دیدنی های سردشت

معروف‌ ترین جاهای دیدنی سردشت

سردشت یکی از شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی، در بخش جنوبی این استان است. این شهر یکی از مناطق مرزی ایران در شمال غربی آن به شمار می‌رود و آب و هوا و طبیعتی بسیار دلپذیر دارد. اطراف سردشت زیباترین چشم‌اندازها از کوهستان‌ها، غارها، آبشارها و رودخانه‌های طبیعی قرار گرفته‌اند؛ اما در این منطقه، جاذبه‌های تاریخی برجسته‌ای نیز به چشم می‌خورند. بدون شک سردشت را می‌توان از بهترین مقاصد سفر و گردشگری در شمال غربی ایران برشمرد.

چشمه کانی گراوان

_{منبع عکس: ایران آنلاین، عکاس نامشخص}

چشمه کانی گراوان یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های طبیعی سردشت است که در فاصله ۱۸ کیلومتری شمال شرقی این شهر قرار دارد. آب این چشمه دارای املاح معدنی فراوان است و توده‌ای مخروطی در مسیر جوشش چشمه به چشم می‌خورد. رسوب‌های املاح معدنی در طول سالیان دراز این توده بزرگ را به وجود آورده‌اند که در طول زمان به حجم آن افزوده می‌شود.

چشمه کانی گراوان را از ترکیب دو واژه کانی و گراوان نامگذاری کرده‌اند که کلمه نخست معنی چشمه می‌دهد و گراوان به معنی آب سنگین است. این چشمه در نزدیکی روستای «کانی گویز» قرار دارد و بسیاری از اهالی روستاهای اطراف برای استفاده از خواص آب این چشمه در طول سال از این منطقه بازدید می‌کنند. آب چشمه کانی گراوان سرد است؛ اما به‌دلیل حجم بالای املاح آن، قابل‌شرب نیست.

چشمه کانی گراوان در جوار رودخانه «هرمز آباد» قرار دارد و اطراف این منطقه را جنگل‌های بلوط و مناظر طبیعی زیبا پوشانده‌اند. برای بازدید از این جاذبه طبیعی باید از سردشت به‌سمت مهاباد بروید و پس از طی مسافتی در جدود ۱۵ کیلومتر به جاده کانی گراوان در سمت چپ جاده بپیچید.

آبشار شلماش

_{منبع عکس: خبرگزاری فارس، عکاس نامشخص}

آبشار شلماش از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی در آذربایجان غربی است که در جوار دره‌ای زیبا و سرسبز قرار دارد. این آبشار در فاصله ۱۰ کیلومتری از جنوب سردشت واقع شده است و از اتصال سه رودخانه کوچک به یکدیگر تشکیل می‌شود. ارتفاع آبشار شلماش در حدود ۱۵ متر است و با شروع بهار، حجم آب آن به بیشترین مقدار خود می‌رسد. اطراف این آبشار امکانات نسبی برای حضور گردشگران تعبیه کرده‌اند.

آبشار شلماش از سه آبشار موازی و در امتداد یکدیگر تشکیل می‌شود که نخستین آبشار با دو انشعاب دیگر آن فاصله بیشتری دارد. آبشار اول در نزدیکی محوطه پارکینگ قرار گرفته است و برای بازدید از دو آبشار دیگر باید از مسیر پلکانی پایین بروید. بهترین زمان برای تماشای زیبایی‌های این منطقه و آبشار شلماش، فصل بهار است. در تابستان حجم آب این آبشار کاهش می‌یابد و تنها حوضچه‌ای سبز رنگ در پایین آن باقی می‌ماند. آبشار شلماش در طول زمستان نیز یخ می‌زند و منظره‌ای زیبا میان صخره‌ها ایجاد می‌کند.

حمام تاریخی بیستون سردشت

_{منبع عکس: سایت جاذبه‌ها، عکاس نامشخص}

حمام تاریخی بیستون از مشهورترین جاهای دیدنی سردشت در مرکز این شهر است. قدمت این حمام به دوره حکومت قاجاریان می‌رسد و نمونه‌ای کامل از حمام‌های سنتی ایرانی است. این حمام به دست خواهر سردار عزیز خان، فرمانده قشون ایران در زمان ناصرالدین شاه ساخته شد.

حمام بیستون تا چند سال پیش نیز کاربری خود را حفظ کرده بود و هم‌چنان مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما در طول سال‌های اخیر با تاسیس حمامی جدید در سردشت، این بنای تاریخی تنها شکل جاذبه‌ای تاریخی به خود گرفت. پس از تعطیلی این حمام کار مرمت و بازسازی این اثر تاریخی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی آغاز شد و گنبد، کف و لوله کشی‌های آن بازسازی شدند. در گذشته این حمام را با نام «کاروانسرای الیاس» نیز می‌شناختند.

نام حمام تاریخی بیستون در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد. این حمام تاریخی درحاشیه  پارکی سرسبز در مجاورت خیابان امام خمینی سردشت قرار دارد.

آبشار رزگه

_{منبع  عکس: سایت pinno، عکاس نامشخص}

آبشار رزگه از دیگر جاذبه‌های طبیعی در جنوب غربی آذربایجان غربی و نزدیکی سردشت است که در فاصله تقریبی ۱۲ کیلومتری غرب این شهر قرار دارد. این آبشار یکی از جاذبه‌های دیدنی منطقه آلان سردشت به شمار می‌رود و در پایین دست روستای «رازگاه» قرار دارد. دسترسی به این آبشار سخت نیست و برای بازدید از آن باید در مسیر جاده سردشت به رزگه به‌سمت روستای رازگاه بروید. آبشار رزگه در حاشیه مسیر و میان این جاده قرار دارد.

ارتفاع آبشار رزگه به حدود ۱۵ متر می‌رسد و اطراف آن را درختان سرسبز پوشانده‌اند. در سمت دیگر جاده و مقابل این آبشار دره‌ای مملو از درختچه‌های سبز و گل‌های رنگارنگ قرار دارد که لذت تماشای آبشار رزگه در حاشیه این جاده را افزایش می‌دهد.

در طول بهار میزان آب آبشار رزگه افزایش می‌یابد و به بیشترین میزان خود می‌رسد. با نزدیکی به اواخر تابستان و در نخستین روزهای پاییز، حجم آب این آبشار بسیار کم می‌شود و در زمستان کاملا یخ می‌زند. در این زمان از سال گرچه هوا در این منطقه بسیار سرد است؛ علاقه‌مندان به طبیعت گردی در زمستان برای بازدید از آبشار یخی رزگه به تماشای این آبشار می‌آیند.

پل قلاتاسیان (قلعه تاسیان)

_{منبع عکس: ایرنا، عکاس نامشخص}

پل قلاتاسیان یکی از آثار تاریخی به جا مانده از دوره حکومت قاجاریان است که آن را روی بقایای پایه‌هایی سنگی از زمان حکومت ساسانیان در ایران باستان ساخته‌اند. نام این پل را از قلعه‌ای باستانی در نزدیکی آن گرفته‌اند که قلعه تاسیان نام دارد. امروزه از قلعه تاسیان جز خرابه‌هایی باقی نمانده است. پل قلاتاسیان یکی از مشهورترین سازه‌ها بر رودخانه زاب به شمار می‌رود.

پل قلاتاسیان در مسیر دسترسی سردشت به پیرانشهر قرار دارد و برای بازدید از آن باید در این جاده به مسیر فرعی روستای «ببی آوا» به روستای «سپیدار» بروید. این پل در گذشته از مهم‌ترین گذرگاه‌های نظامی و بازرگانی در شمال غربی ایران بوده است و رویدادهای مهمی در اطراف آن رخ داده‌اند. طول پل قلاتاسیان به حدود ۵۵ متر و ارتفاع آن به حدود ۱۵ متر می‌رسند. صخره‌های محکم اطراف این پل تکیه گاه‌هایی مناسب برای پایه‌های آن بوده‌اند و بدنه این پل روی صخره‌های طبیعی سوار است. تنها یکی از پنج پایه این پل را از سنگ و ملاط ساروج ساخته‌اند. در ساخت بخش بالایی پل قلاتاسیان نیز از آهن و چوب استفاده کرده‌اند.

منطقه آلان

_{منبع عکس: نشریه عصر آذربایجان، عکاس نامشخص}

منطقه آلان یکی از زیباترین تفرجگاه‌های طبیعی در نزدیکی سردشت است که بسیاری از جاذبه‌های طبیعی اطراف این شهر در آن قرار دارند. در سفر به سردشت، منطقه آلان بدون شک از بهترین نواحی برای اتراق در طبیعت به شمار می‌رود. سراسر این منطقه را چمنزارهای سرسبز و جنگل‌هایی با پوشش گیاهی انبوه تشکیل می‌دهند که آب‌وهوایی بسیار دلپذیر دارند. برای اتراق در طبیعت منطقه آلان بهترین زمان از اواسط بهار تا پایان تابستان است.

بسیاری از روستاهای خوش آب و هوای آذربایجان غربی نیز در منطقه آلان قرار گرفته‌اند. از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی در این منطقه می‌توان به آبشار رزگه اشاره کرد. آبشار شلماش نیز در همین ناحیه و فاصله کوتاهی از آبشار رزگه واقع شده است. روستای «بیتوش» در منتهی‌الیه غربی سردشت و خط مرزی ایران با عرق در منطقه آلان قرار دارد و از زیباترین آبادی‌های این منطقه به شمار می‌رود. از دیگر روستاهای زیبا در این نواحی برای گردشگران می‌توان روستاهای «گرویس» و «مزرعه» را نام برد. باغ‌های میوه در این روستاها در تابستان به بار می‌نشینند و حال و هوایی زیبا به این نواحی می‌بخشند.

رودخانه زاب

_{منبع عکس: سایت تیشینه، عکاس نامشخص}

رودخانه زاب یکی از رودخانه‌های دائمی ایران در استان آذربایجان غربی است که در امتداد این استان تا خط مرزی ایران با عراق امتداد دارد. اطراف این رودخانه از زیباترین مناطق طبیعی شمال غربی ایران هستند و در طول سال گردشگران زیادی اطراف این رودخانه اتراق می‌کنند.

رودخانه زاب در بیشترین بخش‌های مسیر خود از مناطق کوهستانی پرشیب عبور می‌کند. این مناطق بسیار بکر هستند و دسترسی به آن‌ها برای همه گردشگران ممکن نیست. این رودخانه در نزدیکی سردشت در مسیرهای کم ارتفاع قرار می‌گیرد و دسترسی به رودخانه زاب از شهر سردشت به‌راحتی امکان‌پذیر است. در مسیر این رودخانه سه پل تاریخی به چشم می‌خورند که «قلاتاسین»، «فلزی» و «بیتوش» نام دارند.

رودخانه زاب از تجمع رودهای کوچک آب شیرین در ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متری کوهستانی در مسیر شرق به غرب شکل می‌گیرد و پس از عبور از پیرانشهر و سردشت، از ایران خارج می‌شود. این رودخانه در انتهای مسیر خود به رود دجله می‌ریزد و یکی از سرچشمه‌های اصلی این رود در کشور عراق به شمار می‌رود. بهترین زمان برای اتراق در حاشیه رودخانه زاب، فصل بهار است.

تپه باستانی ربط سردشت

_{منبع عکس نامشخص}

استان آذربایجان غربی از قدیمی‌ترین مناطق ایران زمین است که آثار و بناهای باستانی متعددی در آن قرار دارند. در طول سال‌های گذشته کاوش‌های باستان‌شناسی در نقاط مختلف این استان منجر به کشف اشیای باستانی بسیاری شده‌اند. در این استان تپه‌های باستانی متعددی وجود دارند که یکی از معروف‌ترین آن‌ها، تپه باستانی ربط سردشت است. در حال حاضر، کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه برای تعیین حریم تپه باستانی ربط انجام می‌شود.

منطقه «موصاصیر» یا شهر آفتاب، از قدیمی‌ترین نواحی جهان به شمار می‌رود که در کتب باستانی به نام آن اشاره شده است. کارشناسان مدت‌های طولانی به‌دنبال کشف مکان امروزی این شهر باستانی بوده‌اند. در بازه‌هایی از زمان باستان‌شناسان به نقاطی در کشورهای ترکیه و عراق رسیدند که این مکان‌ها بیشترین احتمال قرارگیری شهر آفتاب در گذشته را داشتند؛ اما در طول سالیان اخیر، کارشناسان با کشف نشانه‌هایی از تپه باستانی ربط، این منطقه را نزدیک‌ترین گزینه به شهر باستانی آفتاب تشخیص داده‌اند. شهر آفتاب منطقه زیر فرمان اقوام اورارتویی بوده است که در حمله هشتم آشوری‌ها به تصرف این قوم درآمد.

تپه باستانی ربط نخستین بار در سال ۱۳۶۵ کشف شد و فصل اول کاوش‌های باستانی در آن در سال ۱۳۸۴ به پایان رسید. آثار باستانی حاصل از این کاوش‌ها قدمت این منطقه در عصر آهن را مشخص کردند. وسعت تپه باستانی ربط به حدود ۲۵ هکتار می‌رسد و بررسی کامل کارشناسان در این محدوده نیاز به نیروی کار فراوان و مدت زمانی طولانی دارد. بازدید از این منطقه باستانی سردشت در سفر به این شهر برای علاقه‌مندان به تاریخ خالی از لطف نیست.

غار قلاتاسیان (قلعه تاسیان)

_{منبع عکس: سایت رهبال آسمان، عکاس نامشخص}

غار قلاتاسیان نیز یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی اطراف سردشت است که در فاصله ۲۰۰ متری از شمال غربی روستای قلاتاسیان قرار دارد. نام این غار نیز مانند پل قلاتاسیان از قلعه‌ای تاریخی در این منطقه گرفته شده است. اشیای به دست آمده از این غار قدمت آن را مربوط به دوره ایران باستان و دوره‌های پیش از آن نشان می‌دهند.

ورودی غار قلاتاسیان در حدود ۲۰ متر پایین‌تر از سطح زمین‌های اطراف آن است. گرچه این غار چندان میان گردشگران شناخته شده نیست، کوهنوردان و طبیعت گردان حرفه‌ای در طول سال برای بازدید از آن به روستای قلاتاسیان می‌روند. غار قلاتاسیان در منطقه‌ای کوهستانی و بکر قرار دارد و برای بازدید از آن باید از راهنماهای محلی ساکن روستا کمک بگیرید. این غار محل زندگی خفاش‌ها است و در فصل‌های سرد سال تعداد زیادی از این جانوران در غار قلاتاسیان پناه می‌گیرند.

_{نویسنده: مینا بهزادی‌منش}