چهره شهر بارسلون؛ از مقصدی درگیر اوورتوریسم تا شهری متروک و بدون گردشگر

این روزها همه جهان با فاجعه‌ای بی‌سابقه و افسارگسیخته به نام ویروس کووید ۱۹، روبه‌رو شده است. قاره اروپا و ایالات متحده آمریکا در جلوی صف مبارزه با این بیماری قرار گرفته‌اند. در این میان، کشور اسپانیا با بیش از ۱۵۷ هزار مبتلا که حال بیش از هفت هزار نفر آنها وخیم گزارش شده است، بیشترین آمار ابتلا را در قاره اروپا دارد.

در سال‌های اخیر، حدود ۳۰ میلیون گردشگر به صورت سالیانه به شهر بارسلون در شمال شرق کشور اسپانیا سرازیر می‌شدند تا از مکان‌های دیدنی، سواحل و فرهنگ کاتالانی آن دیدن کنند. تعداد زیادی از آنها، یعنی حدود ۳٫۲ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹، افرادی بودند که با کشتی‌های کروز در بندرگاه شهر، بزرگ‌ترین بندر دریای مدیترانه، به سفر تفریحی یکروزه می‌آمدند.

اگرچه مخارج گردشگران، تقریبا یک‌پنجم از درآمد حاصل از بخش تجاری شهر را تشکیل می‌دهد، اما بسیاری از ۱٫۶ میلیون شهروند بارسلون با اشاره به آثار منفی اوورتوریسم یا ازدحام بیش از حد گردشگران، از این صنعت پر سود، ناراضی هستند.

اما امروز همه‌چیز در سطح شهر، برای مسافران و شهروندان تغییر کرده است. بالافاصله پس از ورود ویروس کرونا در اواخر ماه فوریه، گردشگری در این شهر محو شده است و ساکنین نیز زیر یکی از سختگیرانه‌ترین قرنطینه های جهان، پناه گرفته‌اند.

فکر می‌کنید، چهره شهر بارسلون در این روزها به چه شکل است؟

_{کلیسای ساگرادا فامیلیای بارسلون از ۱۳ مارس (۲۳ اسفند ۱۳۹۸) به علت شیوع ویروس کرونا بسته شد، اما سخنگوی این مکان می‌گوید که باید از این ساختمان الهام گرفت که در جنگ‌ها و نزاع‌های بسیاری در طول زمان تاکنون دوام آورده است}

شرایط در خیابان‌ها

در یک صبح آرام در اوایل ماه آوریل، نور خورشید، گذرگاه‌های قرون وسطایی بارسلون را روشن می‌کند. ممکن است به نظر ایده‌آل برسد، اما سکوت نشان می‌دهد که اوضاع اصلا خوب نیست. میادینی که همین چند هفته پیش، مملو از جمعیت بودند، هم‌اکنون به طرز وهمناکی خالی هستند. گاه و بی‌گاه، یک شهروند بارسلونی با عجله و ماسک به صورت، با کیسه‌های خرید در خیابان‌ها عبور می‌کند، در حالی که چشمانش را به زمین دوخته است تا توجهی را به سمت خود جلب نکند.

اسپانیا از تاریخ ۱۴ مارس (۲۴ اسفند ۱۳۹۸) در قرنطینه به سر می‌برد و قوانین بسیار شفاف هستند.اگر خانه را به دلیلی غیر از کار ضروری، خرید مواد غذایی یا دارویی ترک کنید، با جریمه‌ای از ۱۰۰ یورو تا محکومیت زندان روبه‌رو خواهید شد. مردم اما بیشتر از مجازات قانونی، از خود ویروس می‌ترسند که تا به امروز، جان بیش از ۱۶ هزار نفر را در اسپانیا گرفته و این کشور را پس از ایتالیا و ایالات متحده آمریکا در رتبه سوم مرگ‌و‌میر در اثر ویروس کووید ۱۹ قرار داده است.

_{در حین شیوع ویروس کرونا، خیابان‌های نزدیک کلیسای سانتا ماریا دل مار در منطقه البورن که معمولا شلوغ هستند، خالی از سکنه شده‌اند. عکس از لورنا رز (LORENA ROS)}

محصور بودن در خانه‌های خود، چیزی نیست که مردم اینجا بتوانند به راحتی آن را بپذیرند. در اسپانیا، بیشتر مردم، چیزی حدود دو سوم جمعیت، آپارتمان‌نشین هستند. این مساله بعلاوه آب‌و‌هوایی دلپذیر و عصرهای طولانی تابستانی، توضیح می‌دهند که چرا ساکنین، بیشتر زمان خود را در خیابان (en la calle) سپری می‌کنند.

با وجود قوانین سختگیرانه قرنطینه، هیچگونه ورزش در فضای باز یا معاشرتی مجاز نیست؛ اما هر شب، در ساعت هشت، مردم در بالکن‌های خود جمع می‌شوند تا متخصصان و کادر درمانی که در بیمارستان‌های کشور مشغول به کار هستند را تشویق کنند؛ یک جنبش جمعی که در سراسر جهان در حال گسترش است.

واکنش‌ها در مکان‌های گردشگری

به طور معمول، گردشگران در اطراف کلیسای ناتمام ساگرادا فامیلیا، شاهکار معماری آنتونی گائودی و بزرگ‌ترین جاذبه گردشگری بارسلون، صف می‌کشند. اما از زمان بسته‌شدن در تاریخ ۱۳ مارس، این مکان خالی از جمعیت شده است. «اوریول لوپ» (Oriol Llop)، مدیر ارتباطات و تبلیغات این مکان گفت:

در حالی که نمی‌توانیم آینده را پیش بینی کنیم، اما اطمینان داریم که در چند هفته آینده، کلیسا را باز خواهیم کرد. علی‌رغم چالش‌ها، ما با پیروی از خود کلیسای «ساگرادا فامیلیا» که از جنگ‌ها و دیگر نزاع‌ها در طول زمان، نجات یافته است، در این شرایط، ایستادگی خواهیم کرد.

تعداد بازدیدکنندگان در «کازا میلا لا پدرا»، یکی دیگر از شاهکارهای مشهور گائودی نیز در ماه مارس، قبل از بسته‌شدن در تاریخ ۱۴ مارس، ۶۵ درصد افت کرده بود.

_{در لا رامبلا، شناخته‌شده‌ترین بلوار بارسلون، صندلی‌های جمع‌شده کافه، انتظار بازگشت مشتریان را می‌کشند. عکس از لورنا رز}

«ماروا پرستون» (Marwa Preston)، مدیر شرکت تجربه آشپزی «وندر بیک» (Wanderbeak)، گفت که کسب‌و‌کار وی، قبل از حمله ویروس در بهترین سال خود بوده است. با این وجود او هنوز امیدوار است. پرستون که یک تور آنلاین گردشگری غذایی برای حمایت از رستوران‌ها و کافه‌های محلی در این روزهای قرنطینه، راه انداخته است، گفت:

برخلاف بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸، زمانی که مردم، پول زیادی از دست دادند، این بیماری همه‌گیر باعث شده است که در خانه بمانیم و از هزینه‌کردن خودداری کنیم. وقتی اوضاع به حالت عادی برگردد، مردم تشنه سفر و تجربه خواهند بود و مشکل مالی هم نخواهند داشت.

«اینس میرو سانز» (Inés Miró-Sans)، بنیانگذار بوتیک هتل «کاسا بونای» (Casa Bonay) در این خوش‌بینی با پرستون شریک است. وی گفت:

این شرایط، حسی در جامعه خلق کرده است که تاکنون مانند آن را ندیده‌ام. مردم به هر نحوی که بتوانند به یکدیگر کمک می‌کنند. هتل‌هایی که به صورت عادی، رقیب هم هستند، در حال حاضر به عنوان یک خانواده باهم کار می‌کنند.

سوالاتی در باب هویت

وحدت، در هفته‌های اخیر موضوع اصلی اظهارات دولت اسپانیا است، تغییری اساسی در اوضاع سیاسی سال‌های اخیر که شاهد جدایی‌طلبی کاتالان‌ها به صورت گسترده در اخبار بوده است. در حالی که برخی از افراد می‌گویند که مسائل مرتبط به استقلال‌طلبی باید در حین این بیماری همه‌گیر کنار گذاشته شوند، برخی نیز مخالف هستند.

«اوریول آرچینولازا ای اسکوئر» (Oriol Arechinolaza i Escuer)، یک وکیل و «مارتا گینبرا دومینگو» (Marta Ginebra Domingo)، یک دانشجوی حقوق و علوم سیاسی هستند که ارتباط طولانی‌مدتی با جنبش جدایی‌طلبی و استقلال کاتالان‌ها دارند. گینبرا می‌گوید، بسیاری از ساکنین، طرفدار استقلال یا خیر، از امتناع دولت اسپانیا برای اجازه‌دادن به کاتالونیا برای جدا کردن خود از بقیه اسپانیا برای محدود کردن شیوع این بیماری، ناراحت هستند. وی گفت:

وقتی دولت مرکزی تصمیمات بدی می‌گیرد، باعث ایجاد نارضایتی در بین کسانی می‌شود که معتقد هستند، یک کاتالونیای مستقل، بهتر عمل می‌کرد.

_{علیرغم خالی بودن خیابان‌هایی چون فران (Carrer de Ferran) در تصویر بالا، بسیاری از ساکنین بارسلون به آینده پس از کرونا امیدوار هستند. عکس از ادو بایر (EDU BAYER)}

گینبرا و آرچینولازا با نگاه به آینده فکر می‌کنند که جدایی‌طلبان کاتالانی، ممکن است بخواهند با تمایل نشان‌دادن به سرمایه‌گذاری در خدمات عمومی بهتر، خود را از دولت اسپانیا متمایز کنند. آرچینولازا افزود:

بحران کووید ۱۹، یک فرصت برای احزاب طرفدار استقلال فراهم کرد تا بیشتر از دولت اسپانیا به سیاست‌های اقتصادی چپ گراها بپردازند و از این طریق، حمایت بیشتری جلب کنند.

دلایلی برای امیدواری

میل به خودمختاری، تنها خصلتی نیست که کاتالونیا به آن مشهور است. مردم در اینجا قصد دارند تا به «سنی» (seny) اهمیت بیشتری بدهند، لغتی که در زبان کاتالانی به معنای «عقل سلیم و رفتار معقول» است. در روزهایی که ویروس کرونا، سنی را در سخت‌ترین آزمون آن تا به امروز، محک می‌زند، این طرز فکر ممکن است چیزی باشد که به مردم بارسلونا کمک می‌کند تا از این امتحان سخت عبور کنند.

«خاویر باس» (Xavier Bas)، مدیر امور عمومی بنیاد «کاتالونیا لاپدررا» (Catalunya La Pedrera) که موفق شد از ساختمان کاسا میلا لا پدرا بازدید کرده و با مشکلات اجتماعی، مقابله کند، این احساسات را تکرار کرد:

ما با احساس آرامش و مسئولیت با این وضعیت، برخورد خواهیم کرد. با پیوستن به نیروهای دیگر به عنوان یک جامعه، ما از این بحران سلامتی با یکدیگر عبور خواهیم کرد، علی رغم اینکه نمی‌دانیم این قائله چه مدت طول خواهد کشید.

مردم بارسلون برای مقاومت و ایستادگی در برابر سختی‌ها و ناملایمت‌ها، از نزدیک چهار دهه سلطه حکومت دیکتاتوری فرانسیسکو فرانکو گرفته تا حملات تروریستی سال ۲۰۱۷، مشهور هستند. آنها در سال ۲۰۱۷ در میدان «پلازا د کاتالونیا» گرد هم آمدند و زمزمه کردند، «نو تینک پور» یا «من نترسیده‌ام».

«اینس میرو سانز» در هتل کاسا بونای، در همین لحظات در حال آماده‌سازی شرایط بازگشت گردشگری به بارسلون است. وی گفت:

این یک فرصت نادر برای آرام گرفتن ، ارزیابی و فکر کردن به این مساله است که آیا ما می‌توانیم کارها را به طرز متفاوتی یا بهتر انجام دهیم. من باور دارم که همه ما در کنار هم از این بحران، با قدرت بیشتر عبور خواهیم کرد.