جاهای دیدنی بروجرد

بروجرد دومین شهر پرجمعیت و قطب صنعتی استان لرستان است که در غرب ایران قرار دارد. این شهر به خاطر داشتن طبیعتی کوهستانی، مزارع و مراتع سرسبز، آب و هوای مطلوب و جاذبه‌های گردشگری فراوان با نام «عروس زاگرس» نیز شناخته می‌شود. بیش از دویست خانه اعیانی دوران حکومت قاجار در بروجرد جای گرفته‌اند و بافت تاریخی آن با ۲۷۰ هکتار وسعت، سومین بافت تاریخی گسترده میان شهرهای کشور است. با ما همراه باشید تا با جاهای دیدنی بروجرد زیبا بیشتر آشنا شوید.

مسجد جامع بروجرد در خیابان جعفری این شهر جای گرفته است و یکی از کهن‌ترین مساجد غرب ایران و از مکان های دیدنی بروجرد به شمار می‌رود. شبستان جنوبی و گنبد قسمت‌های قدیمی این مسجد هستند که نظیر چهار طاق‌های دوران حکومت ساسانیان ساخته شده‌اند. بر اساس کتیبه‌های به دست آمده از این بنا، قدمت ساخت آن به دوران صفویه می‌رسد.

تنگه کپرگه در شمال‌غربی شهر بروجرد در انتهای جاده گلدشت در استان لرستان واقع شده است. این تنگه یک رودخانه دائمی با پیچ‌وخم‌های فراوان دارد که فقط پیاده یا با دوچرخه می‌توان از آن عبور کرد. به عبارتی، این تنگه یکی از بهترین و زیباترین مسیرهای کوه‌پیمایی را برای کوه‌نوردان فراهم کرده است که از دو چشمه آب‌گرم، پل سنگی و یک غار تشکیل می‌شود.

بازار بزرگ بروجرد، عمده‌ترین مرکز تجاری سنتی این شهر است که ساکنان محلی به آن «راسا»، به.معنی راسته بازار می‌گویند. این بازار علاوه بر اینکه یکی از جاذبه های گردشگری بروجرد به شمار می‌رود، نقش برجسته‌ای در تجارت منطقه‌ای در استان‌های لرستان، مرکزی و همدان دارد.

سازه موزه اسناد مردم‌شناسی بروجرد، بنایی تاریخی است که با نام «خانه حاج آقا کمال‌الدین نبوی طباطبایی» یا خانه فرهنگ سابق در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این خانه متعلق به ۱۸۰ سال پیش است و در طول این سال‌ها تغییرات و مرمت‌های فراوانی را به خود دیده است. به نظر می‌رسد که این بنای تاریخی به همت «حاج میرزا ابوتراب» از نوادگان آیت‌الله محمد طباطبایی، جد سادات طباطبایی بروجرد، برای فرزندش «آقا کمال» یا «حاج اسحق» خریداری شده است.

این بنا متعلق به دوران قاجار است و از سه طبقه، یک حیاط بزرگ، چندین شبستان، یک شاه نشین و چند تالار تشکیل شده است. در حال حاضر، بنای این خانه متعلق به موزه اسناد مردم‌شناسی بروجرد است و از جاهای دیدنی بروجرد به شمار می‌رود.

سراب کرتول یکی از مناطق دیدنی بروجرد و از تفرجگاه‌های مردم این شهر است. این چشمه از سرچشمه‌های گلرود به شمار می‌رود که در فضای دلنشین و باغ‌گونه در جوار رودخانه‌ای زیبا قرار گرفته است. راه رسیدن به این چشمه نیز امکان کوهنوردی را برای کوه‌نوردان آماتور فراهم می‌کند.

پارک سماور یا پارک یادبود، یکی از پارک‌های بروجرد است که به‌دلیل تندیس بزرگ سماور و قوری در آن، با این اسم میان مردم شناخته می‌شود. تندیس سماور و قوری که در این پارک جای دارد، اشاره به میهمان‌نوازی مردم بروجرد دارد. در این پارک فضای بازی برای کودکان، وسایل بازی و نیمکت‌هایی زیر سایه درختان برای استراحت مردم و بازدیدکنندگان فراهم شده است. همچنین پشت این پارک، کوچه باغ‌های بسیار زیبایی با طبیعت منحصربه‌فرد جای گرفته است که حتما توصیه می‌کنیم بعد از بازدید از این پارک از آن‌ها دیدن کنید.

امامزاده جعفر، بنایی مذهبی و تاریخی در قسمت شرقی بروجرد است. با توجه به کتیبه‌های موجود، «امامزاده جعفر» را فرزند «امام موسی کاظم» می‌دانند و برخی دیگر از منابع و متون تاریخی این امامزاده را به «امام سجاد (ع)» مرتبط می‌سازند. ساختمان این امامزاده از جاهای دیدنی بروجرد به شمار می‌آید و دارای گنبدی هرمی شکل است که نمونه بسیار زیبایی از هنر و معماری دوران حکومت سلجوقیان به شمار می‌رود.

مجموعه تفریحی بوستان فدک از مکان های دیدنی بروجرد در جنوب‌غربی شهر، در انتهای خیابان فاطمی و ابتدای جاده گلدشت است که مشرف به تپه تفریحی چغا قرار دارد. در این بوستان سه دریاچه متصل به یکدیگر ساخته شده‌اند که آب آن‌ها از رود گلرود تامین می‌شود. دریاچه پارک فدک، بزرگ‌ترین دریاچه مصنوعی غرب کشور است. در این بوستان همچنین می‌توانید از قایق سواری در دریاچه، دوچرخه‌سواری، پیست اتومبیل‌رانی کودکان و دیدن باغ پرندگان لذت ببرید.

پل تاریخی چالانچولان در دشت حاصلخیزی در مسیر جاده قدیم بروجرد-خوزستان-اصفهان واقع شده است و از جمله آثار ملی کشور و جاذبه های گردشگری بروجرد به شمار می‌رود. این پل در دوره صفویه روی رودخانه سزار بنا شد و شالوده اصلی آن در دوران حکومت ساسانیان احداث شده است.

پل قلعه حاتم در فاصله پنج کیلومتری شمال‌غرب بروجرد در روستایی به همین نام قرار گرفته است. اهمیت این پل به این خاطر است که به‌لحاظ کاربردی با دیگر پل‌های استان تفاوت دارد. پل قلعه حاتم علاوه بر کارکرد معمول ساخت پل، برای انتقال مقداری از آب شرب رودخانه بالادست روستای قلعه حاتم به شهر بروجرد بنا شده است. این پل که از جاهای دیدنی بروجرد محسوب می‌شود، در اوایل دوره پهلوی در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی بر رودخانه باغ‌شاه احداث شد.

شاهزاده ابوالحسن شامل مقبره‌ای در محله میر بروجرد است که از یک صحن کوچک و ایوانی مربع شکل تشکیل شده است. روی این قبر که از جنس سنگی از مرمر سفید ساخته شده، نام صاحب قبر نوشته شده است. همچنین قدمت ساخت این بنا را به وزیر سلسله قره قویونلوها نسبت می‌دهند.

گلدشت از نقاط درختی و سرسبز بروجرد و از جمله تفرجگاه‌های این شهر است که بیشتر گردشگران و مسافران از ویژگی‌های طبیعی آن شگفت‌زده می‌شوند. گلدشت در واقع یک دره و جلگه وسیع در یکی از مناطق دیدنی بروجرد و در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده زاگرس است که محدوده آن از غرب تپه چغا آغاز و تا کپرگه ادامه دارد.

تالاب بیشه دالان در ۲۲ کیلومتری جنوب‌ بروجرد و در دشت سیلاخور استان لرستان جای گرفته است. این تالاب یکی از زیستگاه‌های اصلی پرندگان، جانوران بومی و مهاجر این منطقه است که متاسفانه در طی سال‌های گذشته، بخشی از آن به تصرف کشاورزان در آمده است.

خانه مصری یکی دیگر از مکان های دیدنی بروجرد محسوب می‌شود که از دوران حکومت قاجارها در شهر بروجرد باقی‌ مانده است. خانه تاریخی مصری از تزیینات زیبایی شامل کاشی‌کاری و آجرکاری تشکیل شده است. این بنا در دو طبقه احداث و به‌عنوان یکی از الگوهای ارزشمند معماری در دوران قاجار به شمار می‌رود که می‌توان اصول معماری خانه‌های ایرانی را در احداث و ساخت آن مشاهده کرد. بازدید از این عمارت تاریخی که نمای بیرونی آن به‌وسیله‌ آجر و سفال تزیین شده است، جالب و خاطره‌انگیز خواهد بود.

مسجد امام یا سلطانی یکی از بناهای تاریخی و مذهبی و از جاذبه های گردشگری بروجرد است که در مرکز شهر و در نزدیکی راسته بازار قرار دارد. این مسجد با بیش از ۷,۰۰۰ مترمربع وسعت، در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مساجد تاریخی کشور است که در زمان پادشاهی «فتحعلی شاه قاجار» روی ویرانه‌های یک مسجد بسیار قدیمی بنا شد. گفته می‌شود، مسجدی که پیش از مسجد سلطانی وجود داشته در دوره زندیه احداث شده بود. این مسجد به‌دلیل اینکه در زمان حکومت فتحعلی شاه به پایان رسید، نام «سلطانی»، لقب فتحعلی شاه قاجار، را به خود گرفت.

روستای کرکیخان در مجاورت محور اصلی بروجرد به غرب و شمال‌غربی کشور و در منطقه‌ای ییلاقی و بسیار خوش آب و هوا که از مناطق دیدنی بروجرد به شمار می‌رود، جای گرفته است. درختان سیب، زردآلو، گردو و محصولاتی مانند گندم، جو، نخود، خیار، گوجه و لوبیا از تولیدات این منطقه از بروجرد است. حضور سنگ‌نبشته‌هایی که همانند موزه‌ای طبیعی و در دل رشته‌کوه زاگرس است، از آثار تاریخی و طبیعی این روستای زیبا است که به نظر می‌رسد از اولین نشانه‌های ایجاد ارتباط بین انسان‌ها از دوران مختلف مانند دوران قبل از تاریخ تا زمان کشف خط است که تماشای آن‌ها برای گردشگران جالب و هیجان‌انگیز خواهد بود.

آبشارهای ونایی در دامنه ارتفاعات گرین در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال‌غربی بروجرد واقع شده‌‌اند. گرین از رشته کوه‌های مهم غرب ایران است که بیشتر آن در شمال استان لرستان و قسمتی از آن نیز در استان‌های همدان و کرمانشاه قرار دارد. روستای ونایی از جمله مناطق پرجاذبه بروجرد است که بیشتر گردشگران خصوصا دوست‌داران کوهپیمایی و کوهنوردی می‌توانند اوقات خوشی را در آن سپری کنند. وجود چشمه‌سارهای جوشان در این منطقه، طراوت ویژه‌ای را با نوای دلنشین جویبارها در کنار عطر سبزه‌های بهاری و خنکی نسیم در دشت‌ها در مقابل چشم گردشگران به تصویر می‌کشد.

ارگ بروجرد از دیگر آثار تاریخی و جاهای دیدنی بروجرد است که در واقع یک تاسیسات و سیستم آب‌رسانی بسیار قدیمی سفالی محسوب می‌شود که اخیرا و طی گودبرداری ساختمانی به‌طور کاملا اتفاقی کشف شد. گفته می‌شود این تاسیسات در واقع پالایشگاه و تصفیه‌خانه آب است که با توجه به اظهارات کارشناسان، قسمتی از سیستم آبی ارگ قدیم این شهر بوده است.

تپه قرق، تپه‌ای تاریخی و یکی از کهن‌ترین جاذبه های گردشگری بروجرد به شمار می‌آید. این تپه تاریخی در روستای قرق جای گرفته است و به همین دلیل به این نام شناخته می‌شود. به گفته برخی مورخان و باستان‌شناسان، این اثر تاریخی دارای قدمتی متعلق به عصر مس یا همان عصر نوسنگی در هزار پنجم و چهارم پیش از میلاد مسیح است. آثار تاریخی به دست آمده از این تپه بالغ بر ۵,۰۰۰ سال و تا دوره اشکانی قدمت دارند.

نویسنده‌ها: شیدا خرمشاهی، محبوبه حسنی