آبشار شیوند

آبشار شيوند یکی از جاذبه‌های طبیعی و بکر شهرستان دزپارت (در گذشته بخشی از شهرستان ایذه بود) است؛ آبشاری که مسیر دسترسی به آن نیز مانند خود آن زیبا است و با قایق‌سواری در دریاچه سد کارون سه آغاز می‌شود، با نیسان‌سواری ادامه می‌یابد و در نهایت با پیاده‌روی در کوچه‌باغ‌های زیبای روستا به اتمام می‌رسد. آبشار شیوند از جاهای دیدنی خوزستان به شمار می‌رود و بسیاری آن را به‌عنوان قلب تپنده منطقه حفاظت‌شده «شالو و منگشت» می‌شناسند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با این آبشار زیبا، مسیر دسترسی و جاذبه‌های اطراف آن‌ آشنا کنیم.

• آدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، بخش دهدز، دهستان دنباله رود شمالی، ساحل غربی دریاچه سد کارون سه، روستای شیوند (مشاهده روی نقشه)
• موقعیت جغرافیایی: E۵۰۱۱۱۷ N۳۱۳۶۲۸

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

آبشار شیوند در جنوب شرقی شهرستان ایذه استان خوزستان، در شهرستان دزپارت و در روستایی به همین نام قرار دارد. فاصله این جاذبه طبیعی بکر تا شهر ایذه ۶۵ کیلومتر و تا شهر اهواز، ۲۵۰ کیلومتر است. آبشار شیوند با دهستان شیوند فاصله چندانی ندارد؛ دهستانی در منطقه حفاظت‌شده منگشت و شالو که در گذشته دارای سه روستا به نام‌های شیوند، نوشیوند و پشت آسیب به فاصله یک کیلومتر از یکدیگر بود؛ در حال حاضر هر سه روستا ادغام شده‌اند و با نام نوشیوند شناخته می‌شوند. رودخانه شیوند نیز از میان آن‌ها می‌گذرد. این رودخانه از دل کوه‌های این ناحیه سرچشمه می‌گیرد و در نهایت پس از عبور از کوچه باغ‌های این روستا، به دریاچه شیوند می‌ریزد.

برای دسترسی به آبشار شیوند در ابتدا باید به روستای شیوند بروید. دو مسیر برای رسیدن به روستای شیوند وجود دارد که یکی جاده و دیگری مسیری آبی است که از میان دریاچه سد کارون سه می‌گذرد. مسیر آبی روستای شیوند، مسیر بهتری برای دسترسی به روستا است.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

مسیر جاده‌ای

مسیر آبی

مسیر دوم، مسیر آبی دسترسی به روستای شیوند است. برای این منظور خود را به روستای رکعت و اسکله آن در پنج کیلومتری تاج سد برسانید؛ این اسکله با ایذه ۴۰ کیلومتر (۵۰ دقیقه) فاصله دارد و از طریق جاده دهدز به ایذه قابل دسترسی است. برای رسیدن به روستای رکعت باید از پل‌های قوسی روی سد عبور کنید. بعد از این پل‌ها، یک مسیر فرعی وجود دارد که بعد از ۸۰۰ متر شما را به اسکله رکعت می‌رساند. از این بخش تا اسکله شیوند، ۱۴ کیلومتر مسیر آبی در پیش دارید.

عکاس: علیرضا جوزی

در اسکله رکعت دو انتخاب برای دسترسی به روستای شیوند دارید؛ قایق‌های موتوری تندرو با هزینه ۷۰۰ هزار تومانی با ۶ نفر ظرفیت (در سال ۱۴۰۱) و باروج‌ها (با هزینه رایگان). باروج‌ها یا لندینگ کرافت‌ها، شناورهایی هستند که امکان حمل خودرو را تا روستا برای شما فراهم می‌کنند و شما را در عرض ۹۰ دقیقه به روستا می‌رسانند؛ البته گاهی در طول مسیر برای سوار یا پیاده کردن مسافران روستاها توقفی کوتاه نیز دارند. این شناورها ساعت‌های حرکت مخصوصی دارند و برخلاف قایق‌های موتوری بدون برنامه حرکت نمی‌کنند و هر دو ساعت یک بار روانه می‌شوند. قایق‌های تندرو این مسیر را ۴۰ دقیقه‌ای طی می‌کنند و امکان بازدید از دره قاسمی را نیز دارند؛ اما باروج‌ها در دره قاسمی توقف ندارند.

منبع عکس: مجله هم‌اقلیم. عکاس: نامشخص

توصیه می‌کنیم که ماشین خود را در پارکینگ اسکله رکعت پارک کنید و بدون ماشین به روستا بروید؛ پارکینگ این اسکله امن و هزینه استفاده از آن بسیار اندک است؛ به‌علاوه، مسیر روستای شیوند تا آبشار برای ماشین‌های شخصی مناسب نیست و شما نیازی به ماشین در روستا ندارید.

زمانی که در اسکله روستای شیوند پیاده شدید، نیسان‌هایی منتظر شما هستند که با هزینه ۳۰۰ هزار تومانی (در سال ۱۴۰۱) شما را به آبشار می‌برند و برمی‌گردانند. شما باید با نیسان‌ حدود دو کیلومتر مسیر سنگلاخی را طی کنید تا به روستای شیوند و ۱٫۵ کیلومتری آبشار برسید. نهایتا حدود نیم ساعت پیاده‌روی دارید تا آبشار زیبای شیوند را از نزدیک ببینید.

اسکله رکعت. منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

شما می‌توانید مسیر اسکله شیوند تا آبشار را پیاده نیز طی کنید. پیمایش مسیر از اسکله تا آبشار حدود یک ساعت زمان می‌برد و درجه سختی آن نیز کم است؛ بخش‌هایی از مسیر پاکوب و خاکی، بخش‌هایی به‌صورت سنگ‌فرش و قسمت انتهایی به‌صورت کوهپیمایی ساده است و بیشتر افراد به‌راحتی می‌توانند آن را بپیمایند.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

آبشار شیوند ایذه یا آبشار شیوند دهدز در روستایی با طبیعت بکر و زیبا به همین نام واقع شده است. روستای شیوند میان کوه‌های زاگرس و سد کارون سه قرار دارد و وجود جنگل‌های بلوط، رودخانه‌ها، آبشارها و صخره‌ها آن را به جاذبه‌ای بی‌نظیر تبدیل کرده است.

دورتادور آبشار درختان بلوط ایرانی، بنه، انار، انگور، گردو، کلخنگ، انجیر، کیکم، بن سرخ، گیاهان دارویی پونه و کتیرا و گل‌هایی همچون شقایق و نرگس دیده می‌شوند. جانورانی همچون خرگوش، گزار، پلنگ قهوه‌ای، کبک، سنجاب ایرانی، خرس قهوه‌ای، گرگ، شغال، قوچ، میش، بز کوهی، تیهو، کمرکولی، سنگ‌چشم، روباه، دارکوب و... نیز در این منطقه به چشم می‌خورند.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

بازدید از آبشار شیوند در تمام فصول سال امکان‌پذیر است. البته با توجه به تابستان‌های بسیار گرم و شرجی استان خوزستان پیشنهاد می‌کنیم که این فصل، اوایل پاییز و اواخر بهار را برای سفر به روستای شیوند انتخاب نکنید. بهترین زمان بازدید از آبشار شیوند، اوایل تا اواسط فصل بهار و اواسط تا اواخر فصل پاییز است.

فصل بهار با طبیعتی سرسبز و شگرف در جاذبه طبیعی آبشار شیوند انتظار شما می‌کشد؛ در حالی که پاییز، فصل انار منطقه، با دنیایی از رنگ‌های زرد، قرمز و نارنجی از شما میزبانی می‌کند و تصویری حیرت‌انگیز از این استان جنوبی را پیش روی چشمان شما به تصویر می‌کشد. برخی گردشگران نیز فصل زمستان را برای بازدید از آبشار انتخاب می‌کنند؛ البته باید توجه داشته باشید که بارش‌های زمستانی مسیر پیاده‌ دسترسی را لغزنده و دشوار می‌کنند؛ پس حتما قبل از سفر به این منطقه، آب و هوا را بررسی کنید.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

کوله‌پشتی، وسایل ضروری و شخصی، دارو، کارت شناسایی، فلاسک چای، آب و مواد غذایی، کفش مناسب، بادگیر، لباس اضافه، لباس گرم، کیسه زباله، عینک آفتابی، کرم ضدآفتاب، چراغ قوه، کلاه و دوربین عکاسی، زیرانداز و وسایل کمپینگ مانند کیسه خواب، چادر مسافرتی، ملحفه و پتوی مسافرتی از تجهیزات مورد نیاز برای بازدید از آبشار شیوند هستند.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

در اطراف آبشار شیوند، فضایی برای چادر زدن یا برپایی کمپ وجود ندارد. تنها گزینه‌های اقامتی در اطراف آبشار شیوند، اجاره اتاق یا خانه‌های محلیان روستای نوشیوند (با هزینه ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومانی در سال ۱۴۰۱) یا کمپینگ در خود روستا است. برخی محلیان روستا باغ‌های خود را به‌طور مشترک به چند خانواده اجاره می‌دهند؛ باغ‌هایی که آب و سرویس بهداشتی دارند و برای چادر زدن مناسب هستند.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

• برای اطلاع از ساعت دقیق حرکت بارج‌ها و قایق‌های اسکله رکعت، از افراد محلی سوال کنید.
• برای بازگشت خود برنامه‌ریزی کنید و تا قبل از حرکت آخرین بارج خود را به اسکله برسانید. توجه داشته باشید که اگر باروج را از دست دهید باید در روستا بمانید. آخرین باروج حدود ساعت ۱۹ از اسکله شیوند حرکت می‌کند.
• اگر با قایق موتوری به نوشیوند می‌روید، در طول مسیر از راننده قایق بخواهید تا شما را به دیدن تنگه قاسمی نیز ببرد.
• به‌دلیل ناهمواری مسیر روستا تا آبشار بهتر است خودروی خود را به نوشیوند نبرید.
• در زمان بازدید از آبشار شیوند مراقب محیط زیست باشید. فراموش نکنید که در زمان بازدید از جاذبه‌های طبیعی نباید چیزی به‌جز رد پا از خود باقی بگذارید. پس زباله‌های خود (اعم از زباله تر، ته‌سیگار، پلاستیک، بطری آب معدنی و غیره) را در طبیعت رها نکنید، در طبیعت اطراف آتش روشن نکنید و به درختان آسیبی نرسانید.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

• امکانات خاصی در آبشار شیوند وجود ندارد. شما می‌توانید برای خرید، صرف ناهار، سرویس بهداشتی و... از امکانات موجود در روستای شیوند استفاده کنید.
• مسیر پیاده دسترسی به آبشار شیوند برای عموم افراد مناسب است؛ البته بهتر است افراد با ناتوانی جسمی، توان‌یابان و سالمندان برای رسیدن به آبشار سوار نیسان‌ها شوند.
• پایین آبشار شیوند جایی برای نشستن وجود ندارد؛ بنابراین فقط می‌توانید از آن دیدن کنید و بازگردید.
• عسل و رب انار تازه، پنیر و کره محلی، روغن محلی، نان تازه، ترشی و لواشک خانگی، صنایع دستی مانند جاجیم، نمد، شال گردن، خورجین، گلیم و فرش دستبافت از جمله سوغاتی‌هایی هستند که با خرید آن‌ها می‌توانید هم به اقتصاد مردم محلی روستای نوشیوند کمک کنید و هم هدیه‌هایی برای عزیزان خود ببرید.

• آدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، بخش دهدز، دهستان دنباله رود شمالی، ساحل غربی دریاچه سد کارون سه (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آبشار شیوند: حدود دو کیلومتر

منبع عکس: مجله هم‌اقلیم. عکاس: نامشخص

روستای شیوند یا نوشیوند با ساکنان لر بختیاری از آن دسته مکان‌هایی است که با سفر به آن طعم آرامش را حس خواهید کرد. پوشش اهالی روستا به سبک قوم لر بختیاری است. زنان روستا شلوار گشاد، دامن چاک‌دار، نوعی جلیقه و چادر بلند می‌پوشند که در زیر گلو با سنجاق به هم وصل می‌شوند. پوشش مردان روستا نیز کلاهی سیاه و نمدی، شلوار گشاد، گیوه و چوخا است. رنگ لباس‌های دختران جوان روستای شیوند شاد است و زنان میان‌سال و مسن لباس‌هایی به رنگ سرمه‌ای یا آبی تیره به تن می‌کنند.

در روستای شیوند مراسم و آیین‌های بسیاری برگزار می‌شوند؛ در این مراسم، موسیقی مخصوص بختیاری‌ها با نواختن ساز دهل و سرنا و خواندن آوازهای محلی جایگاه ویژ‌ه‌ای دارند. پیاده‌روی در کوچه باغ‌های سرسبز روستا و بازدید از کاروانسرای دوره صفوی از بهترین فعالیت‌هایی است که می‌توان در روستای شیوند به آن پرداخت.

• آدرس: استان خوزستان،شهرستان دزپارت، منطقه دهدز، مسیر اسکله رکعت به شیوند (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آبشار شیوند: هشت کیلومتر

منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما. عکاس: نامشخص

تنگه قاسمی به‌حدی باریک است که برای عبور از آن باید حتما یک قایق‌سوار حرفه‌ای باشید؛ در غیر این صورت قایق شما با دیواره‌های تنگه برخورد خواهد کرد. بازدید از این تنگه بدون حضور راهنمای حرفه‌ای و به‌صورت فردی به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

• آدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، بخش سوسن، روستای جوکار (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آبشار شیوند: حدود ۱۰۲ کیلومتر

منبع عکس: gardeshgari۷۲۴.com. عکاس: نامشخص

دشت وسیع و تماشایی سوسن در شرق استان خوزستان و ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر ایذه قرار دارد که برای بازدید از آن به چند روز زمان نیاز دارید. رود کارون از میان این دشت می‌گذرد و آن را به دو نیمه شرقی و غربی تقسیم می‌کند. بهترین زمان سفر به دشت سوسن، از اواسط بهمن تا اوایل خرداد است.

تماشای رود خروشان کارون، پرآب‌ترین و بزرگ‌ترین رودخانه ایران، قایق‌سواری، ماهیگیری و رفتینگ در رود کارون، پیک‌نیک و عکاسی، کوهنوردی، کمپینگ، تماشای دشت گل‌های شقایق در فصل بهار، تماشای شالیزارها، تماشای آسمان پر ستاره شب، بازدید از جاذبه‌های تاریخی از جمله جاده باستانی، سنگ قبرهای تاریخی به‌شکل شیرهای سنگی با قدمتی از دوره عیلامیان و بقایای به جامانده از پل تاریخی پاپیلا و بازدید از روستاهای زیبای استان از جمله روستای ثریا، مشهور به ماسوله خوزستان، روستای ده حوض (نگین دشت سوسن ایذه)، ده شیخ، دانیال، ده کهنه، لولو و... از بهترین تفریحات دشت سوسن به شمار می‌آیند. روستای ثریا به ماسوله خوزستان شهرت دارد.

• آدرس: استان خوزستان، ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی ایذه، شهرستان باغملک (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: Irandeserts.com. عکاس: نامشخص

منطقه حفاظت‌شده شالو و منگشت با وسعت ۱۲,۹۹۱ هکتار در سال ۱۳۷۸ حفاظت شده اعلام شد؛ منطقه‌ای که از دیرباز قلمرو بختیاری‌ها بود و دسترسی به آن تنها از ضلع شرقی و غربی امکان‌پذیر است. قسمت عمده این منطقه، کوهستانی برف‌گیر و ارتفاع آن بین ۷۸۰ تا ۳,۶۱۸ متر از سطح دریا است و رودخانه پرآب کارون در شرق منطقه جریان دارد.

کوهستان منگشت، مرکب از کوه‌های شناز، تنوش، ناشلیل، گره اسبید، مهولی، زردحلقه، نشا، گندمکار، سه‌پران، سرچاه، قوچه، بدرنگان، برآفتاب، کله، کلمه و دوزرد در شهرستان‌های لردگان، ایذه و باغملک قرار گرفته است. بلندترین قله این کوهستان ۳,۶۱۸ متر ارتفاع دارد و از مکان‌های محبوب کوهنوردان به شمار می‌رود. پوشش جنگلی در کوهستان تا ارتفاع ۲,۱۰۰ متری به چشم می‌خورد و پس از این ارتفاع تنها مراتع ییلاقی، خشک و سرد وجود دارند.

رودخانه‌های بلواس، تنگ کرد، هلایجان، آب زردک، صیدون از دامنه‌های غربی، لیراب و سمه از دامنه جنوبی، خرسان و کارون از دامنه‌های شرقی کوهستان منگشت سرچشمه می‌گیرند و از جاهای دیدنی این منطقه محسوب می‌شوند؛ به‌علاوه دریاچه بندان و آبشار توف اسپید، یکی از زیباترین آبشارهای استان خوزستان، نیز در این منطقه قرار دارند.

• آدرس: استان خوزستان،جاده باغ‌ملک به ایذه، شهر قلعه تل (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آبشار شیوند: ۹۵ کیلومتر

منبع عکس: وب‌سایت جاذبه‌ها. عکاس: نامشخص

قلعه تل با واقع شدن روی یک زیگورات‌ عیلام دارای موقعیت ممتاز نظامی بوده و همواره مورد استفاده خان‌ها و جنگجویان محلی قرار گرفته است. این بنا با چهار برج مدور، به‌شکل دژ‌های نظامی قدیمی ساخته شده است و امروزه بیشتر بخش‌های آن سالم هستند.

• آثار ملی ایران
• آدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، روستای کول فرح (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آبشار شیوند: ۶۳ کیلومتر

منبع عکس: گوگل‌مپ. عکاس: کوروش نوزاد تهرانی

کول فرح، کول‌ فره، کولفرح و کول فر، تنگه‌ای در نزدیکی ایذه است که ۶ نقش‌برجسته عیلامی را به نام سنگ‌نگاره‌ها یا نقوش برجسته کول فرح در دل خود جای داده است. در محوطه اطراف این سنگ‌نگاره‌ها، نشانه‌هایی از بقایای زندگی تمدن‌های پیشین در گذشته‌های دور به دیده می‌شود و آثاری مانند گورها، کانال‌های آب و بقایای ساختمانی و نقاط دیده‌بانی در آن مشاهده می‌شود.

از سنگ‌نوشته‌های به جا مانده از تنگه کول فرح، می‌توان فهمید که این محل عبادتگاه نارسینا، یکی از خدایان تمدن عیلام بوده است. متاسفانه سنگ‌نوشته‌های کول فرح در اثر بی‌مهری بازدیدکنندگان و عوامل طبیعی نظیر رویش گلسنگ‌ها متحمل آسیب‌های فراوانی شده‌اند. مراسم قربانی توسط شاه هانی عیلامی با کتیبه‌ای ۲۴ سطری، مراسم قربانی دوم، حمل مجسمه خدای عیلامی با ارتفاع ۲٫۸۰ متر، هدیه دادن شاه عیلامی، اجرای مراسم مذهبی و حمل مجسمه خدای عیلامی، سنگ‌نگاره‌های این مجموعه هستند.

نویسنده: نگین توکلی

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: h taghvaei، سعید مویدی، محمد نجفی، مهشید حسینی)