غذاهای سنتی استان همدان (قسمت دوم)

علاقه‌ی مردم ایران به میل و مصرف انواع کباب، از شهرتی جهانی برخوردار است. کباب‌های لذیذ و اشتهاآور ایرانی که عطر و طعم‌شان هر انسان غذادوستی را به خوردن تنها لقمه‌ای از آن‌، وسوسه‌ می‌کند. کباب‌هایی مانند شیشلیک، کوبیده، برگ، بختیاری، دنده‌کباب کرمانشاهی و بسیاری دیگر از غذاهای دوست‌داشتنی و دلپسند، از شهرتی جهانی برخوردار بوده که حتی در برخی از کشورها مانند ارمنستان و گرجستان، به‌عنوان غذای بومی و محلی شناخته شده‌ است. کباب سرداشی همدان نیز یکی دیگر از غذاهای معروف و محبوب این استان است که طرفداران بسیاری را نه‌تنها در جای‌جای این ناحیه از کشور، بلکه در سراسر ایران از آن خود کرده است. بانوان و مادران کدبانو و هنرمند استان همدان با ترکیب موادی همچون: گوشت گوسفند، پیاز، سیب‌زمینی، فلفل سبز، نمک، ادویه وگوجه‌فرنگی به آماده‌سازی و طبخ این غذای محلی می‌پردازند. جالب است بدانید که در گذشته، مردم استان همدان پس از تهیه‌ی مواد و ترکیب آن‌ها با یکدیگر، آن‌را به نانوایی سنگکی برده تا با حرارت تنور طبخ شود. به همین دلیل این غذا به سرداشی یعنی تهیه شده روی سنگ گفته می‌شود.

همانگونه که می‌دانیم، بادمجان یکی از مواد پرمصرف در رژیم غذایی مردم کشور به شمار می‌آید. خوراک‌هایی متنوع با استفاده از این ماده‌ی غذایی مفید و لذیذ، توسط بانوان خوش‌سلیقه‌ی سرزمینمان تهیه و طبخ می‌شوند که در نوع خود بی‌نظیر و اشتهاآور است. همچنین طبخ غذاهای اصیل و سنتی که با به‌کارگیری بادمجان صورت می پذیرد، از شهرتی جهانی برخوردار است. دلمه بادمجان، کشک بادمجان، میرزاقاسمی و ... از جمله‌ غذاهای دوست‌داشتنی و لذیذ اصیل ایرانی محسوب می‌شوند. خورشت غوره بادمجان استان همدان، غذایی است محلی و بومی که در برخی دیگر از مناطق کشور نیز به‌عنوان خوراکی سنتی و بومی تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرد. مادران کدبانوی این استان با استفاده از بادمجان، غوره، پیاز، گوجه‌فرنگی، نمک، ادویه، مرغ، فلفل، زردچوبه، گوشت چرخ‌کرده و رب گوجه‌فرنگی به تهیه و طبخ این غذای لذیذ و مطبوع می‌پردازند.

تنوع بی‌نظیری از غذاهای آبکی مانند آبگوشت و آش از ویژگی‌های جالب و قابل‌توجه رژیم غذایی مردم استان همدان به شمار می‌آید. غذاها و خوراک‌هایی مقوی و بسیار مفید که امروزه به‌دلیل پیشرفت تکنولوژی و فرصت کم مردم کشور به‌دلیل مشغله‌های کاری روزمره، در مقیاس کمتری نسبت به گذشته طبخ شده و مورد مصرف قرار می‌گیرند. اما با این وجود، هنوز هم هستند خانواده‌هایی که علاقه‌ی بسیاری به میل کردن این‌گونه غذاهای بومی و محلی داشته و همچنان با خوردن آن‌ها در کنار اعضای خانواده، لحظاتی شاد و فراموش‌نشدنی را تجربه می‌کنند. خانواده‌های استان همدان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با طبخ و میل آبگوشت فلفل مخصوص این استان، از لذت طعمی دوست‌داشتنی و مطبوع بهره‌مند می‌شوند. آن‌ها با استفاده از گوشت گوسفندی با استخوان، نخود، فلفل سبز مخصوص همدان، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز، سیر، زیره‌ی سبز، زنجبیل تازه، آبلیمو، نمک و زردچوبه، این غذای لذیذ و سنتی را تهیه و میل می‌کنند. به شما پیشنهاد می‌کنیم پس از سفر به این استان زیبا و بازدید از آثار باستانی و تاریخی شگفت‌انگیزش، تهیه‌ی این غذای محلی را فراموش نکنید.

کوفته‌های لذیذ و دوست‌داشتنی در اکثر استان‌های کشور، از محبوبیت و مصرف بالایی برخوردار است. قطعا با شنیدن نام کوفته، شهر تبریز و تصویر کوفته‌ی مشهورش در ذهن‌ها تداعی خواهد شد. غذایی اصیل و ناب که در سراسر جهان نیز طرفداران خود را یافته است. حتی در رژیم غذایی برخی از کشورها از جمله کشور گرجستان، ارمنستان، ترکیه، مالزی، تاجیکستان و بسیاری از کشورهای آسیایی، این غذا به‌عنوان خوراک بومی و محلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مردم استان همدان نیز در برنامه‌ی غذایی خود نوعی کوفته‌ی لذیذ و مطبوع را طبخ می‌کنند که به کوفته‌ی همدانی شهرت یافته است. آشپزها و بانوان هنرمند و خوش‌سلیقه‌ی این خطه از کشور با استفاده از موادی همچون: گوشت گوسفند، لپه، پیاز، نخود، تخم‌مرغ، برنج، نمک، فلفل، زردچوبه، آرد نخودچی، آلو و گردو، غذایی فوق‌العاده و کاملا مغذی را تهیه و میل می‌کنند. مصرف این غذا همراه با نان بوده و سبزی‌خوردن، ماست، دوغ و انواع ترشی نیز مطبوع و دلچسب به نظر می‌رسد.

آبگوشت کلم یکی دیگر از غذاهای سنتی و محلی استان همدان به شمار می‌آید که به‌دلیل حضور مواد اولیه‌ی مقوی و مغذی بسیار مفید خواهد بود. البته در معرفی غذاهای سنتی استان قم، این غذا که به آبگوشت قنبید معروف بود، به‌عنوان یکی از غذاهای اصلی و سنتی این استان نیز معرفی و شناخته شده است. مردم استان همدان نیز این غذا را در برنامه‌ی غذایی خود قرار داده و آن‌ را خوراک سنتی و بومی محل سکونت خود می‌دانند. پر واضح است که غذاهای مغذی سنتی که مملو از انواع ویتامین، کلسیم، املاح و مواد مورد نیاز بدن است، در بسیاری از غذاهای سنتی و بومی استان‌ها و مناطق مختلف کشور، به‌وفور یافت می‌شود و شباهت روش طبخ یا مواد اولیه‌ی مصرفی را می‌توان از دلایل این امر دانست. آبگوشت کلم قمری استان همدان با ترکیب موادی همچون: کلم قمری، نخود، عدس، سیب‌زمینی، پیاز، گوشت آبگوشتی، زردچوبه، سیر، کشک، فلفل و نمک تهیه و طبخ می‌شود. مصرف سبزی‌خوردن، سیرترشی و ماست با توجه به ذائقه‌ی افراد خانواده همراه با آبگوشت کلم‌قمری بسیار لذیذ و دوست‌داشتنی به نظر می‌رسد.

یکی از دلایل مصرف انواع آش، خاصیت درمانی آن‌ها است که در فصول سرد سال برای جلوگیری از سرماخوردگی یا درمان این بیماری بسیار مفید و موثر خواهد بود. در استان همدان، نوعی آش بومی و سنتی طبخ می‌شود که خاصیت دارویی فراوانی داشته و به‌عنوان غذایی بسیار لذیذ و دوست‌‌داشتنی مورد استفاده‌ی خانواده‌های این استان قرار می‌گیرد. آن‌ها این غذای بومی را آش گوجه‌فرنگی می‌نامند و با استفاده از موادی همچون: گوجه‌فرنگی، سبزی آشی (جعفری، نعناع، تره)، برنج، لپه، پیاز، رب گوجه‌فرنگی، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و روغن استفاده می‌کنند. مصرف این غذا در فصول سرد سال به‌ویژه فصل زمستان بسیار مفید خواهد بود.

تنوع بی‌نظیری از آش‌های سنتی و بومی استان همدان بسیار جالب و ستودنی است. مردم این استان در برنامه‌ی غذایی روزانه‌ی خود، غذاهای سنتی مغذی و مفیدی را قرار داده‌اند که اکثر آن‌‌ها در سراسر کشور مورد تحسین و به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی استفاده می‌شود. آش آبغوره یکی از غذاهای سنتی این استان است که با طعم ترش و فوق‌العاده‌ای که دارد، طرفداران بسیاری را از آن خود کرده است. این غذای لذیذ و خوش‌عطر، در فصل زمستان میهمان اکثر خانواده‌های استان همدان بوده و با گرمای دوست‌داشتنی خود، لحظات به‌یادماندنی را برای اعضای خانواده‌های این خطه از کشور به ارمغان می‌آورد. مادران و کدبانوهای خوش‌سلیقه‌ی این استان با استفاده از بلغور گندم، لپه، برنج، گوجه‌فرنگی، پیاز، گوشت چرخ‌شده، آب، سیر، آبغوره، نمک، فلفل، زردچوبه و رب گوجه‌فرنگی (درصورت تمایل) آش آبغوره‌ی معروف همدان را تهیه و طبخ می‌کنند. این غذا به‌دلیل داشتن آبغوره، سیر و گوجه‌فرنگی از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است که مصرف آن توسط کارشناسان تغذیه، برای افرادی که از چربی خون بالایی برخوردارند، توصیه و سفارش شده است. همچنین حضور بلغور گندم، عامل بسیار مهمی در رفع یا جلوگیری از مشکلات گوارشی و یبوست خواهد شد. علاوه بر این، بلغور گندم یکی از بهترین مواد برای بهبود مراحل غذاسازی پوست در خانم‌های جوان به شمار می‌رود که مصرف این غذای محلی، در شادابی و نشاط سلول‌های پوستی تاثیر بسزایی خواهد داشت.

بیشتر غذاهای موجود در برنامه‌ی غذایی، معمولا به‌عنوان وعده‌ی اصلی صبحانه، ناهار یا شام مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما برخی از خوراکی‌های بومی و سنتی در حین داشتن مواد بسیار مغذی و مفید بدن، به‌عنوان غذایی کامل و سبک در وعده‌ی عصرانه یا چاشت میل می‌شوند. استان‌ها و مناطق تابع آن‌ها با توجه به ذائقه و فرهنگ غذایی مردم خود، از خوراکی‌ها و غذاهای متنوع و جالبی برخوردارند که هرکدام در نوع خود بسیار لذیذ، مقوی و قابل‌توجه کارشناسان تغذیه و سلامتی است. قوت همدان، نوعی عصرانه‌ی سنتی است که در این استان از طرفداران فراوانی برخوردار بوده و توسط مادران کدبانوی این نقطه از کشور، در مقیاس وسیعی تهیه و تدارک دیده می‌شود. تنوع جالب این عصرانه‌ی بومی، یکی از مهم‌ترین و بارزترین علل محبوبیت آن به شمار می‌رود که باعث ایجاد طعم‌ و عطری مختلف خواهد شد. قوت پنیر سبزی یکی از مشهورترین نوع این خوراکی سنتی محسوب می‌شود که مادران و آشپزهای باسلیقه‌ی استان همدان با استفاده از نان سنگک خشک‌، سیب‌زمینی آب‌پز (در صورت تمایل می‌توان آن را حذف کرد)، کره (درصورت تمایل روغن حیوانی جایگزین کره خواهد شد)، پیاز خرد شده، پنیر صبحانه، گردو و سبزی‌خوردن به تدارک این عصرانه‌ی لذیذ می‌پردازند.

در تهیه‌ی این مقاله سعی شد تا به معرفی غذاهای بومی و سنتی استان همدان بپردازیم. قطعا نظرات شما دوستان عزیز کمک شایانی در ارائه‌ی هرچه بهتر این قبیل مقالات خواهد کرد. اگر علاقه‌مند به نان‌ها و شیرینی‌های محلی این استان نیز هستید، منتظر مقالات بعدی کجارو باشید.

تهیه شده در کجارو