربت بهار نارنج را در یخچال نگهداری کنید تا خراب نشود.
- عرق بهار نارنج خیلی زود فاسد می‌شود، بنابراین باید در ظروف مات و به دور از نور خورشید نگهداری شود.
- اگر شربت به دست آمده از مربای بهار نارنج، غلظت کافی و مورد نظر شما را نداشت، می‌توانید آن را در ظرفی جداگانه با کمی شکر بجوشانید و سپس آن را مصرف کنید.
فواید بهار نارنج
عرق بهار نارنج، طبعی گرم و خشک دارد و برای افرادی با طبع سرد، بسیار مناسب است. این گیاه سرشار از ویتامین‌های مختلف مثل ویتامین بی، سی و دی است.
- درمان اختلالات دستگاه گوارش: دمنوش بهار نارنج به تسکین دردهای شکمی، درمان دردهای نفخ معده، اسپاسم، سوء هاضمه و سکسکه کمک می‌کند. بهتر است بدانید که مصرف منظم دمنوش بهار نارنج، اشتهاآور است و تاثیر بسیاری در تقویت معده دارد.
- درمان اختلالات خواب: با نوشیدن کمی عرق بهار نارنج، در حدود ۲ ساعت قبل از خواب، می‌توانید خواب راحت و آرامی داشته باشید. البته نباید در مصرف عرق بهار نارنج، زیاده‌روی کرد، زیرا موجب بی‌خوابی می‌شود.
- آرامش اعصاب: دمنوش بهار نارنج، شما را آرام می‌کند و با کاهش اضطراب، استرس و تحریکات عصبی، تاثیرات مثبتی روی سیستم عصبی شما می‌گذارد. این دمنوش، همچنین به رفع قولنج‌های عصبی و برطرف کردن غم و افسردگی کمک می‌کند.
- بهبود رفتار: همان طور که می‌دانید، با گرم شدن هوا و تعریق زیاد، خلق و خوی افراد تغییر می‌کند. با مصرف روزانه نصف لیوان عرق بهارنارنج با نصف لیوان آب خنک و یک قاشق سکنجبین، می‌توان از این تغییرات رفتاری، جلوگیری کرد.
- رفع سنگ کلیه: نوشیدن عرق بهار نارنج با آب کرفس به استخراج سنگ‌های کلیه و مثانه و خرد کردن آن‌ها کمک می‌کند.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: بهار نارنج، منبع غنی آنتی‌اکسیدان است و از بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. نوشیدن عرق بهار نارنج، خطر ابتلا به بیماری‌های جدی و مزمن را کاهش می‌دهد و در نهایت منجر به تقویت سیتم ایمنی بدن می‌شود.
- درمان سردردهای عصبی و میگرن
- کمک به هضم غذا و درمان ناراحتی های معده: نوشیدن عرق بهار نارنج به‌همراه چای به هضم غذا کمک می‌کند.
- رفع بزرگی طحال
- کنترل تشنج و حملات قلبی: دمنوش بهار نارنج، تپش نامنظم قلب را برطرف می‌کند و با تنظیم سطح فشار خون از طریق افزایش گردش خون در رگ‌ها از بروز سکته‌های ناگهانی جلوگیری به عمل می‌آورد.
- رفع یبوست: نوشیدن آب بهار نارنج همراه با عسل به رفع یبوست کمک می‌کند.
- کاهش وزن: بهار نارنج، دارای مقادیر کمی از آلکالوییدها مانند سینفرین و اوکتوپامین است که به کاهش وزن و افزایش متابولیسم بدن، منجر می‌شوند.
- ضد سرطان
- ضد التهاب و ضد آلرژی
- مفید برای پوست: عصاره و آب بهار نارنج در صافی و درخشندگی و بستن منافذ باز پوست موثر هستند. نوشیدن آب بهار نارنج، علاوه بر از بین بردن لک و جوش‌های پوستی، چین و چروک‌های زیر چشم را برطرف می‌کند. عصاره نارنج برای رفع تیرگی و سیاهی دور چشم نیز بسیار مفید است.
- رفع سرگیجه
- تسکین سرفه‌های متدوام و دردهای ناشی از آن
عوارض مصرف بهار نارنج
توجه داشته باشید که مصرف منظم و به‌اندازه بهارنارنج، بسیار مفید است. اما اگر در مصرف آن زیاده‌روی کنید، ممکن است نتیجه معکوس بگیرید.
- افرادی که فشارخون بالا و بیماری قلبی دارند نباید در مصرف بهار نارنج زیاده‌روی کنند، زیرا بهار نارنج، فشار خون را بالا می‌برد.
- زیاده‌روی در مصرف عرق بهار نارنج، موجب بی‌خوابی می‌شود.
- داروهای ضدافسردگی با خوردن دمنوش بهارنارنج تداخل دارند و بهتر است قبل از مصرف با پزشک متخصص مشورت شود.
- زیاده‌روی در خوردن بهارنارنج به‌ویژه در حالت ناشتا كبد را ضعیف می‌كند و موجب ضعف معده می‌شود.
سفر به شیراز با طعم بهار نارنج
مقاله‌‌های مرتبط:
شهر شیراز، با بهار و ماه اردیبهشت سحرانگیز و زیبای خود در ایران شناخته می‌شود. بهار شیراز، بهاری مملو از عطر بهارنارنج است که هر رهگذری را سرمست و مدهوش می‌کند. بهار نارنج در ماه اردیبهشت، گردشگران و طرفداران زیادی را به‌سمت شیراز می‌کشاند.
درخت‌های نارنج به‌وفور در اکثر کوچه‌ها و خیابان‌های شیراز، دیده می‌شوند. درخت همیشه سبز نارنج، از شکوفه گرفته تا میوه‌اش و حتی برگ‌هایش سرشار از خاصیت هستند و به سلامتی ما کمک می‌کنند. درختی که در سرمای روزهای زمستانی، حتی در زمان بارش برف هم با سبزی خود، چشم‌ها را به‌سمت خود خیره می‌کند.
به یکی از کافه‌های دنج و زیبای شیراز بروید و یک لیوان شربت بهار نارنج سفارش دهید که با تزئینی از گل بهار نارنج به سر میز آورده می‌شود. نوشیدن یک لیوان شربت بهار نارنج، تجربه شما را در سفر به شیراز تکمیل خواهد کرد، پس به‌هیچ‌وجه از آن غافل نشوید.
آیا موفق به تهیه شربت بهار نارنج از مجموعه شربتها و نوشیدنی‌ها شدید؟ اگر این شربت را در خانه درست کردید، حتما در بخش نظرات همین مطلب، تجربه خود را برای ما و دیگر کاربران کجارو بنویسید یا از شربت زیبا و خوش‌طعم خود عکس بگیرید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، عکس‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
دیدگاه