- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- تبلیغات در کجارو
سلماس یکی از شهرهای تاریخی استان آذربایجان غربی است که پیشینه آن به چندین هزار سال میرسد. سلماس را میتوان یکی از شهرهای مهم و پراهمیت در تحولات تاریخی و سیاسی ایران دانست. در پی یک زلزله شدید، شهر جدید سلماس با توجه به اصول شهرسازی مدرن و با طرح شطرنجی ساخته شد که سبب شد لقب اولین شهر شطرنجی ایران را بگیرد. این شهر تاریخی و با اهمیت با توجه به موقعیت جغرافیایی خود و قرارگیری در سرزمین آذربایجان، دارای دیدنی ها و جاذبههای گردشگری بسیاری است. دیدنی های سلماس از طبیعت بکر و قدمت تاریخی آن اثر گرفته است که گردشگران بسیاری را برای دیدن آنها تشویق میکند. با ما همراه باشید تا با دیدنی های این شهر زیبا بیشتر آشنا شوید.
کلیسای مارسرکیس در روستای خسروآباد قرار دارد. این کلیسا در دوران قاجار بنا شده است. نام مارسرکیس یا مارگيورگيس از اسقف این کلیسا در قرن شانزدهم گرفته شده است. اهالی این منطقه معتقدند که در دوره ساسانیان، زمانی که خسرو پرویز صلیب حضرت مسیح را با خود به ایران آورد، آن را در این کلیسا نگهداری کرد و سپس در زمان صلح ایران و روم به رومیان اهدا شد. این کلیسا از سنگهای آذرین تراشدار و ملاط آهک ساخته شده است. دو لوح به زبان سریانی کلاسیک نیز در این کلیسا دیده میشود. این کلیسا که پلانی مستطیل شکل دارد، دارای لوحی است که روی آن تاریخ ۱۲۲۴ حک شده است. برخی به اشتباه این کلیسا را وانگ میخوانند، در حالی که وانگ واژهایی ارمنی بهمعنای کلیسا است؛ اما این کلیسا آشوری محسوب میشود. این کلیسا که به ثبت ملی رسیده، در حال حاضر فعال است و ارامنه از آن استفاده میکنند.
آدرس: شهرستان سلماس، بخش مرکزی، روستای محلم
منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Jacopo188)
کلیسای محلم دارای یک در ورودی و چند طاق نیمه فرو ریخته است که در روستایی با همین نام قرار دارد. قدمت این کلیسا به سال ۱۲۵۹ هجری شمسی میرسد و بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کلیسای سرکیس مقدس در نزدیکی سلماس واقع شده است. قدمت این کلیسا تاریخی که اکنون فقط برخی از بقایای آن باقی است، به سال ۱۱۸۵ هجری شمسی میرسد. این کلیسا توسط اهالی ارامنه روستای اطراف بنا شده و دارای سنگنبشتههایی به زبان ارمنی و با نقش چند صلیب است. در اطراف این کلیسا گورستانی به چشم میخورد که مورد غارت قرار گرفته و در حال حاضر سقف کلیسا بهصورت کامل و دیوارهای شمالی و شمال غربی آن فرو ریخته است.
آدرس: سلماس، روستای قزلجه
منبع عکس: سایت balad.ir (عکاس: ناشناس)
کلیسای قزلجه در روستایی با همین نام قرار دارد. این کلیسا که پلانی مستطیل شکل دارد، در دوران قاجار بنا شده است. کلیسا سه نورگیر در دیوار ضلع جنوبی، یک نورگیر در دیوار ضلع شرقی و بالای محراب و یک نورگیر در ضلع غربی دارد. سنگ، خشتهای آهکی، گچ و ملاط آهک با دانهبندی درشت از مصالح به کار رفته در این بنای تاریخی محسوب میشوند. این کلیسا در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
آدرس: شهرستان سلماس، روستای هفتوان
منبع عکس: گوگل (عکاس: Naji Atmani)
کلیسای هفتوان در روستایی با همین نام در سه کیلومتری جنوب شهر سلماس قرار دارد. این کلیسای تاریخی در دوران صفویه و به دستور شاه عباس صفوی احداث شده است و از جاهای دیدنی سلماس محسوب میشود. از ویژگیها و نکات جالب در مورد این کلیسا، ساخت آن از سنگهای سیاه رنگ آذرین است که به ظرافت و هنرمندی تمام حجاری شده و تراشهای زیبایی بر آن نقش بسته است. کلیسا دارای یک گنبد در مرکز است و بهصورت یک هرم دوازده ترک، طراحی و ساخته شده است.
این کلیسا چند کتیبه به خط ارمنی و با نقوش مذهبی دارد که بر اساس آنها احتمال میرود که قدمت این بنا به قرون ۱۳ و ۱۴ میلادی برسد. بر اثر زلزلهای که در سال ۱۳۰۹ رخ داد، این کلیسا خسارات بسیاری دید و پس از آن مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفت.
کلیسای آخته خانه در جنوب غربی سلماس در روستایی با همین نام واقع شده است. قدمت این کلیسای تاریخی به سال ۱۲۶۹ هجری شمسی میرسد. پلان این کلیسا مستطیلی شکل است. در سالن اصلی کلیسا چهار ستون مدور آجری قرار دارد. گنبد آجری مرکزی روی ستونهای فوق اجرا شده که هماکنون از بالای کلیسا خارج شده و در کنار آن بر زمین قرار گرفته است. این بنا دو گنبد فرعی دیگر نیز دارد. در معماری کلسیا تزیینات خاصی به چشم نمیخورد و نحوه چیدمان آجرها به آن زیبایی بخشیده است. آجر، ماسه آهک و گچ از مصالح به کار رفته در سازه این بنا به شمار میرود. همچنین سه نورگیر این بنا در ضلع جنوبی و سه نورگیر دیگر در ضلع شرقی آن واقع شدهاند.
تالاب آق زیارت در ۲۰ کیلومتری شهر سلماس واقع شده است و مساحت آن گاهی به ۱۰ هکتار میرسد. هیچ رودخانه دائمی به آن نمیریزد و آبهای سطحی و گاهی طغیان رودخانه زولاچای منبع تامین آب این تالاب محسوب میشود. این تالاب فصلی آب شیرینی دارد که ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۰۰ متر است.
آدرس: ۱۵ کیلومتری جاده سلماس به ارومیه، نزدیکی روستای خان تختی (مشاهده در نقشه)
منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Ehsan franklyn)
نقش برجسته خان تختی در ۱۷ کیلومتری جاده سلماس به ارومیه واقع شده و روی آن حجاریهای شاپور اول دومین شاه ساسانی نقش بسته است. این نقش برجسته یادمانی است از پیروزی شاپور اول ساسانی بر والریانوس (پادشاه روم) که وی را سوار بر اسب نشان میدهد، در حالی که والریانوس در مقابلش زانو زده است. این نقش برجسته روی کوه معروفی به نام پیرچاوش در روستایی با همین نام قرار دارد.
آدرس: مرکز شهر سلماس، خیابان سورهای (مشاهده در نقشه)
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: معصوم حسنی)
حمام شیخ سلماس در زمان پهلوی اول و با بهرهمندی از معماری سنتی ایرانی احداث شده است. حمام با پلانی بهشکل هندسی مستطیل و با مساحتی برابر با ۸۶۰ متر مربع در دوره پهلوی اول ساخته شده و محمد طسوجی نام بانی این اثر تاریخی است که با پیگیری و تلاش او پروسه ساخت آن از سال ۱۳۰۹ بهمدت سه سال به طول انجامید. از سنگهای معدنی و ملاط ماسه و آهک در ساخت پلان آن استفاده شده است که دیوارهای آن تلفیقی از سنگ و آجر به سبک «تفلیسی» است. این حمام به مدیریت «حاج شیخ مجتبی انتظاری» اداره میشد و به همین دلیل به این نام شهرت یافت.
حمام شیخ سلماس دارای هفت گنبد پوششی است که بزرگترین گنبد آن در بخش سربینه یا رختکن حمام قرار دارد. این بنای کهن علاوه بر قدمت بهدلیل معماری سنتی ایرانی، دارای اهمیت و ارزش والایی است که امروزه بهعنوان مجموعه فرهنگی و هنری مورد مشغول به فعالیت است.
آدرس: شهرستان سلماس، حدفاصل روستاهای سرگل و ممکان (مشاهده در نقشه)
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ایوب فارابی)
در فاصله بین دو روستا به نامهای «سرگل» و «مهکان» و در ۲۲ کیلومتری از شهرستان سلماس یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی به نام «آبشار دره خورخوره» قرار دارد. آبشار داخل درهای زیبا به عمق ۸۰ متر قرار گرفته است و منطقهای بسیار چشمنواز و دیدنی را ایجاد کرده است. همین امر سبب شده است تا این منطقه به یکی از تفرجگاههای محبوب و پرطرفدار در استان آذربایجان غربی تبدیل شود.
قلعه چهریق در شمال رودخانه زولا در جنوب شرقی سلماس واقع شده است. باستانشناسان قدمتی برابر با هزاره نخست پیش از میلاد مسیح (ع) را برای این جاذبه گردشگری عنوان کردهاند. گفته میشود که قلعه چهریق بهمدت دو سال محبس پیشوای آیین بیانی، «سید علی محمد باب» بوده است که روی صخرهای رفیع قرار دارد. تنها قسمت بالایی قلعه برجای مانده است و در وسط قلعه گودالی به چشم میخورد که به نظر میرسد انبار مهمات بوده است. احتمال میرود حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ نفر در این قلعه ساکن بودهاند که نشان میدهد از قلعههای کوچک به شمار میرفته است. از ویژگیهای آن دسترسی سخت و حتی غیرممکن به داخل آن از سوی دشمنان و بیگانگان است که گواه از امنیت بالای آن است.
آدرس: ۸ کیلومتری شمال غربی سلماس، تازه شهر (مشاهده در نقشه)
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امیر افسری)
«امامزاده کهنه شهر»، از جاذبههای مذهبی در شهرستان سلماس است که در کهنهشهر قرار دارد. این مکان مذهبی آرامگاه تعدادی از فرزندان امام هادی (ع) به نامهای امامزاده اسحاق (ع)، امامزاده ابراهیم (ع)، امامزاده محمد (ع)، امامزاده جعفر (ع) و امامزاده محمود (ع) است که با توجه به متون ثبتشده تاریخی مانند کنزالانساب و بحرالرحاب در شهر کهنهشهر سلماس به خاک سپرده شدهاند. نهتنها در ایام و مناسبتهای مختلف مردم از نقاط مختلف استان آذربایجان و ایران برای زیارت در این بارگاه ملکوتی حضور مییابند بلکه با توجه به گفتههای مردم محلی در ایام محرم دستههای عزاداری شهرستان سلماس از مناطق مختلف به این امامزاده آمده و مراسم عزاداری سالار شهیدان را برپا میکنند. همچنین مزار شهدای کهنهشهر نیز در نزدیکی و پیرامون این مکان مقدس قرار دارد.
در فاصله بین ارومیه و سلماس یکی از زیباترین و دیدنیترین روستاهای کشور به نام «ایستی سو» یا «ایسی سو» قرار دارد که در ایام مختلف سال، بهویژه روزهای عید نوروز میزبان جمع زیادی از گردشگران و مسافران از سراسر ایران است. طبیعت زیبا، دیدنی های طبیعی چشمنواز و آب و هوای مطلوب در این منطقه، در کنار میهماننوازی ساکنان آن، روستای ایستی سو را به یکی از پرطرفدارترین مناطق گردشگری در استان آذربایجان غربی تبدیل ساخته است؛ اما در کنار دیدنی های طبیعی این روستا، حضور چشمه آبگرمی طبیعی بر محبوبیت آن افزوده است. «چشمه آبگرم ایستی سو» از آبی گرم با املاح معدنی همچون گوگرد برخوردار است که پزشکان استفاده از آن را برای درمان بیماریهای پوستی مناسب عنوان کردهاند. چشمه آبگرم ایستی سو در فاصله کمی از گردنه قوشچی قرار دارد و درجه حرارت آن در حدود ۱۷ سانتیگراد است.
آدرس: شمال غرب شهر سلماس، ما بین کوی فرهنگیان ۱ و ۲
منبع عکس: سایت خبرکزاری مهر (عکاس: ناشناس)
«تپه تاریخی اهرنجان» که به نام «کول تپه» نیز شهرت دارد، در داخل شهر سلماس واقع شده است. باستانشناسان با کاوشهای انجام شده در این تپه کهن، پیشینه آن را متعلق به دوران پیش از تاریخ ایران باستان عنوان کرده و بر این باورند که این تپه دارای قدمتی بالغ بر ۹ هزار سال است. امروزه این تپه را که چهار متر از سطح زمینهای مجاور ارتفاع دارد بهعنوان کهنترین منزلگاه جوامع بشری در استان معرفی میکنند که برابر با اواخر هزاره هفتم و هشتم پیش از میلاد مسیح (ع) است.
طی تحقیقات که کارشناسان، اشیایی همچون سنگهای ابسیدین، وسایل و ابزارآلات سفالی و سنگی در این محوطه کشف شده است که گواه تمدن باستانی این منطقه از کشور است. سفالهایی که در این منطقه به دست آمده است غالبا مزین به عناصر هندسی و دستساز و همراه با شاموت گیاهی است.
جالب است بدانید که برخی از کاسههای کشف شده در بخش زیرین لبه دارای لولههای کوتاهی است که طبق اظهارات کارشناسان تا به امروز نمونه مشابه آن در هیچ محوطه باستانی دیگری یافت نشده است. همچنین سنگهای ابسیدینی که در این تپه یافت شده، نشاندهنده تجارت مردم آن دوران با کناره دریاچه وان است.
از دیگر دیدنی های این شهرستان میتوان به قلعه تمر، قلعه میناس، قلعه بردوک، قلعه هودر، قلعه زنجیر قالا، نقاشیهاهی صخرهای در روستای تاریخی آجواج، تپه معانجوق، تالاب چیچک، دره تمر، خسروا، امامزاده برگشاد، قلعه قارنی یاریق و دره زولا چای اشاره کرد. تجربیات و نظرهای خود را در خصوص جاذبههای گردشگری سلماس با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
نویسندگان: محبوبه حسنی، بهاره غنچه
آثار ملی ایران 
میراث جهانی یونسکو