طرز تهیه کوکو و انواع آن در شهرهای ایران

نگین توکلی
نگین توکلی یکشنبه، ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ ساعت ۱۹:۰۷
طرز تهیه کوکو و انواع آن در شهرهای ایران

در مجموعه غذاهای محلی ایران، با طرز تهیه غذاهای خوشمزه به شهرهای مختلف کشورمان، ایران سفر می‌کنیم. امروز می‌خواهیم شما را با انواع کوکو در ایران آشنا کنیم.

دلتان یک غذای ساده، متفاوت و محلی می‌خواهد؟ قرار است مهمانی بدهید و نمی‌دانید برای پیش غذا درست کنید؟ به مزه‌کردن غذاهای شهرهای دیگر ایران علاقه‌‌ دارید؟ به آشپزخانه بروید و با طبخ یک غذای لذیذ و جدید، یک سفره رنگارنگ و پر از طعم‌های فوق‌العاده برای مهمان‌هایتان بیندازید و همه را خوشحال کنید.

کجارو قصد دارد با انتشار دستور پخت غذاهای متنوع ایرانی و محلی، شما را راهی سفری به گوشه و کنار کشور عزیزمان، ایران کند. کوکو، غذایی پرطرفدار، لذیذ و بسیار ساده در میان ایرانیان است که در مناطق مختلف کشور با طرز تهیه‌های متنوعی درست می‌شود. در ادامه شما را با انواع کوکو آشنا خواهیم کرد و طرز تهیه سه کوکو به نام‌های کوکو سه طبقه، کوکو پاغازه و کوکو ماست را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

کوکو یکی از غذاهای اصیل، ساده و مشهور ایرانی است که معمولا با انواع سبزیجات، گوشت (قرمز یا سفید)، پیاز، سیر، فلفل دلمه‌ای، قارچ، ادویه‌جات و سیب‌زمینی درست می‌شود، البته پایه اصلی این غذا تخم‌مرغ است. کوکو به‌صورت سرد و گرم به‌عنوان پیش غذا، غذای اصلی یا اسنک سرو می‌شود. برای طبخ انواع کوکو پس از آماده کردن مایه، آن را در روغن داغ سرخ می‌کنند و همراه با مخلفاتی چون گوجه فرنگی، خیار، سبزی خوردن، خیار شور و انوع ترشی به سر سفره می‌آورند.

کوکو سبزی خوشمزه

کوکو غذایی گیاهی و شبیه به غذای ایتالیایی فریتاتا است، با این تفاوت که نسبت سبزیجات آن به تخم‌مرغ، بیشتر است. کوکو سبزی، مشهورترین نسخه کوکو در ایران است که خاستگاه اصلی آن را به مناطق ترک نشین نسبت می‌دهند. در حال حاضر از انواع بی‌شمار کوکو، پنج یا ۶ عدد جای خودشان را در سفره‌های ایرانیان حفظ کرده‌اند و بسیاری از انواع کوکو با گذر زمان به فراموشی سپرده شده‌اند. محبوب‌ترین انواع کوکو در ایران، کوکو سبزی، تره، سیب‌زمینی، بادمجان، گوشت و ماهی هستند.

نجف دریابندری در کتاب مستطاب آشپزی، کوکو را به این صورت تعریف می‌کند:

کوکو نوعی خاگینه یا املت است. با این تفاوت که در خاگینه تخم‌مرغ پوسته مواد تویی را تشکیل می‌دهد و در کوکو تخم‌مرغ ملاطی است که مواد کوکو را به هم می‌چسباند. در هر حال کوکو یکی از فرآورده‌های خاص آشپزی ایرانی است که تنوع آن می‌تواند بی‌پایان باشد.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

تاریخچه کوکو

تاریخچه کوکو

میرزا علی‌اکبرخان کاشانی، آشپزباشی دربار قاجار، کوکو را رنگ‌دهنده و زینت سفره شاهانه می‌داند 

میرزا علی‌اکبرخان کاشانی، آشپزباشی دربار قاجار، در کتاب «سفره اطعمه» که از معدود کتاب‌های آشپزی مانده از دوره قاجار است، درباره انواع کوکو که در گذشته طبخ می‌شدند، توضیحات فراوان داده است. نگاه وی به کوکو بسیار جالب است؛ زیرا آشپزباشی کوکو را رنگ‌دهنده و زینت سفره شاهانه می‌داند و انواع کوکو را بر اساس رنگ تقسیم‌بندی می‌کند و می‌نویسد:

خوان چهارم کوکو است و آن را با پلاو خورند و آن ١٣ رنگ است: رنگ اول کوکوی سبزی است؛ و آن‌چنان باشد که کاهوی زیاد و جعفری و گشنیز کم را کوبیده و تخم‌مرغ زیاد در آن شکسته و نمک و فلفل و ادویه زده و خوب لت زده و مخلوط کرده و روغن را در روغن‌داغ‌کن یا ماهی‌تابه داغ کرده و آن را یک‌دفعه در روغن داغ ریزند و آتش آن را ملایم کرده و ظرفی روی آن گذارده، آتش بر آن ریزند. چون سرخ شود آن را بریده پشت و رو کنند. رنگ دویم کوکوی بِه است و طبخ آن‌چنان باشد که تخم بِه را بیرون آورده و خوب رنده کرده داخل تخم‌مرغ کرده ادویه زده و خوب لت زده سرخ کنند. رنگ سیم کوکوی سیب‌زمینی است و طبخ آن‌چنان باشد که سیب‌زمینی را پخته و پوست کنده و کوبیده شیرینی داخل کرده تخم‌مرغ زده به نهج مذکور سرخ کنند. رنگ چهارم کوکوی پلاو است و آن‌چنان باشد که تخم‌مرغ داخل پلاو کرده به نهج مذکور سرخ کنند. رنگ پنجم کوکوی بادنجان است... رنگ ششم کوکوی ماه... رنگ هفتم کوکوی باقلاست... رنگ هشتم کوکوی هویج است؛ و آن‌چنان باشد که هویج را رنده کرده و سرخ کرده و تخم‌مرغ و ادویه و زعفران و شیرینی زده سرخ کنند. رنگ نهم کوکوی پنیر است و آن‌چنان باشد که پنیر را کوبیده تخم‌مرغ و ادویه زده سرخ کنند. رنگ دهم کوکوی پیاز است... رنگ یازدهم کوکوی گردوست. رنگ دوازدهم کتله کوکوی بادنجان است... رنگ سیزدهم کتله کوکوی ماهی است....

از روی این کتاب با ارزش تاریخی مشخص می‌شود که انواع رایجی از کوکو از جمله کوکوی بِه، هویج، باقالا، پنیر و پیاز و حتی برنج در گذشته محبوب بوده‌اند. جالب است بدانید که کوکو سبزی از گذشته در هر منطقه با توجه به سبزی‌های موجود در آن شهر طبخ می‌شده است. در کتاب سفره اطعمه همچنین نوشته شده است که مردم قدیم کوکو را با برنج می‌خوردند؛ اما در کتاب دیگری از همان دوره، یعنی کتاب خوراک‌های ایرانی نادر‌میرزا قاجار، این‌طور نوشته شده است:

به مازندران با چلو خورند، با بورانی‌ها و ماست یا ترشی‌ها و به آذربادگان خورش نان است. روغن این کوکو بس بامزه است.

در حال حاضر هم برخی از مردم کوکو را با نان می‌خورند و بعضی با برنج. البته کوکو در کل یک غذای نانی به شمار می‌آید.

انواع کوکو

۱. کوکو با سبزیجات و صیفی‌جات

کوکو سبزی

کوکو سبزی

کوکو سبزی شاید شناخته‌شده‌ترین نسخه کوکو باشد که از تخم‌مرغ، سبزی‌های معطر مانند تره، شوید و گاهی گشنیز، شنبلیله، اسفناج، برگ سیر، برگ چغندر و برگ کاهو، بعلاوه سیر، پیاز، نمک و ادویه تشکیل می‌شود. کوکو سبزی را می‌توان در روغن روی شعله گاز و همچنین در فر طبخ کرد. معمولا برای خوشمزه‌تر کردن کوکو سبزی در مایه آن، گردوی خردشده، زرشک یا باقلا هم می‌ریزند. این غذا بسیار سبک و راحت هضم است و می‌توان آن را در وعده اصلی یا به‌عنوان پیش غذا سرو کرد.

طرز تهیه کوکو سبزی در هر شهری با توجه به ترکیب سبزیجات مختص به آن منطقه، متفاوت است. به‌طور مثال، سبزی کوکوی مازندران متشکل از نعنا، پونه، جعفری و گشنیز است. کوکو سبزی را می‌توان به‌شکل‌های مختلف از جمله رولت کوکو سبزی، کوکو سبزی توپی، اسنک کوکو سبزی، کوکو سبزی با نان تست و کوکو سبزی مجلسی درست کرد.

خشک کردن سبزیجات، غلات و میوه‌های مختلف و استفاده آن‌ها در روزهای سرد زمستان، یکی از کارهای رایج ایرانیان در گذشته بوده است. البته این نوع نگهداری از مواد غذایی همچنان در فرهنگ غذایی ایرانیان وجود دارد و حتی به کشورهای دیگر نیز راه پیدا کرده است. بخشی از این مواد خشک شده همیشه در تهیه غذاهای شب عید به کار گرفته می‌شده‌اند. یکی از سبزیجات خشکی که در غذاهای شب عید در گذشته به کار می‌رفت، سبزی کوکو بوده است. 

نادرمیرزا قاجار در کتاب آشپزی‌اش در وصف کوکوی سبزی این‌طور نوشته است:

به همه کشور ایران این خورش پزند. نخستین‌گونه کوکوهاست، از گونه های دیگر بهتر و بس بامزه و به همه شهرهای ایران پسندیده.

کوکو سیب‌زمینی

کوکو سیب زمینی

کوکو سیب‌زمینی از حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش وارد سفره ایرانیان شده است، در حالی که کوکو سبزی قدمتی هزار ساله دارد. در واقع کوکو سیب‌زمینی پس از واردات سیب‌زمینی به ایران، ابداع شد. در یک کتاب آشپزی خوراک‌های ایرانی مربوط به دوره قاجار، درباره این کوکو نوشته شده است:

نزدیک به ٣٠ سال است که این‌گونه سیب‌زمینی از فرنگ به ایران آمده، در فرنگ نیز این خوردنی تا این سال‌های نزدیک نبود. ریشه آن از دنیای تازه بدین روی زمین آمده. سال‌های دراز بزرگان فرانسه این خوردنی نیکو نخوردندی. این را خورش ارزانیان دانستندی، تا یکی از شهریاران فرانسه این خوی زشت به یک‌سو نهاد. از این رستنی خورش‌های نیک بساخت و به خوان خود بنهاد و سرداران را بخواند، همگی بخوردند و او را بستودند.

کوکو سیب‌زمینی از سیب‌زمینی، پیاز سرخ کرده یا خام، روغن، تخم‌مرغ، نمک، فلفل و ادویه‌جات تشکیل می‌شود. در برخی از مناطق شمالی در این کوکو پودر انار آسیاب شده یا سبزی‌های معطر مانند نعنا یا پونه نیز اضافه می‌کنند. شما می‌توانید انواع کوکو سیب‌زمینی را با مواد مختلف درست کنید.

کوکو بادمجان

کوکو بادمجان

کوکو بادمجان، یکی از لذیذترین و محبوب‌ترین انواع کوکو در کشور ایران است

کوکو بادمجان، یکی از لذیذترین و محبوب‌ترین انواع کوکو در کشور ایران است که با بادمجان، بکینگ پودر، شیر، روغن، آرد، تخم‌مرغ و ریحان خردشده درست می‌شود. برای طبخ این کوکو پس از گرفتن سیاهی و تلخی بادمجان‌ها، آن‌ها را در روغن سرخ کنید و اجازه دهید تا سرد شوند. سپس آرد و بکینگ پودر را با بادمجان‌ها مخلوط کنید. شير را به‌همراه تخم‌مرغ، نمک، فلفل و ریحان كم‌كم به مایه بادمجانی اضافه کنید و هم بزنید تا مایه کوکو آماده شود. کوکو را در روغن سرخ کنید و از آن لذت ببرید.

کوکو والک

کوکو والک یک نسخه از کوکوهای ایرانی است که با سبزی والک کوهی، تخم‌مرغ؛ ماست، آرد، زرشک، نمک و فلفل طبخ می‌شود. این کوکو را به‌شکل‌های مختلف و معمولا گرد و پهن در ماهیتابه سرخ و سپس سرو می‌کنند.

کوکو کدو سبز

کوکو کدو سبز

کدو سبز، یکی از سبزیجات بسیار مغذی و مفید و همچنین محبوب در میان گیاهخواران است. کوکو کدو سبز به‌سادگی با کدو سبز، تخم‌مرغ، زعفران، آرد، شیر، نمک و فلفل درست می‌شود. كدو سبز سرشار از ویتامین A است و به همین علت برای بینایی، رشد و نمو بدن و در تقویت سیستم ایمنی بسیار مفید است و شما را در برابر انواع بیماری‌های عفونی مصون می‌کند. این غذا در تبریز بسیار مشهور و پرطرفدار است.

برای طبخ این کوکو باید کدوها را به‌صورت حلقه‌ای برش بزنید و در روغن سرخ کنید. البته شما می‌توانید برای تهیه یک کوکوی سالم‌تر، کدو سبز خام را رنده هم بکنید. آرد، شیر و تخم‌مرغ را در کاسه‌ای گود با هم مخلوط کنید. سپس کدوهای سرخ شده یا رنده شده را به‌همراه نمک، زعفران و فلفل به آن‌ها بیفزایید. مایه کوکو کدو سبز را در روغن داغ سرخ کنید.

کوکو سیب‌زمینی شکم پر

کوکو سیب‌زمینی شکم پر، یک پیش غذای مجلسی و مناسب برای مهمانی‌های رسمی است که با سیب‌زمینی، تخم‌مرغ، زعفران، روغن، پودر سوخاری، گردوی خردشده، پنیر پیتزای رنده شده، قارچ، نمک و فلفل درست می‌شود. برای طبخ این کوکو باید سیب‌زمینی آب‌پز رنده شده را با زعفران، تخم‌مرغ، نمک و فلفل مخلوط کنید و به‌شکل کوکوهای کوچک دربیاورید.

سپس قارچ، پنیر، گردو و کمی فلفل سیاه را با هم مخلوط کنید و به‌اندازه یک قاشق غذاخوری از مخلوط قارچ، پنیر و گردو را داخل هر یک از کوکوها قرار داده و به‌شکل دلخواهتان فرم دهید. کوکوها را داخل پودر سوخاری بغلتانید و سپس در روغن سرخ کنید. شما می‌توانید این کوکوها را با مایه ماکارونی هم پر کنید.

کوکو کاهو

کوکو کاهو

کوکو کاهو یکی از لذیذترین انواع کوکو است که باید حتما آن را امتحان کنید

کوکو کاهو یکی از لذیذترین انواع کوکو است که باید حتما آن را امتحان کنید. این کوکو با کاهو، تخم‌مرغ، آرد، نمک، فلفل، گردو و روغن درست می‌شود. برای طبخ آن نیز باید کاهوی خردشده را با بقیه مواد مخلوط کنید و سپس در روغن سرخ کنید.

کوکو پیازچه

کوکو پیازچه

مواد تشکیل‌دهنده کوکو پیازچه، تخم‌مرغ، پیازچه، آرد، گردوی خردشده، نمک، زردچوبه، ادویه و روغن کرمانشاهی یا کره هستند. در ابتدا قسمت ریشه‌دار پیازچه‌ها را جدا کنید و بقیه قسمت ساقه را به همان شکل باقی بگذارید تا مانع نفوذ آب و آلودگی به داخل پیازچه در هنگام شستن شود. پس از شستشو و خشک شدن پیازچه‌ها، آن‌ها را ریز خرد کنید و با آرد، نمک، زردچوبه، ادویه و گردو مخلوط کنید. سپس تخم‌مرغ را به آن‌ها بیفزایید و هم بزنید.

در یک ماهیتابه مقدار کمی روغن بریزید و روی شعله کم گاز قرار دهید. سپس مایه کوکو را در آن بریزید و سطح آن را صاف کنید. درب ماهیتابه را ببنید و صبر کنید تا کاملا بپزد. کوکو را پشت و رو کرده و سمت دیگر آن را نیز بپزید.

کوکو اسفناج

اسفناج، سیب‌زمینی، تخم‌مرغ، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه و روغن، مواد لازم برای طبخ کوکو اسفناج هستند. برای طبخ این کوکو باید اسفناج، سیب‌زمینی و پیاز را چرخ کنید و سپس با نمک، زردچوبه، فلفل و تخم‌مرغ مخلوط کنید. کوکو اسفناج را در روغن سرخ کنید و همراه با بورانی اسفناج به سر میز بیاورید.

کوکو تره

کوکو تره

کوکو تره با طعمی لذیذ و فوق‌العاده قطعا شما را راضی خواهد کرد. این کوکو از تره، تخم‌مرغ، نمک، فلفل، زردچوبه، روغن، آرد گندم و پودر کاری تشکیل می‌شود و روش طبخ آن مانند دیگر کوکوها است.

کوکو هویج

کوکو هویج با هویج رنده شده، تخم‌مرغ، شکر، زعفران، نمک، فلفل و آرد درست می‌شود و غذایی محبوب در کاشان به شمار می‌آید.

کوکو شوید باقالی

کوکو شوید باقالی

کوکو شوید باقالی با باقلای سبز پخته شده، پیاز سرخ شده، آرد، تخم‌مرغ، شوید خردشده، سیر سرخ شده، پنیر فتا، نمک، فلفل، پودر سیر و زردچوبه درست می‌شود. برای طبخ، پیاز سرخ شده، آرد، تخم‌مرغ، شوید خردشده، سیر سرخ شده، نمک، فلفل، پودر سیر و زردچوبه را مخلوط کنید. سپس باقلا و پنیر فتا را به آن‌ها بیفزایید. مایه کوکو را در روغن داغ بریزید و سرخ کنید.

کوکو کلم بروکلی

کوکو کلم بروکلی متشکل از کلم بروکلی، تخم‌مرغ، گردوی خردشده، پیاز سرخ شده، پیاز رنده شده خام، نمک، فلفل، زردچوبه، آرد گندم و روغن است. برای طبخ،  کلم بروکلی آب‌پز شده را میکس کرده یا با گوشت‌کوب له کنید. سپس به آن گردو، آرد، پیاز سرخ شده، نمک، فلفل، زردچوبه، پیاز رنده شده و تخم‌مرغ بیفزایید و خوب هم بزنید. 

کف یک ماهیتابه رژیمی را با مقدار کمی روغن چرب کنید و مایه کوکو را در آن بریزید. درب ماهیتابه را ببندید و شعله گاز را کم کنید تا کوکو به‌آرامی بپزد. سپس آن را زیر و رو کنید تا روی دیگر کوکو نیز بپزد. کوکوی آماده را در دیس بکشید و سرو کنید. 

کوکو پاغازه

کوکو پاغازه

کوکو پاغازه یکی از غذاهای سنتی کرمانشاهی است که با نوعی سبزی محلی به نام پاغازه (غازیاغی یا حشیشه)، تخم‌مرغ، آرد، پیاز، سیر، نمک و زردچوبه درست می‌شود. پاغازه نوعی تره است که در فصل بهار در بازارهای میوه و تره‌بار کرمانشاه پیدا می‌شود. پاغازه، یک گیاه دارویی است که در طبخ انواع غذاها مانند بورانی، سبزی پلو و کوکو به کار می‌رود. از فواید این گیاه دارویی می‌توان به رفع بیماری‌های گوارشی مانند ناراحتی‌های معده و روده اشاره کرد.

کوکو سبزی کوهی

در دو ماه اول فصل بهار، انواع سبزی کوهی در بازار پیدا می‌شود و این زمان، بهترین موقع برای استفاده از آن‌ها به شمار می‌آید. شما می‌توانید با سبزیجات کوهی تازه در فصل بهار، انواع آش، پلو و کوکو درست کنید. البته بهترین کار این است که آن‌ها را خشک کنید یا در فریزر بگذارید تا در دیگر روزهای سال هم بتوانید از آن‌ها استفاده کنید. کوکو سبزی کوهی با سبزجات کوهی، تخم‌مرغ، نمک، ادویه و روغن مایع درست می‌شود و روش طبخ آن مانند دیگر کوکوها است.

کوکو کدو حلوایی

کدو حلوایی، یکی از انواع لذیذ و مفید کدو است که می‌توان با آن انواع خورش‌ها، خوراک‌ها و حتی کوکو درست کرد. از فواید بی‌شمار این ماده غذایی می‌توان به رفع یبوست و سوء هاضمه، پایین آوردن تب، جلوگیری از پیری پوست، تقویت سیستم ایمنی بدن، خون‌ساز، مفید برای امراض قلبی، درمان قولنج، تقویت حافظه و مغزو درمان کم خوابی اشاره کرد.

کوکو کدو حلوایی با کدو، سیب‌زمینی پخته، تخم‌مرغ، پیازچه و شوید خردشده، ماست، لیمو ترش، آرد، بکینگ پودر، نمک و فلفل درست می‌شود. در ابتدا سیب‌زمینی و کدو را با هم رنده کنید و در ترکیب آرد، تخم‌مرغ، بکینگ پودر و نمک بریزید و خوب هم بزنید. بخشی از پیازچه و شوید را به مایه کوکو اضافه کنید و سپس آن را در روغن داغ سرخ کنید. برای تهیه سس مخصوص کوکو کدو حلوایی، ماست و شويد را همراه با پيازچه، ليموترش، نمک و فلفل مخلوط کنید و در کنار غذا سرو کنید.

کوکو قارچ

کوکو قارچ

کوکو قارچ، یک کوکوی فوق‌العاده برای رژیم گیاهخواری به شمار می‌آید و متشکل از قارچ، تخم‌مرغ، روغن، نمک، فلفل و آرد نان سفید است. برای طبخ آن باید قارچ‌های چرخ شده یا بسیار ریز خردشده را با بقیه مواد مخلوط کنید و در روغن سرخ کنید.

کوکو کنگر

کنگر، گیاهی با برگ‌های خاردار و ساقه‌های ضخیم است و شباهت زیادی به کرفس دارد. از برگ‌های سبز کنگر به‌صورت خام در تهیه سالاد و از ساقه آن در تهیه خورش استفاده می‌کنند. برگ‌های این سبزی، چربی خون را کاهش می‌دهد. کنگر به‌دلیل وجود فیبر، ملین است و به پایین آوردن سطح قند خون کمک می‌کند. این سبزی با افزایش باکتری‌های مفید دستگاه گوارش از امکان ابتلا به سرطان روده می‌کاهد.

کوکو کنگر را می‌توان به‌صورت گیاهی و گوشتی درست کرد. این کوکو متشکل از گوشت چرخ‌کرده (در صورت تمایل)، کنگر، زرشک، هویج، سیب‌زمینی، پیاز، تخم‌مرغ، زعفران دم‌کرده، نمک، فلفل، زردچوبه، ادویه و روغن است. 

کوکو گل کلم

کوکو گل کلم شاید از آن دسته کوکوها باشد که تاکنون اسم آن را هم نشنیده‌اید، اما مطمئن باشید که این کوکو بسیار لذیذ است و ارزش امتحان کردن را دارد. گل کلم، تخم‌مرغ، پیاز سرخ شده، روغن، نمک، فلفل، زعفران و جوش شیرین، مواد تشکیل‌دهنده این کوکو هستند.

برای طبخ، گل کلم‌ها را به قطعات کوچک تقسیم کنید و با آب و نمک بپزید. سپس آن‌ها را در سبدی بریزید و اجاز دهید تا آب آن‌ها کاملا گرفته شود. با چنگال گل کلم‌ها را کمی نرم کنید. زعفران را در کمی آب جوش، آب سرد و جوش شیرین حل کنید و به تخم‌مرغ هم‌زده با نمک و فلفل بیفزایید. سپس پیاز داغ و گل کلم‌های خنک شده را به تخم‌مرغ‌ها اضافه کنید و هم بزنید تا مایه کوکو شما آماده شود. کوکو را در روغن سرخ کرده و نوش جان کنید.

کوکو رشته‌ای

کوکو رشته‌ای

کوکو رشته‌ای نوع خاصی از طبخ کوکو سیب‌زمینی است

کوکو رشته‌ای نوع خاصی از طبخ کوکو سیب‌زمینی است. این کوکو از سیب‌زمینی رشته‌ای رنده شده، تره فرنگی یا پیازچه، آرد، تخم‌مرغ هم‌زده، نمک و فلفل تشکیل می‌شود. برای طبخ، سیب‌زمینی‌ها را بشویید و پوست آن‌ها را بگیرید. سپس با کمک رنده مخصوص آن‌ها به‌صورت رشته‌ای رنده کنید. تره فرنگی یا پیازچه را نیز خرد کنید و همراه با آرد، تخم‌مرغ، نمک و فلفل به سیب‌زمینی‌ها بیفزایید و مخلوط کنید.

چند قاشق روغن در ماهیتابه بریزید و روی شعله گاز بگذارید. از مایه کوکو با فاصله در روغن بریزید و هر دو سمت کوکوها را سرخ کنید. سپس در ظرف دلخواهتان بچینید و همراه با سبزی یا سالاد سرو کنید.

کوکو مارچوبه و موسیر

برای طبخ کوکو مارچوبه و موسیر، ابتدا موسیر و پیازچه خرد شده را در مخلوطی از کره و روغن، روی شعله متوسط گاز تفت دهید، سپس مارچوبه‌های خردشده را به آن‌ها اضافه کنید. در ظرفی دیگر، تخم‌مرغ‌ها، سبزی خشک معطر، نمک و فلفل را با هم مخلوط کنید و روی مارچوبه‌ها در ماهیتابه بریزید. شعله گاز را کم کنید و پس از گرفتن تخم‌مرغ‌ها، مقداری پنیر پیتزا روی کوکو بریزید. 

کوکو ذرت

کوکو ذرت

کوکو ذرت از کره، پیاز نگینی سرخ شده، سیر سرخ شده، تخم‌مرغ، ذرت شیرین، پنیر چدار، شیر، فلفل دلمه‌ای، مغز نان باگت، تخم‌مرغ، پیازچه، نمک و فلفل پاپریکا تشکیل می‌شود. کوکوی ساده و بسیار لذیذ ذرت، یک غذای ایرانی و بین‌المللی است که بچه‌ها عاشق آن هستند.

از دیگر کوکوهای سبزیجات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کوکو پیاز
  • کوکو گزنه
  • کوکو پونه
  • کوکو کلم برگ
  • کوکو فلفل دلمه‌ای

۲. کوکو با گوشت

کوکو مرغ

کوکو مرغ

برای تهیه کوکو مرغ به سینه مرغ پخته ریش ریش شده، تخم‌مرغ، زعفران، آب لیموی تازه، نمک، فلفل و پیاز نیاز دارید. برخی افراد در تهیه این نسخه از کوکو، سیب‌زمینی هم می‌ریزند.

کوکو مرغ و سبزیجات نیز یکی از محبوب‌ترین انواع کوکو است که می‌توان آن را در فر طبخ کرد. این کوکو با تخم‌مرغ، سیب‌زمینی، فلفل دلمه‌ای، قارچ، پیازچه، پنیر موتزارلا، شیر، مرغ پخته، کره، روغن زیتون، نمک و فلفل درست می‌شود.

کوکو مرغ را می‌توان با لوبیا سفید پخته نیز درست کرد تا غذایی کامل‌تر و مقوی‌تر به دست آورد. برای طبخ این کوکو باید در ابتدا سینه مرغ و لوبیا سفید پخته را چرخ کنید و سپس با دیگر مواد لازم از جمله تخم‌مرغ، پیاز رنده شده، کره، نمک، فلفل و زعفران مخلوط کنید. مایه کوکو را در روغن سرخ کنید و از طعم آن لذت ببرید.

کوکو چغرتمه یا بادکوبه‌ای

کوکو چغرتمه یا بادکوبه‌ای، یک غذای روسی است که در شهرهای مختلف مناطق گیلان و مازندران در مجالس و مهمانی‌های رسمی طبخ می‌شود. این غذا در کنار زرشک پلو و مرغ و فسنجان سرو می‌شود. در مناطق گیلان و مازندران رسمی به نام “ماران پلو”  (مادران پلو یا مادرزن پلو) وجود دارد که طبق آن، مادر عروس در صبح عروسی برای عروس و داماد و خانواده داماد، یک صبحانه مفصل تدارک می‌بیند. کوکو چغرتمه یا بادکوبه‌ای یکی از غذاهای اصلی این مراسم به شمار می‌آید.

مواد تشکیل‌دهنده این کوکو، سیب‌زمینی، رب گوجه فرنگی، تخم‌مرغ، مرغ، پیاز، آب لیموی تازه، نمک، فلفل و زردچوبه هستند.

کوکو اشپل

کوکو اشپل

کوکوی خوشمزه اشپل، یک غذای گیلانی و مخصوص شب عید و روزهای سال نو است

اهالی گیلان، کوکویی متفاوت دارند که با اشپل ماهی درست می‌شود. این کوکوی خوشمزه که مخصوص شب عید و روزهای سال نو است، به‌راحتی درست می‌شود و یکی از پرطرفدارترین و سنتی‌ترین غذاهای مردم گیلان است. کوکو اشپل با اشپل ماهی، سبزی (تره، جعفری، شوید و نعنا)، سیب‌زمینی، پیاز، تخم‌مرغ، سیر، نمک، فلفل وو زردچوبه درست می‌شود.

پیاز، سیر و سیب‌زمینی را با سبزی‌های خردشده چرخ کنید. سپس اشپل ماهی را به مواد اضافه کنید و با گوشت‌کوب یا میکسر با هم مخلوط کنید. بقیه مواد را به مایه کوکو بیفزایید و خوب هم بزنید. سپس کوکو را در روغن سرخ کنید و از طعم ویژه و منحصربه‌فرد آن لذت ببرید.

کوکو تن ماهی

اگر فرصت زیادی برای آشپزی ندارید و از خوردن غذاهای حاضری و تکرای خسته هستید یا هوس خوردن یک کوکوی خوشمزه خانگی را کرده‌اید، به سراغ کوکو تن ماهی بروید که روش طبخی بسیار ساده دارد و در کمترین زمان ممکن آماده می‌شود.

مواد تشکیل‌دهنده کوکو تن ماهی، تخم‌مرغ، تن ماهی، سیر، پودر زیره، جعفری خردشده، آرد گندم، پیاز، نمک و فلفل هستند. برای طبخ، تن ماهی از قبل جوشانده را با پیاز و سیر رنده شده و دیگر مواد به‌خوبی مخلوط کنید و در روغن سرخ کنید. 

کوکو میگو

کوکو میگو

کوکو میگو از پیاز، سیب‌زمینی، نمک، فلفل، میگو، تخم‌مرغ، زعفران و روغن تشکیل می‌شود. برای طبخ آن نیز کافی است تا تمام مواد را به غیر از تخم‌مرغ با هم چرخ کنید و سپس با تخم‌مرغ هم بزنید. مایه کوکو را مانند دیگر کوکوها در روغن سرخ کنید.

از دیگر کوکوهای گوشت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کوکو گوشت چرخ‌کرده
  • کوکو ماهی
  • کوکو با مغز گوسفند

۳. کوکو با حبوبات

کوکو عدس

کوکو عدس با آرد گندم، تخم‌مرغ، عدس، ماست، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و دارچین درست می‌شود. در ابتدا عدس از قبل خیس شده را در مقداری آب بپزید. سپس آن را آبکش کنید و اجازه دهید تا سرد و آب آن، جدا شود. عدس پخته را چرخ کنید و مرحله به مرحله با آرد، ماست، تخم‌مرغ و نمک مخلوط کنید. توجه داشته باشید که اضافه کردن ادویه در ابتدای کار موجب پایین آوردن کیفیت کوکوی شما خواهد شد.

مایه کوکو را در دمای محیط به‌مدت یک تا یک و نیم ساعت رها کنید تا مواد به خورد هم بروند و کوکوهای پوک‌تری در حین سرخ شدن داشته باشید. ادویه‌جات را در این مرحله در مایه کوکو بریزید و خوب مخلوط کنید. سپس آن‌ها را در روغن داغ سرخ کرده و نوش جان کنید.

کوکو لوبیا سبز

کوکو لوبیا سبز

لوبیا سبز چربی بسیار کمی دارد و برای کاهش وزن بسیار مفید است. این گیاه همچنین دارای ویتامین‌های A ،C ،K و B۶ است که برای تقویت موها، استخوان‌ها و بقیه عضلات ضروری هستند. لوبیا سبز در ضمن دارای فیبر و پروتئین بسیار بالایی نیز است.

کوکو لوبیا سبز متعلق به مناطق ترک نشین است و با لوبیا سبز، سیب‌زمینی، تخم‌مرغ، پیاز، سیر، روغن، زعفران دم‌کرده، نمک، فلفل و زردچوبه درست می‌شود. 

کوکو لوبیا چیتی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید با لوبیا چیتی هم می‌توان کوکو درست کرد. برای طبخ این کوکوی خوشمزه و بسیار مقوی به لوبیا چیتی، تخم‌مرغ، سیب‌زمینی، نمک، فلفل، زردچوبه و پودر کاری نیاز دارید. برای طبخ آن باید لوبیا چیتی و سیب‌زمینی را بپزید و سپس با همه مواد در غذاساز بریزید و میکس کنید. مایه کوکو را در روغن سرخ کنید و از طعم آن لذت ببرید. 

کوکو نخودفرنگی

کوکو نخودفرنگی با نخود فرنگی، سیب‌زمینی، سیر، شوید خشک، تخم‌مرغ، آرد، نمک، فلفل و زعفران درست می‌شود. برای طبخ، کافی است همه مواد را میکس کنید و سپس در ماهیتابه با کمی روغن سرخ کنید.

از دیگر کوکوهای محبوب که با حبوبات آماده می‌شود می‌توان به کوکو سویا اشاره کرد.

۴. کوکو با میوه

کوکو سیب درختی

برای طبخ کوکو سیب درختی (گلاب) به سیب درختی، تخم‌مرغ، دارچین، روغن، نمک، زعفران، شکر و عسل نیاز دارید. سيب‌ها را بپس از پوست كندن رنده كنيد. حدود نیمی از آب آن را دور بریزید و به آن دارچین، شکر، نمک، زعفران و تخم‌مرغ اضافه کنید و کاملا هم بزنید. در ماهیتابه روغن بریزید و روی شعله ملایم گاز قرار دهید تا روغن داغ شود. سپس از مایه کوکو در آن بریزید تا سرخ شود. در انتهای سرخ شدن، روی کوکو عسل بریزید. 

کوکو به

کوکو به

کوکو به با به رنده شده، آرد، تخم‌مرغ، شکر، دارچین، زعفران و روغن درست می‌شود. برای طبخ این نوع کوکو مانند دیگر کوکوها باید تمام مواد لازم را مخلوط کنید و سپس آن را در روغن داغ سرخ کنید. کوکو به را معمولا با زیتون و انواع سبزیجات فصل سرو می‌کنند.

کوکو پسته 

شاید برایتان جالب باشد که بدانید با مواد ساده‌ای چون پسته، تخم‌مرغ، شیر، نمک، فلفل، روغن و کره می‌توان یک غذای سبک، مقوی و لذیذ به نام کوکو پسته درست کرد. برای طبخ این کوکو باید پسته پودر شده را به تخم‌مرغ هم‌زده و دیگر مواد اضافه کنید و سپس در روغن سرخ کنید.

کوکو گردو

کوکو گردو

کوکو گردو با گردوی آسیاب شده، سبزیجات (نعنا، گشنیز، جعفری، چوچاق، شوید و کمی برگ سیر)، پیاز رنده شده، تخم‌مرغ، زردچوبه، نمک و فلفل درست می‌شود. 

انواع دیگر کوکو

کوکو ماست

کوکو ماست، یک کوکوی متفاوت و خوشمزه است که از ماست چکیده سفت، تخم‌مرغ، تره، هویج، روغن جامد، زعفران دم‌کرده، آرد گندم، نمک، فلفل و زردچوبه تشکیل می‌شود. 

کوکو ماکارونی

کوکو ماکارونی

کوکو ماکارونی یک نسخه مدرن و متفاوت از کوکو است که با ماکارونی شکل‌دار، روغن، سوسیس، فلفل دلمه‌ای، پیاز، فلفل، نمک، تخم‌مرغ و سس گوجه تشکیل می‌شود. در ابتدا ماکارونی را به‌همراه نمک در آب بپزید و آبکش کنید تا سرد شوند. سپس پیاز را در کمی روغن تفت دهید تا نرم شوند. سوسیس و فلفل دلمه‌ای را به پیازها بیفزایید و کمی تفت دهید. سپس سس گوجه، نمک و فلفل را در آن‌ها بریزید و مخلوط کنید. مایه سوسیس را کنار بگذارید تا سرد شود.

مایه سوسیس، ماکارونی پخته و تخم‌مرغ را در کاسه‌ای مخلوط کنید و در یک ماهیتابه روغن داغ، سرخ کنید تا کوکو ماکارونی شما آماده شود.

کوکو فسنجان

کوکو فسنجان، نسخه‌ای متفاوت و خوشمزه از انواع کوکوها است

کوکو فسنجان، نسخه‌ای متفاوت و خوشمزه از انواع کوکوها است که از گردو، رب انار، رب گوجه فرنگی، سبزی (تره، جعفری و گشنیز)، تخم‌مرغ، آبغوره، نمک، فلفل و زردچوبه تشکیل می‌شود. برای طبخ کوکو فسنجان، گردوی آسیاب شده را به‌همراه رب انار، رب گوجه‌فرنگی، آبغوره، نمک و زردچوبه در قابلمه کمی تفت دهید. سپس مقداری آب در آن بریزید و اجازه دهید تا روی شعله ملایم گاز بجوشد.

در حین جوشیدن، به‌تدریج در آن آب سرد بریزید. سپس در ظرفی جداگانه، سبزی خردشده، تخم‌مرغ، گردوی خردشده، نمک، فلفل و زردچوبه را مخلوط کنید و در یک ماهیتابه دیگر سرخ کنید. پس از غلیظ شدن مخلوط گردو، کوکوهای سرخ شده را روی آن قرار دهید و درب قابلمه را ببندید تا به‌مدت ۱۵ دقیقه با هم بجوشند.

از انواع دیگر کوکوها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کوکو برنج
  • کوکو جو پرک

مواد لازم برای کوکو سه طبقه

برای ۳ تا ۴ نفر

  • ۲۵۰ گرم سبزی کوکوی خرد شده
  • ۲ تا ۳ عدد تخم‌مرغ
  • یک قاشق سوپخوری زرشک
  • یک قاشق سوپخوری روغن مایع
  • یک قاشق سوپخوری آرد سوخاری
  • یک قاشق سوپخوری پیاز پوست کنده، نگینی خردشده و سرخ شده
  • یک قاشق چای‌خوری پودر سیر (دلخواه)
  • نمک و فلفل به مقدار لازم
  • ادویه (پودر گل سرخ، دارچین و کاری) به مقدار لازم
  • یک قاشق سوپخوری مغزگردو (دلخواه)

مواد لازم برای کوکو گوشت

  • ۲۵۰ گرم گوشت چرخ‌کرده
  • یک قاشق سوپخوری رب گوجه فرنگی
  • یک عدد پیاز پوست کنده و خرد شده
  • نمک، فلفل و زرد چوبه به مقدار لازم
  • ۴ قاشق غذا خوری پنیر پیتزای رنده شده
  • یک قاشق چای‌خوری پودر سیر یا سیر تازه (دلخواه)

مواد لازم برای کوکو سیب‌زمینی

  • ۲۵۰ گرم سیب‌زمینی آب‌پز و رنده شده
  • ۲ تا ۳ عدد تخم‌مرغ
  • یک قاشق سوپخوری پیاز پوست کنده، نگینی خردشده و سرخ شده
  • نمک و فلفل به میزان لازم
  • یک قاشق سوپخوری زعفران دم‌کرده
  • ۲ قاشق سوپخوری روغن مایع
  • یک قاشق چای‌خوری بیکینگ پودر

طرز تهیه کوکو سه طبقه

طرز تهیه کوکو سه طبقه

۱. آماده‌سازی کوکو گوشت: روغن را یک ماهیتابه متوسط بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود. سپس پیازها را در آن بریزید و کمی تفت دهید تا نرم شوند.

۲. گوشت چرخ‌کرده و سیر را به پیازها اضافه کنید و کمی تفت دهید تار نگ گوشت عوض شود. سپس نمک و ادویه‌جات را در ماهیتابه بریزید و خب مخلوط کنید و تفت دهید تا بوی ادویه‌ها دربیاید.

۳. رب گوجه فرنگی را در آخرین مرحله در ماهیتابه بریزید و تفت دهید تا بوی خامی رب گرفته شود. سپس ماهیتابه را از روی گاز بردارید و اجازه دهید تا مایه کوکو خنک شود.

۴. پنیر پیتزا را در مایه کوکو گوشت بریزید.

۵. آماده‌سازی کوکو سبزی: همه مواد لازم به غیر از روغن را در یک کاسه بریزید و با هم مخلوط کنید. سپس روغن را در آن بریزید.

۶. آماده‌سازی کوکو سیب‌زمینی: همه مواد لازم را در یک کاسه بریزید و مخلوط کنید.

۷. فر را در دمای ۱۹۰ درجه سانتی‌گراد روشن کنید تا گرم شود.

۸. آماده‌سازی کوکو سه طبقه: قالب مورد نظر را با استفاده از روغن چرب کنید. توجه داشته باشید که تمام دیواره‌های قالب باید به روغن آغشته شوند تا کوکو به قالب نچسبد.

۹. مواد کوکو گوشت، سبزی و سیب‌زمینی را به‌ترتیب دلخواهتان در قالب بریزید و بین هر دو لایه را با قاشق صاف کنید و سپس لایه بعدی را بریزید.

۱۰. قالب را برای ۴۵ تا ۵۰ دقیقه در فر قرار دهید. اگر دوست دارید کوکوی شما برشته شود، در ۵ دقیقه پایانی گریل فر را روشن کنید تا کوکوی شما طلایی شود.

۱۱. قالب را از فر دربیاورید و اجازه دهید تا برای حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه خنک شود. سپس آن را در ظرف سرو برگردانید.

مواد لازم برای کوکو پاغازه

  • ۵۰۰ گرم پاغازه (نوعی تره کرمانشاهی)
  • یک تا ۲ قاشق غذاخوری آرد
  • یک عدد پیاز پوست کنده و رنده شده
  • ۴ تا ۵ عدد تخم‌مرغ
  • یک حبه سیر پوست کنده و رنده شده
  • روغن سرخ کردنی به میزان لازم
  • نمک و زردچوبه به میزان لازم

طرز تهیه کوکو پاغازه

طرز تهیه کوکو پاغازه

۱. پاغازه خردشده، آرد، نمک، زردچوبه، پیاز و سیر رنده شده را در یک کاسه بریزید و خوب با هم مخلوط کنید.

۲. تخم‌مرغ را به مایه کوکو بیفزایید و مواد را کاملا با هم مخلوط کنید.

۳. در یک ماهیتابه به میزان کافی روغن بریزید و روی شعله متوسط گاز قرار دهید تا روغن داغ شود. سپس مایه کوکو را در ماهیتابه بریزید و درب آن را ببندید. شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید تا برای چند دقیقه بپزد و سرخ شود.

۴. درب ماهیتابه را بردارید، کوکو را پشت و رو کنید و دوباره درب آن را بگذارید تا آن‌طرف کوکو نیز سرخ شود.

۵. کوکو را روی دستمال مخصوص آشپزخانه یا کاغذ روغنی قرار دهید تا روغن اضافی آن کشیده شود.

۶. کوکو پاغازه را در ظرف سرو بچینید و همراه با انواع ترشی، سالاد و ماست سرو کنید.

مواد لازم برای کوکو ماست

  • ۱۵۰ گرم ماست کیسه‌ای سفت
  • ۶ عدد تخم‌مرغ درشت
  • ۲۵۰ گرم تره
  • ۴ عدد هویج پوست کنده و رنده شده
  • ۵ قاشق سوپخوری روغن جامد
  • یک قاشق غذاخوری زعفران دم‌کرده غلیظ
  • یک قاشق غذاخوری آرد گندم
  • نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم

طرز تهیه کوکو ماست

طرز تهیه کوکو ماست

۱. برای تهیه ماست کیسه‌ای، یک پارچه نخی تمیز را داخل یک سبد گرد بگذارید و سبد را در یک قابلمه قرار دهید، به‌طوری که سبد بالای قابلمه قرار بگیرد. ماست خانگی را داخل پارچه نخی بریزید، سپس گوشه‌های آن را جمع کنید و گره بزنید. اجازه دهید تا ۳ تا ۴ ساعت، ماست در کیسه بماند و آب اضافی آن کشیده شود. ماست کیسه‌ای شما آماده است. شما می‌توانید کمی نمک به آن اضافه کنید و در یخچال از آن نگهداری کنید.

۲. تره را بشویید و در یک آبکشش قرار دهید تا کاملا خشک شود. سپس آن را ساطوری خرد کنید و کنار بگذارید.

۳. زرده و سفیده تخم‌مرغ‌ها را جدا کنید.

۴. زعفران، آرد گندم، نمک، فلفل و زردچوبه را به زرده‌های تخم‌مرغ بیفزایید و خوب با چنگال مخلوط کنید تا زرده تخم‌مرغ پف کند و کشدار شود.

۵. سفیده‌های تخم‌مرغ را با همزن برقی هم بزنید تا کاملا سفید شوند و پف کنند. سپس ماست و مایه زرده تخم‌مرغ را در آن بریزید و با چنگال مخلوط کنید.

۶. تره خردشده و هویج رنده شده را نیز اضافه کنید و خوب هم بزنید تا مایه کوکو آماده شود.

۷. روغن جامد را داخل یک ماهیتابه بریزید و اجازه دهید تا روغن داغ شود. سپس مایه کوکو را در آن بریزید و با پشت قاشق صاف کنید. کوکو را با حرارت ملایم بپزید و سپس آن را زیر و رو کنید تا سمت دیگر آن هم سرخ شود.

نکات مهم برای طبخ کوکو ماست

  • اگر حس کردید مایه کوکو شل است، در آن آرد بریزید؛ اما زیاده‌روی نکنید.
  • در هنگام تهیه ماست کیسه‌ای، می‌توانید مقداری شوید خشک به آن اضافه کنید.
  • برای پف کردن کوکو می‌توان از بیکینگ پودر یا جوش شیرین استفاده کرد.
  • روش دیگر سرخ کردن این است که یک قاشق از مایه کوکو را در روغن بریزید تا یک سمت آن پخته شود. سپس آن را برگردانید تا سمت دیگر آن پخته شود و این کار را ادامه دهید تا تمام مواد کوکو تمام شود.

طعم کوکو

کوکو غذایی بسیار سبک و خوشمزه است که در سفره بیشتر ایرانی‌ها دیده می‌شود. کوکو سبزی و سیب‌زمینی به احتمال زیاد، محبوب‌ترین انواع کوکو هستند که در بسیاری از موارد، یکی از آن‌ها به دیگری ترجیح داده می‌شود. کوکو سبزی در کنار ماهی و سبزی پلو، یکی از نوستالژیک‌ترین بشقاب‌های ایرانی به‌خصوص در شب عید است.

کوکوها، پیش غذاهایی بسیار سبک و مجلسی هستند که می‌توان با خلاقیت و انواع مواد غذایی آن‌ها را درست و در کنار نان یا برنج سرو کرد. پس اگر کوکوها در برنامه غذایی شما نیستند، سعی کنید آن‌ها را در سفره خانواده خود بگنجانید تا از طعم لذیذ، ظاهر دلربا و خواص آن‌ها بهره‌مند شوید.

طعم کوکو

اگر در زادگاه یا شهر محل سکونت شما کوکو را به روشی متفاوت از آنچه در این مقاله خواندید تهیه می‌کنند، تفاوت‌ها و دستورپخت‌های رایج را با ما و دیگر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید. همچنین اگر موفق به طبخ هر یک از غذاهای لذیذ ارائه‌شده در مجموعه غذاهای محلی ایران شدید، حتما از غذاهای لذیذ و زیبای خود عکس بگیرید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، تجربه و تصاویر خود را با ما به اشتراک بگذارید.

مطالب مرتبط:

دیدگاه