ارگ بهارستان

ارگ بهارستان که به باغ زرشکی نیز شهرت دارد، از آثار دوره افشاریه است و از جمله مکان های دیدنی بیرجند به شمار می‌رود. ساختمان اصلی ارگ بهارستان، کوشکی است به‌صورت هشت‌ضلعی که تزیینات نمای بیرونی آن با تزیینات آجرکاری ارگ کریم خان زند در شیراز وجه تشابه دارد. از جمله رویدادهای تاریخی این بنا پناهنده شدن لطفعلی‌خان‌زند و دیگر همراهان وی در این ارگ بوده است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۶۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بنای تاریخی ارگ بهارستان یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین باغ‌های ایرانی بوده که متاسفانه سال‌ها قبل از شناسایی و ثبت آن در فهرست آثار ملی، بخش گسترده‌ای از آن توسط نهادهای مختلف دولتی و نیمه‌دولتی مجزا شد و آنچه از این باغ باشکوه باقی مانده کوشکی نیمه ویران و فضاهای مخروبه است. نمای خارجی این بخش دارای تزیینات آجرکاری با زره‌های هندسی شبیه بناهای دوره‌ی زندیه شیراز است. بخش دوم قلعه بنایی دفاعی است که دارای یک برج و حصار است. این بخش که از خشت و گل ساخته شده بر اثر عوامل جوی آسیب‌های زیادی بر آن وارد آمده است. سومین بخش، حیاط اندرونی و اطاق‌های دورتادور آن است. پس از تاسیس مدرسه شوکتیه که مخصوص پسران بوده است، این بخش از ارگ به مدرسه دختران اختصاص می‌یابد و نام مدرسه نسوان را به خود می‌گیرد.