موزه بابل

به‌عنوان تنها موزه مردم‌شناسی استان مازندران، موزه بابل یکی از مهم‌ترین مقاصد برای علاقه‌مندان به تاریخ در این منطقه به شمار می‌آید. بخش‌‌های متنوع موزه، آن را برای بسیاری دیگر نیز جذاب کرده است. سفال‌های منقوش هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد گرفته تا اسکناس‌های زمان قاجار و پهلوی در گنجینه بابل نگاه‌داری می‌شوند. با کجارو همراه باشید.

موزه بابل که با نام گنجینه بابل نیز شناخته می‌شود، از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی بابل به شمار می‌رود. این مکان تنها موزه مردم‌شناسی مازندران است که در ساختمان شهرداری سابق شهر بابل جای دارد و متعلق به دوره پهلوی است. این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ۱۵۲۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

عکس از گوگل مپ (عکاس: الهه هدایتی)

موزه بابل از جاهای دیدنی استان مازندران محسوب می‌شود و در میدان ولایت، خیابان مدرس قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)

برای دسترسی به موزه بابل، از خیابان مدرس به چهارراه گنجینه بروید. در این نقطه، موزه را در سمت چپ خیابان می‌توانید مشاهده کنید.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: علی بیژنی)

ساختمان موزه بابل که در سال ۱۳۰۷ به‌عنوان بلدیه یا شهرداری احداث شده بود، در سال ۱۳۷۴ با کاربری فرهنگی در اختیار میراث فرهنگی استان مازندران قرار گرفت و پس از مرمت و بازسازی، در بهمن سال ۱۳۷۵ به‌عنوان موزه بابل افتتاح شد. این موزه با بخش‌های باستان‌شناسی، مردم شناسی و یادمان‌های چوبی، به‌مدت چهار سال فعالیت داشت و سپس در سال ۱۳۷۹، پس از مرمت شیروانی و زیرزمین، به‌عنوان تنها موزه مردم‌شناسی مازندران در سال ۱۳۸۲، بار دیگر کار خود را آغاز کرد.

ساختمان موزه بابل در ۱۳۳۰/عکس از گوگل‌مپ (کاربر: سید حمید موسوی)

این موزه از لحاظ محتوای نمایش به سه بخش باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و یادمان‌های چوبی تقسیم می‌شود و دارای فضاهایی همچون نمایشگاه موقت، کتابخانه و مرکز اسناد تاریخی است. یکی از گران‌ترین اشیای موزه، قرآن خطی مربوط به دوره صفوی محسوب می‌شود که نمونه آن بسیار کم است. از سکه‌های مربوط به دوره هخامنشیان گرفته تا اسکناس‌های زمان قاجار و پهلوی در این مجموعه نگهداری می‌شوند.

عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: کیان توکلی)

بخش باستان‌شناسی که در طبقه اول موزه بابل قرار دارد، شامل آثاری از دوره‌های پیش از تاریخ و اسلامی است. اشیا این بخش در یک اتاق و دو سالن قرار داده‌ شده‌اند و طیف وسیعی را در بر می‌گیرند. سفال‌های منقوش هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد از تپه حصار دامغان، تپه سیلک کاشان و محوطه باستانی شوش، سفال خاکستری رنگ داغ‌دار تورنگ‌تپه، ظروف خاکستری مازندران در اواخر هزاره سوم و اواخر هزاره دوم پیش از میلاد و همچنین ظروف سفالی قرمز رنگ منقوش اسماعیل آباد متعلق به هزار پنج میلادی، از قدیمی‌ترین آثار این موزه هستند.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: الهه هدایتی)

اشیایی از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره پیش از میلاد تا دوره پارت و ساسانی شامل مجسمه‌های سفالی، مفرغی، جنگ‌افزارهای مفرغی و ظروف سنگی، از مجموعه‌های موجود در یکی از سالن‌های موزه هستند. بسیاری از اشیای موجود در این موزه، از مناطق باستانی مازندران مانند بهشهر، ساری، قائم‌شهر، نکا و نور به دست آمده‌اند و نمایانگر قدمت منطقه شمال کشور هستند.

عکس از گوگل مپ (عکاس: الهه هدایتی)

سالن دیگر موزه در این بخش، به آثار دوره اسلامی اختصاص دارد و اشیایی مانند ظروف سفالی لعاب‌دار از قرن سه تا ۱۰ هجری، آبگینه در اشکال تنگ، صراحی و پیاله در آن قرار گرفته‌اند. زیورآلاتی از هزاره اول پیش از میلاد و دوره اسلامی نیز در این موزه قابل‌مشاهده هستند.

بخش مردم‌شناسی موزه بابل، که در طبقه دوم قرار دارد، به تمام قومیت‌های ساکن در این خطه می‌پردازد و در تالاری وسیع، اشیایی مانند وسایل کشاورزی، پوشاک مازندران، گیلان، ترکمن، چادرشب‌بافی زنان مازندران، صنایع دستی زنان ترکمن‌ صحرا و صنایع دستی مانند زری‌بافی و سفال‌گری، قرار داده شده‌اند. در همین بخش نمایی از ازدواج و نوع پوشش عروس و داماد شمالی نیز در معرض دید عموم قرار گرفته است.

عکس‌های گالری از گوگل مپ (عکاسان: الهه هدایتی، احسان فانی، Anthropologie Bereich Museum)

از دیگر فضاهای این بخش می‌توان به قهوه‌خانه سنتی با وسایلی مانند تخت چوبی برای نشستن و استراحت، قلیان، چوب‌سیگار و منقل اشاره کرد. اشیا دیگری مانند وسایل روشنایی، وسیله خرد کردن قند، تخته خرد کردن سبزی و انواع قاشق‌های چوبی کوچک نیز در این مجموعه قرار دارد.

در قسمت داروخانه سنتی در همین بخش که با نام داروخانه یا عطاری معرفی می‌شود، اطلاعاتی از انواع گیاهان دارویی شمال و فهرست طرز استفاده از آن‌ها، برای علاقه‌مندان در نظر گرفته شده است.

سالن اختصاصی یادمان‌های چوبی موزه بابل دارای اشیایی مانند در، پنجره، انواع منبت، مشبک، قاب و گره است. قدیمی‌ترین اثر این بخش، صندوق مزار امامزاده علی از روستای سوادکوه و متعلق به ۸۳۳ هجری قمری است. دو لنگه در چوبی منبت‌کاری شده که متعلق به مزار شاهزاده رضا هستند نیز در این بخش قرار داده شده‌اند.

عکس از گوگل مپ (عکاس: احسان فانی)

بهای بلیط (در سال ۱۳۹۹) چهار هزار تومان است.

نویسنده: نیکی قره گوزلویان