مجمع سالانه یاتا (IATA) و گفت و گو پیرامون مشکلات پیش روی صنعت هواپیمایی

رئیس بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی جهان، معتقد است که صنعت هواپیمایی، دوران رونق و رکود گذشته‌ی خود را پشت سر گذاشته است اما سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری روی آن به دلیل نشانه‌های آشنایی از مشکلات که در افق‌های پیش رو قابل مشاهده است، از سرمایه‌گذاری اجتناب می‌کنند.

با افزایش تعداد هواپیماها و کاهش قیمت نفت، هزینه‌ی سفرهای هوایی نیز کاهش پیدا کرده است و همین مسئله سودی معادل ۳۳ میلیارد دلار را سال گذشته نصیب شرکت‌های هواپیمایی کرده است که این مقدار در حال افزایش است. علاوه بر این، حتی با وجود اینکه مسافران زیادی، سفرهای هوایی، انتخاب اول آن‌ها است اما ترس از عملیات تروریستی بر میزان رزرو پروازها تاثیر منفی داشته و رشد سفرهای هوایی را در برخی مناطق با مشکل مواجه کرده است.

این شرایط چالش‌برانگیزی برای بیش از ۲۰۰ شرکت هواپیمایی است که مدیران آن‌ها هفته‌ی گذشته در مجمع سالانه‌ی این صنعت که به میزبانی اتحادیه‌ بین‌المللی حمل ونقل هوایی، یاتا (IATA) در دوبلین برگزار شد، گرد هم آمده‌اند.

پیام این مدیران، انعکاس سخنرانی ماه مارس داگ پارکر، مدیر عامل اجرایی گروه امریکن ایرلاینز (American Airlines) است.

داگ پارکر که تاثیر زیادی در تحکیم و ثبات ایرلاین‌ها داشته، در سخنرانی خود اعلام کرده بود:

ما صنعتی در اختیار داریم که می‌تواند مانند سایر کسب وکارها، یک تجارت واقعی باشد. ساختار و اساس کسب و کارهای هواپیمایی دچار دگرگونی شده است اما ارزش‌گذاری‌ها این دگرگونی را انعکاس نمی‌دهند و حتی نزدیک به آن هم نیستند.

سرمایه‌گذاران با اجتناب از سرمایه‌گذاری و اقدام به خروج از این کسب و کار، شاخص سهام هواپیمایی‌های جهانی را از ابتدای سال، ۶.۴% کاهش داده‌اند که این مسئله بیشتر هواپیمایی‌های آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده است.

در حال حاضر مشکل اصلی، کاهش میزان تقاضا برای سفرهای هوایی نیست. تعداد مسافران سفرهای هوایی در سه ماهه‌ی اول سال گذشته، ۷ درصد افزایش داشته است که این افزایش، بیشتر در هواپیمایی‌های آسیا و خاورمیانه قابل مشاهده است. هزینه‌ی سفرها (کرایه‌ها) نیز کمتر شده است و مسافران سفرهای هوایی، برای تهیه‌ی بلیط، ۴ درصد کمتر پرداخت کرده‌اند. این کاهش قیمت بیشتر در پروازهای اقیانوس اطلس و آمریکا چشمگیر بوده است. متوسط کرایه‌ی پروازهای داخلی در آمریکا، بیش از یک سال است که افزایش نیافته است و هواپیمایی‌ها نیز انتظار ندارند که قیمت‌ها تا پیش از پایان سال ۲۰۱۶ به ثبات برسند.

Hunter Keay، تحلیل‌گر هواپیمایی در Wolfe Research LLC، هفته‌ی گذشته، شاخص رویکرد سرمایه‌گذاری در ایرلاین را ۴ (از بین یک تا ده) در نظر گرفته است، در حالی که این شاخص برای بیشتر ایام سال روی یک یا ۲ ثابت بوده است.

مدیرانی که در مجمع دوبلین گرد هم آمده‌اند، ابزارهای کمی برای جلب رضایت سرمایه‌گذاران ناراضی و مسافرانی دارند که این تابستان با صف‌های طولانی بازرسی امنیتی فرودگاه مواجه هستند.

ایرلاین‌ها می‌توانند به منظور به دست آوردن کنترل بیشتر بر کرایه‌ها، تعداد پروازها را کاهش دهند. یک هواپیمایی آمریکایی چون دلتا ایرلاینز اخیراً پس از مراسم روز کارگر در ماه سپتامبر اعلام کرده است که به دنبال بهبود ظرفیت پروازها است.

مدیرانی که در این مجمع گرد هم آمده‌اند باید این نکته را نیز مد نظر داشته باشند که قانون رقابت، مانع آن‌ها برای بحث در مورد کرایه‌ها و یا هماهنگ‌سازی آن‌ها می‌شود.

پرداخت هزینه‌ی کمتر برای سوخت، مهم‌ترین عامل دریافت سود بیشتر بوده است اما مسئله اینجاست که قیمت سوخت نیز از ماه ژانویه رو به افزایش است. البته پیتر موریس، اقتصاددان ارشد Ascend Worldwide اعلام کرده است که صنعت هواپیمایی، امسال هم باید در انتظار کسب سود فراوان باشد چرا که بسیاری از هواپیمایی‌ها در اروپا و آسیا  در مراحل ابتدایی بهره‌مندی از سود خود هستند که حاصل کاهش قیمت سوخت است.

پیتر موریس اضافه کرده است:

گرچه تحولات منفی متعددی پیش روی این صنعت است اما دستاوردهای اساسی و سودبخش آن را نیز نباید فراموش کرد.

یکی دیگر از مسائلی که در دستورکار گردهمایی دوبلین مطرح شد، مسئله‌ی پرداخت هزینه‌هایی برای جلوگیری از تولید بیشتر کربن‌دی‌اکسید بود.

گروه‌های حامیان محیط زیست ابراز نگرانی کرده‌اند که رشد سریع این صنعت، اقدامات انجام شده برای تغییر اقلیم را با مشکل مواجه خواهد کرد مگر این که محدودیت‌هایی در این زمینه برای هواپیمایی‌ها اعمال شود.

گرچه ایرلاین‌ها از توافق تغییر اقلیم جهانی که دسامبر گذشته در پاریس برگزار شد معاف شده‌اند اما فشارها روی شرکت‌های هواپیمایی برای کاهش خروجی کربن‌دی‌اکسید از هواپیماهای تجاری، رو به افزایش است.

ایکائو یا سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری (ICAO) که یک نهاد تخصصی سازمان ملل متحد است در تلاش است تا توافق‌هایی را برای ایجاد مکانیزم‌های جدید به دست آورد؛ مکانیزم‌هایی برای محدود کردن خروجی Co۲ در این صنعت، بدون محدود کردن رشد و پیشرفت آن.

اعضای ایکائو ملزم شده‌اند تا راندمان سوخت هواپیماهای تجاری را سالی ۲ درصد بهبود ببخشند و نیز متعهد شده‌اند تا هر گونه رشد در این صنعت موجب افزایش آلودگی نشود. نمایندگان ایکائو این ماه، گرد هم آمده‌اند تا درباره‌ی کارکرد این سیستم با هم به توافق برسند.

البته این نکته که چه مقدار از تولید کربن یک هواپیمایی باید آفست شود هنوز مورد بحث و مذاکره است. یاتا تخمین می‌زند که صورت‌حساب سالانه‌ی صنعت هواپیمایی در حدود ۲.۸ میلیارد دلار و سود مورد انتظار برای امسال ۳۶ میلیارد دلار خواهد بود.