بازار سیرجان

بسیاری از دیدنی های استان کرمان را آثار و ابنیه تاریخی تشکیل می‌دهند که در سراسر شهرهای استان واقع شده‌اند. هریک از این آثار نشان از تاریخ غنی و قدمت این خطه از ایران دارند و داستان‌هایی ناگفته از زندگی اجدادمان را در روزگاران گذشته، برای ما بازمی‌گویند. یکی از این آثار پرقصه، بازار سیرجان است.

بازار سیرجان ۱۵۰ سال است که داد‌وستد اهالی شهر و تجار را نظاره‌ می‌کند، از چرب‌زبانی‌ها آن‌ها گرفته تا چانه‌زنی‌ها را می‌شنود و همه را درون خود نگاه می‌دارد. این بازار به‌دلیل موقعیت مرکزی همچنان به‌عنوان یکی از مراکز خرید و جاهای دیدنی سیرجان به شمار می‌آید؛ مکانی اید‌ئال برای تماشای تاریخ و معماری، تجربه فرهنگی و خرید سوغاتی. با کجارو همراه باشید تا با بازار سیرجان آشنا شویم.

احتمالا قدمت اولین بازار سیرجان (بازار کهنه) به دوره قاجار بازمی‌گردد و در زمان سلطنت محمد شاه قاجار احداث شده است. در سال ۱۳۳۲ شمسی، بازار را مورد مرمت و بازسازی قرار دادند که این کار توسط معمار خوش‌سلیقه سیرجانی، استاد غلام عباس معماریان، انجام گرفت. به‌دلیل موقعیت مناسب در مرکز شهر، این بازار با عمری بیش از یک قرن، همچنان پابرجا است و محل داد‌و‌ستد به شمار می‌رود.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: حامد یونسی)

متاسفانه امروزه بازار سیرجان با مشکلات گوناگونی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. نبود سیستم جمع‌آوری فاضلاب، نابسامانی سیم‌های برق و خطرات احتمالی آن، عدم وجود کف‌سازی مناسب در بازار، نبود پارکینگ خودروها و سرویس‌های بهداشتی، عدم وجود معبر برای خودروهای آتش‌نشانی و همچنین نبود شیرهای آتش‌نشانی در بازار از جمله‌های مشکلات این بازار است.

بازار سيرجان در مركز شهر قرار دارد. وقتی وارد خيابان امام خمينی می‌شويم، كمی جلوتر از بازار جدید كوثر، سمت راست خيابان دو بازار را مجاور یک‌دیگر مشاهده می‌كنيم كه به بازارهای نو و كهنه معروف هستند. اين دو بازار به بازارهای جنبی راه دارند.

• آدرس:استان کرمان، سیرجان، خیابان امام خمینی (مشاهده روی نقشه)
• فاصله بازار سیرجان تا خانه سعیدی: ۱.۷ کیلومتر
• فاصله بازار سیرجان تا بادگیر چپقی: ۳۵۰ متر

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: شهاب پاریزی)

با ورود به بازار قديمی سيرجان (بازار كهنه)، بوی دواهای عطاری‌ها به مشام می‌رسد. سقف‌های گنبدی بازار با تابش پرتوهای آفتاب از نورگيرهای سقف، جلوه خاصی به اين بازار قديمی می‌دهد. مغازه‌های اين بازار بيشتر شامل عطاری‌ها و شيرينی‌فروشی‌ها می‌شود.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: شهاب پاریزی)

انتهای بازار کهنه به بازارچه‌ای می‌خوريم كه به بازار نو و ميدان نخودبريزی راه دارد. در اين بازار بيشتر پارچه‌فروشی و طلافروشی را می‌بينيم. شكل و شمايل بازار نو مانند بازار كهنه است، با اين تفاوت كه از بوی عطاری‌ها خبری نيست و كمی هم باريک‌تر از بازار كهنه است.

در انتهای بازار نو به بازارچه‌ای می‌رسيم كه به انتهای بازار كهنه و بازار آقا ابراهيم متصل می‌شود. از همين بازارچه وارد بازار آقا ابراهيم می‌شويم. اين بازار و بازار كهنه و نو موازی يكديگر هستند. در بازار آقا ابراهيم گليم‌های قديمی و فرش‌های مختلف فروخته می‌شود. اين بازار به كاروانسرای سيرجان راه دارد.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: سام فاطمی)

در ابتدای بازار کهنه (سمت چپ) راهروی باریکی به چشم می‌خورد که روزگاری محل کسب کلاه‌مال‌ها بوده است و در حال حاضر رونقی ندارد. مسجد کلاه مال‌ها (مسجد امام جعفر صادق (ع)) در سمت راست همین بازار قرار دارد. از تاریخ ساخت مسجد بیش از یک قرن می‌گذرد.

در اواسط بازار کهنه، سمت راست بازارچه‌ای‌ است معروف به بازار کچکو (بازار کوچولو). این بازارچه دو بازار نو و کهنه را به هم متصل می‌کند و محل کسب بزازها است.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: محسن گلنبری)

بازار دیگری از بازار کهنه منشعب می‌شود که به بازار عباس دارابی و یهودی معروف بوده است. بازار یهودی‌ها به نام بازار جودا (جهودها)، بازار ملاهارون یهودی و بازار دارابی و بعضا بازار کاشی‌گرها نیز خوانده می‌شود. البته به‌دلیل تخریب بخشی از بازار، محل دقیق آن و راهروی متصل معلوم نیست. در حال حاضر یکی دو مغازه خزازی و اجناس پلاستیکی در آن فعالیت دارند و راهرویی است به طرف پارکینگ و بازار آقا ابراهیم.

• بازار سیرجان روزهای جمعه فعالیت ندارد و تنها چند مغازه در آن باز هستند.
• در این بازار می‌توانید سوغاتی‌های سیرجان نظیر قاووت و مسقطی را تهیه کنید.
• در سفر به شهرهای گوناگون کشور، به فرهنگ مردم محلی احترام بگذارید.

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: محسن گلنبری، شهاب پاریزی و حامد یونسی)

نویسنده: نرگس صالح نژاد