یزد شهری است که به بادگیرهای باشکوه، معماری خشتی و کوچههای آفتابخوردهاش شهرت دارد. یزد از شهرهای مرکزی ایران است که به عنوان اولین شهر خشتی دنیا و دومین شهر تاریخی جهان شناخته میشود. این شهر به «شهر بادگیرها»، «عروس کویر»، «دارالعلم» و «شهر دوچرخهها» معروف است. اگر میخواهید بدانید یزد چه دیدنیهای شگفتانگیزی برایتان آماده کرده و چرا بسیاری آن را یکی از متفاوتترین مقصدهای سفر در ایران میدانند، ادامه این مطلب برای شماست! همچنین در سفر به یزد یا هر نقطه دیگری انتخاب محل اقامت نقش مهمی در راحتی و انتقال حس خوب دارد. رزرو اقامتگاه بوم گردی با قیمت مناسب، نظافت و بهداشت کامل و... این تجربه خوب را میسر میکند.
حمام خان یزد
- آدرس: استان یزد، یزد، چهارراه بعثت، خیابان قیام، کوچه ملا اسماعیل، کوچه کاشیگری (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۹ تا ۲۱
حمام خان یزد از اماکن دیدنی یزد است که در سال ۱۲۱۲ هجری قمری به دستور حاکم وقت یزد ساخته شد. این بنا در دوران قاجار ساخته شده و چون بیشتر بزرگان شهر از آن استفاده میکردند به «حمام خان» معروف شده است. این حمام در گذشته علاوه بر استفاده به عنوان محلی برای استحمام، جایی برای گذراندن اوقات فراغت، گفتگو، رفع خستگی، جمع شدن دوستان و حل و فصل مسائل زندگی بوده است. اکنون روح تازهای در کالبد بنا دمیده شده و با تغییر کاربری آن به رستوران و چایخانه سنتی، گردشگران بسیاری را به این سو جذب میکند.
آب انبار گیو
- آدرس: استان یزد، یزد، بلوار بسیج، نرسیده به خیابان سلمان فارسی، کوچه مهر (مشاهده روی نقشه)
آب انبار گیو که امروزه از جاذبه های گردشگری یزد به شمار میرود، در سال ۱۳۲۰ شمسی ساخته شده است. این آبانبار در گذشته نقش مهمی برای تامین آب مورد نیاز مردم داشت. آب انبار همانطور که از نامش مشخص است، مکانی برای ذخیره آب بوده است. ذخیره آب به خصوص در مناطق کویری چون یزد، اهمیت بسیار زیادی داشته است. آب انبار گیو یزد از بناهای ساخته شده در دوران قاجار است. این آبانبار در سال ۱۳۷۵ شمسی ثبت ملی شده است. آب انبار گیو در محله زرتشتیان، اطراف بلوار بسیج قرار دارد.
خانه لاری ها
- آدرس: استان یزد، یزد، میدان گل سرخ، خیابان فهادان، کوچه شیخ احمد (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۸:۳۰ تا ۱۹:۴۵
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۲۰,۰۰۰ تومان
خانه لاریها در یزد، بنایی متعلق به دوره قاجار است. این خانه حدود ۱۵۰ سال پیش ساخته شد و مالک آن حاج محمد ابراهیم لاری بوده است. این عمارت ۶ باب خانه با معماری خانههای کویری دارد که در گذشته از آن به عنوان خانقاه نعمتاللهی استفاده میشد. خانه لاریها در بهمن ۱۳۷۵ شمسی ثبت ملی شده است.
برای دسترسی به خانه لاریهای یزد، به خیابان امام خمینی و محله فهادان، یکی از مناطق دیدنی یزد، مراجعه کنید. این عمارت در نزدیکی عمارت کلاه فرنگی قرار دارد.
سرو ابرکوه
- آدرس: استان یزد، ابرکوه، میدان میراث فرهنگی، خیابان سرو (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۸ تا ۶
- فاصله تا یزد: ۱۵۰ کیلومتر (دو ساعت با خودرو)
سرو ابرکوه درختی در شهر ابرکوه یا ابرقوه است که از پیرترین موجودات زنده دنیا محسوب میشود. محیط تنه این درخت بر روی زمین اطرافش، ۱۱/۵ متر است. ارتفاع درخت نیز ۲۵ تا ۲۸ متر است. این سرو طبق نظر الکساندروف، دانشمند روس، بیش از چهار هزار سال قدمت دارد.
در کتاب نزهت القلوب، حمدالله مستوفی درباره ابرکوه این گونه نوشته است:
در آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد.
بعضی از افسانهها کاشت سرو ابرکوه را به زرتشت یا به پسر نوح نسبت میدهند. سرو ابرکوه یکی از آثار طبیعی ملی ایران است.
مسجد جامع یزد
- آدرس: استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی، خیابان مسجد جامع (مشاهده روی نقشه)
مسجد جامع یزد بنای بینظیری است که در سال ۱۳۱۳ شمسی ثبت ملی شد و یکی از معروفترین جاهای دیدنی یزد است. این بنای بسیار زیبا در ضلع غربی خیابان امام خمینی و یکی از محلههای قدیمی یزد ساخته شده است. مسجد جامع یزد دارای یک ایوان مرتفع، دو شبستان، دو گرم خانه، گنبدخانه، دو پایاب و یک صحن بزرگ به شکل مستطیل است. مسجد جامع یزد ۶ ورودی دارد و هر کدام در قسمتهای مختلف مسجد قرار گرفتهاند.
برج خاموشان
- آدرس: استان یزد، شهرستان یزد، جاده یزد-تفت، جاده چشم (مشاهده روی نقشه)
- فاصله تا یزد: ۲۲ کیلومتر (۳۰ دقیقه با خودرو)
برج خاموشان یزد در ۲۲ کیلومتری جنوب یزد قرار دارد. این بنا، دخمه یا دادگاه زرتشتیان بوده است. زرتشتیان طبق آیین و سنت خود، اموات خود را در دخمهها قرار میدادند تا طعمه کرکسها شوند. سپس استخوانهای به جای مانده از اجساد را داخل فضای میان تهی دخمه میریختند. این برج از مکان های دیدنی یزد است و بر بلندای کوهی در منطقه صفائیه قرار دارد.
روستای خرانق
- آدرس: استان یزد، شهرستان اردکان، بخش خرانق (مشاهده روی نقشه)
- فاصله تا یزد: ۷۶ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)
روستای خرانق از دیگر اماکن دیدنی یزد است و در ۷۶ کیلومتری یزد قرار دارد. این روستا بیش از ۱,۰۰۰ سال قدمت دارد. درون روستا، قلعهای قدیمی وجود دارد که تا حدود ۲۰ سال پیش مسکونی بوده است. در کنار قلعه، قدمگاه حضرت امام رضا (ع) قرار دارد که به گفته مردم، این عمارت آخرین مکانی بوده است که آن حضرت برای استراحت کاروان خود انتخاب کرد. منارهای از قرن ۱۷ و کاروانسرایی در حومه روستا مرمت شده است که میتوانید با هزینهای مناسب در آنجا اقامت کنید.
مجموعه امیرچخماق
- آدرس: استان یزد، یزد، میدان صاحبالزمان، بلوار شهید عاصیزاده، خیابان سلمان فارسی شمالی (مشاهده روی نقشه)
امیرچخماق یزد مجموعهای شامل میدان، تکیه، بازار، آبانبار و مسجد است که از معروفترین جاذبه های گردشگری یزد به شمار میرود. قدمت این مجموعه به دوره تیموری (قرن نهم) برمیگردد. این مجموعه به دست «جلالالدین امیرچخماق» ساخته شده که در آن زمان حاکم شهر بوده است. تکیه امیرچخماق از این مجموعه، در سال ۱۳۳۰ شمسی ثبت ملی شده است. برای دسترسی به مجموعه به خیابان امام، میدان امیرچخماق مراجعه کنید.
باغ دولت آباد
- آدرس: استان یزد، یزد، بلوار دولت آباد (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۷ تا ۲۳
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۵۰,۰۰۰ تومان
باغ دولتآباد یزد یکی از زیباترین باغهای ایرانی است که در بلوار دولت آباد، در مرکز شهر قرار دارد. برای ورود به باغ باید از یک هشتی نسبتا بزرگ عبور کرد که صنایع دستی یزد در آنجا به فروش میرسد. بنای باغ دولتآباد یادگاری به جای مانده از دوران افشاریه و زندیه است. فضای سبز، درختان میوه و گلهای بسیار زیبا در محوطه باغ، فضای بینظیری را ایجاد کردهاند.
باغ دولتآباد شامل عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آیین و تالار آیینه، عمارت تهرانی، آبانبار و باغ ناصر است. این باغ همچنین بادگیر مرتفعی دارد که بلندترین بادگیر جهان به شمار میآید.
قنات زارچ
- آدرس: استان یزد، زارچ، میدان پلیس، بلوار علامه مجلسی (مشاهده روی نقشه)
قنات زارچ استان یزد، عنوان طولانیترین قنات دنیا را دارد. طول این قنات حدود ۸۰ کیلومتر است. این قنات از روستای فهرج آغاز میشود و پس از عبور از چندین روستا و محلات مختلف شهر یزد به طرف زارچ حرکت میکند و یکی از مناطق دیدنی یزد را پدید میآورد.
بعد از ورود اسلام به ایران، مسجد تاریخی شهر یزد در حریم قنات زارچ ساخته شد تا هم برای پر کردن آبانبار زیر مسجد و هم برای وضو گرفتن نمازگزاران از آن استفاده شود. از ویژگیهای دیگر قنات زارچ میتوان به مربعی بودن مقطع چاههای آن در مقایسه با همتایان دیگر اشاره کرد كه مقطعی بیضوی یا دایرهوار دارند. پیشینه حفر چنین چاههایی به زمان زرتشتیان بر میگردد. قنات زارچ در تیرماه ۱۳۸۴ شمسی ثبت ملی شده است.
کاروانسرای زین الدین
- آدرس: استان یزد، شهرستان مهریز، کیلومتر ۳۰ جاده مهریز-انار (مشاهده روی نقشه)
- فاصله تا یزد: ۷۴ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)
کاروانسرای زینالدین یزد ۴۰۰ سال قدمت دارد و به دستور شاه عباس ساخته شده بود. کاروانسرا در دو طبقه ساخته شده و مصالح ساخت آن آجرهای خشتی است. کاروانسرای زینالدین در ۷۴ کیلومتری جاده مهریز-انار است و از مکان های دیدنی یزد به شمار میرود.
در سال ۲۰۰۶ میلادی، سازمان یونسکو جایزه بهترین بنای بازسازی شده را به کاروانسرای زینالدین اهدا کرد. این مکان در حال حاضر بهعنوان اقامتگاه بومگردی میزبان مراجعهکنندگان است.
یخچال خشتی میبد
- آدرس: استان یزد، میبد، میدان هلال احمر، بلوار قاضی میرحسین (مشاهده روی نقشه)
- فاصه تا یزد: ۵۳ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)
در فاصله ۵۳ کیلومتری شمال یزد، یخچال خشتی میبد قرار گرفته که بنایی برای ساخت و تولید یخ بوده است. داخل یخچالها معمولا سه بخش اصلی با نامهای دیوار سایهانداز، حوضچه تولید یخ و مخزن یخ وجود داشته است. در ساخت بنای این یخچال، از خشت و گل استفاده شده است. خشت و گل بهترین عایق بودهاند، چراکه مانع ورود گرما و خروج سرما میشدهاند. یخچال خشتی میبد مربوط به دوره قبل از قاجار (احتمالا صفویه) و بزرگترین یخچال در نوع خود است.
موزه آیینه و روشنایی یزد
- آدرس: استان یزد، یزد، خیابان آیتالله کاشانی (شمال به جنوب)، نرسیده به میدان شهدای محراب (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۹ تا ۱۸
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۹۵,۰۰۰ تومان
موزه آیینه و روشنایی یزد، تنها موزه تخصصی در رابطه با موضوع نور در ایران است. این موزه در سال ۱۳۷۷ خورشیدی بعد از تعمیراتی در خانه «صرافزاده» افتتاح شد. در این موزه میتوانید انواع پیهسوز، شمعسوز، نفتسوز و اشیای برقی را ببینید. اشیای موزه از جنس سفال، شیشه، برنج، مس و برنز هستند. ساختمان این موزه کوشکی در میان باغ است که در زمان پهلوی اول ساخته شده است. این موزه در یزد، خیابان کاشانی، رو به روی بوستان هفت تیر قرار دارد.
آسیاب آبی اشکذر
- آدرس: استان یزد، اشکذر، خیابان سیدالشهدا (شمال به جنوب)، میدان سیدالشهدا، اولین خروجی سمت راست (مشاهده روی نقشه)
- فاصله تا یزد: ۲۲ کیلومتر (۳۰ دقیقه با خودرو)
آسیاب آبی دستگاهی بود که برای آرد کردن گندم و غلات دیگر از آن استفاده میکردند که با سرعت و فشار آب کار میکرده است. آسیاب آبی اشکذر از بزرگترین آسیابهای ایران است. این آسیاب در دوره صفویه ساخته شده است و در گذشته، سنگهای آن با آب قنات همتآباد با قدرت زیادی کار میکردند.
مقرنس کاری فضای داخلی، نقشهای هندسی اطراف دیوارهها، آجرکاری محوطه اصلی آسیاب و صحن آسیاب آبی اشکذر که با ظرافت خاصی کار شدهاند، این آسیاب را منحصربهفرد میکند. ویژگی خاص دیگر آسیاب اشکذر این است که در دل کویر ساخته شده و از این نظر در جهان بی همتا است.
کل مجموعه آسیاب اشکذر در زیر زمین ساخته شده است و آب مورد نیاز آسیاب از قنات های زیرزمینی و آب جاری شده در آن تامین میشود که از ویژگیهای منحصربهفرد این آسیاب به شمار میآید.
آنچه از آسیاب اشکذر بر روی زمین دیده میشود، دروازه طاقدار آجری است که به زیر زمین ورودی دارد. مجموعه اصلی آسیاب در عمق هفت متری زمین ساخته شده است که پس از عبور از دالانی در زیر زمین میتوانید به آن برسید.
آسیاب اشکذر در ۲۲ کیلومتری شمال غربی یزد، در امتداد مسیر جاده اصلی رستاق قرار گرفته است که اشکذر را به بندر آباد و روستای مجاور متصل میکند. آسیاب اشکذر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و از مکان های دیدنی یزد است.
گنبد عالی ابرکوه
- آدرس: استان یزد، شهرستان ابرکوه، دو کیلومتری جنوب ابرکوه در مسیر جاده ابرکوه-مهردشت (مشاهده روی نقشه)
- فاصله تا یزد: ۱۵۰ کیلومتر (دو ساعت با خودرو)
گنبد عالی ابرکوه یکی دیگر از اماکن دیدنی یزد است که با نام «گنبد علی» هم شناخته میشود و از بناهای باقیمانده از دوران سلجوقیه است. در حال حاضر، این بنا از سالمترین بناهای آن دوران محسوب میشود. ساختار گنبد عالی از سنگ و ساروج است. این گنبد در واقع گور امیر عمیدالدین شمس الدوله علی هزار اسب از خادمان دیلمان و مادرش بوده که به دستور فرزندش ساخته شده است.
آب انبار ۶ بادگیر
- آدرس: استان یزد، یزد، میدان مارکار، خیابان دهم فروردین، کوچه دروازه قصابها، کوچه شش بادگیری (مشاهده روی نقشه)
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری یزد آبانبار ۶ بادگیر است که ۱۸۰ سال قدمت دارد. این بنا از دوران قاجار به یادگار مانده است. آبانبار ۶ بادگیر، همانطور که از نامش پیداست، ۶ بادگیر دارد که سه بادگیر آن قدیمی و سه بادگیر دیگر نوساز هستند. آبانبار ۶ بادگیر در خیابان دهم فروردین قرار دارد.
منار جنبان خرانق
- آدرس: استان یزد، شهرستان اردکان، بخش خرانق، شرق روستای خرانق (مشاهده روی نقشه)
- فاصله تا یزد: ۷۶ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)
اگر میخواهید تنها منارجنبان تمام خشتی دنیا را ببینید، باید راهی خرانق در همسایگی یزد شوید. منار جنبان خرانق در یکی از ارزشمندترین مناطق دیدنی یزد قرار دارد و پیکره آن کاملا از خشت است. این منار جنبان با معماری خارقالعادهاش مربوط به دوره ساسانیان است و از منارجنبان معروف اصفهان قدیمیتر است.
منارجنبان خرانق با فشار دست به حرکت در میآید و سه طبقه دارد. این بنا در ضلع شمالی مسجد جامع خرانق قرار دارد و قدمتی بیشتر از مسجد دارد. در این منار جنبان دو راه پله مجزا تعبیه شده که یکی برای بالا رفت و دیگری برای پایین آمدن است. نکته جالب این است که تکان خوردن این منار جنبان به وضوح قابل دیدن است. منار جنبان خرانق در ۷۶ کیلومتری شرق اردکان و در مسیر طریقالرضا قرار دارد.
آرامگاه سید رکن الدین
- آدرس: استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی، خیابان مسجد جامع، کوچه وقتالساعت (سید رکن الدین) (مشاهده روی نقشه)
بقعه سید رکن الدین در قدیم با نام «مدرسه رکنیه» شناخته میشد. این بنای تاریخی بخش کوچکی از یک مجموعه بسیار وسیع است که شامل مدرسه، رصدخانه، کتابخانه، مسجد، بیتالادویه، دارالشفا و خانقاه بوده است. امروزه از این مدرسه قسمتهای کمی برجای مانده و به نام بقعه سید رکنالدین شناخته میشود و از جاهای دیدنی یزد به شمار میرود.
با توجه به نوشتههایی که در کتب تاریخی استان یزد وجود دارد، به نظر میرسد ساخت این بنای تاریخی در سال ۵۲۷ هجری قمری به پایان رسیده و پس از گذشت قرنها از ساخت آن، با تغییراتی که به مرور زمان در آن اتفاق افتاده است، امروزه و به این شکل باقی مانده است. آرامگاه سید رکن الدین در آذر ۱۳۱۴ شمسی ثبت ملی شده است.
آرامگاه سید شمس الدین
- آدرس: استان یزد، یزد، سهراه شحنه، خیابان شهید رجایی، کوچه شهید شیرغلامی (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: شنبه تا پنجشنبه از ۸ تا ۲۱
آرامگاه سید شمس الدین باقیمانده مجموعه بنایی در محله چهار منار یزد است. بانی این مکان «سید شمس الدین»، فرزند سید رکن الدین، است. آرامگاه از دید تزئینات، یکی از شاهکارهای هنر معماری یزدی محسوب میشود که نقشه آن را سید شمس الدین در تبریز کشیده است. در حال حاضر تزئیناتی مانند کتیبه کچبری، کاشیکاریهای معرق، طرحها و گلاندازیها و شمسهها و ترنجها از این بنا باقی مانده است.
زندان اسکندر (مدرسه ضیاییه)
- آدرس: استان یزد، یزد، خیابان سید گلسرخ، کوچه بازار کوشک نو (مشاهده روی نقشه)
- ساعت بازدید: ۹ تا ۱۹
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۲۰,۰۰۰ تومان
زندان اسکندر یا مدرسه ضیاییه در واقع یک مدرسه است که حدود هشت قرن قدمت دارد. در سال ۶۳۱ هجری قمری، ضیاالدین حسین رضی این مدرسه را بنا کرد. سپس در سال ۷۰۵ هجری قمری پسرانش آن را تکمیل کردند.
در زندان اسکندر چاهی به قطر دو متر در وسط حیاط قرار دارد که به سردابی به عمق پنج متر راه دارد. گنبد این بنا حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد که متاسفانه بخش زیادی از تزیینات آن از بین رفته است. برخی قدمت این بنا را به زمان حمله اسکندر مقدونی نسبت میدهند که از آن به عنوان زندان استفاده میشده و بعدها تغییر کاربری داده است. این بنا در اسفند ۱۳۴۶ شمسی ثبت ملی شده است و قطعا بهعنوان یکی از مکان های دیدنی یزد ارزش دیدن دارد.
جاهای دیدنی یزد در بهار
در بهار یزد هوای کویر هنوز معتدل است و میتوان بدون گرمای شدید از بناهای تاریخی و محلههای قدیمی لذت برد. از جمله جاهای دیدنی یزد در بهار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بافت تاریخی یزد
- میدان امیرچخماق
- مسجد جامع یزد
- باغ دولتآباد
جاهای دیدنی یزد در تابستان
تابستان یزد گرم است؛ اما بناهای تاریخی سرپوشیده و بادگیرها پناهگاههایی دلنشین برای فرار از گرما هستند. از جمله جاهای دیدنی یزد در تابستان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- موزه آب یزد
- خانه لاریها
- آبانبارهای تاریخی
- آتشکده زرتشتیان یزد
جاهای دیدنی یزد در پاییز
پاییز بهترین زمان سفر به یزد است؛ هوای خوب این فصل، کوچههای خشتی شهر را به بهترین مکان برای قدمزدنهای طولانی تبدیل میکند. از جمله جاهای دیدنی یزد در پاییز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بافت تاریخی یزد
- باغ دولتآباد
- میدان ساعت یزد
- موزه آیینه و روشنایی یزد
جاهای دیدنی یزد در زمستان
زمستان یزد با روزهای خنک و آفتابی، زمانی ایدهآل برای بازدید از کویرهای اطراف و فضاهای روباز است. از جمله جاهای دیدنی یزد در زمستان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کویر کاراکال
- نارین قلعه میبد
- میدان امیرچخماق
- باغ دولتآباد
جاهای دیدنی یزد در روز
روزهای آفتابی یزد فرصت مناسبی برای بازدید از جاذبههای تاریخی، بادگیرها و کویرهای اطراف شهر فراهم میکنند. از جمله جاهای دیدنی یزد در روز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مجموعه امیرچخماق
- مسجد جامع یزد
- باغ دولتآباد
- آتشکده زرتشتیان
جاهای دیدنی یزد در شب
شبهای یزد با نورپردازی بناهای تاریخی، سکوت کوچههای خشتی و آسمان پرستاره کویر، حالوهوایی متفاوت و جذاب دارند. از جمله جاهای دیدنی یزد در شب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- میدان امیرچخماق
- محله تاریخی فهادان
- بازار سنتی یزد
- حمام خان یزد
اگر میخواهید یزد را با تمام پیشینه تاریخی و فضاهای منحصربهفردش بهتر بشناسید، پیشنهاد میکنیم پیش از سفر نگاهی به فهرست جاهای دیدنی یزد در کجارو بیندازید. این لیست به شما کمک میکند شاخصترین جاذبه های یزد را در یک نگاه بشناسید و برنامهریزی سفر یا گشتوگذار خود را دقیقتر انجام دهید.
- کاروانسرای زین الدین02 اسفند 96مطالعه '17
- حمام خان یزد21 مهر 96مطالعه '8
- خانه لاری ها22 اسفند 96مطالعه '14
- سرو ابرکوه31 فروردین 97مطالعه '10
- میدان امیر چخماق21 مهر 96مطالعه '16
