آبشار پیران

آبشار پیران یا ریژآو از بلندترین آبشارهای کشور و بلندترین آبشار پلکانی خاورمیانه به حساب می‌آید که در استان کرمانشاه و منطقه سر پل ذهاب واقع شده است. مهم‌ترین ویژگی این آبشار زیبا و مرتفع،‌ پلکانی‌بودن آن است که با ۱۵۰ متر یا به تعبیری، ۱۸۰ متر ارتفاع و در سه طبقه، در میان دره‌ای وسیع و سر‌سبز با ابهتی چشمگیر خودنمایی می‌کند.

آبشار پیران با طبیعت شگفت‌انگیز و صخره‌های جذابی که از دل رشته کوه زاگرس بر آمده است؛ در فهرست میراث طبیعی کشور نیز به ثبت رسید. این آبشار را از جذاب‌ترین دیدنی‌های کرمانشاه و از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی این استان معرفی می‌کنند. در این مطلب، با آبشار بلند و سه طبقه پیران و مناظر دیدنی اطرافش،‌ بیشتر آشنا خواهید شد.

• آدرس آبشار پیران: استان کرمانشاه، شمال غرب شهر ریژآو، روستای ژالکه (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

آبشار پیران یا ریجاب (ریژآو به زبان کردی) از جمله بلندترین آبشارهای ایران به شمار می‌آید که در استان کرمانشاه قرار دارد و در فهرست میراث طبیعی کشور نیز به ثبت رسیده است. این آبشار مرتفع و جذاب، شامل سه طبقه می‌شود و لقب «بلندترین آبشار پلکانی خاورمیانه» را نیز یدک می‌کشد. دو طبقه فوقانی بسیار بلندتر از طبقه پایینی هستند و به‌دلیل وجود درختان فراوانی که در پای آبشار سبز شده‌اند، تماشای واضح طبقه زیرین از بالای آبشار امکان‌پذیر نخواهد بود.

این آبشار در ۱۰ کیلومتری شمال شرق منطقه سر پل ذهاب و در فاصله روستاهای ژالکه و پیران قرار گرفته است و از زیباترین جاذبه‌ های گردشگری کرند غرب محسوب می‌شود. در واقع، آبشار پیران از منطقه‌ای به نام «ریژآو» سرچشمه می‌گیرد و سپس از روستای «ژالکه» می‌گذرد و در نهایت، پس از عبور از دره‌‌ای به نام «هونه» در روستای «پیران» خاتمه پیدا می‌کند.

منظره آبشار از بالا و پایین تفاوت دارد و به عبارت دیگر، نمای کامل آبشار سه طبقه پیران را باید از پایین آن دید؛ چراکه از سمت بالا تنها دو طبقه بلند بالایی آبشار قابل‌مشاهده خواهد بود و طبقه کوتاه پایینی که در زیر درختان پنهان شده است، دیده نمی‌شود.

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

دسترسی به آبشار بلند و زیبای پیران، از دل طبیعت شگفت‌انگیز زاگرس و از طریق دو مسیر امکان‌پذیر است. روستاهای پیران و ریژآو که در دو بخش بالا و پایین آبشار قرار گرفته‌اند؛ هریک به‌عنوان مسیر متفاوتی برای دیدار از آبشار معرفی می‌شوند. روستاهایی که به‌دلیل وجود صخره‌های بلند و موانع طبیعی، حدود ۴۵ کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند.

چنانچه بخواهید خود را به پای آبشار برسانید، باید از شمال شهرستان سر پل ذهاب به سوی روستای پیران بروید. این روستا در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی سر پل ذهاب قرار دارد؛ دو کیلومتر بعد از این روستا و در پارکینگ نزدیک به آبشار، باید خودروی خود را پارک کرده و دو کیلومتر باقی‌مانده مسیر را پیاده طی کنید تا در میان دره‌ای پهن و سر‌سبز، به این آبشار زیبای سه طبقه برسید.

دومین مسیر منتهی به آبشار پیران، از منطقه تماشایی ریجاب یا ریژآو (در ۱۲۰ کیلومتری کرمانشاه و در مسیر دالاهو به سر پل ذهاب) می‌گذرد. با عبور از طبیعت شگفت‌انگیز ریژاو به روستایی به نام ژالکه (از توابع شهرستان دالاهو) خواهید رسید که در بالای آبشار قرار دارد. در واقع،‌ مسیری در حاشیه این روستا است که به بالای آبشار پیران منتهی می‌شود و منظره بسیار متفاوتی از طبیعت زیبای اطراف را در اختیار شما خواهد گذاشت.

باید توجه داشته باشید که طبقه پایین و کوتاه‌تر آبشار پیران که زیر درختان واقع شده است؛ از بالا دیده نخواهد شد و تنها دو طبقه از این آبشار را از بالا مشاهده خواهید کرد. البته پس از زلزله مهیب سر پل ذهاب در سال ۱۳۹۶ خورشیدی، متاسفانه جاده منتهی به آبشار پیران و پله‌هایی که برای این منظور طراحی شده بود، به‌شدت آسیب دید و تخریب شد؛ اما منظره آبشار، همچنان با همان صلابت و زیبایی خودنمایی می‌کند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

نام آبشار پیران که به زعم برخی، بلندترین آبشار ایران نیز شناخته می‌شود؛ برگرفته از روستایی به همین نام است که آبشار در آن قرار دارد. با این حال، ‌آبشار پیران کرمانشاه را به نام روستای دیگری موسوم به ریژآو نیز می‌شناسند.

کلمه «ریجاب» نیز که اکنون به اشتباه در تابلو‌ها و برخی منابع از آن استفاده می‌شود؛ معرب واژه «ریژآو» است که از تبدیل حروف «ژ» به «ج» و «و» به «ب» شکل گرفته است و خود، دارای معنی خاصی نیست.

آب و هوای منطقه غرب کشور در اغلب ماه‌های سال،‌ معمولا سرد و خنک پیش‌بینی می‌شود. میانگین دمای سالانه منطقه پیران را نیز ۳۰ درجه سانتی‌گراد و میزان بارش سالانه آن را در حدود ۶۸ میلی‌متر تخمین می‌زنند. از این جهت، بهترین زمان بازدید از آبشار پیران، فصل‌های بهار و تابستان است که دمای هوا، معتدل و میزان بارش، کمتر خواهد بود.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

در این ایام، طبیعت بکر و بی‌نظیر اطراف، با سرسبزی و زیبایی خیره‌کننده‌ای جلوه می‌کند و فرصت مناسبی را برای تفریح،‌ عکاسی و لذت بردن از چشم‌انداز‌های طبیعی در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. در مقابل، ۶ ماهه دوم سال که هوای این ناحیه بسیار سرد و همراه با برف و باران است؛ معمولا زمان مناسبی برای سفر یا بازدید از این منطقه نیست.

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

چنانچه به‌طور مستقل و خارج از تور، به منطقه سر پل ذهاب و روستاهای پیران و ریژآو سفر کنید؛ برای پارک خودروی شخصی و ورود به منطقه آبشار پیران، تنها باید هزینه اندک ورودی پارکینگ‌ را پرداخت کنید. علاوه بر امکان پارکینگ، آلاچیق‌هایی در فاصله ۳۰۰ متری این منطقه قرار دارند که بازدیدکنندگان برای استراحت و لذت بردن از محیط اطراف، از آن‌ها استفاده می‌کنند.

همچنین در اطراف آبشار پیران، می‌توان با رعایت اصول اولیه و توجه به حفظ محیط زیست، چادر زد و از یک پیک‌نیک خانوادگی در دل طبیعت بکر کرمانشاه همراه با نوای دلچسب آب، لذت برد. در حدود ۱۲ کیلومتری آبشار پیران نیز رستوران‌هایی وجود دارد که برخی برای رفع خستگی و گرسنگی، به سراغ آن‌ها می‌روند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

صخره‌های شگفت‌انگیزی در اطراف آبشار پیران وجود دارد که امکان مناسبی را برای علاقه‌مندان به صخره‌نوردی و ورزشکاران حرفه‌ای این حوزه فراهم می‌کند. تنها باید توجه داشت که به‌دلیل عمودی بودن دیواره‌ها و شیب منفی آن‌ها در برخی قسمت‌ها، صعود از پایین آبشار امکان‌پذیر نخواهد بود و پیشنهاد می‌‌‌شود با امکانات حرفه‌ای و از بالای آبشار، فرود داشته باشید.

علاقه‌مندان به عکاسی و عکاسان حرفه‌ای نیز در این منطقه با مناظر شگفت‌انگیزی مواجه خواهند شد که قاب‌هایی منحصر‌به‌فرد را از بالا یا پایین آبشار، در اختیارشان می‌گذارد. آب‌تنی در حوضچه‌های قسمت پایین آبشار پیران نیز از دیگر تفریحاتی است که گردشگران به سراغ آن می‌روند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

آبشار بلند پیران در دل کوه‌های زیبا و سربه‌فلک‌کشیده دالاهو قرار دارد که منطقه‌ای کوهستانی جنگلی در رشته‌کوه‌های زاگرس، با صخره‌هایی شگفت‌انگیز و مناظری تماشایی است. در این کوهستان جنگلی، عقاب‌ها و آهو‌های بسیاری زندگی می‌کنند و ازاین‌رو، نام دالاهو را بر آن گذاشته‌اند که تلفیقی از دو نام دال (به معنی عقاب) و آهو است.

منطقه دالاهو با آب و هوای بی‌نظیر، روستاهای زیبا و سرسبز، چشمه‌ها و آب‌های خروشان و آثار کهن باستانی و در کل، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان، یکی از جذاب‌ترین اماکن گردشگری استان کرمانشاه محسوب می‌شود.

منبع عکس: راه دانا؛ نام عکاس: نامشخص

مجموعه قلعه یزدگرد، از کهن‌ترین و مستحکم‌ترین قلعه‌ های ایران باستان به شمار می‌آید که شهرتی جهانی دارد و قدمتش به زمان اشکانیان بر می‌گردد. وجه تسمیه این دژ تاریخی را حضور یزدگرد سوم، آخرین پادشاه سلسله ساسانی می‌دانند که پس از حمله اعراب به ایران،‌ به‌همراه دخترش در این مکان پناه گرفت.

این قلعه در ارتفاعات روستای زرده شهرستان دالاهو و در فاصله ۱۵ کیلومتری از شهر سر پل‌ ذهاب واقع شده است. مسیر رسیدن به قلعه یزدگرد که حدود ۲۰ دقیقه با ریژآو فاصله دارد؛ از جنگل‌های سبز بلوط می‌گذرد و علاوه بر چشم‌انداز‌های طبیعی بکر، هوای مطبوع کوهستان را نیز به جسم و جان گردشگران هدیه می‌دهد.

بیش از هزار سال از احداث این بنا می‌گذرد و با احتمال وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله یا عوامل انسانی، تخمین درست مساحت کلی مجموعه قلعه یزدگرد، امکان‌پذیر به نظر نمی‌رسد؛ با این حال، گفته می‌شود این بنا با وسعت تقریبی ۴۰ کیلومتر مربع، روزگاری، حکم شهری را داشته که ۱۰ بنای بزرگ را در دل خود جای داده بود.

از جمله این بناها می‌توان به آشپزخانه، نقاره‌خانه (برج دیده‌بانی)، آشیه وا (در زبان پهلوی به‌معنای آسیاب بادی)، دروازه با دو برج منفرد، زندان، جای‌دار، تپه رش، میدان (گچ گمبد)، قلعه داور (آتشکده دوره ساسانی و کارگاه شیشه‌گری اوایل اسلام) و دیوار گچ اشاره کرد.

این قلعه از سمت شمال غرب به یک پرتگاه تند و از سوی شمال و شمال شرق به صخره‌های پلکانی منتهی می‌شود. قلعه یزدگرد کرمانشاه در اسفند ماه ۱۳۸۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: نامشخص

نقش‌برجسته آنوبانینی، از قدیمی‌ترین سنگ نبشته‌های ایران و جهان و به روایتی، قدیمی‌ترین کتیبه و نقش‌برجسته ایران‌زمین به شمار می‌آید که بیش از ۴۸۰۰ سال قدمت دارد. این سنگ‌نگاره ارزشمند متعلق به قوم باستانی «لولوبیان» است که حدود ۴۰۰۰ سال پیش و قبل از آریایی‌ها، در این نواحی می‌زیستند.

نام این کتیبه را نیز به «آنوبانی‌نی» پادشاه این قوم منسوب می‌کنند و تصویر آن، نقش شاه در برابر ایزدبانو ایشتار (الهه‌ای که به پیروزی او را در مقابل دشمنان کمک کرد) را به نمایش می‌گذارد؛ در حالی که اسیری مغلوب را زیر پا دارد.

کتیبه آنوبانی‌نی در ۱۲۰ کیلومتری کرمانشاه و بر صخره‌ای معروف در شهر سر پل ذهاب قرار دارد. جایی داخل یک دبیرستان دخترانه و در ارتفاع تقریبی ۱۶ متر از سطح زمین که این ارتفاع را، مهم‌ترین دلیل در امان ماندن نسبی آن از آسیب‌های احتمالی می‌دانند. با این حال، حدود ۳۰ درصد از این اثر ارزشمند بر اثر ترکش‌های جنگ تحمیلی، دچار آسیب شده و بی‌توجهی به نگهداری این کتیبه نیز تا حدودی نقش آن را از بین برده است. در زیر پای ایشتار،‌ کتیبه‌ای به زبان اکدی با این مضمون به چشم می‌خورد:

آنوبانی‌نی پادشاه لولو بوم، تصویر خویش و تصویر نی نی را بر کوه بادیر نقش کرد. آن کس که این لوح را محو کند؛ به نفرین و لعنت آنو، آنونوم، بل، بلیط، رامان، ایشتار، سین و شمش گرفتار باد و نسل او بر باد رواد.

منبع عکس: گشتوک؛ نام عکاس: نامشخص

آرامگاه ابودجانه از آثار تاریخی مذهبی استان کرمانشاه به حساب می‌آید که در بخش ریژآو شهرستان دالاهو قرار دارد و علاوه بر جذب گردشگران، از احترام خاصی نزد مردم محلی برخوردار است. در این منطقه، قبرستانی با تعدادی آرامگاه به سبک چهار طاقی‌های دوره ساسانی به چشم می‌خورد که قدمتش به صدر اسلام می‌رسد. در این میان، بنای عظیمی وجود دارد که مقبره‌ای چهارضلعی با گنبدی مخروطی شکل است و در میان اهالی محل،‌ به‌عنوان آرامگاه ابودجانه شناخته می‌شود.

گفته می‌شود که این شخص، از یاران با وفای پیامبر اسلام بود و هنگامی که مشرکان، نیروهای اسلام را در جنگ احد شکست دادند؛ ابودجانه مانند حضرت علی (ع) در کنار پیامبر (ص) باقی ماند و از آن حضرت دفاع کرد. در جنوب بقعه ابودجانه، بنای مشابه دیگری در ابعاد کوچک‌تر قرار گرفته که داخل آن چند سنگ قبر مشاهده می‌شود.

تعداد بسیاری از قبوری که در این قبرستان وجود دارند، کاملا ساده هستند و تنها سنگی بدون تراش و ساده در بالای قبر را شامل می‌شوند و نیز سنگ‌چینی که محدوده قبر را مشخص می‌کند. در مقابل، روی تعدادی از قبور دیگر، بناهای چهار طاقی چون آتشکده‌های ساسانی به چشم می‌خورد و داخل آن‌ها، معمولا یک قبر وجود دارد. بالای برخی از قبر‌ها نیز بنای منار مانندی از خشت نصب شده است که سنگ قبر روی آن دیده می‌شود. اطلاعات حک شده روی سنگ قبرها، به‌دلیل فرسایش سنگ، چندان مشخص نیست؛ اما در سال ۱۳۸۷ خورشیدی،‌ آرامگاه ابودجانه و تعدادی از مقبره‌های سنگی را مرمت کردند.

شما همراه گرامی نیز می‌توانید اطلاعات یا تجربه شخصی خود در بازدید از آبشار پیران را با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

نویسنده: فاطمه حکمت شعار

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاس: Rezgar)